Μετά το πέρας του εμφύλιου και την οριστική κατάταξη της Ελλάδας στη λεγόμενη Δύση, ένας νέος αγώνας επιβίωσης ξεκίνησε στην ύπαιθρο για τη γενιά που φύτρωσε κυρίως στις ταραγμένες 10ετίες του 1930 και 1940 και ανδρώθηκε στη 10ετία του 1950.

Οι νεολαίοι της Μελιγούς (και των άλλων χωριών της επαρχίας μας), όσοι δεν απορροφήθηκαν από τις μεγάλες πόλεις, ή θα έπαιρναν των ομματιών τους για την ξενιτειά ή όφειλαν να ασκήσουν μια τέχνη. Δεν υπήρχε δέλεαρ για παραμονή στα ορεινά, καθώς οι συνθήκες επικοινωνίας με τα κέντρα ήταν άθλιες, ηλεκτρικό ρεύμα δεν υπήρχε και η ζωή συνεχιζόταν χάρις στον ηρωισμό του είδους που λέγεται άνθρωπος. Παράλληλα και συν τω χρόνω ανέτειλε μια κινητικότητα ανάπτυξης, με την έννοια της υποτυπώδους βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης, στις πεδιάδες και τα παραθαλάσσια τμήματα της Κυνουρίας.

Στα μέσα της 10ετίας του 1950 έγινε η αμαξιτή σύνδεση του Άστρους με το Άργος, έστω με ένα κατσικόδρομο μονής κατεύθυνσης και στις 17 Σεπτεμβρίου 1963, ημέρα Σάββατο, έγινε η σύνδεση της κάτω Μελιγούς με το ηλεκτρικό ρεύμα.

Τα γεγονότα αυτά (οπωσδήποτε και άλλα) πυροδότησαν τους εργατικούς τότε νέους της Μελιγούς να παραμένουν περισσότερο στο «Γιαλό» απ’ ό,τι στο «Χωριό» και, είτε σε αναμονή για το μακρύ ταξίδι της ξενιτιάς, είτε από το ένστικτο της επιβίωσης, να μάθουν να μαστορεύουν, κυρίως να χτίζουν σπίτια. Την τέχνη τους έμαθαν άλλοι στο στρατό (λ.χ. στην ανόρθωση του Βόλου από τους σεισμούς), άλλοι κοντά στον Στρεριόγιαννη, τον Κωτσιόδημα και άλλους από το Άστρος ή τον Φώτη το Λαγκαδιανό.

Έτσι γεννήθηκε η «μαστοράντζα» της Μελιγούς. Συμπτύχθηκε σε συνεργεία και δεν είναι υπερβολή αν ειπούμε ότι έχτισε το μισό νέο Παράλιο Άστρος στην 20ετία 1960-1980 και βέβαια τη Μελιγού και πολλά περίχωρα. Καμπυλέοι, Παπουλέοι, Ραλλέοι, Λαλογιαννέοι, Πενταφρονιμέοι, Τσιωρέοι, Μπουγιωτέοι, Αδαμέοι, μαζί με άλλους τεχνίτες και πολυάριθμους αποδότες έδωσαν ζωή στο χωριό και το κράτησαν σε δύσκολους καιρούς. Δημοσιεύω μερικές φωτογραφίες τους που τις βρήκα στα κατάλιπα του Τάκη Παπούλια ιδιαίτερα αγαπητού ξαδέλφου μου και πατέρα του Μήτσου Παπούλια.