Φύσει πολιτικό ζώον ο άνθρωπος, κατά τον Αριστοτέλη. Αν και στις μέρες μας η ενασχόληση με την πολιτική, όπως την έχουμε, ας μου επιτραπεί, καταντήσει, δεν προσελκύει και τους πλέον πολιτικούς ανθρώπους, κατά Αριστοτέλη πάντα. Μιας και βρεθήκαμε επί μήνες σε διαδικασία εκλογών με τον έναν και τον άλλον τρόπο, μιας και, θέλοντας και μη, ενεργοποιηθήκαμε μάλλον ή ήττον, ας θυμηθούμε μερικές φράσεις μεγάλων ανδρών -φιλοσόφων ή πολιτικών- για τις μικρές και μεγάλες αλήθειες που υπάρχουν πίσω, μέσα και γύρω από αυτές τις έννοιες για τις οποίες κόπτονται κόμματα, αρχηγοί, κράτη. Κάποιες από τις φράσεις είναι αποστάγματα, κάποιες αφορισμοί. Όλες όμως, από τον 5ο αιώνα π.Χ. έως σήμερα, είναι πέρα έως πέρα αληθινές και επίκαιρες.

«Ου γαρ ο δικαστής, ουδ’ ο βουλευτής, ουδ’ ο εκκλησιαστής άρχων εστί, αλλά το δικαστήριον, η βουλή και ο δήμος», έλεγε ο Αριστοτέλης, ο οποίος έχει επηρεάσει, μαζί με τον Πλάτωνα, τη δυτική σκέψη όσο κανένας άλλος έως σήμερα. Φράση που συμπυκνώνει το νόημα της δημοκρατίας, αν και ζούμε στην εποχή που άρχοντες είναι πρόσωπα μεμονωμένα και ξεχνάμε τα σώματα.

«Το της πόλεως ήθος, ομοιούται τοις άρχουσιν», έλεγε ο Ισοκράτης τον μακρινό 5ο αιώνα π.Χ. Το ήθος της Πολιτείας είναι ίδιο με εκείνων που την κυβερνούν. Γι' αυτό προσοχή ποιοι μας κυβερνούν.

Συμβουλή του Πυθαγόρα, για τη συνέχεια: «Κυάμων απέχεσθαι», ήτοι να απέχεις από την πολιτική.

Ο Μένανδρος έλεγε: «Ισχυρόν όχλος εστίν, ουκ έχει δε νουν», δηλαδή είναι ισχυρός ο όχλος, αλλά δεν έχει νου.

Ο Δημοσθένης βάζει τα πράγματα στη σωστή τους βάση: «Τοις ελευθέροις μεγίστη ανάγκη η υπέρ των πραγμάτων αισχύνη», δηλαδή οι ελεύθεροι επιβάλλεται να έχουν συναίσθηση ευθύνης για τα πολιτικά πράγματα. Στις μέρες μας, η ευθύνη τείνει να είναι άγνωστη λέξη.

Ο Πούμπλιος Σύρος είχε πει το αγαπημένο μου:

Εκεί που βρίσκεται η αμφισβήτηση, εκεί βρίσκεται και η ελευθερία.

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: «Η αργία εγέννησε την πενίαν. Η πενία έτεκεν την πείναν. Η πείνα παρήγαγε την όρεξιν. Η όρεξις εγέννησε την αυθαιρεσίαν. Η αυθαιρεσία εγέννησε την ληστείαν. Η ληστεία εγέννησε την πολιτικήν. Ιδού η αυθεντική καταγωγή του τέρατος τούτου».

Ο Πλάτων εξηγεί γιατί όλοι πρέπει να ασχολούμαστε με την πολιτική: «Μια από τις τιμωρίες που δεν καταδέχεσαι να ασχοληθείς με την πολιτική είναι ότι καταλήγεις να σε κυβερνούν οι κατώτεροί σου».

Αδόλφος Χίτλερ: «Αν θέλετε την εύνοια των μαζών, πρέπει να λέτε τα πιο ηλίθια και τα πιο χοντρά ψέματα». Μεγάλη αλήθεια από τον άνθρωπο που αιματοκύλησε τον κόσμο.

Αγαπημένο από τον Εμμανουήλ Ροΐδη: «Ως οι Ινδοί εις φυλάς, ούτω και οι Έλληνες διαιρούνται εις τρεις κατηγορίας: α) Εις συμπολιτευομένους, ήτοι έχοντας κοχλιάριον να βυθίζωσιν εις την χύτραν του προϋπολογισμού. Β) Εις αντιπολιτευομένους, ήτοι μη έχοντας κοχλιάριον και ζητούντας εν παντί τρόπω να λάβωσιν τοιούτον. Γ) Εις εργαζομένους, ήτοι ούτε έχοντας κοχλιάριον ούτε ζητούντας, αλλ’ επιφορισμένους να γεμίζωσι την χύτραν διά του ιδρώτος των», δηλαδή οι Έλληνες διαιρούνται σε τρεις κατηγορίες: στους συμπολιτευόμενους, που βάζουν το κουτάλι στον προϋπολογισμό, στους αντιπολιτευόμενους, που θέλουν να αρπάξουν το κουτάλι των προηγούμενων, και στους εργαζόμενους που γεμίζουν τη χύτρα από την οποία τρώνε όλοι με τον ιδρώτα τους.

Ναπολέων Βοναπάρτης: «Τρία πράγματα δεν κάνεις στην πολιτική: δεν υποχωρείς, δεν ανακαλείς και δεν παραδέχεσαι τα λάθη σου». Εχθρός του πολιτικού η ειλικρίνεια, άλλωστε, όπως και η παραδοχή της αδυναμίας. Γι' αυτό γεμίσαμε ικανότατους πολιτικούς τα τελευταία πολλά χρόνια...

Στο ίδιο πνεύμα και ο Ουίνστον Τσώρτσιλ: «Πολιτική είναι η ικανότητα να παρουσιάζεις σήμερα τι θα γίνει αύριο και να εξηγείς αύριο γιατί δεν έγινε».

Ο Εμμανουήλ Ροΐδης και πάλι, για το τι είναι κόμμα: «Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν’ αναγιγνώσκωσι και ν’ αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι να αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι». Δηλαδή κόμμα είναι μια ομάδα ανθρώπων που μισούν την εργασία, γι' αυτό σκοτώνονται να κάνουν τον αρχηγό τους πρωθυπουργό για να μην αναγκαστούν να δουλέψουν.

Το επόμενο θα μας χρειαστεί και σύντομα: «Αυτή και μόνο είναι η ρίζα από όπου ξεπετιέται ένας τύραννος: όταν εμφανίζεται για πρώτη φορά είναι ο προστάτης».

Κι ένα καλό του Ναπολέοντα: «Στην πολιτική η βλακεία είναι πλεονέκτημα». Έτσι εξηγούνται πολλά...

Η Μάργκρετ Θάτσερ δεν ήταν τυχαία η σιδηρά κυρία. Ιδού τι έλεγε για τις δημοσκοπήσεις: «Εάν δίνεις προσοχή στην κοινή γνώμη και στα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων, τότε δεν κυβερνάς, αλλά υπακούς».

Μια επίκαιρη κουβέντα του Φρέντυ Γερμανού: «Το πρόβλημα της Ενωμένης Αριστεράς σήμερα είναι πώς να μείνει ενωμένη και πώς να μείνει Αριστερά».

Και ένα ακόμα πιο επίκαιρο, του Αντρέι Μαγέφσκι: «Η πολιτική είναι μεγάλη τέχνη. Πείθει τους ανθρώπους να πληρώσουν για αυτά που τους κλέψανε». Χα!

Γαλανιάδη Εύα