Η Περιφέρεια Πελοποννήσου, με γνώμονα την ανάδειξη του πολιτισμικού πλούτου της αλλά και την προστασία της παράδοσης, θέτει ως στόχο την αποκατάσταση των βυζαντινών μνημείων, που είναι σημεία αναφοράς για τον πολιτισμό της.

Με αυτό το σκεπτικό, η Περιφέρεια Πελοποννήσου πρόκειται να υποβάλει πρόταση για χρηματοδότηση έργου με τίτλο: «Αποκατάσταση Ιεράς Μονής Καλαμίου στην Π.Ε. Αρκαδίας», στα πλαίσια του Νέου Επιχειρησιακού Προγράμματος ΕΣΠΑ 2014 – 2020.

Η Ιερά Μονή Καλαμίου βρίσκεται στη δυτική πλευρά του φαραγγιού του Λουσίου, μέσα σε μία καταπράσινη και πανοραμική θέση. Πρόκειται για ένα ενιαίο καθίδρυμα, αποτελούμενο από την Παλαιά Μονή και τη Νέα Μονή Καλαμίου. Η Παλαιά Μονή περιλαμβάνει τμήμα τείχους με πολεμίστρες, ερειπωμένα κελιά και το καθολικό, αφιερωμένο στην Παναγία, τη Ζωοδόχο Πηγή. Τα κελιά έχουν οικοδομηθεί στον σπηλαιώδη βράχο, προσεγγίζονται από έναν ελισσόμενο διάδρομο, μήκους 50 μέτρων περίπου, και συνιστούν τον πυρήνα των ασκηταριών της βυζαντινής περιόδου.

Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή, το μονόχωρο, λαξευμένο στο βράχο, καθολικό οικοδομήθηκε το 1705 και αγιογραφήθηκε από τον Πέτρο Πεδιώτη από την Κρήτη, πιθανόν πάνω σε μία παλαιότερη αγιογράφηση βυζαντινών χρόνων.

Η Νέα Μονή ιδρύθηκε κατά τη μεταβυζαντινή περίοδο, στα τέλη του δέκατου έβδομου αιώνα και περιλαμβάνει πέραν άλλων βοηθητικών χωρών, των τριών πτερύγων της Ιεράς Μονής:της ανατολικής, τη βόρειας και της νοτιοδυτικής, οι οποίες κατά την Τουρκοκρατία φιλοξένησαν, κατά παράδοση, το Νοσοκομείο του Αγωνος.

Σήμερα αυτές οι πτέρυγες και το όλο κτιριακό συγκρότημα της Νέας μονής -πλην της Νοτιοδυτικής πτέρυγας- χρήζουν αναστηλώσεως. Στο κέντρο δεσπόζει ο μεταβυζαντινός Ναός, το Ιερό Καθολικό της Μονής Καλαμίου, αφιερωμένος στην Κοίμηση της Κυρίας Θεοτόκου. Η τοιχογράφηση του Νέου Ιερού Καθολικού έγινε, όπως σχετική επιγραφή εντός του υποδηλώνει, από τους Πεδιώτες αγιογράφους το έτος 1713. Ο Ιμβραήμ πασάς κατέκαψε τη Μονή. Αναπόσπαστο εξάρτημα της Μονής, σε μικρή απόσταση είναι το μετόχιον του Άγιου Βλασίου, το οποίο χρήζει και αυτό αναστηλώσεως , ως προέχον μεταβυζαντινό μνημείο από το οποίο σώζονται λείψανα του αρχικού Ναού και συγκρότημα βοηθητικού κτίσματος με κελί και δύο ληνούς.

Με βασικές κατευθύνσεις :
• Την προώθηση του θρησκευτικού/πολιτιστικού τουρισμού της Περιφέρειας Πελοποννήσου
• Την ενίσχυση της πολιτιστικής παιδείας της Περιφέρειας Πελοποννήσου
• Τη προστασία της παράδοσης της Περιφέρειας Πελοποννήσου
• Τη διάσωση του πολιτιστικού παρελθόντος της Περιφέρειας Πελοποννήσου
• Την αναβάθμιση των χώρων θρησκευτικής προσέλευσης της Περιφέρειας Πελοποννήσου
• Την ενδυνάμωση του θρησκευτικού αισθήματος της Περιφέρειας Πελοποννήσου
• Τη διασφάλιση της ακραιφνούς τηρήσεως των προϋποθέσεων της μοναστικής ζωής και βασικούς πυλώνες τις καινοτόμες και αναπτυξιακές δράσεις για την διαφύλαξη του οικιστικού παραδοσιακού περιβάλλοντος, στοχεύεται η πλήρης αποκατάσταση των κτιρίων της Ιεράς Μονής χωρίς να αλλοιωθεί ο αρχιτεκτονικός και μνημειακός χαρακτήρας του.

Συνυπολογίζοντας όλα τα ανωτέρω η αποκατάσταση της Μονής έχει πολλαπλούς στόχους. Αφενός, η διάσωση αξιοσημείωτων τόπων λατρείας ώστε να παραμείνει αψεγάδιαστη η κληρονομία από τη μια γενιά στην άλλη διατηρώντας τον αρχιτεκτονικό και πολιτιστικό χαρακτήρα τους και αφετέρου η εξασφάλιση της κτιριακής υποδομής σε θέματα ασφαλείας τόσο των μοναχών όσο και των επισκεπτών.

Το Περιφερειακό Συμβούλιο ενέκρινε την σύναψη προγραμματικής σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Περιφέρειας Πελοποννήσου, της Ιεράς Μονής Καλαμίου και της «ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ Α.Ε.» ΑΝMΝΥΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Ο.Τ.Α. για την υλοποίηση της Πρότασης της Περιφέρειας Πελοποννήσου στην Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας «Αποκατάσταση Ιεράς Μονής Καλαμίου στην Π.Ε. Αρκαδίας».

Σκοπός της Προγραμματικής Σύμβασης είναι η ωρίμανση των προϋποθέσεων -μέσα από την εκπόνηση και έγκριση σχετικών μελετών- έτσι ώστε να ενταχθεί η αποκατάσταση της Ιεράς Μονής Καλαμίου σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου.

Φωτογραφίες από το atsicholos.gr