Η αναθεωρημένη σύμβαση του έργου «Κόρινθος-Τρίπολη-Καλαμάτα  και κλάδος Λεύκρο-Σπάρτη», του αυτοκινητοδρόμου «Μορέας» μαζί με τα συνοδευτικά της παραρτήματα (α) Συμφωνία Απαιτήσεων Παραχωρησιούχου, β) Συμφωνία Απαιτήσεων Κατασκευαστή και γ) Μνημόνιο Υποχρεώσεων Παραχωρησιούχου) κατατέθηκε από τον Υπουργό Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων κ. Χρήστο Σπίρτζη και ψηφίστηκε στις 12/12/2015 από τη Βουλή. Είναι η πρώτη  αναθεωρημένη σύμβαση παραχώρησης, η οποία:

 -Κατοχυρώνει το δημόσιο συμφέρον. 

-Περιλαμβάνει δεσμευτικές υποχρεώσεις του  παραχωρησιούχου και του κατασκευαστή.

-Ορίζει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των έργων έως τον Σεπτέμβριο του 2016.

-Προβλέπει συγκεκριμένη δέσμη μέτρων υπέρ του δημοσίου, των πολιτών, των κοινωνικά και οικονομικά ευπαθών ομάδων, αλλά και της ορθότερης και δικαιότερης χρέωσης, με μειώσεις διοδίων για τους τοπικούς χρήστες έως 70%.

-Είναι αποτέλεσμα πολύμηνης και σκληρής διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης και του Υπουργού Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων κ. Χρήστου Σπίρτζη με τον παραχωρησιούχο και τον κατασκευαστή και επιτυγχάνει οφέλη για το δημόσιο και το κοινωνικό σύνολο, παρά το δεσμευτικό πλαίσιο της αρχικής σύμβασης κράτους και αναδόχου του 2008.

-Θεραπεύει τις αρνητικές  χρηματοδοτικές και κατασκευαστικές εξελίξεις στο έργο, δρομολογώντας την άμεση επανεκκίνηση των εργασιών και την ολοκλήρωση της κατασκευής του. 

 -Οι δεσμεύσεις και τα μέτρα υπέρ του δημοσίου και του κοινωνικού συνόλου, που περιλαμβάνει η αναθεωρημένη σύμβαση του αυτοκινητόδρομου «Μορέας» ήταν κυριολεκτικά ανύπαρκτα τόσο στις αρχικές συμβάσεις παραχώρησης της περιόδου 2008 επί ΝΔ, όσο και στις αναθεωρημένες συμβάσεις  των τεσσάρων αυτοκινητόδρομων του 2013 επί συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. Καταλυτική είναι βέβαια και η σύγκριση της τελικής συμφωνίας που επιτεύχθηκε από τη σημερινή πολιτική ηγεσία σε σχέση  με την πρόταση που που παρελήφθη για την αναθεώρηση της σύμβασης του «Μορέα» από τη συγκυβέρνηση του κ. Σαμαρά.

-Με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε συγκριτικά με τη συμφωνία που είχε ετοιμάσει η προηγούμενη συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ κερδίζει άμεσα το κράτος από τις αποζημιώσεις παραχωρησιούχου και κατασκευαστή, συνολικά 102 εκατομμύρια ευρώ.

-Παράλληλα ο παραχωρησιούχος παραιτείται από αξιώσεις για καταβολή αποζημιώσεων από το ελληνικό δημόσιο, οι οποίες απορρέουν από την αρχική σύμβαση παραχώρησης του 2008, σε ποσό το οποίο ανέρχεται σε 106,6 εκατομμύρια ευρώ.

Με σκληρή και αποτελεσματική διαπραγμάτευση ανατρέψαμε τις λογικές των γενναιόδωρων παροχών και των χαριστικών όρων του παρελθόντος, προστατεύοντας το συμφέρον του δημοσίου και του κοινωνικού συνόλου.

ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ  

Α) ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ: Η διαπραγμάτευση της παρούσας κυβέρνησης με τον παραχωρησιούχο, κατέληξε σε μια αναθεωρημένη σύμβαση, αυτή που κυρώθηκε από τη Βουλή και θέτει σε επανεκκίνηση το έργο,  που προβλέπει:
 

• Tην ολοκλήρωση των εργασιών, το αργότερο, τον Σεπτέμβριο του 2016.
• Tην υποχρέωση του  παραχωρησιούχου, να καταρτίσει και  υποβάλλει προς έγκριση στο δημόσιο, το αργότερο δύο μήνες πριν από το τέλος των εργασιών κατασκευής, την ανάπτυξη του συστήματος ηλεκτρονικών διοδίων που έχει εγκατασταθεί στο έργο.
• Την  υποχρέωση για σύνταξη οικονομοτεχνικής μελέτης, για την τροποποίηση και την μείωσης των διοδίων.
• Tην υποχρέωση του παραχωρησιούχου να προχωρήσει στην παροχή κλιμακωτών εκπτώσεων μέχρι και 70% σε συχνούς τοπικούς χρήστες του αυτοκινητοδρόμου, ανάλογα με τον αριθμό διελεύσεων.
• Tην απαλλαγή ατόμων ειδικών κατηγοριών, από την καταβολή διοδίων, που θα πραγματοποιείται μέσω ειδικής κάρτας.
  Την αντιμετώπιση του προβλήματος  των μόνιμων κατοίκων, όπου δεν υπάρχει παράπλευρο οδικό δίκτυο για την εξυπηρέτησή τους, με την καθιέρωση ειδικής ρύθμισης.
• Tην ελεύθερη δίοδο των εκλογέων και την άνευ καταβολής αντιτίμου διοδίων διέλευσή τους, από τους σταθμούς διοδίων του έργου καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας της διεξαγωγής των εθνικών και αυτοδιοικητικών εκλογών.
• Επιπλέον ο παραχωρησιούχος ανέλαβε την υποχρέωση να εκπονήσει και να παραδώσει στο Υπουργείο, τρεις  μελέτες για τον Νομό Μεσσηνίας: α) Τη μελέτη Καλό Νερό-Τσακώνα σύνδεση με αυτοκινητόδρομο Κυπαρισσίας, προϋπολογισμού 6 εκατομμυρίων ευρώ συν ΦΠΑ, β) τη μελέτη και εργασίες αναβάθμισης με παρακάμψεις της εθνικής οδού Καλαμάτας- Ρυζόμυλου, προϋπολογισμού 1,5 εκατομμυρίου ευρώ συν ΦΠΑ και γ) τις μελέτες του οδικού άξονα Ρυζόμυλου-Πύλου, παράκαμψη Πύλου-Μεθώνης, προϋπολογισμού 2,5 εκατομμυρίου ευρώ συν ΦΠΑ. Συνολικά με το ΦΠΑ 12.300.000.

Β) ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: Τα σημαντικότερα οφέλη της διαπραγμάτευσης είναι η τροποποίηση  προς όφελος του δημοσίου, του  υπολογισμού των αποζημιώσεων προς τον παραχωρησιούχο. Με την αναθεωρημένη σύμβαση ο παραχωρησιούχος και ο κατασκευαστής παραιτούνται από το μεγαλύτερο μέρος των αξιώσεών τους για καταβολή αποζημιώσεων από το ελληνικό δημόσιο, οι οποίες απορρέουν από την αρχική σύμβαση παραχώρησης. Ειδικότερα, όσον αφορά το οικονομικό σκέλος του έργου, η νέα αναθεωρημένη σύμβαση   διασφαλίζει τα εξής:

• Ο παραχωρησιούχος παραιτείται από το μεγαλύτερο μέρος των αξιώσεών του για καταβολή αποζημιώσεων από το ελληνικό δημόσιο, οι οποίες απορρέουν από την αρχική σύμβαση παραχώρησης, σε ποσό το οποίο ανέρχεται σε 106,6 εκατομμύρια ευρώ.
• Αποδέχεται τον περιορισμό του ενδεχόμενου εσωτερικού δείκτη απόδοσης, του γνωστού IRR, σε περίπτωση αύξησης της κυκλοφορίας, οριζόμενου κατά ανώτατο σε 5%.
• Ο παραχωρησιούχος δεσμεύεται από την αναθεωρημένη σύμβαση να καταβάλλει στο έργο 20 εκατομμύρια ευρώ από ίδια κεφάλαια, εκ των οποίων τα 10 εκατομμύρια ευρώ άμεσα και τα υπόλοιπα 10 εκατομμύρια ευρώ σε επόμενο χρόνο.
• Διατηρούν οι δανειστές τους αρχικούς χρηματοδοτικούς όρους και ιδίως τα πολύ ευνοϊκά χαμηλά επιτόκια που συμφωνήθηκαν κατά την ημερομηνία έναρξης παραχώρησης, το 2008.
• Μειώθηκαν τα δάνεια που έχουν δεσμευθεί για το έργο κατά 40 εκατομμύρια.
• Θεσπίζεται η έννοια του Συνολικού Ονομαστικού Ανώτατου Ορίου Λειτουργικών Δαπανών Χρηματοοικονομικού Μοντέλου Αναδιάρθρωσης. Το ποσό αυτό είναι το σύνολο των δαπανών Λειτουργίας και Συντήρησης του Έργου σε ονομαστικές τιμές που επιτρέπεται να δαπανήσει ο Παραχωρησιούχος, με προσφυγή, αν απαιτείται, στην Πρόσθετη Επιδότηση Λειτουργίας. Οποιαδήποτε υπέρβαση του ποσού αυτού δεν θα λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της Πρόσθετης Επιδότησης Λειτουργίας και θα βαρύνει αποκλειστικά τον Παραχωρησιούχο.  Σημειώνεται ότι πέραν του ανωτέρω περιοριστικού προσδιορισμού των δαπανών του έργου, οι δαπάνες αυτές μειώθηκαν, σε σχέση με το αρχικό χρηματοοικονομικό μοντέλο της Προσφοράς κατά 10-12% προς όφελος του έργου και του Δημοσίου περιορίζοντας την ανάγκη για Πρόσθετη Επιδότηση Λειτουργίας. Σε κανένα από τα υπόλοιπα 4 οδικά έργα παραχώρησης δεν μειώθηκαν οι δαπάνες λειτουργίας και συντήρησης κατά την αναδιάρθρωση του 2013.
• Και το κυριότερο κερδίζει άμεσα το ελληνικό δημόσιο από τις αποζημιώσεις παραχωρησιούχου και κατασκευαστή, συνολικά 102 εκατομμυρία ευρώ, καθώς μέσω της διαπραγμάτευσης, το ΥΠΟΜΕΔΙ πέτυχε να περιοριστούν σε 79,5 εκατομμύρια ευρώ, έναντι 182, 5 εκατομμυρίων ευρώ, που προέβλεπε η αντίστοιχη συμφωνία της προηγούμενης συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ της περιόδου 2013-14.

Πρέπει επίσης να σημειωθεί, όπως είναι ευρύτατα γνωστό, ότι η επιδότηση λειτουργίας του  οδικού άξονα «Μορέα», που από το 2012 έχει δοθεί στην κυκλοφορία και λειτουργεί κανονικά,  σε ποσοστό 92% του συνολικού έργου, αποτέλεσε βασικό κριτήριο της προκήρυξης δημοπράτησης και συμβατική πρόβλεψη της αρχικής σύμβασης ανάθεσης του έργου, της περιόδου 2006-2008. 

Συγκριτικά με την αρχική σύμβαση του 2008, της ΝΔ και του τότε ΥΠΕΧΩΔΕ κ. Γ. Σουφλιά,  η αναθεωρημένη σύμβαση, που κυρώθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και τον Υπουργό ΥΠΟΜΕΔΙ κ. Χρήστο Σπίρτζη στις 12/12/2015 στη Βουλή, αποκλείει ρητά και κατηγορηματικά πρόσθετες αποζημιώσεις και επιδοτήσεις λειτουργίας, τόσο πριν, όσο και μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του έργου.