Χοιροσφάγια: Ένα έθιμο των Χριστουγέννων με θυσιαστικό χαρακτήρα

Χοιροσφάγια: Ένα έθιμο των Χριστουγέννων με θυσιαστικό χαρακτήρα

Δεκέμβριος 24, 2019 - 18:04
2 σχόλια

Τα χοιροσφάγια, ή γουρουνοχαρά ή γουρνοχαρά, είναι μια χαρακτηριστική εκδήλωση των Χριστουγέννων. Ένα έθιμο που απαντά και στην Αρκαδία, με θυσιαστικό χαρακτήρα. Το έθιμο απηχεί αρχαίες εξιλαστήριες και καθαρτήρες θυσίες που συνοδεύονται από μαγικές και δεισιδαιμονικές πράξεις, όπως τα μαντέματα. Οι Ρωμαίοι στην εορτή των Βρουμαλίων στο τέλος του έτους θυσίαζαν χοίρους στον Κρόνο και τη Δήμητρα. Ο χοίρος είναι πιθανότατα μία ενσάρκωση του βλαστικού και γονιμικού δαίμονα, είτε επειδή καταστρέφει τη βλάστηση είτε και εξαιτίας της πολυτοκίας του.

Για το μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού που ζούσε από την κτηνοτροφία, η εκτροφή του χοίρου εξασφάλιζε στην οικογένεια κρέας και λίπος για όλο το έτος.

Για τη σφαγή ακολουθείται ιδιαίτερη εθιμοτυπία καθώς γινόταν με ειδικό μαυρομάνικο μαχαίρι και θύτης ήταν ο αρχηγός της οικογένειας. Από το αίμα του ζώου έγραφαν ένα σταυρό στο μέτωπο των μικρών παιδιών, ιδίως των αγοριών, για τον πονοκέφαλο.

Κάρφωναν το ρύγχος του χοίρου στον τοίχο ή πάνω από την πόρτα για να διώχνει τους καλικαντζάρους. Από τη σπλήνα και το συκώτι του μάντευαν το μέλλον της οικογένειας.

Έπειτα μαζεύονταν στα σπίτια και δοκίμαζαν τους χοιρινούς μεζέδες και παρασκεύαζαν τα λουκάνικα και τα σύγλινα.

Στα γουρουνοσφάγια σύμφωνα με τα γνωστά παραδοσιακά έθιμα κάθε σπιτικό καλούσε συγγενείς, φίλους και γείτονες που θα συμμετείχαν σ’ αυτή τη μικρή οικογενειακή γιορτή. Αφού έσφαζαν το ζώο, το έπλεναν καλά και μαδούσαν σχολαστικά τις τρίχες με κοφτερά μαχαίρια. Τα παιδιά ανυπόμονα περίμεναν να βγει η φούσκα (ουροδόχος κύστη). Την φούσκωναν, έβαζαν μέσα μερικά σπυριά αραποσίτι, την κυλούσαν στη ζεστή στάχτη για να στεγνώσει από τα υγρά και το μπαλόνι ήταν έτοιμο, ανθεκτικό για σκληρό παιχνίδι. Από τα λεπτά έντερα έφτιαχναν τα λουκάνικα. Με το λίπος τσιγάριζαν λουκάνικα και κομμάτια από κρέας, μπαχαρικά και τριμμένες φλούδες πορτοκαλιού για άρωμα κι έφτιαχναν το παστό. Το κάλυπταν με παχύ στρώμα λίπους και το έβαζαν προσεκτικά σε μεγάλα πήλινα κιούπια.

Αυτό πάγωνε και αλατισμένο όπως ήταν, μπορούσε να συντηρηθεί όλο το χρόνο. Ακόμα έφτιαχναν και την πηχτή. Έβραζαν τα πόδια και το κεφάλι του χοιρινού καλά και αφαιρούσαν τα κόκκαλα. Το κρέας που έμενε, μαζί με τη γλώσσα, τα αυτιά, τα γλυκάδια, τα μάγουλα, τα μούκουλα, τα έκοβαν σε μικρά κομματάκια και με μπόλικο σκόρδο, αλάτι, ξύδι και ζουμί, το άφηναν να παγώσει.                                            

Το χοιρινό κάλυπτε τις ανάγκες της οικογένειας σε κρέας. Η νοικοκυρά έβγαζε λίγο παστό από το μικρό κιούπι και το τηγάνιζε με αβγά, ένα πολύ δυναμωτικό και νόστιμο πιάτο για τις κρύες ημέρες του χειμώνα. Αλλά το γουρούνι έδινε στο σπίτι και άλλα πολύτιμα υλικά, όπως σαπούνι, το δέρμα του με το οποίο έφτιαχναν τα γουρουνοτσάρουχα.


2 Σχόλια

Στην Τουρκοκρατία το χοιρινό κρέας επειδή απαγορεύεται η κατανάλωση του από την θρησκεία του ισλάμ δεν το κατέσχον οι Τούρκοι και ήταν το μόνο από τα οικόσιτα ζώα που έμενε στην ελληνική οικογένεια για να επιβιώσει. Για να μαθαίνουμε και λίγη ιστορία μπορεί να χρειαστεί πάλι ποιος ξέρει... Καλά Χριστούγεννα.

Η αναπτυξιακή ΠΑΙΡΝΩΝ θα το διοργανώσει για να διαχυθεί στους βεδουίνους που σπιτώνει. Οχι μόνο γήπεδο

Προσθήκη νέου σχολίου

Το ArcadiaPortal.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά, συκοφαντικά σχόλια και διαφημίσεις. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.