ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ: Ο όρος ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εθνικό ή Εγχώριο Προϊόν κατά περίπτωση) έχει μπει για τα καλά στη ζωή των πολιτών. Όλοι και όλες, δαήμονες και αδαείς, αναφέρονται στη μεταβολή (αύξηση ή μείωση) του ΑΕΠ που τη συνδέουν αντίστοιχα με την Κρίση και ειδικότερα με την Ανάπτυξη ή την Ύφεση. Το έντονο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης και των ειδικών αποδίδεται στην επιδίωξη της ερμηνείας του κακού χθες, της εξήγησης του επαχθούς και του απεχθούς σήμερα και της πιθανοτικής πρόβλεψης των δυσμενών μελλοντικών εξελίξεων. Κατάσταση που δεν περιορίζεται μόνο στην Ελλάδα. Οι αναλύσεις επεκτείνονται στο ΑΕΠ και στην Κρίση/Ανάπτυξη/Ύφεση της ΕΕ, της Ευρωζώνης και της Παγκόσμιας Οικονομίας/Κρίσης στο πλαίσιο των ιστορικο-κοινωνικών συνθηκών της παγκοσμιοποιημένης εποχής.

ΤΟ ΑΕΠ ΣΕ ΣΥΝΤΟΜΙΑ: Με το ΑΕΠ καταγράφεται η προστιθέμενη αξία που παράγεται σε μια χωρική ενότητα κατά τη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου από όλους τους συντελεστές της παραγωγής συμπεριλαμβανομένων και εκείνων οι οποίοι είναι ιδιοκτησίας κατοίκων του εξωτερικού αλλά δραστηριοποιούνται στη χώρα. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν διαφέρει από το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν στο ότι το δεύτερο συμπεριλαμβάνει και το εισόδημα που απέκτησαν οι πολίτες μιας χώρας οι οποίοι κατοικούν στο εξωτερικό. Κατά συνθήκη το ονομαστικό ΑΕΠ διαιρούμενο με τον αποπληθωριστή ανάγεται σε πραγματικό. Το πραγματικό ΑΕΠ διαιρούμενο με το συνολικό πληθυσμό ανάγεται σε κατά κεφαλήν (κκΑΕΠ). Για τις διεθνείς ταξινομήσεις τα εθνικολογιστικά στοιχεία των χωρών που εκφράζονται σε εγχώριο νόμισμα μετατρέπονται σε όρους κοινού νομίσματος  με βάση την επίσημη συναλλαγματική ισοτιμία των διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών σε ισοτιμίες αγοραστικής δύναμης (PPP=Purchasing Power Parities). Ο ρυθμός μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ εκφράζει την έκταση της αύξησης ή της μείωσης του συνολικού προϊόντος της οικονομίας. Ο ρυθμός μεταβολής του πραγματικού κκΑΕΠ  εκφράζει κατά μέσο όρο την έκταση της αύξησης ή της μείωσης της οικονομικής ευημερίας των ατόμων. Η μείωση του πληθυσμού (αυτοκτονίες, θάνατοι, μετανάστευση, κ.λπ.) αυξάνει το κκΑΕΠ.

ΤΟ ΑΕΠ ΩΣ ΛΥΔΙΑ ΛΙΘΟΣ ΚΑΙ PASSEPARTOUT «(χ/ΑΕΠ)%»: Με βάση το εθνικολογιστικό μέγεθος του ΑΕΠ εκτιμώνται, υπολογίζονται και αξιολογούνται:  1. H ποσοστιαία συμμετοχή κάθε τομέα, κλάδου και υποκλάδου στην Εθνική Οικονομία 2. Οι Δαπάνες και τα Έσοδα του Δημοσίου 3. Τα μακροοικονομικά και τα εθνικολογιστικά μεγέθη, όπως: ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, ξένες άμεσες επενδύσεις, εξαγωγές και εισαγωγές, ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, ιδιωτική και δημόσια καταναλωτική δαπάνη, φορολόγηση, διαρθρωτικοί δείκτες, κ.λπ. 4. Η απάτη, το οικονομικό έγκλημα, η διαφθορά, η διαπλοκή, η παραοικονομία, η γραφειοκρατία, η φοροδιαφυγή, η εισφοροδιαφυγή, κ.λπ. 5. Οι τόκοι και τα χρεολύσια του δημόσιου δανεισμού, το πρωτογενές πλεόνασμα και τα πιθανά μελλοντικά χρηματοδοτικά και δημοσιονομικά κενά 6. Οι όροι και οι ρήτρες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Ευρωζώνης λ.χ. δημοσιονομικό έλλειμμα μέχρι 3%ΑΕΠ, δημοσιονομικό χρέος μέχρι 60%ΑΕΠ  7. Η βιωσιμότητα του Ελληνικού χρέους. Δηλαδή το χρέος να κατέβει στο 124%ΑΕΠ το 2020 και στο 110%ΑΕΠ το 2022 (όταν σήμερα μας λένε ότι είναι 171,8%ΑΕΠ) 8. Η πολυετής πορεία μιας οικονομίας με χρονοσειρές και με οικονομετρικά υποδείγματα σχετικά με κάποιο έτος βάσης (λ.χ 6 χρόνια μεγάλης ύφεσης στην Ελλάδα) 9. Ταξινομήσεις  κρατών σε  βιομηχανικές και αναπτυσσόμενες χώρες (κατά ΔΝΤ)

10. Ταξινομήσεις  Περιφερειών της ΕΕ με σκοπό τη χρηματοδότηση για την εφαρμογή των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων κατά Προγραμματική Περίοδο. Κατά το ΕΣΠΑ (Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης) 2014-2020, οι 13 Ελληνικές Περιφέρειες διακρίνονται σε  λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες, περιφέρειες μετάβασης και περισσότερο αναπτυγμένες περιφέρειες. Η Περιφέρεια Πελοποννήσου με κκΑΕΠ μεταξύ του 75% και του 90% του μέσου όρου της ΕΕ συγκαταλέγεται στις περιφέρειες μετάβασης 11. Ενδοπεριφερειακές ασυμμετρίες μεταξύ των Περιφερειακών Ενοτήτων μιας Περιφέρειας (Στην Περιφέρεια Πελοποννήσου η απόκλιση φτάνει το 20%) 12. Συσχετίσεις για γρήγορες και ενδεικτικές εκτιμήσεις, όπως λ.χ.: Σε ποσό που αντιστοιχεί σχεδόν σε δύο ελληνικά ΑΕΠ ανέρχονται οι πληρωμές που πρέπει να καταβάλει η Ελλάδα για τόκους και χρεολύσια έως το 2030.  Μέσος αναπτυξιακός ρυθμός γύρω στο 3% του ΑΕΠ αρκεί για την ελάττωση του ποσοστού ανεργίας από 27,3% το 2013 σε 15,9% το 2018. Η επίτευξη της  βιωσιμότητας του χρέους (που σήμερα μας λένε ότι είναι 174,1% του ΑΕΠ ή 314,8 δις. ευρώ) στο 124% του ΑΕΠ το 2020, θα απαιτούσε την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά την περίοδο 2013-2020 με ρυθμό Κίνας, δηλαδή γύρω στο 9% κάθε χρόνο. Ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ για το έτος 2014 μας λένε ότι θα διαμορφωθεί στο 0,6%.,κ.λπ. 

ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΕΠ: Στη μέτρηση του ΑΕΠ υπεισέρχονται σφάλματα εξαιτίας των ελλειμμάτων εγκυρότητας, ακρίβειας, αντικειμενικότητας, πιστότητας, ακεραιότητας και αξιοπιστίας των εθνικολογιστικών στοιχείων και της επιστημονικής μεθοδολογίας της εκτίμησης.  Το γεγονός ότι το ΑΕΠ εκτιμάται επίσημα από την ΕΛΣΤΑΤ (Ελληνική Στατιστική Αρχή) υπό την εποπτεία της Eurostat κ.λπ., δε σημαίνει αυτόματα ότι υπάρχουν τα εχέγγυα  και οι ασφαλιστικές δικλείδες της ακεραιότητας και της ορθότητας των εκτιμήσεων. Άλλωστε τα Greek Statistics είναι το σήμα κατατεθέν όλων των κυβερνήσεων της χώρας υπό την εποπτεία, μάλιστα, της Eurostat.

ΑΝΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΕΠ ΚΑΙ ΠΑΡΑΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: Θεωρητικά υποτίθεται ότι τηρούνται οι Αρχές του Τυποποιημένου Συστήματος Εθνικών Λογαριασμών οι οποίες έχουν εναρμονιστεί με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Λογαριασμών (European System of Accounts, ESA). Κατά περιόδους προβλέπεται στην Ευρωζώνη η αναθεώρηση του ΑΕΠ από τις κυβερνήσεις ανά πενταετία. Αυτή την περίοδο προετοιμάζεται η αναθεώρηση του ΑΕΠ με το νέο ΕΣΑ2010 (ανάλογο με αυτό που εφαρμόζεται στις ΗΠΑ) που θα αντικαταστήσει το ESA1995. Με την αναθεώρηση και με την τυπική (όχι πραγματική) προσθήκη εικονικών (διαφυγόντων) εσόδων εξαιτίας της παραοικονομίας, αναμένεται μια μικρή αύξηση του ΑΕΠ και αντίστοιχα μικρή μείωση του δημοσιονομικού χρέους και του δημοσιονομικού ελλείμματος. Υπενθυμίζεται ότι από Εκθέσεις της Κομισιόν η παραοικονομία στην Ελλάδα φτάνει το αστρονομικό μέγεθος του 25%-27% του ΑΕΠ! Από άλλες μετρήσεις η πολιτική και η διοικητική διαφθορά στην Ελλάδα υπολογίζονται ότι αντιστοιχούν στο 9%ΑΕΠ!

ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΕΠ: 1. Εκφράζει την Οικονομική Μεγέθυνση (growth) και όχι την Οικονομική Ανάπτυξη (development). Υπενθυμίζεται ότι ο όρος ανάπτυξη είναι ευρύτερος. Συμπεριλαμβάνει όλες τις μεταρρυθμίσεις και τις διαρθρωτικές αλλαγές που μεταβάλλουν τη δομή της οικονομίας στο πλαίσιο ενός οικονομικού μετασχηματισμού. Πάντοτε με την αιρεσιμότητα της βιωσιμότητας και της διατηρησιμότητας της ανάπτυξης σε συνδυασμό με την αειφορία (οικονομική μεγέθυνση, κοινωνική συνοχή και περιβαλλοντική προστασία) 2. Δεν απεικονίζει την κοινωνικά δίκαιη διανομή του εισοδήματος και τη διασπορά του πλούτου αλλ΄ ούτε συνιστά μέτρο εκτίμησης της ποιότητας της ζωής του συνόλου του πληθυσμού μιας χώρας 3. Δεν αντιπροσωπεύει την πραγματική κοινωνικοοικονομική κατάσταση της χώρας 4. Δεν περιλαμβάνει τη διαχρονική απαξίωση του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού (αποσβέσεις) και αγνοεί την ανάγκη επανεπένδυσης μέρους της αξίας της παραγωγής (άρα το ΑΕΠ εμφανίζεται υπερεκτιμημένο)

5. Δεν ενσωματώνει το μέγεθος των ζημιών που προκαλούνται από την κακή πλευρά της παραγωγικής διαδικασίας, δηλαδή τις εξωτερικές επιβαρύνσεις και το κοινωνικό κόστος. Ούτε συνεκτιμά το εναλλακτικό ή κόστος ευκαιρίας 6. Δεν αποτυπώνει την αποδοτικότητα και την ποιότητα από πλευράς σπουδαιότητας της παραγωγικής προσπάθειας σε σχέση με τη σύνθεση και την προέλευση των παραγωγικών πόρων που δαπανήθηκαν γι αυτή (λ.χ. δανεισμός, χρέος, ευρωπαϊκές ενισχύσεις, κατανάλωση εισαγόμενων προϊόντων, κ.λπ.) 7. Εμπεριέχει την ανακρίβεια του αποπληθωριστή. Ο επίσημος πληθωρισμός, είναι υποεκτιμημένος σε σχέση με τον πραγματικό πληθωρισμό όπως τον βιώνει ο καταναλωτής. Επειδή μάλιστα η ακρίβεια των τιμών είναι πολύ μεγαλύτερη από τον επίσημο πληθωρισμό (πληθωρισμός κέρδους), το ΑΕΠ βγαίνει υψηλότερο 8.  Ο δείκτης αναφέρεται στο καταγραφόμενο μέγεθος του ΑΕΠ. Δεν περιλαμβάνει δραστηριότητες της άτυπης (μη εγχρήματης) οικονομίας, δηλαδή της παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών για ιδία χρήση ή στο πλαίσιο εθελοντικής μη αμειβόμενης δραστηριότητας ή εισοδήματα από αγοραπωλησίες μεταχειρισμένων αγαθών, ανταλλαγές, κ.λπ. 9. Δεν καταγράφει τη διαφεύγουσα οικονομική δραστηριότητα που είναι προϊόν της παραοικονομίας

10. Εξ ορισμού το ΑΕΠ έχει το μειονέκτημα ότι σε αυτό προστίθενται οι αρνητικές  δραστηριότητες που δημιουργούν κοινωνικό κόστος.  Όλες οι αρνητικές εκφάνσεις ως δαπάνες αποτυπώνονται λογιστικά στις χρηματικές συναλλαγές, προστίθενται στους εθνικούς λογαριασμούς και συμβάλλουν στην αύξηση του ΑΕΠ. Για παράδειγμα: Η αύξηση των δαπανών για την ιδιωτική παιδεία, την ιδιωτική περίθαλψη και την ιδιωτική ασφάλιση. Η εγκληματικότητα και η ανασφάλεια αυξάνουν το ΑΕΠ εξ αιτίας της ανάγκης για συστήματα ασφαλείας, ιδιωτικούς φρουρούς, συνοριακούς φρουρούς, αύξηση της αστυνόμευσης, όργανα, συσκευές και μηχανισμούς καταστολής και εξιχνίασης του εγκλήματος, μέσα παρακολούθησης, δαπάνες αντικατάστασης ζημιών, ιατρικοφαρμακευτικά έξοδα κλπ. σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση του μηχανισμού της Δικαιοσύνης, δικηγόροι, αμοιβές, σωφρονιστικά καταστήματα, κ.λπ. Το ίδιο συμβαίνει με τις φυσικές και τεχνητές καταστροφές, οπότε για την αντιμετώπιση και την αποκατάσταση των ζημιών, τις αμοιβές μηχανικών, τις εργοληπτικές αμοιβές, τις ανακατασκευές, τις ασφάλειες και τις αποζημιώσεις καταγράφονται αντίστοιχα σημαντικές αυξήσεις του ΑΕΠ. Η αύξηση των ασθενειών, των τροχαίων και εργατικών ατυχημάτων, κ.λπ. συμβάλλουν επίσης στην αύξηση του ΑΕΠ γιατί κινούν χρηματικές συναλλαγές για ασφάλειες, συνεργεία, ανταλλακτικά, νοσοκομεία, φαρμακεία, δίκες, αμοιβές δικηγόρων, αποζημιώσεις, κ.ο.κ. Οι διορισμοί, η συγκρότηση επιτροπών, η στελέχωση νέων δομών του κράτους, κ.λπ. αυξάνουν τις δαπάνες και συμβάλλουν στην αύξηση του ΑΕΠ. Οι υπερτιμολογήσεις των δημοσίων συμβάσεων, οι καταναλωτικές δαπάνες του κράτους, οι σπατάλες της κρατικής εξουσίας καθώς και οι υπερβάσεις των προϋπολογισμών των έργων δημιουργούν αύξηση του ΑΕΠ. Η ιδιωτικοποίηση των δομών και των φορέων κοινωνικού εξοπλισμού (ΔΕΚΟ, κ.λπ.), η ακρίβεια λόγω αυξήσεως της τιμής του πετρελαίου και των πρώτων υλών, κ.λπ. προκαλούν αύξηση του ΑΕΠ. Η αντικατάσταση εθελοντικής άμισθης εργασίας ή εργασίας των δημοσίων υπηρεσιών από εργολάβους οδηγεί σε αύξηση του ΑΕΠ. Το ΑΕΠ αντιμετωπίζει τη μείωση των φυσικών πόρων μιας χώρας ως κέρδος παρά ως φθορά και εξάντληση κεφαλαίου που χρειάστηκε για να παραχθούν τα αγαθά και οι υπηρεσίες. Έτσι, όσο η φύση καταστρέφεται, τόσο αυξάνει το ΑΕΠ. Η αύξηση της ρύπανσης και της μόλυνσης αυξάνουν το ΑΕΠ γιατί προκαλούν δαπάνες για την απόκτηση μέσων αντιμετώπισης των αιτιών και των συνεπειών της ρύπανσης.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: 1. Το ΑΕΠ είναι ένα κατά συνθήκη ψεύδος που αποκαλύπτει αφενός την ανικανότητα και την αδαημοσύνη των αρμοδίων white collars και golden boy της κυβέρνησης και των θεσμικών οργάνων και πάνω απ΄ όλα της ΕΕ και της Ευρωζώνης 2. Αποκαλύπτει έλλειμμα γνώσης και βούλησης των αποτυχημένων πολιτικών αρχών καθώς και των αποτυχημένων τοποτηρητών της Ελληνικής Οικονομίας (λ.χ. Χορστ Ραϊχενμπαχ του Υπουργείου Ανάπτυξης, τρόικα, κ.λπ.) να διορθώσουν τα πράγματα 3. Η διαχείριση των αυξομειώσεων του ΑΕΠ αποτελεί πεδίο δόξης λαμπρό για: πολιτικές απάτες και οικονομικά εγκλήματα τόσο σε βάρος των πολιτών και της κοινωνίας όσο και σε βάρος των κρατών από τους banksters (bank + gangster) και τους buitres (γύπες, όρνεα) των χρηματοπιστωτικών οργανισμών 4. Η μονομερής χρησιμοποίηση του ρυθμού μεταβολής του ΑΕΠ ως, συνιστά μια πλασματική και εικονική περιγραφή της πραγματική κατάστασης της χώρας που δίνει το δικαίωμα στον καθένα να μεταφράζει το αρκτικόλεξο ΑΕΠ ως Ακαθάριστη Εικόνα Παραπλάνησης.

Κωνσταντίνος Γαλιώτος
Πολ.Μηχ. Ε.Μ.Π., M.Sc. Περιφερειακή Πολιτική U.K.

Ο Κωνσταντίνος Γαλιώτος είναι Πολιτικός Μηχανικός του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (1976) και έχει Master of Science από το Πανεπιστήμιο του Birmingham, U.K. (1979). Είναι έφεδρος ανθυπολοχαγός του Όπλου του Μηχανικού με ειδική εκπαίδευση στη Σχολή Πολέμου. Έχει διατελέσει Σύμβουλος του Υπουργείου Ανάπτυξης (2 φορές), του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, της Γ.Γ. της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, του Οργανισμού Προώθησης Εξαγωγών, Επιστημονικός Συνεργάτης του Δήμου Τρίπολης και σήμερα είναι Ειδικός Σύμβουλος Περιφερειακής Πολιτικής και Ανάπτυξης της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Ως ειδικός εμπειρογνώμονας του Υπουργείου Εξωτερικών, συμμετείχε σε διμερείς ναυτιλιακές συμφωνίες μεταξύ Ελλάδας και Κίνας στο Πεκίνο και στη Σαγκάη (1996). Έχει εκπονήσει μελέτες, έρευνες, καταγραφές, πραγματογνωμοσύνες και άλλες συναφείς επιστημονικές εργασίες σε πολλά πεδία εξειδίκευσης: 1. Επιστήμη Πολιτικού (μελέτες, επιβλέψεις) 2. Σεισμομηχανική, Εδαφομηχανική, Έλεγχος Ποιότητας, Θεμελιώσεις 3. Περιβάλλοντος και Ενεργείας (Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις, Διαχείριση Αποβλήτων, Ανακύκληση, ΑΠΕ) 4. Ευρωπαϊκών Πολιτικών και Διαχείρισης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων 5. Περιφερειακής Πολιτικής και Ανάπτυξης (Στρατηγικός Σχεδιασμός, Επιχειρησιακός Προγραμματισμός, Ειδικά Αναπτυξιακά Σχέδια) 6. Οικονομοτεχνικές Μελέτες, SWOT και PEST αναλύσεις, Μελέτες Δημοσιότητας, Μελέτες Διοίκησης και Οργάνωσης ΟΤΑ, Επιχειρηματικά και Επιχειρησιακά Σχέδια για επενδύσεις, Στατιστικές Έρευνες, Μελέτες Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, Μελέτες Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής, Ποντοπόρου Εμπορικής Ναυτιλίας, Λιμενικών Υποδομών, Μεταφορών, Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, Πολιτισμού και Τουρισμού 7. Αξιολόγηση και Επιλογή Προσωπικού για ΔΕΚΟ, Τράπεζες και Μεγάλες Ελληνικές και Πολυεθνικές Επιχειρήσεις. Έχει πραγματοποιήσει ομιλίες και εισηγήσεις σε fora, ΜΜΕ, ημερίδες και σεμινάρια και έχει δημοσιεύσει άρθρα με ποικίλη θεματολογία. Έχει συγγραφική δράση με πολυάριθμες Μονογραφίες για εξειδικευμένα θέματα, Ενημερωτικά Δελτία και Ειδικές Εκδόσεις.