Το έχουμε ξαναγράψει αυτό, κι έχουμε αναφερθεί και πάλι... στο ανοσιούργημα που συντελείται, στην πόλη μας, την Τριπολιτσά του 2010, “ένα έγκλημα... χωρίς τιμωρία” που, όλοι μας συμμετέχουμε, είτε από άγνοια, είτε από νεοπλουτισμό, είτε από μωροφιλοδοξία, είτε από “χωριατίτιδα”, είτε...

Ναι∙ τα τελευταία είκοσι, και πλέον χρόνια, στην Τριπολιτσά του 2010, παρατηρείται “ένας βιασμός κατ’ εξακολούθησιν”... Δεν γνωρίζουμε ποιος πρωτάρχισε “για να ζητήσουμε ευθύνες” όμως, ως μιμητικά όντα ο άνθρωπος..., ο ένας μιμείται τον άλλον κι έτσι, άθελα μας, “εγκληματούμε” κατά της Αρχιτεκτονικής της Πόλης μας! Μας έχει πιάσει μια μανία “αποκάλυψης”, ιδιώτες και κληρικούς, ημεδαπούς και αλλοδαπούς που, είναι άγνωστο, πού θα βγει και πού θα καταλήξει όλο αυτό το “ανοσιούργημα”!

Κι η πλάκα είναι, ότι, νομίζουμε, πως έτσι διατηρούμε, την παράδοση και πως πράττουμε σύμφωνα με την παράδοση... Αμ έλα, που, όλ’ αυτά, κάθε άλλο παρά παράδοση είναι... Αναμφίβολα, πρόκειται, για παραποίηση και κιτσαρία, για καταπάτηση των κληρονομικών προδιαγραφών και αδιαφορία για την Αρχιτεκτονική μας... κι όλα αυτά “με την ευλογία” του Δήμαρχου και του Δεσπότη, του Νομάρχη και των Τεχνικών Υπηρεσιών, των Πολιτικών Μηχανικών μας και των Αρχιτεκτόνων μας...

Ναι· και δεν έφτασε που, εδώ και μισό αιώνα, ισοπεδώνεται, η Τριπολιτσά, από της δαγκάνες της φαγάνας και τους “πολιορκητικούς κριούς” αλλά -αυτό μας έλειπε, πλέον- ενδημικά υποφέρει, η Τρίπολη του 2010, από τη φρενιτίτιδα, που μας έχει καταλάβει, σ’ οποιοδήποτε οικοδόμημα, παλιό ή νεότερο, νεοκλασικό ή νεοκλασικίζον... ναι, ν’ αποκαλύπτουμε την πέτρα του ξύνοντας και ρίχνοντας το σοβά του! Ακόμη, και οι νέες οικοδομές, που κτίζονται, επικαλύπτονται με πέτρα! Αυτό είναι εξίσου μεγάλο κακό, όμοιο μ’ αυτό της κατεδάφισης των νεοκλασικών μας!

Ας ρίξουμε μια ματιά γύρω μας, κι ας δούμε, πώς ήταν η παλιά Τριπολιτσά και ποια η Αρχιτεκτονική της κι ο εξωτερικός κτιριακός ρυθμός της... Έτσι, λοιπόν, βλέπε Μαλλιαροπούλειο και Δημαρχείο, Εθνική Τράπεζα και σπίτι Βαρβερόπουλου, σπίτια Σιαμαντούρου και Μαλλούχου, Νομαρχία και Πρώην Αγροτική Τράπεζα(γωνία Νικηταρά και Αγίας Βαρβάρας), Δικαστήριο και Παιδαγωγική Ακαδημία, Άγιο Δημήτριο και “Ανακτορικόν”, “Μαίναλον” και Προφήτη Ηλία, τα διώροφα των οδών Ταξιαρχών, Αγ. Δημητρίου, Παλλαντίου, το σημερινό Μουσείο, το Μαντζούνειο και σπίτια Καμπυλαυκά, Καλαντζή, Ασημακόπουλου..., το “Σεμίραμις” και απέναντι..., το Επισκοπείο, τα σπίτια της Κων/νου ΙΒ’ και της Καλαβρύτων..., σπίτι Καρυωτάκη και Συναδινού, το ξενοδοχείο Γρίτση και σπίτια Παπαχριστόπουλου, Δημητρόπουλου, Παίσιου, Πίκρα, Τσαρούχη...

Να θυμηθούμε και τα πριν της “αποκάλυψης όπως τους Ναούς Ταξιαρχών, Μεταμορφώσεως, Νεομ. Παύλου, Νεομ. Δημητρίου, Αγίας Παρασκευής, κάποια ιδιόκτητα σπίτια που τώρα βρίσκονται με την πέτρα ενώ, πρώτα, είχαν σοβά..., τα ξενοδοχεία “Αρκαδία”, “Πανελλήνιο”, “Ακροπόλ”, “Ματζαγριωτάκη”... Και συνεχίζεται το “λάθος” δηλ. να χτίζονται νέες οικοδομές -υποτίθεται παραδοσιακές- με πέτρα!

Η Μεσοπολεμική και Μεταπολεμική Τρίπολη ήταν μια αρχοντική και αριστοκρατική πόλη! Ο σοβάς ήταν απαραίτητος και ποτέ άβαφος! Ο σοβάς χρησιμοποιείτο, και για ομορφιά (χρωματισμένος) αλλά και για λεία επιφάνεια ενώ, πίστευαν ότι, 5 εκ. σοβάς, “δένει” την οικοδομή! Γι αυτό και όλα τα κτίρια, της Τρίπολης, είχαν σοβά... Όσα βλέπουμε, σήμερα, παλιά χωρίς σοβά, σ’ αυτά κάτι συνέβη για να μείνουνε έτσι (στην πλ. Ανεξαρτησίας η Ιερατική Σχολή και ο Ραδιοφωνικός Σταθμός ανήκουν στη Μητρόπολη η οποία, επί Δεσπότη Μεταξά, έφτασε να μην έχει χρήματα... Το ίδιο, μπορεί να συνέβη ή ένας θάνατος... στο δύο της οδού Χατζηχρήστου, στο ένα της οδού Γρηγορίου Ε’...). Ήταν ντροπή, μεγάλη ντροπή, για τον ιδιοκτήτη ή την οικογένεια, να κτίσουν και να μην έχει σοβά! Κάνανε αιματηρές οικονομίες, εξωτερικά να το σοβατίσουν! Ο μπάρμπας μου, ο Κωστόπουλος, στην οδό Υψούντος, το προπολεμικό σπίτι, που έφτιαξε το 1935, προτιμούσε να το έχει εσωτερικά, με την πέτρα για 10ετίες λόγω οικονομικών... παρά ν’ αφήσει το εξωτερικό το οποίο είχε το σοβά του! Το “άνευ σοβά” εξωτερικό, είναι η “αρχιτεκτονική του αρκαδικού χωριού”... Κι εδώ, δεν ήταν, ότι, οι άνθρωποι το ήθελαν με την πέτρα η οποία, πολλές φορές, ήταν ξερολιθιά... αλλά, πού να βρουν υλικά και μαστόρους στα χωριά αλλά και χρήματα... εκείνα τα χρόνια; Το ίδιο και για τη Βυτίνα ή τη Δημητσάνα... Όσοι είχαν χρήματα τα σοβάτιζαν (περνούσαν αμμοκονίαμα και μετά το έβαφαν...), όσοι δεν είχαν τ’ αφήνανε έτσι... Επειδή, λοιπόν, σήμερα, υπάρχει “νεοπλουτισμός” και επανερχόμαστε στα χωριά μας και επισκευάζουμε και αναπαλαιώνουμε τα σπίτια μας αφήνοντάς τα με την πέτρα -πολύ σωστά- ναι· όσοι όμως χτίζουν, στην Τρίπολη, δεν μπορεί να μεταφέρουν, εδώ, τη γυμνή πέτρα του χωριού τους... για τον απλούστατο λόγο, ότι, κάτι τέτοιο προηγούμενο, δεν είχε η Τρίπολη, οπότε παραποιούμε την Αρχιτεκτονική της· πολύ περισσότερο όταν είχε σοβά κι εμείς τον ξυλώνουμε!

Αυτό, ας το κατανοήσουν, πρώτα οι Μηχανικοί μας κι οι Τεχνικές Υπηρεσίες που εκδίδουν Οικοδομικές Άδειες, ας το χωνέψουν ο Νομάρχης, ο Δήμαρχος και ο Δεσπότης... ώστε να προστατέψουμε, έστω και τώρα, την Πόλη μας από την κακογουστιά, το “χωριάτικο” και την, εκτός τόπου, αρχιτεκτονική! Αναμφίβολα, όλα τα παραπάνω, δεν μπορεί να τα εντοπίσει όποιος δεν έχει βιώματα από την πόλη της Τριπολιτσάς και τους δρόμους της..., αν δεν τους έχει περπατήσει κι αν δεν έχει “χαζέψει”, δεξιά και αριστερά, αλλά κι αν δεν έχει ζήσει μέσα σ’ αυτά... Τότε, τα σπίτια, στους δρόμους της Τριπολιτσάς, δε φυλάκιζαν και δεν έκρυβαν τον ουρανό, τη θέα των γύρω βουνών... Τα σπίτια διώροφα ή και κάπου κάπου τριώροφα, έκλειναν μέσα τους τη “σπιτίσια μυρωδιά” του ξύλου και της πέτρας, του κρασιού και της αρμπαρόριζας, του μουστοκούλουρου και της ώχρας· έκλειναν μέσα τους φιλοδοξία και μυστικά, σπάνια δράματα γιατί, τότε, ο κοσμάκης ήταν αγνός...· όποιος δεν έζησε σ’ αυτά τα σπίτια της δεκαετίας του ‘50 και του ‘60 αλλά την 20ετία του Μεσοπολέμου... τι να του πούμε και τι να καταλάβει... Πώς να φανταστεί την ανέμη και την κουζίνα με τα πλακάκια, το πλυσταριό και το μαντρότοιχο... Αυτούς τους δρόμους, λοιπόν, τους έζησα τότε που είχαν σπίτια κι όχι σήμερα... Μπορεί να ήταν τα περισσότερα μισοκατεστραμμένα κι απεριποίητα όμως είχαν, το καθένα, “τη δική του ιστορία”... Οι προσόψεις νεοκλασικές ή νεοκλασικίζουσες, εντυπωσίαζαν, χωρίς διακοσμητικά, λιτά!... Η πόρτα ξύλινη ή σιδερένια, άλλα την είχαν στον δρόμο... κάποια άλλα είχαν την κύρια ξύλινη θύρα και δίπλα τη σιδερένια πόρτα· έμπαινες στην αυλή και από εκεί στη δίφυλλη ξύλινη... Οι ξύλινες σκάλες με τις κουπαστές, οι μπαγλαντί τοίχοι και τα ταβάνια... Ναι· αυτή ήταν η “παλιά Τρίπολη” που, σήμερα, πάνω της, “άθελα μας ασελγούμε”!

Ν.Γ.

Υ.Γ.: Μη μας μπερδεύει το “αρτιφισιέλ” που μας ήλθε τη 10ετία του '50...

Πηγή:Οδός Αρκαδίας