Τα ιστορικά κοιμητήρια της Ευρώπης είναι χώροι ανοικτοί και επισκέψιμοι για το κοινό. Δίπλα στα μεγάλα κοιμητήρια που ταυτοχρόνως αποτελούν έργα τέχνης στον δυτικό κόσμο, προσφάτως προστέθηκε το Κοιμητήριο του Ναού της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος της Τρίπολης, καθώς εντάχθηκε στον Οργανισμό των Σημαντικών Κοιμητηρίων της Ευρώπης.

Ο Δήμος Τρίπολης, λοιπόν, θα συμμετάσχει στο συνέδριο του Ογανισμού Σημαντικών Κοιμητηρίων Ευρώπης που θα διεξαχθεί στις 05-06/10/2017 στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού (δείτε ΕΔΩ).

Θυμίζουμε ότι η συμμετοχή δέκα Δήμων της χώρας με κηρυγμένα ως ιστορικούς τόπους κοιμητήριΑασυμμετέχουν στη Διαδρομή των Κοιμητηρίων στο πλαίσιο των Πολιτιστικών Διαδρομών του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Η συμμετοχή αυτή ευοδώθηκε χάρη στις ενέργειες της Διεύθυνσης Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ένωσης του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού που προσκλήθηκε από τον Οργανισμό των Σημαντικών Κοιμητηρίων της Ευρώπης, να παρουσιάσει τις πρωτοβουλίες και τη δράση της στο Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού. Οι σχετικές συνεδριάσεις πραγματοποιήθηκαν στις 11 και 12 Μαϊου 2017, στον συνεδριακό χώρο του ξενοδοχείου  Skiathos Palace στη Σκιάθο.

Η χώρα μας εντάχθηκε στην παραπάνω Πολιτιστική Διαδρομή το 2011 μέσω του Α’ Κοιμητηρίου Αθηνών. Το 2014 εντάχθηκε στον Οργανισμό Σημαντικών Κοιμητηρίων της Ευρώπης (ASCE), και το Κοιμητήριο της Σκιάθου, που αναφέρεται ως «τα Μνημούρια» στα διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Η ίδρυση του ανάγεται στις αρχές της δεκαετίας του 1830, όταν, με την αποχώρηση των Τούρκων, οι Σκιαθίτες εγκατέλειψαν το Κάστρο και επανεγκαταστάθηκαν στο λιμάνι του νησιού.

Το 2017 εντάχθηκαν στον Οργανισμό και στη Διαδρομή το κοιμητήριο Δραπάνου του Δήμου Κεφαλλονιάς, καθώς και το Κοιμητήριο του Ιερού Ναού Μεταμορφώσεως του Σωτήρος του Δήμου Τρίπολης.

Σήμερα, η Ελλάδα εκπροσωπείται στον Οργανισμό Σημαντικών Κοιμητηρίων της Ευρώπης από τον Θεόδωρο Τζούμα, πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου «Η Σκιάθος».

Θα είναι έτοιμος ο Δήμος Τρίπολης τον Οκτωβριο να παρουσιάσει το Κοιμητήριο της Μεταμόρωσης στο συνέδριο; Βέβαια, είχε αρκετό χρόνο για να προετοιμαστεί από τον Σεπτέμβριο του 2016 (δείτε ΕΔΩ). Θυμίζουμε ότι, προκειμένου να γίνει η ανάδειξη-προβολή του μνημείου, απαιτείται η συγκέντρωση στοιχείων όπως: έκθεση αιτιολόγησης με αναφορά στα μνημεία, στοιχεία που αφορούν την ιστορικότητα του κοιμητηρίου του Ι.Ν. Μεταμορφώσεως Σωτήρος, Υπουργικές Αποφάσεις (ΦΕΚ) που αφορούν σε μεμονωμένα μνημεία ή το σύνολο του κοιμητηρίου, φωτογραφική τεκμηρίωση, τοπογραφικά στοιχεία του κοιμητηρίου (χάρτης, διαστάσεις, αριθμός τάφων κλπ.), στοιχεία σχετικά με την ανάδειξη του κοιμητηρίου (π.χ. μελέτες αποκατάστασης/ συντήρησης), εκδοτικό/ενημερωτικό υλικό (π.χ. ενημερωτικό φυλλάδιο).

Η Επιτροπή η οποία είχε ψηφιστεί από το ΔΣ Τρίπολης και επιφορτίστηκε με τα παραπάνω καθήκοντα, αποτελείται από πέντε μέλη:

1) τον κ. Σπυρίδωνα Βρέντα, Αντιδήμαρχο Δήμου Τρίπολης,
2) την κυρία Άννα-Βασιλική Καραπαναγιώτου, Αρχαιολόγο, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αρκαδίας,
3) την κυρία Σωτηρία Αδάμ, Συντηρήτρια Αρχαιοτήτων & Έργων Τέχνης, Προϊσταμένη Τμήματος Συντήρησης, Εφορείας Αρχαιοτήτων Αρκαδίας,
4) την κυρία Σοφία Ζαφειροπούλου, Αρχιτέκτονα, υπάλληλο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολεοδομίας Δήμου Τρίπολης,
5) τον κ. Σταύρο Καλαντζή, Πολιτικό Μηχανικό, υπάλληλο της Διεύθυνσης Προγραμματισμού, Ανάπτυξης και Οργάνωσης και Πληροφορικής.

Ενώ, λοιπόν, είμαστε θεωρητικά έτοιμοι να παρουσιάσουμε το Κοιμητήριο στον Οργανισμό τον Οκτώβριο, θυμίζουμε ότι η εικόνα που παρουσιάζει δεν είναι, οπωσδήποτε, τιμητική για την πόλη μας, καθώς δίχως τη φροντίδα των ιερέων του ναού, ο χώρος δεν θα ήταν επισκέψιμος από τους λιγοστούς πια συγγενείς των νεκρών που πηγαίνουν και ανάβουν ένα κερί. Η βλάστηση οργιάζει, τάφοι έχουν καταστραφεί και έχουν σπάσει. Το 2012 ζητήθηκε ο μερικός αποχαρακτηρισμός του χώρου, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες εκταφές και τα μνημεία της τηνιακής γλυπτικής να μείνουν στη θέση τους, λειτουργώντας ως υπαίθριο μουσείο (δείτε ΕΔΩ). Από τότε τίποτε δεν έχει προχωρήσει, ούτε καν ο καθαρισμός του χώρου. Ας ελπίσουμε ότι η ένταξη του μνημείου και η παρουσίασή του στο Οργανισμό τον Οκτώβριο θα «λύσει» προθέσεις και θα οδηγήσει σε πράξεις.

Για το ίδιο το Κοιμητήριο, δείτε αφιέρωμα του Arcadia Portal ΕΔΩ.

Γαλανιάδη Εύα