ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ: Με επιστολή της Ελληνικής Κυβέρνησης (27/7/2014) προς το νέο Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Jean Claude Juncker, ο κ.Δ.Αβραμόπουλος (νυν Υπουργός Εθνικής Άμυνας) υποδείχθηκε ως ο υποψήφιος της Ελλάδας για διορισμό σε μια θέση του Κολλεγίου των Επιτρόπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Δηλαδή, προτάθηκε για τη διεκδίκηση ενός χαρτοφυλακίου με την ιδιότητα του Επιτρόπου όπως προβλέπεται από τη Συνθήκη της Λισαβόνας (ΣτΛ). Πρόκειται για μια θέση υψηλών προδιαγραφών και μεγάλων απαιτήσεων. Η οριστική επιλογή του κ.Δ.Αβραμόπουλου για τη θέση του Επιτρόπου και πιο ειδικά το χαρτοφυλάκιο που τελικά θα αναλάβει, τελούν υπό μια θεσμική διαδικασία σε εξέλιξη η οποία θα αναλυθεί παρακάτω.

Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ κ.Δ.ΑΒΡΑΜΟΠΟΥΛΟΥ: Έγινε από τον πρωθυπουργό κ.Α.Σαμαρά με τη σύμφωνη γνώμη του αντιπροέδρου της κυβέρνησης κ. Ε. Βενιζέλου. Η επιλογή συνοδεύτηκε από μια ποικιλία πολιτικών σχολιασμών και ερμηνειών. Οι περισσότερες προσεγγίσεις ήταν θετικές. Στηρίχθηκαν σε έγκυρα και αξιόπιστα δεδομένα. Συνεκτίμησαν τη σοβαρότητα και τη σημαντικότητα της θέσης με το προφίλ, το portfolio, τα τυπικά και τα ουσιαστικά προσόντα, την αξιοσύνη, την προσωπικότητα και γενικότερα τη biodata του υπουργού. Συνυπολόγισαν τον υπερεθνικό και το διακυβερνητικό θεσμικό ρόλο που διαδραματίζει ένας Επίτροπος με τη συμβατότητα του curriculum vitae που διαθέτει ο υπουργός σε συνδυασμό με τα εθνικά συμφέροντα στο πλαίσιο της ΕΕ.

Η επιλογή έγινε στη βάση μιας σταθμισμένης και πολυκριτηριακής συγκριτικής αξιολόγησης, καταλήγοντας σε μια βέλτιστη (optimum) επιλογή του primus inter pares μεταξύ των αξιόλογων συνυποψηφίων.
ΟΙ ΔΙΑΤΕΛΕΣΑΝΤΕΣ 8 ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΙ: Γεώργιος Κοντογεώργης (1981-1985, Μεταφορές και Αλιεία) με Πρόεδρο της Κομισιόν τον Γκαστόν Θόρν. Γρηγόριος Βάρφης (1985-1989, Συντονισμός Διαρθρωτικών Ταμείων) με Πρόεδρο τον Ζακ Ντελόρ. Βάσω Παπανδρέου (1989-1993, Απασχόληση και Κοινωνικές υποθέσεις) με Πρόεδρο τον Ζακ Ντελόρ. Γιάννης Παλαιοκρασάς (1993-1995, Περιβάλλον) με Πρόεδρο τον Ζακ Ντελόρ.  Χρήστος Παπουτσής (1995-1999, Ενέργεια και Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις) με Πρόεδρο τον Ζακ Σαντέρ. Άννα Διαμαντοπούλου (2000-2004, Απασχόληση και Κοινωνικές Υποθέσεις) με Πρόεδρο τον Ρομάνο Πρόντι. Σταύρος Δήμας (2004-2010, Περιβάλλον) με Πρόεδρο τον Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο. Μαρία Δαμανάκη (2010-2014, Θαλάσσια Πολιτική και Αλιεία) με Πρόεδρο τον Μπαρόζο.

Η ΑΠΕΡΧΟΜΕΝΗ ΚΟΜΙΣΙΟΝ: Συστάθηκε το 2010 μετά τις ευρωεκλογές της 7ης/6/ 2009 υπό το νομικό status της ΣτΛ με θητεία που λήγει λήγει στις 31/10/2014. Στην αρχή η Κομισιόν είχε 27 Επιτρόπους όσα και τα τότε κράτη μέλη. Μετά την ένταξη της Κροατίας (1/7/2013), προστέθηκε ο Ουκρανός Επίτροπος. Στους 28 Επιτρόπους συμπεριλαμβάνονται: 1. O Πρόεδρος Jose Manuel Barroso (Πορτογαλία) 2. Η Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και συγχρόνως Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας Catherine Ashton (Βρετανία). Νέο αξίωμα που θεσμοθετήθηκε από τη ΣτΛ 3. 26 Επίτροποι από τα υπόλοιπα κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων η Ελληνίδα Μαρία Δαμανάκη και η Κυπρία Ανδρούλλα Βασιλείου (Εκπαίδευση, Πολιτισμός, Πολυγλωσσία και Νεολαία) 4. Κάθε Επίτροπος κατέχει ένα χαρτοφυλάκιο που αναφέρεται σε κάποια συγκεκριμένη Θεματική Πολιτική της ΕΕ (κάτι ανάλογο με αυτό που ισχύει για τα Υπουργεία μιας Κυβέρνησης) 5. Όλοι οι Επίτροποι συγκροτούν το Κολλέγιο των Επιτρόπων όταν συγκεντρώνονται για τη λήψη από κοινού αποφάσεων (όπως λ.χ. το Υπουργικό Συμβούλιο) 6. Έξι από τους 26 Επιτρόπους είναι συγχρόνως και Αντιπρόεδροι της Κομισιόν (σύνολο 7 στους 28) 7. Το ειδικό βάρος κάθε χαρτοφυλακίου ποικίλει ανάλογα (όχι όμως δεσμευτικά) με την συγκριτική ισχύ της χώρας από την οποία προέρχεται ο Επίτροπος αλλά και σε σχέση με τις εκάστοτε ιστορικές συγκυρίες και τις ανάγκες στις οποίες επικεντρώνεται το ενδιαφέρον της ΕΕ. Το ίδιο ισχύει και για τα ενδιαφέροντα κάθε κράτους μέλους 8. Τα μέλη του Σώματος προέρχονται από διαφορετικές πολιτικές οικογένειες (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών, και Δημοκρατών, Συμμαχία Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη) 9. Περιλαμβάνει 9 γυναίκες εκ των οποίων οι 3 είναι Αντιπρόεδροι 10.  Δεκατέσσερις Επίτροποι μαζί με τον Πρόεδρο Barroso, συμμετείχαν στην προηγούμενη  Επιτροπή 2004-2009 11. Όταν παραιτείται κάποιος Επίτροπος αντικαθίστανται από άλλον διαμέσου των ίδιων διαδικασιών έγκρισης. Για παράδειγμα ο Επίτροπος για τα Οικονομικά και Νομισματικά Θέματα Φιλανδός Olli Rehn αντικαταστάθηκε τον Ιούνιο του 2014 από το συμπατριώτη του πρώην πρωθυπουργό Giourki Katainen.

Η ΝΕΑ ΚΟΜΙΣΙΟΝ: 1. Βρίσκεται σε μια εν εξελίξει διαδικασία 2. Στη ΣτΛ για την Κομισιόν του 2014 προβλέπονταν 18 Επίτροποι (τα 2/3 των 28). Δηλαδή αριθμός Επιτρόπων οι οποίοι θα επιλέγονταν με κυκλική εναλλαγή σε ισότιμη βάση. Στη ΣτΛ υπήρχε η αίρεση ότι τούτο δε θα ίσχυε αν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσιζε διαφορετικά. Όπερ και εγένετο. Έτσι, διατηρήθηκε ο αριθμός των 28 Επιτρόπων 3. Στις 27/6/2014 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρότεινε τον Juncker για Πρόεδρο της Κομισιόν με 26 ψήφους. Καταψήφισαν οι πρωθυπουργοί του Ηνωμένου Βασιλείου  David Cameron και της Ουγγαρίας Viktor Orban. Την πρόταση μετέφερε στο Ευρωκοινοβούλιο προς ψήφιση ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Herman Van Rumpey (Βέλγος). Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 15/7/2014 ενέκρινε τον Juncker με ψήφους 422/751  αφού προηγουμένως, στις 30/6/2014, είχε εκλέξει ως Πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου τον Martin Schulz (Γερμανός) με ψήφους 409/751 4. Ο Πρόεδρος Juncker ζήτησε από τις κυβερνήσεις να προτείνουν πιθανούς Επιτρόπους τονίζοντας την προτίμησή του για γυναίκες υποψήφιες 5. Οι προτάσεις δε συνοδεύονται με χαρτοφυλάκιο ή ενδεικτικά προτείνονται κάποια χαρτοφυλάκια 6. Ειδική μνεία στη ΣτΛ γίνεται για τον/την Ύπατο Εκπρόσωπο Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας. Διορίζεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που αποφασίζει με ειδική πλειοψηφία και με τη συμφωνία τού Προέδρου της Επιτροπής.

Παράλληλα, υπόκειται, όπως και ο Πρόεδρος και τα άλλα μέλη της Επιτροπής, στην ψήφο έγκρισης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.  6. Ο Πρόεδρος Junker θα ορίσει τους νέους Επιτρόπους και τα χαρτοφυλάκια που θα αναλάβει ο καθένας από αυτούς 7. Σε επόμενη φάση το Ευρωκοινοβούλιο θα εγκρίνει την Επιτροπή στο σύνολό της. Προκειμένου να μπορέσουν οι Ευρωβουλευτές να αποφανθούν επί των υποψηφιοτήτων μέσω ψηφοφορίας, εξετάζονται λεπτομερώς οι υποψηφιότητες των Επιτρόπων υπό το φως των χαρτοφυλακίων που ο Πρόεδρος Juncker προτείνει να τους αναθέσει. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αξιολογεί τους Επιτρόπους που ορίζονται βάσει των γενικών ικανοτήτων, της προσήλωσής στην Ευρωπαϊκή Ιδέα και της προσωπικής τους ανεξαρτησίας. Επαληθεύει επίσης τη γνώση του υποψηφίου σε σχέση με το εν δυνάμει χαρτοφυλάκιο και τις επικοινωνιακές του ικανότητες. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παραλαμβάνει τα βιογραφικά και τις δηλώσεις οικονομικών συμφερόντων των ορισθέντων Επιτρόπων. Κατόπιν απευθύνει στους ορισθέντες Επιτρόπους σειρά γραπτών ερωτήσεων που αφορούν ιδίως στις πολιτικές προτεραιότητες των υποψηφίων στους αντίστοιχους τομείς ευθύνης τους. Οι γραπτές απαντήσεις των υποψηφίων αποτελούν τη βάση για την  ακρόαση. Κάθε ορισθείς Επίτροπος καλείται σε δημόσια ακρόαση τριών ωρών ενώπιον των Ευρωκοινοβουλευτικών Επιτροπών που είναι αρμόδιες για το χαρτοφυλάκιο του υποψηφίου.

Επαληθεύουν ότι οι ορισθέντες Επίτροποι διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα όχι μόνο για να είναι μέλη της Επιτροπής γενικώς αλλά και για να τους ανατεθεί ένα ιδιαίτερο χαρτοφυλάκιο. Τα αποτελέσματα των ακροάσεων διαβιβάζονται στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και εξετάζονται από τη διάσκεψη των Προέδρων η οποία αποτελείται από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τους αρχηγούς όλων των πολιτικών ομάδων καθώς και από τη διάσκεψη των Προέδρων των Ευρωκοινοβουλευτικών Επιτροπών. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής παρουσιάζει το σύνολο του Σώματος των Επιτρόπων που έχουν ορισθεί καθώς και το πρόγραμμά τους κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίασης ολομελείας του Ευρωκοινοβουλίου στην οποία προσκαλείται το Συμβούλιο της ΕΕ (Συμβούλιο Υπουργών). Την παρουσίαση ακολουθεί συζήτηση.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προβαίνει κατόπιν σε ψηφοφορία έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο σύνολό της. Η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί τότε να διοριστεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με ειδική πλειοψηφία 8. Υπάρχουν πολλές ειδησεογραφικές πληροφορίες σχετικά με τους Επιτρόπους και τα πιθανά χαρτοφυλάκια που θα αναλάβουν. Ο κ. Δ. Αβραμόπουλος φημολογείται ότι προορίζεται για τη νευραλγική θέση του Επιτρόπου Εσωτερικών Υποθέσεων (μετανάστευση, άσυλο, αστυνομική συνεργασία, έλεγχος συνόρων).
ΕΠΙΜΥΘΙΟ: Με τη διαδικασία διασφαλίζεται η ορθότητα, η αντικειμενικότητα, η εγκυρότητα και η αξιοκρατία στις επιλογές των Επιτρόπων. Συγχρόνως διασφαλίζεται μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η δημοκρατία στη συγκρότηση αυτού του πρωταγωνιστικού Θεσμικού Οργάνου.

Το Βιογραφικό που διαθέτει ο κ. Δ. Αβραμόπουλος και μάλιστα σε συγκριτική αξιολόγηση με τα βιογραφικά άλλων υποψηφίων από τα άλλα κράτη μέλη, δεν αφήνει καμία αμφιβολία για την ευστοχία και την επιτυχία της επιλογής. Γεγονός που θα τονώσει  το ηθικό των Ελλήνων αφού θα αποδείξει ότι υπάρχουν συμπατριώτες με πολλά προσόντα που μετά από δύσκολη αξιολόγηση σε πολλά επίπεδα ελέγχου, μπορούν να κατακτήσουν υψηλές θέσεις διεθνούς κύρους οι οποίες τιμούν τη χώρα. Το παράδειγμα της αξιοκρατικής επιλογής του κ.Δ. Αβραμόπουλου θα μπορούσε να αποτελέσει οδηγό (τηρουμένων των αναλογιών) της μεθοδολογίας αξιολόγησης και επιλογής προσωπικοτήτων που διορίζονται σε πολιτικές και σε διοικητικές θέσεις της διακυβέρνησης της χώρας.

Κωνσταντίνος Γαλιώτος
Πολ.Μηχ. Ε.Μ.Π., M.Sc. Περιφερειακή Πολιτική U.K.

Ο Κωνσταντίνος Γαλιώτος είναι Πολιτικός Μηχανικός του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (1976) και έχει Master of Science από το Πανεπιστήμιο του Birmingham, U.K. (1979). Είναι έφεδρος ανθυπολοχαγός του Όπλου του Μηχανικού με ειδική εκπαίδευση στη Σχολή Πολέμου. Έχει διατελέσει Σύμβουλος του Υπουργείου Ανάπτυξης (2 φορές), του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, της Γ.Γ. της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, του Οργανισμού Προώθησης Εξαγωγών, Επιστημονικός Συνεργάτης του Δήμου Τρίπολης και σήμερα είναι Ειδικός Σύμβουλος Περιφερειακής Πολιτικής και Ανάπτυξης της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Ως ειδικός εμπειρογνώμονας του Υπουργείου Εξωτερικών, συμμετείχε σε διμερείς ναυτιλιακές συμφωνίες μεταξύ Ελλάδας και Κίνας στο Πεκίνο και στη Σαγκάη (1996). Έχει εκπονήσει μελέτες, έρευνες, καταγραφές, πραγματογνωμοσύνες και άλλες συναφείς επιστημονικές εργασίες σε πολλά πεδία εξειδίκευσης: 1. Επιστήμη Πολιτικού (μελέτες, επιβλέψεις) 2. Σεισμομηχανική, Εδαφομηχανική, Έλεγχος Ποιότητας, Θεμελιώσεις 3. Περιβάλλοντος και Ενεργείας (Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις, Διαχείριση Αποβλήτων, Ανακύκληση, ΑΠΕ) 4. Ευρωπαϊκών Πολιτικών και Διαχείρισης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων 5. Περιφερειακής Πολιτικής και Ανάπτυξης (Στρατηγικός Σχεδιασμός, Επιχειρησιακός Προγραμματισμός, Ειδικά Αναπτυξιακά Σχέδια) 6. Οικονομοτεχνικές Μελέτες, SWOT και PEST αναλύσεις, Μελέτες Δημοσιότητας, Μελέτες Διοίκησης και Οργάνωσης ΟΤΑ, Επιχειρηματικά και Επιχειρησιακά Σχέδια για επενδύσεις, Στατιστικές Έρευνες, Μελέτες Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, Μελέτες Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής, Ποντοπόρου Εμπορικής Ναυτιλίας, Λιμενικών Υποδομών, Μεταφορών, Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, Πολιτισμού και Τουρισμού 7. Αξιολόγηση και Επιλογή Προσωπικού για ΔΕΚΟ, Τράπεζες και Μεγάλες Ελληνικές και Πολυεθνικές Επιχειρήσεις. Έχει πραγματοποιήσει ομιλίες και εισηγήσεις σε fora, ΜΜΕ, ημερίδες και σεμινάρια και έχει δημοσιεύσει άρθρα με ποικίλη θεματολογία. Έχει συγγραφική δράση με πολυάριθμες Μονογραφίες για εξειδικευμένα θέματα, Ενημερωτικά Δελτία και Ειδικές Εκδόσεις.