Σφουγγάτε τα χειλούδια σας, του Άη Φιλίππου διάβη...

Σφουγγάτε τα χειλούδια σας, του Άη Φιλίππου διάβη...

Νοέμβριος 14, 2018 - 09:19
0 σχόλια

Η γιορτή του Αγίου Φιλίππου συμπίπτει με την αρχή της Μικρής Σαρακοστής των Χριστουγέννων, γιατί την επομένη αρχίζει η σαρανταήμερη νηστεία. Λέγεται επίσης και «μικρή Αποκριά».

Για τη γιορτή τούτου του Αγίου, επειδή είναι εργάσιμη μέρα, καθώς η εποχή για όργωμα είναι ήδη προχωρημένη, η παράδοση φρόντισε να συμβιβάσει τα πράγματα. Έτσι λοιπόν, κατά την παράδοση, ο Άγιος ήταν αγρότης και εργαζόταν στο χωράφι του, όπου και έκανε απόκριες. Αποτέλεσμα της λαϊκής αυτής νοοτροπίας, είναι και η παροιμία: "ο φτωχός ο Φίλιππος στο χωράφι απόκρευε». Η παροιμία αυτή χρησιμοποιείται και για άλλες περιστάσεις, όπως για παράδειγμα, για όσους παραμελούν άλλες υποχρεώσεις τους και αφοσιώνονται αποκλειστικά στη δουλειά.

Μια από τις πιο γνωστές ιστορίες είναι η εξής: ο Άγιος Φίλιππος, αφού τελείωσε τις αγροτικές εργασίες, το βράδυ γύρισε κουρασμένος και η γυναίκα του είπε πως οι συγχωριανοί του δεν είχαν κρέας για να κάνουν αποκριές (χριστουγεννιάτικες) γιατί ήταν όλοι φτωχοί. Τότε ο Άγιος πήγε και έσφαξε το καλύτερο βόδι του και μοίρασε το κρέας σε όλο το χωριό. Το επόμενο πρωί, είδε και τα δύο βόδια του στο παχνί. Ο Θεός του έδωσε πίσω ένα ακόμα καλύτερο βόδι από εκείνο που είχε σφάξει. Γι'αυτό λένε ότι το βράδυ της γιορτής του πρέπει να φάμε κρέας κι όχι τη μέρα.

Μια παραλλαγή της ιστορίας μας τούτης αναφέρει ότι ο Χριστός, με άλλη μορφή, είχε επισκεφτεί τον Άγιο στο σπίτι του, και εκείνος για να περιποιηθεί τον ξένο, έσφαξε το βόδι του. Την επομένη το πρωί, το βρήκε πάλι ζωντανό. Το ζωντάνεψε ο Χριστός.

Ανήμερα της γιορτής, στην Πελοπόννησο, αφήνουν ένα βόδι να βοσκήσει ελεύθερο, το οποίο στη συνέχεια το σφάζουν και το μοιράζουν στους χωρικούς.

Σε άλλες περιοχές όμως, όπως στην Καβάλα για παράδειγμα, την ημέρα αυτή ταϊζουν καλά τα ζώα τους, γιατί σύμφωνα με την παράδοση, θα περάσει ο Άγιος να δει αν όντως έφαγαν καλά.

Είναι ο αγαπημένος Άγιος των αγροτών. Όταν θέλουν να πουν ότι κάποιος είναι πολύ καλός χρησιμοποιούν την έκφραση: «Αυτός ο άνθρωπος είναι σαν τον Άη-Φίλιππο».

Στη Μονεμβασιά, οι γεωργοί δεν δανείζονταν τίποτα άλλο, παρά μόνο φωτιά (συμβολίζει το πλήθεμα του σπόρου), ενώ συνήθιζαν να σπάνε ένα ρόδι στη μύτη του αλετριού για να πάει καλά η σοδειά.

Στη Σητεία, βάζουν τα ψαροκόλλυβα (διάφορα όσπρια) στο νερό να μουσκέψουν και τα χαράματα τα ρίχνουν πίσω από την πλάτη τους λέγοντας: «νάτε πουλιά κι ασκορδαλοί, μη φάτε τη σπορά μου!»,ώστε να μην καταστρέψουν τη σπορά τα πουλιά. Έπειτα, παίρνουν το ρόδι από τα ψαροκόλλυβα και το δίνουν στα βόδια για να γίνουν πιο δυνατά.

Την ημέρα εκείνη, οι γυναίκες της Αιτωλίας συνηθίζουν να μαγειρεύουν μακαρόνια και να πηγαίνουν στους άντρες τους, για να φάνε, στα χωράφια.

Στη Νιγρίτα, τρώνε τυρόψωμο και στη συνέχεια, βάζουν αυγά στη στάχτη για να ψηθούν. Όταν ένα από τα αυγά σκάσει, τότε ο καθένας λέει ότι έτσι σκάνε κι οι εχθροί του.

Τέλος, στην Κύπρο, όλο το Σαραντάμερο, δεν γίνονται γάμοι κι αρραβωνιάσματα. («Ως τ'αγίου Φιλίππου, όσοι φίλησαν, φίλησαν»). Γι'αυτό σήμερα πειράζουν τους ανύπαντρους και τους αναρραβώνιαστους, λέγοντάς τους να σκουπίσουν τα χείλη τους (ή τους τα σκουπίζουν με μεταξωτό μαντίλι οι ίδιοι), γιατί δεν έχει πια (και μάλιστα με τη νηστεία) χαριεντίσματα και φιλιά:

-Σφουγγάτε τα χειλούδια σας,
-του Άη-Φιλίππου διάβη ...

Ειδήσεις: 

Προσθήκη νέου σχολίου

Το ArcadiaPortal.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά, συκοφαντικά σχόλια και διαφημίσεις. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.