Σαν σήμερα, 12 Μαΐου 1821,ο Κεχαγιάμπεης βγαίνει πανστρατιά από την Τριπολιτσά, με επικεφαλής το διαβόητο Ρουμπή, για να χτυπήσει το Βαλτέτσι και να περάσει στην Καλαμάτα, καταπνίγοντας την Επανάσταση στο Μοριά.

Ο Κολοκοτρώνης έχει τάξει μέσα στο Βαλτέτσι τους Μανιάτες, τους Μεσσήνιους και τους αρειμάνιους Ντρέδες που ξέρουν καλά το ντουφέκι, για να αγκιστρώσουν τους Τούρκους και να τους αναγκάσουν να αναπτυχθούν πέριξ του χωριού. Εκεί θα τους χτυπήσει σε αποφασιστική μάχη ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης ερχόμενος με ενισχύσεις Καρυτινών από τα γειτονικά στρατόπεδα Χρυσοβιτσίου και Πιάνας, ενώ η παγίδα θα ολοκληρωθεί με απόφραξη της διαφυγής των Οθωμανών προς Τριπολιτσά, με ενισχύσεις που θα έρθουν από το μεμακρυσμένο στρατόπεδο Βερβένων.

Αφηγείται το σχέδιο ο Γέρος «Είπα να φκειάσετε τα ταμπούρια κλειστά. Εις την άκρη του χωριού ήτον μια εκκλησιά, να γένει ταμπούρι, καθώς και δύο καταρράχια που διαφεντεύουν το χωριό, όπου αν έλθουν οι Τούρκοι να κλεισθήτε μέσα. Μου απεκρίθησαν εκείνοι: χανόμεθα! Εσείς κλεισθήτε και εγώ σας έρχομαι μεντάτι (με ενισχύσεις)».

Το πρωί της 12ης Μαίου 1821 οι Τούρκοι χτυπάνε αλύπητα το Βαλτέτσι αλλά το ελληνικό ντουφέκι αστράφτει από τα Δουβρελέικα, τα Πραχαλέικα, τα Κατσικαίκα και το Χωματοβούνι. Οι Τούρκοι αγκιστρώνονται και αναπτύσσονται κυκλωτικά γύρω από το χωριό, με τηλεβόλα και αλλεπάλληλες εφόδους πεζικού και ιππικού. Η λυσσώδης μάχη συνεχίζεται μέχρι το μεσημέρι, οπότε καταφθάνει ο Κολοκοτρώνης με ενισχύσεις από το Χρυσοβίτσι.

Το Βαλτέτσι βαστάει πεισματικά μέχρι το απόγευμα που καταφθάνει ο Πλαπούτας με ενισχύσεις από την Πιάνα. Τα μεσάνυχτα ο Κολοκοτρώνης ανεφοδιάζει με καταδρομική ενέργεια το χωριό και επιστρέφει στο ταμπούρι του. Αφηγείται ο Φωτάκος: «ο πόλεμος όλην την νύχτα εξηκολούθησεν αδιάκοπος». Προς τα χαράματα φτάνουν οι ενισχύσεις από τα Βέρβενα και η μάχη έχει πλέον κριθεί.

Με το χάραμα ο πόλεμος συνεχίστηκε επί τετράωρο, οπότε τα τουρκικά στρατεύματα εμφάνισαν κάμψη. Ο Ρουμπής έστειλε κωδικοποιημένο μήνυμα στον Κεχαγιάμπεη για υποχώρηση, καίγοντας πυρίτιδα από το ταμπούρι του. Ο Κεχαγιάμπεης συμφώνησε καίγοντας επίσης πυρίτιδα από το δικό του ταμπούρι. Ο Κολοκοτρώνης αντιλαμβάνεται αστραπιαία την πρόθεση των Τούρκων για υποχώρηση. Τραβάει το σπαθί του από τη θήκη και βάζει φωνή μεγάλη: “Επάνω τους Έλληνες»!!! Και τότε, μια λάμψη κάλυψε ολόκληρο το Βαλτέτσι! Ήταν οι λάμες των Ελληνικών σπαθιών που αντίκρυσαν το μεσημεριάτικο ήλιο…

Πήρε απόγεμα μέχρι που οι Έλληνες έσφαζαν στον κάμπο της Μπολέτας. Οι Οθωμανοί έτρεχαν πανικόβλητοι προς την Τριπολιτσά για να σωθούν. Αφηγείται ο Γέρος: «Τους εκυνηγήσαμεν έως που τους εβγάλαμεν εις τον κάμπον. Ο πόλεμος εκείνος εστάθη η ευτυχία της πατρίδος. Αν εχαλιώμεθα, εκινδυνεύαμε να κάμωμε ορδί (στρατόπεδο) πλέον». Για να μην κινδυνέψουν οι Έλληνες από τα υπολείμματα του Τουρκικού ιππικού ο Γέρος φώναξε: «Φτάνει Έλληνες! Άφτε να σκοτώσουμε και σ’άλλες μάχες»!!!

Το ίδιο βράδυ, ο επικεφαλής των Τουρκαλβανών που πολέμησαν στο Βαλτέτσι, ο Λιόμπεης, αφηγείται τα γεγονότα στο Σαράι και λέει παρουσία όλων των Τούρκων απευθυνόμενος στην όμορφη Μαριγώ, τη βασανισμένη Ελληνοπούλα του χαρεμιού “Ωρέ, μα το θεγό, δικό σας είναι! Είχα πολεμήσει σε τόσα σεφέρια (πολέμους) με τους Τσάμηδες, με τους Σουλιώτες και με τους Μοσκόβους (Ρώσους)! Μα το ντουφέκι που είδα στο Βαλτέτσι είναι παλληκαρήσιο! Πάει, ωρέ πάει! Δικό σας είναι! Ο θεγός σας το ‘δωκε»!

Ο Κολοκοτρώνης ομολογεί «Έβαλα λόγον ότι πρέπει να νηστεύσωμεν όλοι δια δοξολογίαν εκείνης της ημέρας και να δοξάζεται αιώνας αιώνων, έως ού στέκει το έθνος, διατί ήτον η ελευθερία της πατρίδος»…

Από τότε το Βαλτέτσι έχει γίνει συνώνυμο της Ελλάδας. Και κάθε φορά που οι εξ ανατολών γείτονες καμώνονται τους παλληκαράδες, έρχεται η δημοτική μούσα από τα καταρράχια του Βαλτετσίου να απαντήσει αγέρωχα:

Κάντε πίσω Μπέηδες,
Βαλτέτσι δεν πατιέται!
Έχει ταμπούρια δυνατά,
έχει και παλληκάρια!

(Κείμενο: Γεώργιος Θ. Πραχαλιάς)