Ως μια κατάθεση «ενός προσωπικού χρέους ως ερευνητή αυτού του τμήματος της γενέθλιας περιοχής του» χαρακτηρίζει ο Παναγιώτης Φάκλαρης, γεννηθείς στα Βέρβενα, καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, βραβευμένος από την Ακαδημία Αθηνών και μαθητής του Μανόλη Ανδρόνικου, την έκδοση του βιβλίου του «Παράλιον Άστρος: Αρχαιότητες, Ιστορία, Νεότεροι χρόνοι» που κυκλοφόρησε μόλις τον περασμένο Μάιο.

Μέσα στις 300 σελίδες του βιβλίου του, εμπλουτισμένες με πλούσιο και σπάνιο φωτογραφικό υλικό, ο Παναγιώτης Φάκλαρης καταθέτει ερευνητικά στοιχεία που συγκέντρωνε με επιμέλεια σε όλη την μέχρι σήμερα ερευνητική και ακαδημαϊκή του πορεία, πιάνει το νήμα της ιστορίας της αστεροειδούς χερσονήσου του Αργολικού Κόλπου από την προϊστορική εποχή και φτάνει σχεδόν ως τις μέρες μας. Αρχαιολογικά ευρήματα, κατασκευές και αντικείμενα από προσωπικές ανασκαφές του καθηγητή και της ομάδας του, ιδιαίτερες γεωγραφικές και γεωμορφολογικές αναλύσεις, διαχρονική τοποθέτηση του στρατηγικού σημείου του Π. Άστρους και ειδικά των λιμένων του όπως συνδέονται με την διακύμανση της ζωής και της ανθρώπινης δραστηριότητας στην ευρύτερη περιοχή ανά τους αιώνες καθώς και πλούσια βιβλιογραφία, καταγραφές και αναφορές Ελλήνων και ξένων περιηγητών για την περιοχή από την αρχαιότητα μέχρι τον 19ο και τον 20ο αιώνα, είναι μερικά από τα σημαντικότερα τεκμήρια επάνω στα οποία θεμελιώνεται τον ερευνητικό υλικό του βιβλίου.

Με την μέθοδο της μεστής αφήγησης, προσιτής σε όλους του αναγνώστες και απελευθερωμένης από τον ξύλινο επιστημονικό λόγο, ο συγγραφέας παραθέτει πολύπλευρες πληροφορίες και επιμελείς λεπτομέρειες για την κοινωνική, εμπορική, παραγωγική, πολιτιστική, ειρηνική και ...πολεμική ζωή του Παραλίου Άστρους ανά εποχή, αναδεικνύοντας, ιδιαίτερα από τον 18ο αιώνα και προς τα σύγχρονα χρόνια, τις προσωπικότητες που διαδραμάτισαν τους σημαντικότερους ρόλους, είτε ως ιστορικοί επισκέπτες , είτε βεβαίως ως κάτοικοι δραστηριοποιούμενοι στην περιοχή. Γνωστός για την τόλμη, ακόμα και για την αιρετικότητα του, επάνω σε διάφορα «αρχαιολογικά δόγματα και μύθους»  της αρχαιολογικής επιστήμης, καταπιάνεται και με ιστορικά ζητήματα που προκαλούν έριδες ακόμα και στην σημερινή εποχή, όπως τα τοπωνύμια ή κάποιοι ιδιαίτεροι  χαρακτήρες ιστορικών προσώπων, προσεγγίζοντας τα ζητήματα με ακριβή τεκμηρίωση και επιστημονική απόσταση και αφήνοντας τους αναγνώστες να κρίνουν και να συγκρίνουν τα επιστημονικά συμπεράσματα.

Τα Μυκηναϊκά αποτυπώματα στο «νησί», η υπερχιλιετής ιστορία του «φρουρίου» και άλλων αμυντικών οικοδομημάτων, τα Βυζαντινά χρόνια, οι εποχές που το μέρος «νέκρωνε» και «ξαναζωντάνευε», η συγκλονιστική ιστορία της οικογένειας Ζαφειροπούλου - των «Άκουρων», η ζωτικής σημασίας για την ελληνική επανάσταση μάχη του 1826, η έλευση προσωπικοτήτων όπως ο Υψηλάντης, ο Όθωνας και η Αμαλία, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και πολλές άλλες ιστορικές στιγμές ξεδιπλώνονται μέσα από εκατοντάδες ιστορικές πηγές, φωτογραφικά ντοκουμέντα και έγγραφα. Κι όλα αυτά συνδέονται αρμονικά μέσα από την εξιστόρηση προσώπων και οικογενειών, οι άμεσοι απόγονοι των οποίων βρίσκονται σήμερα εν ζωή και επενδύουν τον σημερινό κοινωνικό ιστό του Παραλίου Άστρους. Διατελέσαντες πρόεδροι της κοινότητας, ιερείς, τοπικοί επιχειρηματίες, ιδρυτές συλλογικών φορέων, δημόσιοι λειτουργοί και αξιωματούχοι παρουσιάζονται μαζί με τις δράσεις και τμήματα των αρχείων τους. Όπως επίσης μαζί με παραδόσεις, έθιμα, συνήθειες της καθημερινότητας και της επαγγελματικής ζωής των κατοίκων και βέβαια της αρχιτεκτονικής ιστορίας του τόπου.

Μπορεί το επίκεντρο της έρευνας να είναι το Π. Άστρος όμως, πραγματικά, ο κάθε αναγνώστης θα έρθει σε επαφή και θα κατανοήσει καλύτερα την ιστορία ολόκληρης της περιοχής που καταλαμβάνει ο σημερινός δήμος Βόρειας Κυνουρίας, ως ενιαίας και πλήρως διασυνδεδεμένης τόσο σε επίπεδο γεγονότων όσο και σε επίπεδο προσώπων και πληθυσμών. Ταυτόχρονα θα εντάξει την ενιαία αυτή τοπική ιστορία στις ευρύτερες ιστορικές περιόδους ολόκληρου του Ελληνισμού ανά τους αιώνες με αποκορύφωμα την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Η εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου έχει προγραμματιστεί για την Παρασκευή 18 Αυγούστου το απόγευμα στο Παράλιο Άστρος.
Το βιβλίο τυπώθηκε στην Θεσσαλονίκη τον Μάιο του 2023, με πρωτοβουλία του δημάρχου Γιώργου Καμπούλη &  την οικονομική φροντίδα του Δήμου Βόρειας Κυνουρίας και βέβαια με την ευγενική και ανιδιοτελή παραχώρηση προς εκτύπωση του έργου του από τον κ. Φάκλαρη. Μια σημαντικότατη προσφορά και των δύο στην κοινωνία του Παραλίου Άστρους και την ιστορική και πολιτιστική εξέλιξη του Δήμου μας και της ευρύτερης περιοχής γενικότερα.

Για όποιον ενδιαφέρεται να το αποκτήσει, διατίθεται σε συμβολική τιμή από τον Πολιτιστικό Σύλλογο των Απανταχού Φίλων του Παραλίου Άστρους.

Γ.Π.