ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ (23/5/2015): Παρουσιάσαμε μια συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων των κρατών μελών της ΕΕ με κριτήριο το κατά κεφαλήν ΑΕΠ (κκΑΕΠ) εκφρασμένου σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ = PPS = Purchasing Power Standards) σύμφωνα με τις μετρήσεις της Eurostat με τη μεθοδολογία που επιβάλλει το ισχύον ESA10 (European System of Accounts = Ευρωπαϊκό Σύστημα Λογαριασμών του 2010). Υπενθυμίζεται ότι η αξιολόγηση κατά ΜΑΔ επιτρέπει μια πιο ουσιαστική σύγκριση της πραγματικής αγοραστικής δύναμης των πολιτών μεταξύ διαφορετικών κρατών που έχουν διαφορετικά νομίσματα και στα οποία τα επίπεδα των τιμών είναι διαφορετικά. Στο σημερινό άρθρο θα αξιολογηθούν οι επιδόσεις των 272 Ευρωπαϊκών Περιφερειών επιπέδου NUTS 2  όπου συμπεριλαμβάνονται οι 13 Ελληνικές Περιφέρειες.

ΟΙ 272 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ NUTS 2 ΤΗΣ ΕΕ: 1. Λόγω πληθυσμού υπάρχουν 6 μικρά κράτη που απαρτίζονται από 1 περιφέρεια, δηλαδή κράτος και περιφέρεια ταυτίζονται, ήτοι: Κύπρος, Μάλτα, Λουξεμβούργο, Λιθουανία, Λετονία και Εσθονία 2. Για την απλοποίηση των συγκρίσεων, λαμβάνεται ως βάση σύγκρισης το κκΑΕΠ/ΜΑΔ της ΕΕ = 100% 3. Οι 20 περιφέρειες με τις μεγαλύτερες επιδόσεις κκΑΕΠ/ΜΑΔ (2013), περιλαμβάνουν: 3 Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ), 1 Λουξεμβούργο, 1 Τσεχία, 1 Βέλγιο, 1 Γαλλία, 1 Σουηδία, 1 Σλοβακία, 1 Δανία, 2 Αυστρία, 3 Κάτω Χώρες και 5 Γερμανία 4. Και οι 20 πλουσιότερες περιφέρειες έχουν υψηλές επιδόσεις από 151% έως 325% 5. Οι 5 ηγέτιδες περιφέρειες ανήκουν αντίστοιχα στο ΗΒ (325%), στο Λουξεμβούργο (258%), στο Βέλγιο (207%), στη Γερμανία (195%) και στις Κάτω Χώρες (187%) 6. Οι 20 φτωχότερες περιφέρειες ανήκουν: 5 Βουλγαρία, 5 Ρουμανία, 4 Ουγγαρία, 5 Πολωνία και 1 Γαλλία (σσ: Πρόκειται για τη Mayotte η οποία αποκαλείται extra-regio (εξωχώρια περιφέρεια) που δε βρίσκεται στα ευρωπαϊκά χωρικά όρια της Γαλλίας αλλά είναι ένα νησιώτικο σύμπλεγμα στον Ινδικό Ωκεανό μεταξύ Μοζαμβίκης και Μαγαδασκάρης) 7. Οι 5 φτωχότερες περιφέρειες με ποσοστά από 27% έως 34% είναι η Mayotte της Γαλλίας και 4 περιφέρειες από τη Βουλγαρία (30%). Χωρίς τη Mayotte, η 5η φτωχότερη περιφέρεια είναι επίσης Βουλγαρική με 35% 8. Οι 13 Ελληνικές περιφέρειες έχουν όλες κκΑΕΠ/ΜΑΔ μικρότερο από 100% με την Αττική περίπου 98% και τελευταία την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης με περίπου 52% 9. Με βάση σύγκρισης το 100% υπάρχουν δυο κράτη των οποίων όλες οι περιφέρειες ξεπερνουν τη βάση, ήτοι: Το Λουξεμβούργο (1 περιφέρεια 258%) και η Σουηδία (103%-150%) 10. Με βάση σύγκρισης το 100%, υπάρχουν 9 κράτη των οποίων όλες οι περιφέρειες βρίσκονται κάτω από τη βάση, ήτοι: Βουλγαρία  (30%-72%), Ελλάδα (55%-98%), Σλοβενία (68%-97%), Μάλτα (86%), Λιθουανία (73%), Λετονία (64%), Κύπρος (89%), Κροατία (58%-62%) και Εσθονία (73%) 11. Είναι προφανές ότι με κριτήριο τις περιφερειακές επιδόσεις, υφίστατια τεράστια «διαπεριφερειακή απόκλιση» μεταξύ των 272 περιφερειών των 28 κρατών μελών της ΕΕ. Μεγάλο χάσμα που κυμαίνεται από το min 27% (Mayotte, Γαλλία) ή 30% (Βουλγαρία) έως το 325% (ΗΒ) 12. Εξίσου μεγάλες είναι οι ανισότητες μεταξύ των περιφερειών εκάστου κράτους. Αν αφαιρέσουμε τα 6 μονο-περιφερειακά κράτη και την Κροατία που έχει 2 περιφέρειες, τότε μεταξύ των υπολοίπων 21 κρατών μελών εμφανίζονται ενδοκρατικές περιφερειακές ανισότητες που κυμαίνονται από 29% (Σλοβενία) έως 258% (ΗΒ). Εξίσου μεγάλες ενδοκρατικές περιφερειακές αποκλίσεις εμφανίζουν η Γαλλία (148% ένεκα Mayotte και 111% χωρίς Mayotte), η Σλοβακία (132%), το Βέλγιο (130%) και η Τσεχία (111%) 13. Στην Ελλάδα οι αποκλίσεις κυμαίνονται στο εύρος του 43%. Παρατηρείται ότι στα πιο φτωχά κράτη (όπως είναι η Ελλάδα) εμφανίζονται μικρότερες ενδοκρατικές περιφερειακές ανισότητες απ΄ ότι στα πλουσιότερα 14. Είναι σαφές ότι στην ΕΕ των 28 οι διαπεριφερειακές ανισότητες και οι ενδοκρατικές περιφερειακές αποκλίσεις δεν είναι συμβατές με τη Σύγκλιση που θα έπρεπε να υπήρχε. Ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς τους τεράστιους πόρους που διαχρονικά διατίθενται από τους Π/Υ της ΕΕ για την Πολιτική Συνοχής και την Περιφερειακή Πολιτική.

ΜΕΡΙΚΑ ΑΚΟΜΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ (Διάγραμμα 1): 1. Παρουσιάζεται το κκΑΕΠ/ΜΑΔ 2013 των Περιφερειών σε € 2. Σε κάθε Περιφέρεια ενωματώνονται 3 αριθμοί: Ο πρώτος δείχνει τη θέση της Περιφέρειας στις 13 της χώρας. Ο δεύτερος το ποσοστό του κκΑΕΠ/ΜΑΔ της Περιφέρειας σε σχέση με το εθνικό κκΑΕΠ/ΜΑΔ και ο τρίτος απεικονίζει το ποσοστό κκΑΕΠ/ΜΑΔ της Περιφέρειας σε σχέση με τον ευρωπαίκό μέσο όρο (100%) 2. Ισχύουν τα προαναφερθέντα (παρ. 8,10 και 13) 3. Τρεις Περιφέρειες ξεπερνούν το μέσο όρο 16.846 €  του κκΑΕΠ/ΜΑΔ των 13 Περιφερειών, ήτοι: Ιόνια Νησιά (18.100€), Νότιο Αιγαίο (20.300€) και Αττική (26.100€) 4.  Πλουσιότερη Περιφέρεια είναι η Αττική (26.100€) και φτωχότερη η Ανατολική Μακεδονία-Θράκη (13.900€) εμφανίζοντας μια μεγάλη ενδοκρατική απόκλιση της τάξεως των 12.200€ η οποία σε ποσοστά Ελλάδας είναι 62,9%. Είναι σαφές ότι η Πολιτική Συνοχής και η Περιφερειακή Πολιτική δεν έχει αποτύχει μόνο σε ολόκληρη την ΕΕ αλλά και στην Ελλάδα.

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 2008-2013 (Διάγραμμα 2): 1. Σε παρένθεση 3 αριθμοί: Ο πρώτος δείχνει τη μεταβολή 2008-2013, ο δεύτερος τη μεταβολή 2008-2010 (πριν από το Πρόγραμμα Καλλικράτης) και ο τρίτος τη μεταβολή 2011-2013 (τρια πρώτα νηπιακά έτη της εφαρμογής του Προγράμματος Καλλικράτης) 2. Είναι σαφής η αποκλιμάκωση της πτώσης του κκΑΕΠ/ΜΑΔ στην Περιφέρεια Πελοποννήσου από την 1/1/2011 και μετά (πριν -8,1%, μετά -1,95).

Κωνσταντίνος Γαλιώτος

Πολ.Μηχ. Ε.Μ.Π., M.Sc. Περιφερειακή Πολιτική U.K