Κάτοικοι και επισκέπτες του Πλατάνου Κυνουρίας τίμησαν την εορτή του Γενεσίου της Θεοτόκου στη Μονή Παναγίας Σέλας, αλλιώς Πέρα Παναγία, το βράδυ της Τετάρτης 7 Σεπτεμβρίου.

Πρώτα, στο καθολικό της παλιάς μονής, οι πιστοί παρακολούθησαν την αγρυπνία, από τις 21:30 ως τις 00:00. Και μετά, με αγάπη και ομόνοια κάθησαν σε κοινό τραπέζι.

Κάθε ένας είχε φέρει ό,τι μπορούσε να προσφέρει και δείπνησαν μαζί, κάτω από τα μεγάλα πλατάνια, μέσα στην καλοκαιρινή ακόμα νύχτα.

Η Πέρα Παναγία είναι το καθολικό της Μονής της Σέλας, από την οποία έχει διασωθεί στο εκκλησάκι και κάποια ίχνη από τα κελιά των μοναχών. Η Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπως είναι επισήμως καταγεγραμμένη, βρίσκεται σε μια περιοχή εξαιρετικής ομορφιάς, και ο επισκέπτης μπορεί να φθάσει εκεί ακολουθώντας τον επαρχιακό δρόμο Άστρους - Καστάνιτσας, αλλά και πεζή, από ένα μονοπάτι μέσα από τις πεζούλες όπου καλλιεργούν οι Πλατανίτες τα δέντρα και τα μποστάνια τους.

Το τοπωνύμιο «Σέλα», κατά την τοπική παράδοση, δόθηκε με αφορμή τη δωρεά της χρυσής σέλας του αλόγου του φρουράρχου της περιοχής «Μόραλη» για τη σωτηρία του ετοιμοθάνατου παιδιού του, όταν το έφεραν στον ναό και προσκύνησε την εικόνα της Παναγίας. Αλλά, σύμφωνα με μια άλλη άποψη, «σελάδα» ονομάζουν δηλαδή τα ανοιχτά και επίπεδα μέρη μέσα σε δάσος.

Η παράδοση του Πλατάνου λέει ότι η μονή χτίστηκε το 1364 και το 1609 ανηγέρθη, επί των ερειπίων του παλαιού ναού, ο σημερινός σωζώμενος ναός. Μάλιστα, το «Χρονικό του Γεωργίου Φραντζή του Πρωτοβεστιαρίου» (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae) αναφέρεται ότι το χωριό είχε κατοικηθεί ήδη από το 1467.

Η μονή ήταν μετόχι της Μονής Μαλεβής. Και το 1609, όπως αναφέρεται σε έγγραφο, δίνεται άδεια «προς τον κάτοικον αυτής παπα-Θεοφάνη του γέροντος Μήτρου» να ανοικοδομηθεί ερειπωμένη εκκλησία στη θέση «Σελα». Η Σέλα αναφέρεται σε έγγραφο της Μονής Μαλεβής του έτους 1791, ενώ το 1826 πυρπολείται από τον Ιμπραήμ. Στις πηγές αναφέρεται και ένας μεγάλος δικαστικός αγώνας, ανάμεσα στη Μονή Μαλεβής και στον Πλάτανο, από το 1851 έως το 1854, ως προς την κυριότητα της Σέλας, που έληξε με συμβιβασμό το 1854. Η μονή κάλυπτε μέρος των εξόδων των αλληλοδιδακτικών σχολείων της Κυνουρίας, ενώ οι μοναχοί της ενίσχυσαν οικονομικά και τον αγώνα για την απελευθέρωση από τους Οθωμανούς, αλλά και τις προσπάθειες να οικοδομηθούν σχολεία στον τόπο μετά τη σύσταση του νέου κράτους. Το 1966 κηρύχθηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

Ο ναός είναι μονόκλιτος, βυζαντινού ρυθμού, σε σχήμα εγγεγραμμένου σταυρού με οκτάγωνο τρούλο και μία κόγχη ιερού. Κάτω από τα πολλά στρώματα ασβέστη, διακρίνεται κάπως η λιθοδομή του. Έχει μία είσοδο, από τη βόρεια πλευρά, επάνω από την οποία υπάρχει μια κόγχη με τη μορφή της Θεοτόκου Βρεφοκρατούσας. Το ιερό του ναού φωτίζεται από μία θυρίδα και ένα παράθυρο που ανοίχτηκε το 1959. Το τέμπλο του είναι ξύλινο. Στον τρούλο υπάρχουν τέσσερις θυρίδες, μία ακόμη στη βόρεια πλευρά του ναού και μία στη νότια. Η καμπάνα στην κορυφή της βόρειας κεραίας του ναού τοποθετήθηκε το 1959 επίσης.

(Δείτε περισσότερα ΕΔΩ).

Ευχαριστούμε την Αλεξάνδρα και τον Φίλιππο Λιβανό για τις φωτογραφίες.

Ευλογημένος ο Πλάτανος, πάντα μονιασμένοι και αγαπημένοι να ανταμώνουν οι Πλατανίτες.

Γαλανιάδη Εύα