Στη Βλαχοκερασιά, όπως και στα άλλα χωριά της Ελλάδας, λειτουργούσε παλιότερα ο θεσμός της προσωπικής εργασίας. Οι ενήλικες άνδρες της οικογένειας από 18-60 ετών έπρεπε να κάνουν υποχρεωτικά κάποια μεροκάματα, σε διάφορα έργα που προγραμμάτιζε η κοινότητα. Η εργασία τους προσφερόταν δωρεάν. Οι περισσότεροι κάτοικοι με χαρά ανταποκρίνονταν στην υποχρέωση αυτή, δείχνοντας έμπρακτα το ενδιαφέρον τους για τον τόπο τους. Ο θεσμός αυτός αξιοποιούσε το ανθρώπινο δυναμικό των χωριών και βοηθούσε να γίνονται σημαντικά έργα στην κάθε κοινότητα, που λόγω έλλειψης κρατικής χρηματοδότησης δεν θα γίνονταν. Το κράτος έδινε ελάχιστους πόρους στις κοινότητες και ο προϋπολογισμός τους ήταν πολύ φτωχός.

Όπως θυμάται ο Ελευθέριος Σουρλάς με προσωπική εργασία φτιάχτηκαν πολλά έργα: «Ο εκάστοτε πρόεδρος έβγαζε κατάσταση με τα ονόματα όσων υποχρεούντο για προσωπική εργασία, την οποία τοιχοκολούσε. Όποιες ημέρες γινόταν προσωπική εργασία πρωί πρωί χτυπούσε η καμπάνα να μαζευτούν οι υπόχρεοι, που χωρίζονταν σε ομάδες και έπιαναν δουλειά. Την επιτήρηση έκανε ο πρόεδρος ή μέλη του κοινοτικού συμβουλίου αλλά παρακολουθούσε και η αστυνομία. Από προσωπική εργασία, όταν πρόεδρος ήταν ο Στέφανος Μεντής, ανοίχτηκαν πολλά δημόσια πηγάδια ή ολοκληρώθηκε η διάνοιξή τους και το χτίσιμό τους, όπως το Σεμπεκέικο, στο Κουβέλι, του σχολείου, το Μαντρέικο (το χωριό έχει 140 ιδιωτικά πηγάδια). Ενώ επί προεδρίας του Σωτήρου Κωτσιόπουλου (Μπίκουλα) φτιάχτηκε το πρώτο υδραγωγείο της Σούρλας, φτιάχτηκαν δεξαμενές καθώς και οι βρύσες στο χωριό (στου Τράκα, στα Μπικουλέικα, στου Τσίγκου, στου Βαρκάρη, στα Γκονέικα, στο σχολείο, στης Κατερίνας Καρκάλα, στου Κυριακόπουλου). Με την προσωπική εργασία καθαρίζονταν και τα ρέματα, οι αγροτικοί δρόμοι, ανοίγονταν χαντάκια στην άκρη των δρόμων να φεύγουν τα νερά, χτίζονταν όχτοι που έπεφταν, καθαρίζονταν και ασβεστώνονταν τα πηγάδια. Επίσης γινόταν και η καταπολέμηση της ακρίδας. Οι αγρονόμοι έδιναν τα ακριδοκτόνα φάρμακα και συνεργεία ράντιζαν με ψεκαστήρες όλη την περιοχή μέχρι τη Λούτσα, τη φακή, την Παναγία… άλλοτε έδιναν ακριδοκτόνο πίτουρο και ρίχναμε. Ο θεσμός αυτός στις αρχές της δεκαετίας του 70 σταδιακά καταργήθηκε.

Το 71 πάντως που ήμουν αντι- πρόεδρος στην κοινότητα επί προεδρίας Ιωάννη Ζέππου έβαλα το Νίκο Λεονταρίτη να ξεβουλώσει το γεφυράκι που ξεκινάει από του Ντρη το αλώνι και του είπα ότι θα του χαρίσω τρεις μέρες προσωπική εργασία. Τότε ήταν 6 μέρες η προσωπική εργασία, που αναλογούσε στον καθένα».

Ο Γιάννης Καστραντάς, αν και μικρός και δεν υποχρεωνόταν τότε σε προσωπική εργασία, βοηθούσε τον πατέρα του για να συμπληρώσει τα μεροκάματα που του αναλογούσαν:

«Έπαιρνα μέρος με άλλους συγχωριανούς στην προσωπική εργασία μαζί με τον πατέρα μου και τον αδελφό μου», λέει ο Γιάννης. «Αν και ήμουν 15 χρονών δεν υστερούσα στη δουλειά από τους μεγάλους. Ξεκινάγαμε στις 7.30 το πρωί, καθένας με τα σύνεργά του φτυάρι, τσάπα, ζώα για φόρτωμα … γεμάτοι χαρά και τελειώναμε το μεσημέρι. Το 64-65 ρίξαμε μπετά σε κάποιους δρόμους του χωριού. Έβαλα μαζί με τον αδελφό μου 5-6 μεροκάματα στο δρόμο από το Πλατάνι μέχρι τα Γκονέικα. Ρίξαμε μπετά και γύρω από τον Αγιώργη. Ο γιατρός Βασίλης Λυμπερίου, γιος του Γιώργη του δάσκαλου, δώρισε στην κοινότητα 100 τσουβάλια τσιμέντο για να πέσει το μπετό μέχρι τον Αγιώργη. Το χειμώνα καθαρίζαμε τους δρόμους από τα χιόνια σε όλο το χωριό. Και μιλάμε για πολλά χιόνια. Πήγαινε ο Κωτσιάνης ο δάσκαλος στο σχολείο και το χιόνι τον έφτανε μέχρι τον αφαλό.

Καθαρίζαμε και τον κεντρικό δρόμο για να περάσει η ταγαρού, να πάει τα εφόδια στα παιδιά που πήγαιναν σχολείο στην Τρίπολη. Καθαρίζαμε μέχρι κάποιο σημείο και από κει και πέρα συνέχιζαν οι Αρβανιτοκερασιώτες. Καθαρίζαμε και το δρόμο του νεκροταφείου να θάψουμε τους πεθαμένους».

Και ο Χρήστος Γιάννακας προσέφερε τις υπηρεσίες του στο χωριό μέσω της προσωπικής εργασίας:

«Θυμάμαι που ανοίξαμε ένα πηγάδι στη Σούρλα και ρίξαμε το νερό του στο υδραγωγείο», λέει ο Χρήστος.

«Δούλεψα και στον καθαρισμό του δρόμου από τα Μπιλιουρέικα μέχρι την Πρόπαντη. Συμπλήρωσα κάποια χρονιά τα μεροκάματα που μου αναλογούσαν σε κάτι μερεμέτια στο καμπαναριό της εκκλησίας Κοίμηση της Θεοτόκου. Άλλοτε τα συμπλήρωνα στις πυρκαγιές στους Μιχαλέικους μύλους, στο Καμίνι… φυλάγαμε και τη νύχτα να μη γίνει αναζωπύρωση. Μια χρονιά επί προεδρίας Γιάννη Ζέππου δεν συμπλήρωσα τα μεροδούλια, μου υπολειπόταν ένα και μου ήλθε ένταλμα να πληρώσω, με στείλανε στο ταμείο και πλήρωσα ένα εκατοστάρικο. Μερικοί πάντως ξεφεύγανε, γινόντουσαν τα στραβά μάτια γι αυτούς. Γενικά η προσωπική εργασία την εποχή εκείνη που δεν υπήρχαν μηχανήματα ήταν πολύ θετική, γιατί έλυνε άμεσα προβλήματα. Να πω ένα παράδειγμα ,πέρασε φέτος το γκρέιντερ για του Λιανού να καθαρίσει το δρόμο, στο Μελίσσι στη μέση του δρόμου έμεινε ένα μεγάλο λιθάρι που δημιουργεί πρόβλημα στα διερχόμενα αυτοκίνητα, σε άλλες εποχές με την προσωπική εργασία με τη χρήση φουρνέλου θα είχε λυθεί άμεσα ενώ τώρα χρονοτριβεί».

Ο Αποστόλης Μπιστόλας, που ήταν μικρό παιδί προσθέτει: «Θυμάμαι που φτιαχνόταν με προσωπική εργασία το καλντερίμι που υπήρχε πάνω από τη βρύση του Χρόνη, το οποίο αργότερα ξηλώθηκε να παραχωρήσει τη θέση του στο μπετόν…».

Επί προεδρίας Ευάγγελου Μητρόπουλου 1974-1978 ο θεσμός ήταν ενεργός. «Είχα τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσω την προσωπική εργασία και επί των ημερών μου τσιμεντοστρώθηκαν πολλοί δρόμοι του χωριού. Μου είχε κάνει εντύπωση η χαρά με την οποία δούλευε ο περισσότερος κόσμος, που δεν έκλεινε μόνο τα μεροκάματα της προσωπικής εργασίας αλλά δούλευε περισσότερες μέρες. Κι εγώ κι ο αντιπρόεδρος Νίκος Γιάννακας κι ο Κώστας Γεωργακλής, σύμβουλος της κοινότητας, με το καρότσι στην πρώτη γραμμή. Χαρακτηριστικά θυμάμαι, όταν ρίχναμε τα τσιμέντα μπροστά στο δρόμο του Επαμεινώντα του Μπιστόλα, είχε έλθει στην προσωπική εργασία και η Σοφία Καστραντά (Καούνη) θα ήταν τότε καμιά 70 χρονών και βοηθούσε γεμίζοντας τα βαρέλια νερό. Και σημειωτέον τα τσιμέντα τα έβαζε ο κόσμος άλλος 5, άλλος 10…το κράτος δεν μας είχε δώσει καμία βοήθεια».

Ο θεσμός αυτός υπηρέτησε το σκοπό του, τότε που τα χωριό μας και τα άλλα χωριά ήταν ζωντανά με πολύ ανθρώπινο δυναμικό, υπήρχαν άφθονα εργατικά χέρια αλλά οι οικονομικές χορηγίες από το κεντρικό κράτος ήταν ελάχιστες. Με αυτόν τον τρόπο, με τον ιδρώτα των πατεράδων μας και των παππούδων μας, έγιναν απαραίτητα έργα κοινής ωφέλειας, που καλυτέρευσαν την καθημερινή ζωή κι έβαλαν τη σφραγίδα τους στην εξέλιξη του τόπου κι ευρύτερα ολόκληρης της χώρας.

Αγγελική Κατσαφάνα

Από την εφημερίδα "Η Φωνή της Βλαχοκερασιάς"

Ξεκινώντας για προσωπική εργασία,1964.

Από αριστερά: Γεώργιος Σπυρόπουλος (Μάρλας), Παναγιώτης Μπαζιώτης,Κωνσταντίνος Ζ. Αποστολόπουλος, Νίκος Κωνσταντόπουλος (Καμάκιας), Ανδρέας Ζέππος, Βασίλης Γκανάς (Ντούρμας), Αθανάσιος Δογάνης, Γιάννης Ζέππος, Γιάννης Καστραντάς, Παναγιώτης Καστραντάς, Παναγιώτης Κωτσιόπουλος, Κώστας Κόνιαρης. Πίσω Γεώργιος Σουρλάς (Βαρκάρης), Γεώργιος Αποστολόπουλος (Καραγιάννης), Νικόλαος Γιαννουλόπουλος (Νταλούμης). Και τελευταίοι ο Γεώργιος Καστραντάς και ο Γιάννης Σώτος. Πίσω η μπετονιέρα του Ανδρέα Ζέππου, με φόντο το ρολόι, που ήταν κουρδιστό. Το κούρντιζε ο Κων/νος Κατσαφάνας (Νάνος). Τα βαρίδια του φτάνανε 10 μέτρα κάτω από το ρολόι και μαζευόντουσαν τα παιδιά και τα κουνάγανε για να παίξουν, σύμφωνα με τον Γιάννη Καστραντά, που μας έδωσε τη Φωτογραφία.