Στα μικρά παιδιά οι άπνοιες –η διακοπή της αναπνοής για κάποια δευτερόλεπτα -προκαλούνται από την υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια) που φράζουν το οπίσθιο τμήμα της μύτης (ρινοφάρυγγα) και της υπερτροφίας των αμυγδαλών που φράζουν το στοματοφάρυγγα.

Το αποτέλεσμα είναι η απόφραξη της αναπνευστικής οδού και η  παρεμπόδιση της φυσιολογικής ροής του αέρα από το στόμα και τη μύτη. Τα επεισόδια αυτά μπορεί να συμβαίνουν πολλές φορές στην διάρκεια του ύπνου, και είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ακόμα και 5 ή 6 δευτερόλεπτα διακοπής της αναπνοής θεωρούνται ως άπνοια και μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα.
Στην διάρκεια των απνοιών μειώνεται το ποσοστό του οξυγόνου στο αίμα με αποτέλεσμα η καρδιά να αναγκάζεται να χτυπά πιο γρήγορα (ταχυκαρδία) και η πίεση του αίματος να αυξάνεται (υπέρταση) για να καλύψει το έλλειμμα στις ανάγκες αιμάτωσης. Επίσης αυξάνεται και το φορτίο της αναπνοής λόγω των αυξημένων αντιστάσεων κατά την εισπνοή του αέρα με αποτέλεσμα και οι πνεύμονες να επιβαρύνονται παραπάνω, καθώς τα παιδιά προσπαθούν να εισπνεύσουν περισσότερο αέρα.
Επιπρόσθετα, η αποφρακτική άπνοια ύπνου, συνδέεται με αυξημένα ποσοστά προβλημάτων συμπεριφοράς, προσαρμογής και μάθησης στα παιδιά. Η πιθανότητα του να έχει ένα παιδί προβλήματα συμπεριφοράς ήταν τέσσερεις έως πέντε φορές υψηλότερη στα παιδιά που παρουσίαζαν περιστασιακή άπνοια ύπνου, και έξι φορές υψηλότερη στα παιδιά που είχαν μόνιμη άπνοια κατά τον ύπνο.
Σε σύγκριση με παιδιά τα οποία ουδέποτε παρουσίασαν άπνοια ύπνου, τα παιδιά με άπνοια κατά τον ύπνο, είχαν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν προβλήματα στις περιοχές της υπέρ δραστηριότητας, της προσοχής, της ενοχλητικής συμπεριφοράς, της επικοινωνίας, και της φροντίδας του εαυτού τους.
Παιδιά με μόνιμη άπνοια ύπνου, είχαν εφτά φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίζουν μαθησιακά προβλήματα και τρεις φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν στο σχολείο χαμηλές βαθμολογίες.
Τα παιδιά μπορεί να ξυπνάνε πολλές φορές στη διάρκεια του ύπνου τους (ακόμα και χωρίς να το καταλαβαίνουν) με αποτέλεσμα ο ύπνος τους να μην είναι φυσιολογικός και ξεκούραστος και τελικά να νιώθουν υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας.
Αν και η διαταραχή αυτή φαίνεται να υποχωρεί κατά την εφηβεία, είναι επικίνδυνο για τις οικογένειες να υιοθετούν μια αναβλητική στάση, καθώς επιβαρύνεται για μεγάλα χρονικά διαστήματα η υγεία των παιδιών που την εμφανίζουν.
Η χειρουργική αντιμετώπιση –αφαίρεση των παρίσθμιων αμυγδαλών (αμυγδαλεκτομή) και η αφαίρεση των αδενοειδών εκβλαστήσεων (αδενοτομή)- είναι και η ΜΟΝΑΔΙΚΗ λύση στο πρόβλημα.

Αλέξιος Σ. Βαρδουνιώτης,
Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος,
Επιστημονικός Συνεργάτης της Αθηναϊκής Κλινικής,
Εξειδίκευση στην ΩΡΛ Αλλεργία
στο Academic Medical Center University of Amsterdam,
Κύπρου 1, Τρίπολη, 22100,
ΤΗΛ: 2714 003097