Γράφει η Νίκη Γ. Μαρούτα

H  Κ.Α.Π. 2023 – 2027 σηματοδοτεί μια νέα εποχή και για το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου, όσον αφορά την υποβολή δηλώσεων Ο.Σ.Δ.Ε. 2023. Είμαστε, ήδη, στις αρχές Ιουνίου και ακόμη η πλατφόρμα του Ο.Σ.Δ.Ε. δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή λόγω του ότι παραμένουν σε εκκρεμότητα, βασικές εφαρμοστικές αποφάσειςπου θα καθορίζουν το πλαίσιο για την διενέργεια των φετινών δηλώσεων.Το καθησυχαστικό πάντωςείναιότι η διαδικασία θα είναι εξελικτική και η πλατφόρμα θα παραμείνει ανοιχτή έως 21 Αυγούστου.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ, ήδη από τις 9 Φεβρουαρίου, σχετικά με την απόδειξη της νόμιμης κατοχής των αγροτεμαχίων δόθηκαν διευκρινίσεις αναφορικά με τα καινούργια μισθωτήρια και την υποχρεωτικότητα αναγραφής του Α.Τ.ΑΚ., όπως ήδη ίσχυε, αλλά και του ΚΑΕΚ, το οποίο για πρώτη φορά θα είναι αναγκαίο να καταγράφεται στις δηλώσεις Ο.Σ.Δ.Ε. 2023.

Η μεγαλύτερη αλλαγή που αναμένουμε να επέλθει, όμως, στις δηλώσεις του Ο.Σ.Δ.Ε. το 2023, θα είναι η αντικατάσταση της ενίσχυσης του Πρασινίσματος, με μια σειρά από δράσεις  τα  λεγόμενα οικολογικά σχήματα.Προκειμένου οι παραγωγοί να αποσπάσουν το μέγιστο ποσό των επιδοτήσεών τους και το συνολικό ποσό των ενισχύσεων τους, να μην μειωθεί, λόγω της διακοπής του πρασινίσματος, απαιτείται η συμμετοχή τους σε μία από αυτές τις δράσεις. Θα δημιουργηθεί ένα νέο πεδίο στην πλατφόρμα της δήλωσης Ο.Σ.Δ.Ε. 2023, όπου θα είναι αναρτημένες οι πρακτικές αυτές, στο σύνολό τους, ώστε ο κάθε παραγωγός, να μπορεί να επιλέξει την κατάλληλη για το είδος της εκμετάλλευσης που κατέχει.

1. Χρήση ανθεκτικών και προσαρμοσμένων ειδών και ποικιλιών (Π1 – 31.1).

Το ύψος ενίσχυσης κυμαίνεται από 10,9€/στρ. έως 82,4€/στρ. ανάλογα με

την επιλεγμένη δέσμευση και το είδος καλλιέργειας.

2. Επέκταση της εφαρμογής περιοχών οικολογικής εστίασης (Π1 – 31.2).

Το ύψος ενίσχυσης κυμαίνεται από 1,0 €/στρ. έως 3,7 €/στρ., ανάλογα με τηνκαλλιέργεια και πρόσθετη ενίσχυση στην περίπτωση εγκατάστασης φυτών που προσελκύουν ωφέλιμα έντομα ή έντομα-επικονιαστές που κυμαίνεται από 1,5 €/στρ. έως 4,2 €/στρ. Το ύψος ενίσχυσης υπολογίζεται επί της συνολικής έκτασης της εκμετάλλευσης.

3. Εφαρμογή βελτιωμένων πρακτικών φυτοκάλυψης, με παράλληλη ενίσχυση της βιοποικιλότητας(Π1 – 31.3).

Το ύψος ενίσχυσης ανέρχεται :

• στις μόνιμες καλλιέργειες σε 10,0 €/στρ.
• στις αρόσιμες καλλιέργειεςσε 5,0 €/στρ. για τη σπορά επίσπορων καλλιεργειών, σπορά ποωδών γρασιδιών και σπορά αζωτοδεσμευτικών ειδών (π.χ. ψυχανθών).

Τόσο στις μόνιμες, όσο και στις αρόσιμες καλλιέργειες όταν η εκμετάλλευση εφαρμόζει πρακτικές φυτοκάλυψης με φυτά ξενιστές επικονιαστών ή/και ωφέλιμων παρέχεται πρόσθετη ενίσχυση 5,0€/ στρ.

4. Εφαρμογές κυκλικής οικονομίας στη γεωργία (Π1 – 31.4).

Η ενίσχυση για τη συγκέντρωση και απόσυρση των υπολειμμάτων καλλιεργειών και των κλαδεμάτων, την κομποστοποίηση ή την προμήθεια κομπόστ εγγυημένης περιεκτικότητας σε θρεπτικά και απαλλαγμένου μολυσμάτων και τη διασπορά του κομπόστ στις καλλιέργειες ανέρχεται σε:

• 11,0 €/στρ. για τις αρόσιμες καλλιέργειες
• 20,0 €/στρ. για τα κηπευτικά
• 14,0 €/στρ. για τα ακτινίδια και τα αμπέλια
• 11,2 €/στρ. για τις υπόλοιπες δενδρώδεις καλλιέργειες

5. Βελτίωση αγροδασικών οικοσυστημάτων, πλούσιων σε στοιχεία του τοπίου (Π1 – 31.5).

Το ποσό ενίσχυσης ανέρχεται σε 10,0 €/στρ.

6. Ενίσχυση παραγωγών για την εφαρμογή φιλικών για το περιβάλλον πρακτικών διαχείρισης, με τη χρήση ψηφιακής εφαρμογής διαχείρισης εισροών και παρακολούθησης περιβαλλοντικών παραμέτρων (Π1 – 31.6).

• Για την χρήση της εφαρμογής, την κατάρτιση, παρακολούθηση και προσαρμογή του σχεδίου διαχείρισης η ενίσχυση θα είναι 5 € /στρ.
• Για τη συνέχιση εφαρμογής της μεθόδου σεξουαλικής σύγχυσης των λεπιδοπτέρων (Confusio) ποικίλει ανά καλλιέργεια.

Η ενίσχυση καλύπτει την άδεια χρήσης της ψηφιακής εφαρμογής, την αποζημίωση για το χρόνο που θα χρειάζεται ο παραγωγός για την ορθή και τακτική συμπλήρωση των στοιχείων, τις αναλύσεις, την κατάρτιση, εφαρμογή, παρακολούθηση, αξιολόγηση και προσαρμογή του σχεδίου περιβαλλοντικής διαχείρισης της εκμετάλλευσης και των απαραίτητων περιβαλλοντικών βελτιώσεων καθώς και το αυξημένο κόστος και το μειωμένο εισόδημα που θα προκύπτει από την εφαρμογή των πρακτικών διαχείρισης.

7. Περιβαλλοντική διαχείριση κτηνοτροφικών συστημάτων (Π1 – 31.7).

1. Η ενίσχυση για την εγκατάσταση και την διατήρηση τεχνητού λειμώνα αλλάκαι το ενοίκιο της έκτασης για τον επιπλέον χρόνο που τα ζώα θα αποκλειστούν από το βοσκότοπο, κατά μέσο όρο κυμαίνεται στα 30,4 €/στρ.
2. Οι δαπάνες για την κάλυψη των εξόδων μετακίνησης των ζώων σε ορεινό υποβοσκημένο βοσκότοπο κυμαίνεται :

• για τα βοοειδή από 1,1 έως 7,4 €/στρ. και
• για τα αιγοπρόβατα από 1,7 έως 8,5 €/στρ.

3. Οι δαπάνες κατάρτισης και παρακολούθησης του Σχεδίου Διαχείρισης βοσκοτόπουεκτιμάται στα 1,0 €/στρ.
4. Οι δαπάνες κατάρτισης, εφαρμογής (αγορά συστατικών σιτηρεσίου), παρακολούθησης και προσαρμογής βελτιωμένου σιτηρεσίου καθώς και οι δαπάνες για την αγορά άδειας χρήσης και την ενημέρωση της ηλεκτρονικής εφαρμογής παρακολούθησης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και μείωσης της χρήσης αντιβιοτικώνεκτιμώνται στα 3,0 €/στρ.

8. Διατήρηση και προστασία καλλιεργειών σε εκτάσεις με αναβαθμίδες (Π1 – 31.8).

Η ενίσχυση για τη διατήρηση και προστασία καλλιεργειών σε εκτάσεις με

αναβαθμίδες είναι 25,0€/στρ.

9. Διατήρηση μεθόδων βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας (Π1 – 31.9).

Η ενίσχυση έχει υπολογιστεί βάσει της αύξησης του κόστους παραγωγής

και τη μείωση της παραγόμενης ποσότητας, εξαρτάται από το είδος της καλλιέργειας ή/και της εκτροφής, και κυμαίνεται από 12,0-144,0 €/στρ.

10. Προστασία τοπίων και γεωργικών συστημάτων υψηλής περιβαλλοντικής σημασίας (Π1 – 31.10).

Για την προστασία εκτατικών ελαιώνων και αμπελώνων των Ιονίων νήσων 10,0 €/στρ. και για την προστασία μνημειακών ελαιώνων των Ιονίων νήσων 15,0 €/στρ.

Είναι πλέον ξεκάθαρο, ότι η νέα ΚΑΠ είναι επικεντρωμένη σε δράσεις που εφαρμόζουν, φιλικές προς το περιβάλλον γεωργικές πρακτικές και μεθόδους καλλιέργειας, συμβάλλοντας στη μείωση της ρύπανσης που προκαλείται από τη γεωργία και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Η Ελλάδα, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση, στον φιλοπεριβαλλοντικό αυτό προσανατολισμό της ΚΑΠ 2023 – 2027, όπως και οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, βρίσκεται σε έναν αγώνα δρόμου, ώστε να προσαρμόσει την εφαρμογή του Ο.Σ.Δ.Ε. 2023 στα νέα δεδομένα της ΚΑΠ.Η πολυπλοκότητα όμως,στην ενσωμάτωση των νέων οικολογικών σχημάτων στις δηλώσεις Ο.Σ.Δ.Ε. 2023, έχει ως αποτέλεσμα την μεγάλη καθυστέρηση έναρξης του Ο.Σ.Δ.Ε. για την φετινή χρονιά.

Μετά και από τις τελευταίες συναντήσεις των ιθυνόντων που έλαβαν χώρα την τρέχουσα εβδομάδα, αναμένουμε, μέσα στις επόμενες μέρες, τις ανακοινώσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ και του αρμόδιου υπουργείου, προκειμένου να δοθεί το πράσινο φως για την έναρξη των δηλώσεων Ο.Σ.Δ.Ε. 2023. Ας ελπίσουμε, πως όλες οι διαδικασίες θα κινηθούν ομαλά το επόμενο διάστημα, στοχεύοντας στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τον αγρότη και υποβοηθώντας τον, στον ήδη, δύσκολο, δρόμο που έχει αποφασίσει να ακολουθήσει.

Νίκη Γ. Μαρούτα

Τεχνολόγος Γεωπόνος, Γεωργικής Μηχανολογίας & Υδάτινων Πόρων

MSc Επιχειρηματικότητα & Συμβουλευτική στην Αγροτική Ανάπτυξη