‘..I think that the left hand of the state has the sense that the right hand no longer knows, or, worse, no longer really wants to know what the left hand does..’ (‘..Νομίζω ότι το αριστερό χέρι του κράτους έχει την αίσθηση ότι το δεξί χέρι δεν ξέρει ή ακόμη χειρότερα δεν θέλει πραγματικά να ξέρει τι κάνει το αριστερό χέρι..’)*

Η παραπάνω φράση ανήκει στον Πιέρ Μπουρντιέ (Pierre Bourdieu), ο οποίος σε μια συνέντευξή του το 1992 μίλησε για το αριστερό και το δεξί χέρι.

Στην εξήγηση των πολιτικών πραγμάτων της εποχής –εποχή που δε διαφέρει και πολύ με το σήμερα, απλά τέτοιες αναλύσεις γίνονταν εδώ και 20 χρόνια στη Γαλλία, στη Μ. Βρετανία, τα χρόνια της απερίσκεπτης ανεμελιάς μας- ο Μπουρντιέ εισάγει την ακόλουθη αναγωγή:

-το αριστερό χέρι του κράτους είναι το σύνολο των υπουργείων που αφορούν τις κοινωνικές δαπάνες (στέγαση, σχολεία, δημόσια ραδιοτηλεόραση, νοσοκομεία κα)

-το δεξί χέρι του κράτους είναι «οι τεχνοκράτες» του Υπουργείου Οικονομικών, των ιδιωτικών και δημόσιων τραπεζών κα.

Τα δύο χέρια είναι σε έναν διαρκή ‘ανταγωνισμό’ και ισορροπούν εν τέλει, οπότε και υπάρχει κυβερνητική συνέχεια, διότι αν δεν ισορροπούν πιθανότατα η κυβέρνηση μετράει μέρες. Το ερώτημα όμως είναι το εξής: «Ποιο είναι το σημείο ισορροπίας μεταξύ δεξιού και αριστερού χεριού;» Γιατί το σημείο ισορροπίας είναι εκείνο που αντικατοπτρίζει τις ‘ισορροπίες’ που κυριαρχούν, είναι εκείνο που προσδιορίζει τις προθέσεις και τα προτάγματα.

Για παράδειγμα στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια ακούγεται συχνά να πάψουν οι ‘σπάταλες’ δαπάνες. Τα ερωτήματα όμως είναι αφετηριακά και αφορούν τη σύγκρουση που πρέπει να γίνει μεταξύ δύο κόσμων σήμερα:

-Ποιες δαπάνες θεωρούνται ‘σπάταλες’;

-Η απόσυρση του κοινωνικού κράτους από πολλούς τομείς πόσο μπορεί να επηρεάζει σήμερα τη ζωή μας και μετέπειτα τη ζωή των νεότερων γενιών;

-Τι συνιστά το μεγάλωμα της ψαλίδας των πλουσιότερων από τα φτωχά εισοδήματα (δείκτης Gini), με ταυτόχρονο άδειασμα των μεσαίων εισοδημάτων;

Το ότι χρειάζεται ένα αποφασιστικό ‘δεξί χέρι’ (υπουργεία οικονομικών, τεχνοκράτες κα) δε πρέπει αυτόματα να σημαίνει κοινωνική εξαθλίωση,  απόσυρση του κοινωνικού κράτους και αύξηση της απόστασης των υψηλών από τα χαμηλά εισοδήματα.

Ο Γ. Στουρνάρας στη Βουλή (10-11-2013) είπε ότι οι ‘αγορές’ θα κρίνουν το πότε θα βγούμε από το μνημόνιο. Εκεί ακόμα και στην ίδια κυβέρνηση να είναι κανείς θα έπρεπε αντανακλαστικά να απαντήσει ή ρητορικά να ρωτήσει: “οι άνθρωποι και οι επόμενες γενιές τι; αν είναι να βγούμε από το μνημόνιο έτσι με τους αριθμούς, αλλά χωρίς το λαό και τους ανθρώπους, τότε κάναμε μια τρύπα στο νερό”. Χρειάζεται λοιπόν κι ένα αποφασιστικό ‘αριστερό χέρι’, που μιλά για ανθρώπους.

*οι εξοικειωμένοι με την αγγλική γλώσσα μπορούν να ανατρέξουν
στο παρακάτω λινκ και να διαβάσουν τη συνέντευξη του Μπουρντιέ (1992):
http://www.variant.org.uk/32texts/bourdieu32.html

**ένας καλός φίλος μου συνέστησε το παρακάτω τραγούδι, κάντε κλικ
στο:
http://www.youtube.com/watch?v=Btn_gTLD_Fk

openpolitics

leftprint