Σε δύο μουσεία της Πελοποννήσου, που δημιουργήθηκαν γύρω από το στοιχείο του νερού, θα γιορτάσει το Πολιτιστικό Ίδρυμα Πειραιώς την εκστρατεία «Περιβάλλον και Πολιτισμός 2010», που διοργανώνει για τρίτη συνεχή χρονιά το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού.

Η εκστρατεία, που για τη διετία 2010 και 2011 έχει τίτλο «Φωνές νερού μυριάδες», έχει στόχο να αναδείξει τη σημασία και τις ποικίλες διαστάσεις της αξίας του νερού στη ζωή των ανθρώπων από την αρχαιότητα έως σήμερα.
Από τις 7 έως και τις 10 Οκτωβρίου 2010, στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης στη Δημητσάνα και στο Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας το κοινό θα έχει τη δυνατότητα να περιηγηθεί στοχευμένα σε εκθέματα που σχετίζονται με τη θεματική του νερού, ενώ ειδικές δράσεις εκπαιδευτικού και ψυχαγωγικού χαρακτήρα θα διοργανωθούν για σχολικές ομάδες, αλλά και για ευρύτερες ομάδες κοινού. Συγκεκριμένα:
Στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης, στη Δημητσάνα έχουν επιλεγεί και θα παρουσιαστούν στο κοινό οι συστεγασμένες υδροκίνητες εγκαταστάσεις του νερόμυλου και της νεροτριβής ενώ, παράλληλα, διοργανώνεται, ειδικά για το διήμερο 8-9 Οκτωβρίου, η δραστηριότητα «Μια μέρα στο μύλο» με τη συμμετοχή των επισκεπτών. Κατά τη δραστηριότητα, η οποία θα επαναλαμβάνεται τις παραπάνω μέρες από τις 10:00 π.μ -14:00 μ.μ, οι συμμετέχοντες θα έχουν τη δυνατότητα να αλέσουν καλαμπόκι στο νερόμυλο του Μουσείου, να ζυμώσουν με τη συνδρομή γυναικών από την Αρκαδία τα περίφημα παραδοσιακά «κεντητά» ψωμιά, και, τέλος, να δοκιμάσουν παραδοσιακές γεύσεις της περιοχής, όπως τηγανίτες. Την Παρασκευή 8 Οκτωβρίου η δραστηριότητα απευθύνεται σε σχολικές ομάδες της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ το Σάββατο 9 Οκτωβρίου η εκδήλωση ανοίγει για το ευρύτερο κοινό.
Στο Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας, το οποίο άνοιξε τις πύλες του για το κοινό τον Ιούνιο του 2010, θα παρουσιαστούν ειδικά εκθέματα – μακέτες που καταδεικνύουν την καθοριστική σημασία του νερού για τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος της περιοχής. Το νερό επηρεάζει τη γεωμορφολογία, παρέχει πόρους, επιτρέπει την ανάπτυξη της ανθρώπινης δραστηριότητας. Παράλληλα, θα πραγματοποιηθεί εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές δημοτικού με τίτλο «Άθλοι του νερού», σε συνεργασία με το Θίασο Ωκύπους. Με αφετηρία τη μυθολογική παρουσία της λίμνης Στυμφαλίας στους άθλους του Ηρακλή και μέσα από την παιγνιώδη και ενίοτε δραματουργημένη διαδρομή στο μουσείο, οι μικροί επισκέπτες θα εξοικειωθούν με το νέο μουσείο και θα ευαισθητοποιηθούν γύρω από θέματα του περιβάλλοντος. Το πρόγραμμα θα λάβει χώρα την Παρασκευή 8 Οκτωβρίου 2010, κατά τις ώρες 10.30 – 12.30 και 13.00 – 15.00.
Κατά τη διάρκεια του εορτασμού της δράσης «Περιβάλλον και Πολιτισμός 2010: Φωνές νερού μυριάδες», στις 7, 8, 9 & 10 Οκτωβρίου 2010, η συμμετοχή στις εκδηλώσεις και η είσοδος στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης και στο Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας θα είναι δωρεάν για το κοινό. Σχολικές ομάδες που θέλουν να συμμετάσχουν στις δραστηριότητες, παρακαλούνται να επικοινωνήσουν με τους διοργανωτές ή με το κάθε Μουσείο.

Το Μουσείο

Το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης στη Δημητσάνα είναι ένα θεματικό μουσείο που προβάλλει τη σημασία της υδροκίνησης στην παραδοσιακή κοινωνία, παρουσιάζοντας τις βασικές προβιομηχανικές τεχνικές που χρησιμοποιούν το νερό ως κύρια πηγή ενέργειας για την παραγωγή διαφόρων προϊόντων.

Σε έκταση ενός στρέμματος, μέσα σε πυκνή βλάστηση και άφθονα τρεχούμενα νερά, έχει αποκατασταθεί ένα σύνολο εγκαταστάσεων και υδροκίνητων μηχανισμών, με σκοπό τη μουσειακή αξιοποίησή τους. Κάθε ένα από τα αναστηλωμένα κτήρια των παλιών παραδοσιακών εργαστηρίων έχει μια μόνιμη έκθεση με θεματικό περιεχόμενο σχετικό με το εργαστήριο στο οποίο στεγάζεται:

Το πρώτο κτήριο στεγάζει μια νεροτριβή κι έναν αλευρόμυλο. Στην περιοχή της Δημητσάνας δούλευαν ως τα μέσα του 20ού αιώνα είκοσι περίπου στεγασμένες ή υπαίθριες νεροτριβές, όπου πλένονταν τα υφαντά (βελέντζες, μπατανίες, τσέργες και τσόλια). Η τέχνη του νεροτριβιάρη ή ντριστελιάρη φαινόταν από τον σωστό υπολογισμό του χρόνου παραμονής στον κάδο κάθε είδους υφαντού. Δίπλα έχει αποκατασταθεί ένας αλευρόμυλος με οριζόντια φτερωτή. Εδώ ο επισκέπτης μπορεί να ρίξει σπόρους καλαμποκιού στη σκαφίδα και να παρακολουθήσει πώς ο καρπός αλέθεται από τις μυλόπετρες και πέφτει στην αλευροδόχη. Το διπλανό δωματιάκι με το τζάκι στέγαζε την κατοικία του μυλωνά, όπου η -κατά κανόνα πολυμελής- οικογένειά του έστηνε κάθε βράδυ τη στρωμνή στο πατάρι για να κοιμηθεί παραταγμένη.

Έξω από τον μύλο, κατασκευάστηκε ένα πρόχειρο στέγαστρο, όπως αυτό που προφύλασσε το ρακοκάζανο, που στηνόταν στην ύπαιθρο μετά τον τρύγο, για την παραγωγή του τσίπουρου από τα στέμφυλα, και λειτουργούσε για 3-4 μερόνυχτα συνεχώς. Ακριβώς απέναντι βρίσκεται ένα διώροφο κτήριο, κάτω το παχνί και πάνω η κατοικία του βυρσοδέψη. Ένα τζάκι ζέσταινε το μονόχωρο κτίσμα που σήμερα στεγάζει το κυλικείο.

Σε χαμηλότερη στάθμη, συναντάμε το βυρσοδεψείο. Το εσωτερικό του εργαστηρίου είναι χωρισμένο σε "ζώνες" που αντιστοιχούν στα διάφορα στάδια επεξεργασίας των δερμάτων. Η πρώτη είναι για τα "νερά", τον ασβέστη και γενικά τις προπαρασκευαστικές εργασίες. Στην επόμενη βρίσκεται η σειρά με τις "λίμπες" (γούρνες) για τη δέψη. Μια ζώνη ευάερη προορίζεται για το άπλωμα και το στέγνωμα των δερμάτων στη σκιά και τέλος, μια καλά φωτισμένη γωνιά για τις εργασίες της μετάδεψης.

Το λιθόστρωτο οδηγεί σε ένα πλάτωμα, όπου διαμορφώνεται μια φυσική δεξαμενή, και καταλήγει στον μπαρουτόμυλο. Η Δημητσάνα ήταν ένα από τα εκατοντάδες χωριά που γνώριζαν τη συλλογή του ακάθαρτου νίτρου από τον 16ο αιώνα και το παρείχαν αντί φόρου στους Τούρκους. Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, οι Δημητσανίτες δραστηριοποιήθηκαν για να τροφοδοτήσουν τον αγώνα με το απαραίτητο πολεμικό υλικό. Ο Κολοκοτρώνης γράφει χαρακτηριστικά: "Μπαρούτι είχαμε, έκαμνε η Δημιτζάνα".
Το μπαρούτι αποτελεί ένα ισχυρό στοιχείο της πολιτισμικής ταυτότητας της περιοχής και διατηρείται ζωντανό στη μνήμη και τις αφηγήσεις των κατοίκων της. Αυτήν ακριβώς την ιστορική ταυτότητα αναδεικνύει το ΥΜΥ, αναπαριστώντας τον τύπο του μπαρουτόμυλου με κοπάνια, που χρησιμοποιήθηκε στη Δημητσάνα κατά την Επανάσταση και έως τις αρχές του 20ού αιώνα, και διασώζοντας ταυτόχρονα τη συγκεκριμένη τεχνολογία της παραγωγής της μπαρούτης, η οποία στην Ευρώπη είχε εξαφανιστεί από τον 18ο αιώνα.

Μετά το ΥΜΥ, ο επισκέπτης μπορεί να συνεχίσει την περιδιάβαση στο φαράγγι του Λούσιου, ακολουθώντας το μονοπάτι που ξεκινάει από το μουσείο, κατεβαίνει στο Παλιοχώρι, φτάνει στην παραδοσιακή γέφυρα της Μονοπόρης και οδηγεί στη Μονή Φιλοσόφου και τη Μονή Προδρόμου, για να καταλήξει στην αρχαία Γόρτυνα.

Πηγή:Αρκαδικές Ειδήσεις