Η συγκίνηση που νοιώθει κανείς την ημέρα του εορτασμού της εθνικής αντίστασης απέναντι στον κατακτητή δεν μπορεί να κρύψει τη θλίψη και τον έντονο προβληματισμό για το γεγονός ότι τα σχολεία της Γορτυνίας έμειναν πλέον με λιγοστούς μαθητές.

Όσοι γρατζουνίσαμε τα γόνατά μας στα χώματα της Γορτυνίας, όσοι δηλαδή έχουμε αποκτήσει με το πέρασμα των χρόνων ξεκάθαρο κριτήριο και μέτρο σύγκρισης για να διαπιστώσουμε κατάματα την ελεύθερη πτώση των χωριών, έχουμε διπλή ευθύνη να μη λουφάξουμε στη γωνιά μας αλλά να πρωτοστατήσουμε πολιτικά για να αλλάξει η σημερινή κατάσταση. Ταυτόχρονα έχουμε υποχρέωση να υπερασπιστούμε το δικαίωμα των μαθητών της Γορτυνίας να μάθουν την ιστορική αλήθεια, απαντώντας με επάρκεια στα ερωτήματα που είναι αναμενόμενο να τίθενται για την κρίσιμη περίοδο της κατοχής και της εθνικής αντίστασης.

Για παράδειγμα, είναι προφανές ότι υπάρχει ένα κενό στη διδασκαλία των αιτίων που οδήγησαν στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ασφαλώς και δεν ήταν απόφαση ενός "τρελού" ανθρώπου, του Χίτλερ, που ξύπνησε ένα πρωί για να κατακτήσει τον κόσμο. Η ιταλική αρχικά και στη συνέχεια η γερμανική επίθεση ήταν προέκταση των ανταγωνισμών στα χρόνια του Μεσοπολέμου, οι οποίοι εντάθηκαν με την εμφάνιση της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης του 1929, αναδιατάσσοντας την ισορροπία δυνάμεων που διαμορφώθηκε μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. 

Όταν οι ανταγωνισμοί των αστικών τάξεων για τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών, των πρώτων υλών, των αγορών και των σφαιρών επιρροής οδηγούνται σε αδιέξοδο, τότε ο πόλεμος είναι αναπόφευκτος. Αυτές ήταν οι συνθήκες στις οποίες επιστρατεύτηκε ο φασισμός-ναζισμός ως γνήσιο τέκνο του καπιταλιστικού συστήματος.

Ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα έχει να κάνει με τον παλλαϊκό χαρακτήρα της αντίστασης. Υπάρχει η εντύπωση στους μαθητές (αυτό τουλάχιστον μας μάθαιναν στο σχολείο) ότι σύσσωμος ο ελληνικός λαός αντιστάθηκε απέναντι στην τριπλή κατοχή. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει, αφού η ελληνική αστική τάξη μαζί με τους πολιτικούς της  εκπροσώπους φρόντισε να λακήσει για το Κάιρο και το Λονδίνο προετοιμάζοντας την επόμενη μέρα, ενώ ένα άλλο τμήμα της επέλεξε να μείνει στη χώρα και να συνεργαστεί με τις αρχές Κατοχής. Η εποποιία της εθνικής αντίστασης, των δυνάμεων του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ με αιμοδότη το ΚΚΕ, απέναντι στον κατακτητή και τους ντόπιους συνεργάτες του είναι χαραγμένη με χρυσά γράμματα στη μνήμη και τη συνείδηση του ελληνικού λαού. Όπως και η συμβολή της Σοβιετικής Ένωσης, η οποία έδωσε το συντριπτικό χτύπημα στο φασισμό.

Σήμερα, που οι ανταγωνισμοί των καπιταλιστικών κρατών οξύνονται και πάλι επικίνδυνα φέρνοντας πιο κοντά την απειλή ενός γενικευμένου πολέμου, τα διδάγματα από την αντίσταση του ελληνικού λαού παραμένουν επίκαιρα. Η ιστορία διδάσκει ότι ο αγώνας ενάντια στο φασισμό μπορεί να είναι αποτελεσματικός και νικηφόρος μόνο όταν συνδέεται με τον αγώνα απέναντι στην καπιταλιστική εξουσία που τον γεννά. 

Αυτή είναι η βασική προϋπόθεση για να ζήσουν οι λαοί μονιασμένοι, σε συνθήκες ειρήνης, συναδέλφωσης και αλληλεγγύης. Και κατ' επέκταση, αυτό είναι τελικά το βασικό συμπέρασμα, το οποίο θα πρέπει να ακούγεται άφοβα στις πλατείες και τα σχολεία της Γορτυνίας.

Δρ. Βασίλης Σιοκορέλης
Σάββατο, 29/10/22