Η αφήγηση που θα ακούσετε παρακάτω αποτελεί ένα παραμύθι που μας έλεγε η γιαγιά μας για τα Καλικαντζάρια. Αποτελεί κοινό μοτίβο ιστορίας για πολλές περιοχές καθώς έχει να κάνει με μια κοπέλα που πηγαίνοντας στο μύλο, κινδυνεύει από τους καλλικάντζαρους. Χάρη στην εξυπνάδα κι την ψυχραιμία της όμως γλιτώνει κι επιστρέφει σπίτι της με το άλεσμα, αβλαβής.

Είναι κοινώς αποδεκτό όμως ότι αυτός που αφηγείται οποιαδήποτε ιστορία πολλές φορές, τελικά την κάνει κτήμα του και μετουσιώνει στοιχεία της δικής του πραγματικότητας σε αυτήν. Έτσι η δική μας ιστορία λοιπόν, τοποθετείται στο όχι και πολύ μακρινό ... μια φορά κι έναν καιρό...  στο χωριό μας, τις Ρίζες Τεγέας, και πρωταγωνιστεί η Μάρω της Βαρβαρίτσας. Στο αφηγηματικό περιεχόμενο διακρίνεται όχι μόνο η ντοπιολαλιά έτσι όπως τη θυμόμαστε από τη γιαγιά μας, αλλά και σημεία αναφοράς του χωριού μας όπως η εκκλησία.

Είναι κατανοητό πως στην προσπάθειά μας να αποδώσουμε το ύφος και τον λόγο της εποχής θα έχουμε κάνει αρκετά λάθη, αλλά η προσπάθειά μας να ξαναθυμηθούμε εκείνες τις δυσεύρετες πλέον κουβέντες, αξίζει ακρόασης. Δεν κάνουμε καμιά προσπάθεια να νουθετήσουμε, να παραδειγματίσουμε ούτε να αποτρέψουμε κανέναν από καμιά συμπεριφορά. Η μόνη μας ελπίδα είναι πως ίσως ακούγοντας τη δική μας ιστορία, θυμηθείτε κι εσείς καμιά δική σας. Ίσως να σας περάσει από το μυαλό ότι η δικής σας γιαγιά το έλεγε ή το εννοούσε διαφορετικά.

Εργαστήκαμε ερασιτεχνικά και με καθόλου επαγγελματικά μέσα ηχογράφησης. Ένα κινητό κι ένας υπολογιστής έκαναν όλη τη δουλειά. Αλλά, πιστέψτε μας, ήταν διαδικασία πολύ διασκεδαστική μέσα στη γιορτινή μας καραντίνα!

Αποτυπώνοντας το κείμενο του παραμυθιού, από τη μνήμη μας στο χαρτί, καταλάβαμε πως ο λόγος του είναι αρκετά σκληρός κι απόκοσμος για τα σημερινά δεδομένα. Έτσι όμως ήταν οι παλιοί, κάπως πιο αθυρόστομοι, σταράτοι κι ευθείς. Έτσι κι αλλιώς πολλά από τα λαϊκά παραδοσιακά παραμύθια δεν προορίζονταν για παιδιά αλλά για την διασκέδαση ενηλίκων στον καιρό που το ηλεκτρικό ρεύμα έλλειπε!

Σίγουρα όλοι έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας ένα τέτοιο παραμύθι, που θα υπάρχει και σε διαφορετικές εκδοχές. Στο συγκεκριμένο όμως ο σκοπός της παραμυθίας- παρηγοριάς επιτυγχάνεται καθώς το κοφτερό μυαλό και η πίστη νικάει κάθε καλικάντζαρο ή οτιδήποτε ο καθένας μας θεωρεί καλικάντζαρο.

Πολύ χρήσιμα μας φάνηκαν τα βιβλία των:

Θάνου Βελλούδιου, «Αερικά - Ξωτικά και Καλικάντζαροι» εκδόσεις Τζιβεριώτη, από όπου πήραμε κι τις φωτογραφίες. Ακόμα το βιβλίο του  Νικ. Πολίτη «Παραδόσεις του ελληνικού λαού» Α’ & Β»’, εκδ. Γράμματα, Αθήνα 1994., όπου αναγράφονται και παραδόσεις του τόπου μας κι που μας φρέσκαρε τα ονόματα των καλικαντζάρων, καθώς και το βιβλίο της Μ. Κανατσούλη «Ιδεολογικές διαστάσεις της παιδικής λογοτεχνίας», εκδ Τυποθυτώ, Αθήνα 2000.

Σας ευχαριστούμε για το χρόνο σας κι σας ευχόμαστε μια ζαχαροκαντιο-ζυμωτή χρονιά.

Καλή σας ακρόαση!

Αγγελική, Νεκταρία και Νεφέλη Χαϊδά