Λίγες ημέρες έμειναν για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Αν και τα έθιμα του τόπου μας έχουν αλλάξει, και πλέον την παραμονή των Χριστουγέννων  οι περισσότεροι δεν νηστεύουν αλλά στρώνουν πλούσια τραπέζια, σύμφωνα με τα δυτικά έθιμα, το Χριστόψωμο ή Χριστοκουλούρα παραμένει ένα βασικό συστατικό του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού, είτε την παραμονή των Χριστουγέννων είτε την επόμενη ημέρα.

Η παρασκευή του Χριστόψωμου απαιτεί ιδιαίτερη φροντίδα, αλλά και κάτι παραπάνω, αφού το ψωμί αυτό είναι ορόσημο της νοικοκυροσύνης της κυρίας του σπιτιού και πρέπει να είναι αφράτο, με λαμπερή χρυσή κόρα στο εξωτερικό, περίτεχνα σχέδια και να περιέχει πολλά ξεχωριστά υλικά που θα το κάνουν πλούσιο.

Το «ψωμί του Χριστού» ζυμώνεται την παραμονή των Χριστουγέννων από τη νοικοκυρά με ιδιαίτερη ευλάβεια και με ειδική μαγιά από ξερό βασιλικό.

Στην Αρκαδία οι νοικοκυρές χρησιμοποιούν προζύμι.

Η διαδικασία δεν είναι εύκολη. Αναπιάνεις το προζύμι, προσθέτεις αργά αλεύρι και χλιαρό νερό, και μετά θέλει πολλή δύναμη το ζύμωμα μέσα στη λεκάνη. Αφού, λοιπόν, η νοικοκυρά άφηνε το ζυμάρι να ξεκουραστεί και να φουσκώσει στο στρογγυλό ταψί, κάτω από χιράμια και κουβέρτες, ερχόταν η ώρα της διακόσμησης. Στη συνέχεια, έφτιαχνε έναν σταυρό από ζυμάρι και τον τοποθετούσε πάνω στο ψωμί, έναν σταυρό με διχαλωτές απολήξεις στις κεραίες του, συμμετρικό, και φρόντιζε να υπολογίσει πόσο θα φούσκωνε ο σταυρός, ώστε να μην είναι ούτε πολύ μεγάλος ούτε πολύ μικρός. Και γύρω, συμπλήρωνε τη διακόσμηση με άλλα σύμβολα από ζυμάρι.

Ένα κεφαλαίο «Β», μας πληροφορεί η wikipedia, συμβολίζει το ζυγό του αλετριού (από την ιστορία της σποράς) ενώ άλλες παραστάσεις αλέτρι βόδια κλπ συμβολίζουν το αυτό. Στο άλλο μισό της επιφάνειας του Χριστόψωμου με «σωρό» ζύμης παρίσταται η «στοίβα» (οι θημωνιές), πλαισιωμένη με φύλλα αμπέλου και ελιάς, η προσδοκία, το όνειρο για το ερχόμενο καλοκαίρι. Επίσης πολλές φορές απεικονίζεται και το σπίτι στο οποίο και θα έρθει η ευτυχία της χρονιάς μια ιδιαίτερη σημασία που τονίζεται και στα κάλαντα:

«Σ΄ αυτό το σπίτι πού 'ρθαμε πέτρα να μη ραΐσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χίλια χρονιά να ζήσει».

Τα Χριστούγεννα το ψωμί είναι το σύμβολο, ο φορέας της ευεργετικής δύναμης που ενσαρκώνεται στο νεογέννητο Χριστό.

Επίσης σε πολλά μέρη της Ελλάδας παρασκευάζουν κουλούρες τα «Χριστοκούλουρα» που μοιάζουν με τα Χριστόψωμα, είναι όμως μικρότερα, τα οποία και κρεμούν δίπλα στα εικονίσματα για όλο το έτος ενισχύοντας τους πόθους της οικογένειας.

Υλικά
• 1 κιλό αλεύρι
• 100 γρ. πρόβειο γιαούρτι με πέτσα
• 1 1/2 κύβος (60 γρ) νωπή μαγιά
• 2 κ. σούπας μέλι
• 1 1/2 κ. σούπας αλάτι
• 2 1/2 φλ. χλιαρό νερό
• 12 καρφάκια γαρύφαλλο
• 1 κρόκο αυγού
• 2 κ. σούπας γάλα
• 1 Καρύδι ολόκληρο

Εκτέλεση συνταγής

Βάζουμε σε μια λεκάνη για ζύμωμα το αλεύρι.
Διαλύουμε σε μισό ποτήρι νερό την μαγιά μαζί με το μέλι, σκεπάζουμε το ποτήρι και αφήνουμε για 10 λεπτά ώστε να ενεργοποιηθεί η μαγιά (θα αφρίσει στην επιφάνεια).
Στο υπόλοιπο χλιαρό νερό διαλύουμε το αλάτι.
Κάνουμε μια λακκούβα στο κέντρο της λεκάνης με το αλεύρι και προσθέτουμε το γιαούρτι, την διαλυμένη μαγιά και το αλατόνερο.
Αρχίζουμε το ζύμωμα και αν χρειαστεί προσθέτουμε λίγο αλεύρι μέχρι να να μην κολλάει η ζύμη στα χέρια μας και να είναι αφράτη.
Την σκεπάζουμε καλά και την αφήνουμε να φουσκώσει για μια ώρα σε ζεστό σημείο του δωματίου ή μέσα σε χλιαρό φούρνο ( σβηστό ) .
Στην συνέχεια βγάζουμε μια μεγάλη χούφτα ζυμάρι για να φτιάξουμε τον σταυρό του χριστόψωμου. Βουτυρώνουμε ένα μεγάλο ταψί, τοποθετούμε την ζύμη μέσα και απλώνουμε ώστε να ισιώσει η επιφάνεια. πλάθουμε σε δυο λωρίδες την χούφτα ζύμης που χωρίσαμε νωρίτερα και τις τοποθετούμε σταυρωτά πάνω στο χριστόψωμο.
Τοποθετούμε στο κέντρο το ολόκληρο καρύδι , καρφώνουμε ανά διαστήματα τα καρφάκια και σκεπάζουμε ξανά για μισή ώρα μέχρις ότου φουσκώσει και καλύψει την επιφάνεια του ταψιού.
Ανακατεύουμε τον κρόκο του αυγού με το γάλα και με αυτό αλείφουμε με ένα πινελάκι το χριστόψωμο.
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στον αέρα για 45 λεπτά στους 160C μέχρι να ροδίσει.

(Από το sidages.gr)