«Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες 3 του Σεπτέμβρη να περνάς». Αν και είναι συνδεδεμένο με το ΠαΣοΚ το τραγούδι της υπηρεσιακής υπουργού Τουρισμού, πια, η ίδρυση του ίδιου του ΠαΣοΚ είναι συνδεδεμένη με την ημερομηνία που ξέσπασε η επανάσταση του 1843, όταν ο Όθωνας αναγκάστηκε να παραχωρήσει Σύνταγμα ύστερα από το στρατιωτικό πραξικόπημα του Καλλέργη, που πυροδοτήθηκε από τη βαρύτατη φορολογία την οποία ο Βαυαρός βασιλιάς επέβαλε στους πολίτες, προκειμένου να εξυπηρετηθεί -τι άλλο;- ένα δάνειο.

Η Ελλάδα έχει μια μακρά ιστορία δανεισμού. Τα πρώτα δάνεια τα είχε λάβει ήδη στο μέσον της επανάστασης, με σκοπό την απελευθέρωση από τους Τούρκους -αν και, τελικώς, μεγάλο μέρος αυτών των ποσών διοχετεύτηκαν και σπαταλήθηκαν στην εμφύλια διαμάχη ανάμεσα στους Πελοποννήσιους και στους Στερεοελλαδίτες. Τα δάνεια αυτά -ένα του 1824 και ένα του 1827- κλήθηκε να τα αποπληρώσει ο Ιωάννης Καποδίστριας, ωστόσο η εξυπηρέτησή τους δεν ήταν εφικτή. Και καθώς δεν τον άφησαν να ολοκληρώσει το έργο του, τα δάνεια πέρασαν στη βασιλεία του Όθωνα το 1832. 

Εδώ ας κάνουμε μια μικρή σημείωση: ο Ιωάννη Καποδίστριας είχε πολλές φορές ζητήσει από τους δημογέροντες, τους προκρίτους, τις «αρχές» του τόπου και τις επιφανείς οικογένειες, να προχωρήσουν στην κατάρτιση ενός Κτηματολογίου, ώστε να φορολογούνται δίκαια οι πολίτες του κράτους, βάσει των γαιών που διέθεταν. Η απροθυμία των τελευταίων ήταν έκδηλη και, εν πάση περιπτώσει ας παραλείψουμε ευκόλως εννοούμενα, καθώς ύστερα από 200 και πλέον έτη, το Κτηματολόγιο ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί... Ήδη από τότε, δεν έφταιγαν μόνο οι Δυτικοί που μας φόρτωναν με δάνεια, αλλά και ο δικός μας λαός, που ήταν απρόθυμος να νοικοκυρέψει τα του οίκου του.

Προκειμένου, λοιπόν, να αποπληρώσει η Αυλή το προαναφερθέν δάνειο, έλαβε νέο δάνειο 60 εκατ. λιρών από τους Ρότσιλντ, τον Μάιο του 1833. Ας σημειωθεί εδώ ότι οι Βρετανοί είχαν αρνηθεί το δάνειο στον ίδιο τον Καποδίστρια, λόγω των στενών δεσμών του με τη Ρωσία, στο πλαίσιο της αντιπαλότητας ανάμεσα στις δύο αυτοκρατορίες ως προς το ποιος θα έχει στη σφαίρα επιρροής του την Ελλάδα. Ο Βαυαρός, μη έχοντας άλλον τρόπο, πήρε αυτό που λέμε και σήμερα, «σκληρά αντιλαϊκά μέτρα», δηλαδή απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, αύξηση της φορολογίας και δραματικές μειώσεις μισθών, που σε συνδυασμό με τη γενικότερη αυταρχική πολιτική του, έφεραν το στρατιωτικό κίνημα του 1843.

Το κίνημα είχε διοργανωθεί άρτια, και οι τρεις άνδρες που το έφεραν εις πέρας ήταν ο Μακρυγιάννης, που εκπροσωπούσε τη λαϊκή βούληση, ο Μεταξάς, που εκπροσωπούσε τον πολιτικό κόσμο, και ο Καλλέργης, από την πλευρά των στρατιωτικών. Ύστερα από την πολιορκία του Παλατιού, ο Όθωνας αναγκάστηκε να υποχωρήσει στο αίτημα για παραχώρηση Συντάγματος. Τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο έγιναν οι εκλογές του 1843 και οι εκλεγμένοι πληρεξούσιοι συγκρότησαν την συνταγματική Εθνική Συνέλευση που είχαν απαιτήσει όσοι έλαβαν μέρος στην επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου και συνέταξαν Σύνταγμα, το οποίο υπέγραψε ο Όθωνας. Από τότε η πλατεία των Ανακτόρων μετονομάστηκε σε Πλατεία Συντάγματος. Μετά την επανάσταση του 1843, η χώρα μας κήρυξε στάση πληρωμών.

3 Σεπτεμβρίου 1843 - 3 Σεπτεμβρίου 2015, και η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά στους ίδιους δανειστές, να έχει λάβει ακόμη ένα εξίσου υπέρογκο δάνειο, και ακόμη, κατά την άποψη της γράφουσας, ύστερα από τόσα χρόνια δεν κατόρθωσε ποτέ να δημιουργήσει έναν μηχανισμό ελέγχου για τα του οίκου της. Αυτά για την ουσία του πράγματος. Καλό είναι να γιορτάζουμε το Σύνταγμα και τη δημοκρατία, αλλά ας σκεφθούμε ότι το Σύνταγμά μας ύστερα από τόσους δανεισμούς και τόσες μνημονιακές ρήτρες που περνούν μεσάνυχτα από τη Βουλή ή διατάξεις που περνούσαν από τα θερινά της τμήματα τόσα και τόσα χρόνια, πρέπει να γίνει αντικείμενο σοβαρής σκέψης και όχι αφορμή για πανηγύρι. Διότι δεν μπορεί, κάτι λάθος κάνουμε...

Γαλανιάδη Εύα

(Στη φωτογραφία, ένα τεκμήριο από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους στην Αρκαδία. Πρόκειται για μια απόδειξη παραλαβής από την Τράπεζα της Ελλάδος, τοκομεριδίων που αφορούν Εθνικόν Δάνειον του 1914. Έτος 1935, Αρχείο Δ. Αθανασιάδη. Η ιστορία επαναλήφθηκε πολλές φορές και στον επόμενο αιώνα.)