Ο πρωτογενής τομέας στην Τρίπολη, κυρίως  η αγροτική οικονομία,ήταν ο βασικός πυλώνας ανάπτυξης της πόλης επί εκατοντάδες χρόνια, πολύ πριν από την ενασχόληση με άλλους τομείς της οικονομίας, όπως των μεταφορών και του τουρισμού. 

Η αγροτική οικονομία βρισκόταν πάντα στην καρδιά  της ανάπτυξης της πόλης. Ο κάμπος της Μαντινείας και το Μαίναλο  έδιναν πλούσιους καρπούς και εξακολουθούν να δίνουν προϊόντα ονομαστά και μάλιστα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης, όπως τα μήλα Πιλαφά, το μοσχοφίλερο, το μέλι βανίλια Μαινάλου. Κεράσια, βύσσινα, πατάτες, καρύδια, ροδάκινα, αχλάδια, όλα τα κηπευτικά, σκόρδα, όλα καλλιεργούνταν και καλλιεργούνται μέχρι σήμερα με φροντίδα. Η Τρίπολη, στο κέντρο του Μοριά, τροφοδοτούσε με την παραγωγή της όλη την περιοχή και τη Νότια Ελλάδα.

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και με την ανάπτυξη της γεωργίας, οι νέες μέθοδοι καλλιέργειας και η εξέλιξη των φυτοφαρμάκων και των εξειδικευμένων τεχνικών καλλιέργειας ,βοήθησαν την τοπική παραγωγή να συστηματικοποιηθεί και να αναπτυχθεί κι άλλο. Τη  μεγάλη ανάπτυξη όμως την γνώρισε μετά το 1970. Τότε άρχισαν να δημιουργούνται οι Συνεταιρισμοί, ξεκίνησε η συστηματική καλλιέργεια των αμπελώνων, εκβιομηχανίστηκε η γεωργία, αυτοματοποιήθηκε η άρδευση με μηχανήματα (αυτόματα ποτίσματα), δημιουργήθηκαν νέα φάρμακα με την επιστασία των ειδικών για την καλύτερη παραγωγή και προστασία των γεωργών κα ιτων καταναλωτών. Σε όλα αυτά μεγάλη συμβολή είχε και η Αγροτική Τράπεζα με τα χαμηλότοκα δάνεια και τον εξηλεκτρισμό των γεωργικών μονάδων.

Πολλές επιχειρηματικές δραστηριότητες αναπτύχθηκαν γύρω από τον πρωτογενή τομέα, όπως καταστήματα γεωργικών φαρμάκων, καταστήματα γεωργικών μηχανημάτων,ζωοτροφές και πτηνοτροφικά είδη, αντλητικά, αρδευτικά, γεωτρύπανα κ.ά.

Τα καταστήματα φυτοφαρμάκων στην Τρίπολη ήταν τα εξής:

Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών στην 28ης Οκτωβρίου, του Μιχάλη Μπακόπουλου επίτης Επισκόπου Ανθίμου, του Γ. Νικολετόπουλου στην οδό Δολιανών, του Αθ. Καπλάνη 28ης Οκτωβρίου, του Γ.  Μανιάτη στην οδό Κύπρου, του Π.  Σταματάκου Γρηγορίου Ε’ (μπήκε συνεταίρος μετά ο Αναστάσιος Τρουπής), του Εμμ. (Μάκη)Πατσιόγιαννη Γεωργίου Α’, του Ελευθ. Ρούμπου 28ης Οκτωβρίου, του Χ.Σωτηρόπουλου στην οδό Σπετσεροπούλου, του Χριστόφορου Νικολάου στην οδό Μαλλιαροπούλου και Νικηταρά. Ακόμα βλέπουμε τα καταστήματα πώλησης γεωπονικών προϊόντων όπως του Ευάγγ. Καπόγιαννη πλ. Πετρινού, μετά μπήκε συνεταίρος ο Αναστάσιος Τρουπής, του Ευθύμιου (Μάκη) Δήμιζα στην πλ. Κολοκοτρώνη, του Γεωργίου Παπαδημητρίου στην πλ. Πετρινού (πήρε του Καπόγιαννη), του Φώτη Μπούσγα στην πλ. Κολοκοτρώνη (πήρε του Δήμιζα), τον Γ.  Μάρκου στην οδό Εθνομαρτύρων και έπειτα συναιτερίστηκε με τον Κ. Μαλλίρη στην οδό Ναυπλίου, των Ελευθ. Ρούμπου και Αναστ. Τρουπή ΟΕ στην οδό Νεομ. Δημητρίου. Έπειτα μεταφέρθηκαν στα Χάνια Σκοπής έως το 1998 που χώρισαν και δημιουργήθηκαν δύο εταιρίες. Η εταιρία των Ελευθέριου Ρούμπου  και Ελένης Μοροπούλου ΟΕ πήγε στην Τεγέα και η άλλη εταιρεία Αναστάσιος και Ιωάννης Τρουπής ΟΕ στα χάνια Σκοπής.

Επίσης βλέπουμε τη Γεωπονική Ένωση Αρκαδίας των Χριστόφορου Νικολάου –ΓεώργιουΠαπαδημητρίου – Φώτη Μπούσγα στην πλ. Πετρινού και στην οδό Σταματίου Βούλγαρη,τον Ηλία Γκάγκα στην οδό Καρακάλου, τον Παναγιώτη Τσιώση στην ΕΟ 2ο χιλ.Τρίπολης Σπάρτης, τον Γεώργιο Μάρκο στην οδό Εθνομαρτύρων, τον Στέφανο Γιαννήλο στην οδό Λαγοπάτη, την Έφη Νικήτα στην οδό Δημητρακοπούλου, την Πέπη Ψιμάρνη στην οδό Σεραγίου, τον Παναγιώτη Μητρόπουλο στην οδό Αλεξ. Σούτσου κ.ά.

Στις κτηνοτροφές και ζωοτροφές βλέπουμε τον Δημήτριο Γκουντάνη στην περιοχή ΟΣΕ το οποίο συνέχισε ο γιος του Ευάγγελος, τον Φώτη Μεγρέμη στα κτήματα Γεωργίτσα (απέναντι από την βίλα Τουρκοβασίλη στον Άγιο Τρύφωνα) και έπειτα στην ΕΟ Τρίπολης Πύργου, τον Οδυσσέα Τραυλό (το συνέχισε ο γιος του Κώστας) στην οδό Νεομ. Δημητρίου και τον Κώστα Γάλλο στο 2ο χλμ. ΕΟ Τρίπολης Σπάρτης. Επίσης ζωοτροφές πουλούσε και η Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών στην 28ης Οκτωβρίου και στο 2ο χιλ. ΕΟ Τρίπολης Πύργου, ο Τσιώσης στο 1ο χιλ. παλαιάς ΕΟ Τρίπολης - Σπάρτης, ο Γ. Τσέκας στην ΒΙΠΕ κ.ά.

Γεωργικά μηχανήματα 

Τα γεωργικά μηχανήματα είχαν μεγάλη ζήτηση. Αρχικά τα εργαλεία (ινιά, αξίνες,τσουγκράνες κλαδευτήρες κ.ά.) τα έφτιαχνα οι σιδεράδες, Τούντας, Α. Μαζωμένος,Μιχάλης Ροϊνιώτης κ.α. στην οδό Ουάσιγκτον. Στη συνέχεια όταν  άρχισαν ν αέρχονται τα πρώτα τρακτέρ, ελκυστήρες, άνοιξαν  τα καταστήματα γεωργικών μηχανημάτων. Εκεί, λοιπόν, συναντάμε τον Χρήστο Μήτσια και τα παιδιά του Ηλία και Κώστα (μάρκες Zetor και Lamborghini) στην πλ. Κολοκοτρώνη, τον Ασημάκη Μαχαίρα με την αντιπροσωπεία «Ford» αρχικά αλλά έπειτα είχε τρακτέρ, τον Παναγιώταρο μάρκα Fiat στην οδό Κωνσταντίνου ΙΒ’ (Εθν. Αντιστάσεως) και Οικονομίδου, τον Γ.Κάλλα με μάρκα Ford στην οδό Πλ. Βασιλέως Γεωργίου Β' (Αγ. Βασιλείου), τον Αθ.Φιλόπουλο με μάρκα Mercedes στην οδό Κύπρου και έπειτα στην πλ. Κολοκοτρώνη,τους  Αφούς Κυριακόπουλου με μάρκα Briggs Stratton και Biscoven στην οδό Ουάσιγκτον, οι Γκάργκας και Πιτερός με μάρκα Internatiomal στην οδό Λαγοπάτη, τον  Μιχαλόπουλο με μάρκα Kohler στην οδό Ουάσιγκτον,τον Παναγιώτη (Τάκη) Μπίνη με μάρκα Ferguson στην οδό Ελ. Βενιζέλου, τουςΑφούς Βασίλειο και Ιωάννη Τζανή με μάρκα Stayer στην οδό Γεωργίου Α'.

Ακόμα συναντάμε τους Αθ. Χόντο μάρκα Carraro στην Γρ. Λαμπράκη, τον Κ. Γιαλήμάρκα Fiat στην Ελ. Βενιζέλου, τον Βασίλη Χαϊδούτη και τα παιδιά του Νικόλαο και Δημήτρη στο 1ο χλμ. ΕΟ Τρίπολης Σπάρτης και έπειτα στην οδό Τεγέας με μάρκα David Braun και έπειτα Ferguson, τους  Π. Σταματάκο και  Αναστ.Τρουπή στην οδό Γρηγορίου Ε’ με μάρκες Stayer, Landini, Belarus, τον Ευάγγελο Καπόγιαννη (έγινε συναίτερος μετά με τον Αναστ. Τρουπή)και εμπορεύονταν μάρκες Belarus, Reno,Goldoni στην πλ. Πετρινού, τους Αναστάσιο Τρουπή και Ελευθέριο Ρούμπο, μάρκα Belarus στην οδό Γρηγορίου Ε’, Σπύρο Πιτερό μάρκες Stayer, Ferguson, Imt Landini και χωματουργικά Jcb και  BobCat στην οδό Βγενοπούλου καιΤερτσέτη, τον Χαρ. Πρωιμάδη μάρκα  Universal στην οδό Χατζηχρήστου, τους Αφούς Xάρη και Μάρκο Αγγελόπουλους, μάρκα Ford στο 2ο χιλ. Τρίπολης Σπάρτης κ.ά. Στην περιοχή της Τεγέας βλέπουμε να δραστηριοποιούνται στην πώληση αγροτικών μηχανημάτων οι Αφοί  Δημητρόπουλοι στο Στάδιο, τον Ι.Μελάνη στην Κερασίτσα με ειδικότητα στα ψεκαστικά, τον Κυρ. Πρωιμάδη στο Στενό.

Επίσης βλέπουμε το εργαστήριο κατασκευής γεωργικών μηχανημάτων του Ιωάννη Μαζωμένου και των παιδιών του Κώστα και Δημήτρη στην οδό Ρήγα Φεραίου (έπειτα χώρισαν ο Κώστας πήγε στο 1ο χλμ. ΕΟ Τρίπολης Πύργου και ο Δημήτρης στην οδό Ναυπλίου.

Μηχανουργεία αγροτικών μηχανημάτων 

Υπήρχαν και τα μηχανουργεία αγροτικών μηχανημάτων όπως των αφών Κυριακόπουλου στην οδό Ουάσιγκτον, του Μιχαλόπουλου επίσης στην οδό Ουάσιγκτον,του Ι. Τσιώνη και έπειτα του γιου του Ηλία στην οδό Γρ. Λαμπράκη, του Ι.Τσαγκαρέλη στην οδό Γρηγορίου Ε’, του Γ. Φλώρου στην Γρ. Λαμπράκη, του Δημοσθ.Ροϊνιώτη στην Εθν. Αντιστάσεως, του Ι. Στρουσόπουλου στην Γρηγορίου Ε’, του Π.Κατσιαρδή στην οδό Γρηγορίου Ε’, του Αθ. Κλαρίτη στην Ερυθρού Σταυρού κ.ά. 

Αρδευτικά πωλούσαν τα καταστήματα γεωργικών Φαρμάκων, αλλά και οι Ευστ.Δάλκος, ο Κ. Ματσούρης, ο Αθ. Ρέκκας. Τα λιπάσματα και τον πατατόσπορο πουλούσαν μέχρι το 1989 η Ένωση και μετά τα καταστήματα γεωργικώνφαρμάκων.

Στα αντλητικά βλέπουμε τους Αθ. Ρέκκα, Δ. και Σπ. Σελή, Κ. Αθανασόπουλο, Χ.Αγγελόπουλο στην οδό Καλαμών πίσω από τις Τεχνικές Σχολές  (Σωλήνες Γεωτρήσεων στην Καλαμών πίσω από την σχολή) κ.α. 
Ακόμα, γεωτρύπανα διέθεταν ο Σπύρος Πιτερός, αφοί Διαλιάτση και Πέτρος Καλογερόπουλος

Τα κτηνιατρικά φάρμακα τα διακινούσαν κάποια καταστήματα γεωργικών φαρμάκων και έπειτα τα κτηνιατρεία.

Ο αγροτικός τομέας αν και παραμένει στην καρδιά της ανάπτυξης της Τρίπολης και της Αρκαδίας, δυστυχώς πλήττεται από τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής.Ακραία καιρικά φαινόμενα καταστρέφουν τους καρπούς της γης και αυτό που πρέπει να γίνει, είναι να χαραχθεί μια νέα στρατηγική ώστε ο κόπος των ανθρώπων να αποδίδει στην τοπική οικονομία αλλά με σεβασμό στη φύση και στο μέλλον του τόπου μας.

Το κείμενο είναι προδημοσίευση του υπό έκδοση βιβλίου μου για την παλιά Τρίπολη. Φωτογραφικά αρχεία μου παραχώρησαν, και τους ευχαριστώ θερμά για αυτό, ο Σπύρος Πιτερός, ο Ιωάννης Τρουπής, η οικογένεια Μαζωμένου, ο Ηλίας Τζανής και η Γεωπονική Ένωση Αρκαδίας.

ΧΡΗΣΤΟΣ Η. ΜΗΤΣΙΑΣ

Για να επικοινωνήσετε με τον κ. Μήτσια στείλτε του email στο xristoshmitsias@hotmail.com