Μια σύντομη αναφορά στην ιστορία του ναού της Ζωοδόχου Πηγής και στον αγωνιστή Φώτη Δάρα με τον οποίον συνδέεται άμεσα «ανέβασε» η τέως πρόεδρος της ΔΗΚΕ Γορτυνίας κυρία Μαρίνα Διαμαντοπούλου στον λογαριασμό της στο Facebook.

Στην επιγραφή στο υπέρθυρο της νότιας πλευρά του ναού διαβάζουμε:

“Τον ναόν τούτον
εκ βάθρων μεν ανήγειρεν πάλαι
Τούρκων κρατούντων
Ιωάννης ο Δάρας
ερειπωθέντα δ’ ανοικοδόμησεν
ευρύτερον ιδίοις δαπανήμασιν
ο δισέγγονος εκείνου
Δημήτριος Φωτίου Δάρας
εν μηνί Αυγούστω
1872 “

Ο Φωτάκος, υπασπιστής και γραμματικός του Θ. Κολοκοτρώνη στο βιβλίο του «Πελοποννήσιοι Αγωνιστές του 1821», αναφέρει για τον Φώτη Δάρα: “Κατήγετο εκ του χωρίου Σέρβου. Παρακολουθών δε τον στρατηγόν Δ. Πλαπούταν εχρησίμευσε και ως γραμματικός και ως στρατιωτικός. Οι συγγενείς του και οι συγχώριοί του ήσαν πάντοτε μαζί του εις τους πολέμους, η δε οικογένειά του εστάθη χρήσιμος εν αρχή της επαναστάσεως”.
18ος αιώνας

“…..Ο Γιαννάκης (Κασιδογιαννάκης) Ντάρας, γιος του Δημήτρη και εγγονός του φοβερού Μάρκου Ντάρα, (προφανώς θα είχε προσβληθεί από την δερματοπάθεια «Αχώρ», κασίδα, και έτσι να προήλθε το «Κασιδογιαννάκης»), γενάρχης των Σερβαίων Νταραίων και όχι μόνο μετά τη διασπορά τουs. Είναι ο ίδιος που κυνηγημένος 20ετής ύστερα από τον φόνο Τούρκου στου Μελιγαλά, αναγκάστηκε να καταφύγει στο απρόσιτο Σέρβου και να περιθάλψει αργότερα τον από την ίδια αιτία φθάσαντα στη Γορτυνία Κόλια Πλαπούτα. Παιδιά του Γιαννάκη, ο Γιώργης, στη συνέχεια ιερέας και αγωνιστής κατά το 1821, και ο Αναγνώστης που παντρεύτηκε μία Κόρη του Κόλια Πλαπούτα και απέκτησε και τον Φώτη Ντάρα. Τόσο ο γενάρχης των Σερβαίων Νταραίων Γιαννάκης που έκτισε την πρώτη, παρά την απαγόρευση από τον δυνάστη κατακτητή εκκλησία, όσο και οι απόγονοί του προσέφεραν πολλά στην υπόθεση της ελευθερίας μας. Διακρίθηκε όμως περισσότερο ο Φώτης και αυτή είναι η αιτία της προτιμήσεως…...”(Νίκος Γ. Παπαγεωργίου, “Μάραθα” Επετηρίδα 2012)
Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, πριν την Επανάσταση, αναφέρεται το περιστατικό όπως το καταγράφει ο Τάκης Κανδηλώρος στην “Η Γορτυνία”(εκδ.1899) από διηγήσεις:
“Ο Μωραγιάνης (Ιωάννης Δεληγιάννης) ….κατόρθωσε μ’ όλας τας απαγορευτικάς διατάξεις της Τουρκίας ν’ ανεγείρη και τινάς ιερούς ναούς,...και να παράσχη αποτελεσματικήν προστασίαν εις τας Μονάς….

…..ο Δάρας έλαβε την έγκριση του Δεληγιάννη, όπως ανεγείρη μυστικώς εις Σέρβου μικράν εκκλησίαν. Επειδή όμως κατεδόθη τούτο τοίς Τούρκοις και εστάλη ανακριτής εις Λαγκάδια, ο Μωραγιάνης επιβραδύνας την εις Σέρβου αναχώρησιν του ειδοποίησε τον Δάραν περί του κινδύνου. Εκεί προσελθών ευφυής τις νεανίας διέλυσε την κατέχουσαν τους πάντας δεινήν αμηχανίαν, μεταβαλών αυθωρεί τον νεόκτιστον ναόν εις παντοπωλείον και ρίψας ψάθας και αναρτήσας κρόμμυα και τα τοιαύτα, δι ών κατωρθώθη η εξαπάτησις του αφικομένου μετά του Δεληγιάννη ανακριτού, συνεργούντος, εννοείται και του απαραίτητου μπακτσιτσίου...”