Βλαχοκερασιώτες και Λαϊκές Τέχνες

Βλαχοκερασιώτες και Λαϊκές Τέχνες

Απρίλιος 12, 2017 - 12:38
0 σχόλια

Με τον όρο «λαϊκές τέχνες» αναφερόμαστε σε δημιουργίες, που πραγματεύονται γενικά παραδοσιακά θέματα και περιλαμβάνουν ένα ευρύτερο φάσμα τεχνών όπως (α) τη χειροτεχνία (π.χ. το κέντημα, το γνέσιμο, την ύφανση με αργαλειό, την κεραμική και την κατασκευή κουτάλας, μαγκούρας και κλίτσας από δέντρα της περιοχής) και (β) την καλλιτεχνική έκφραση (π.χ. τη ζωγραφική, την ποίηση, το τραγούδι, τη μουσική και την αγιογραφία). Αντικείμενα χειροτεχνίας έχουν καλυφθεί σε άλλες θεματικές ενότητες, αλλά και στο Μέρος ΙΙΙ της μονογραφίας Βλαχοκερασιά: Ιστορικά, Δημογραφικά και Λαογραφικά Στοιχεία που συντάχτηκε από τον Άγγελο Μπιστόλα κ.α. (Βλ. Λαογραφία-Παράδοση).

Η παρούσα θεματική ενότητα επικεντρώνεται σε Βλαχοκερασιώτες που έχουν ασχοληθεί με τον ποιητικό λόγο, τη μουσική και την αγιογραφία. Oι δημιουργοί είναι αγρότες, κτηνοτρόφοι, δάσκαλοι, επιχειρηματίες, αρχιμάγειρες, νοικοκυρές και μαθητές.

Μεταξύ τους είναι ημεδαποί και μετανάστες/ομογενείς. Κοινό στοιχείο, το έμφυτο ταλέντο και ένα μοναδικό χάρισμα να δημιουργούν, χωρίς να έχει μεσολαβήσει κάποια ειδική εκπαίδευση, αν και η εκπαίδευση σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να έχει συντελέσει στην περαιτέρω καλλιέργεια και διεύρυνση του ταλέντου τους. Στην παρούσα ενότητα έχουμε ενσωματώσει φωτογραφικό υλικό και υπερσυνδέσεις για 10 Βλαχοκερασιώτες: Οχτώ που ασχολήθηκαν με τον ποιητικό λόγο, έναν κλαρινίστα και έναν αγιογράφο.

Μεταξύ των οχτώ Βλαχοκερασιωτών που ασχολήθηκαν, λιγότερο ή περισσότερο, με τον ποιητικό λόγο, έχουμε δύο μετανάστες, που έζησαν στο Πίτσμπουργ (Η.Π.Α.), αλλά έχουν φύγει από τη ζωή: τη Φώτω Κατσαφάνα, νοικοκυρά και το Γιώργο Κ. Κοπίτα, σεφ. Στο έργο τους, διακρίνεται ο έντονος νόστος των ομογενών για τη γενέτειρα, τα παλαιά τους λημέρια και τα παιδικά/νεανικά τους χρόνια. Στους υπόλοιπους, κατοίκους της Ελλάδας, συγκαταλέγονται: τρεις που έχουν φύγει από τη ζωή και τρεις που είναι ακόμη μαζί μας. Ανάμεσα στους προηγούμενους είναι: ο Ηλίας Ι. Ζάχος, δάσκαλος, ο οποίος σατιρίζει τους συγχωριανούς του και καταπιάνεται με τους λόγους που σταμάτησε να «αναβλύζει» η «βρύση του χωριού», ο Πέτρος Ν. Πετρόπουλος, αγρότης, ο οποίος ασχολείται με το «χρυσό κανόνα» στις διεθνείς σχέσεις, την «καταραμένη ξενιτιά» και τα δεινά που προκάλεσε η χούντα του 1967 και ο Δημήτρης Πανουσόπουλος, καλλιεργητής-φυσιολάτρης, ο οποίος καταγίνεται με την αποξένωση του μετανάστη γιου του και προειδοποιεί τους ανθρώπους της σύγχρονης κοινωνίας για τις παγίδες που ελλοχεύουν στα γεράματα[1]. Ανάμεσα στους τελευταίους που συνεχίζουν το δημιουργικό τους έργο είναι: ο Λευτέρης Α. Σουρλάς («Μπαχανάς»), επιχειρηματίας/αγρότης, ο οποίος θρηνεί την καταστροφή («θάνατο») ενός αιωνόβιου δένδρου από μια ανεμοθύελλα και αναπολεί τους παλιούς τόπους που έθρεψαν τους Βλαχοκερασιώτες αλλά τώρα έχουν ερημώσει· ο Νίκος Χουχουλής, αγρότης, ο οποίος επενδύει τον ποιητικό του λόγο με χιούμορ και σάτιρα και ο Παναγιώτης Κοπίτας, κτηνοτρόφος, ο οποίος θρηνεί τον πρόωρο χαμό του Πάνου Σταθόπουλου, εξυμνεί το «αγαπημένο του χωριό, και εγκαλεί την πέρδικα που εμφανίστηκε «τα χαράματα» και του ανακαλεί στη μνήμη παλαιότερες ευτυχισμένες στιγμές (τόπους και ανθρώπους) που δεν υπάρχουν πια. Για όλους τους παραπάνω που έχουν εκφραστεί μέσα από τον ποιητικό λόγο έχουν δημιουργηθεί υπερσυνδέσεις που αφορούν είτε στη ζωή τους είτε σε δείγματα του έργου τους.

Η ενότητα κλείνει με δύο νέους ανερχόμενους δημιουργούς: τον Κώστα Χρ. Γιάννακα, αγιογράφο-αγρότη και ευρεσιτέχνη και τον Παναγιώτη Χρ. Μπιστόλα, μαθητή Λυκείου, κλαρινίστα και ερμηνευτή του παραδοσιακού τραγουδιού (ιδίως του καμπίσιου). Το ταλέντο και των δύο νέων έχει αναγνωριστεί από ειδικούς και μπροστά τους έχουν ένα λαμπρό μέλλον ως επαγγελματίες στο είδος τους. Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχουν και δύο άρθρα/υπερσυνδέσεις της Κικής Κατσαφάνα για τον Κώστα και τον Παναγιώτη καθώς και ένα βίντεο-κλιπ από την εμφάνιση του Παναγιώτη σε εκδήλωση για το κάστανο που πραγματοποιήθηκε στη Βλαχοκερασιά στο μαγαζί «Πινάκιο» του Παντελή Μητρόπουλου τον Οκτώβριο του 2015.

Από πληροφορίες που προέκυψαν κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης του υλικού για το Ψηφιακό Μουσείο Βλαχοκερασιάς, διαπιστώσαμε ότι η παρούσα θεματική ενότητα μπορεί να εμπλουτιστεί περαιτέρω. Τόσο μεταξύ των Βλαχοκερασιωτών Ελλαδιτών όσο και μεταξύ των ομογενών υπάρχουν πολύ περισσότεροι απ’ αυτούς που έχουμε συμπεριλάβει με ταλέντο στις παραδοσιακές λαϊκές τέχνες. Καλούμε τους συμπατριώτες μας, όπου γης, να συμβάλλουν στον εμπλουτισμό της ενότητας, αποστέλλοντας το σχετικό υλικό (φωτογραφία, σύντομο βιογραφικό και δείγματα έργου) στα μέλη της Επιτροπής, είτε αυτό αφορά τους ίδιους, είτε όσους έχουν ήδη συμπεριληφθεί στη συλλογή, είτε άλλους συμπατριώτες που έχουν φύγει ή είναι εν ζωή και δεν περιλαμβάνονται στο Ψ. Μ. Β.

Νίκος Π. Πετρόπουλος
Συντονιστής Επιτροπής Ψ. Μ. Β.

Πατήστε εδώ

Προσθήκη νέου σχολίου

Το ArcadiaPortal.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά, συκοφαντικά σχόλια και διαφημίσεις. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.