Λαμπρή είναι η ημέρα των Φώτων για την Αρκαδία. Από νωρίς το πρωί οι ψαλμωδίες και το «εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου, Κύριε» ακούγονται απ' άκρου εις άκρον στην πόλη της Τρίπολης. Με αφορμή τον εορτασμό των καθαγιασμών των υδάτων ο Τάσος Μπιρμπίλης δημοσίευσε στη σελίδα Παλιές Φωτογραφίες και Γραφικοί τύποι της Παλιάς Τριπολιτσάς στο Facebook μια σπάνια φωτογραφία από το πολύ μακρινό 1897 και εξηγεί: «Η φωτογραφία είναι από τα Θεοφάνια του 1897. Το σιντριβάνι στο οποίο έριξαν τον σταυρό φτιάχτηκε το 1885 από τον Σκαγιάννη και το 1915 μεταφέρθηκε στην πλατεία Άρεως, εκεί που είναι τώρα το Παρκ Σαλέ».

Κοιτάζοντας τη φωτογραφία, αναρωτιέται κάποιος αν έστω ένας Τριπολίτης έλειπε από την πραγματικά μεγαλοπρεπή γιορτή στην πλατεία Αγίου Βασιλείου. Και, πίσω στον φόντο, προβάλλουν επιβλητικά τα δύο κτίρια με στοιχεία νεοκλασικισμού αλλά και με τις μεγάλες οθωμανικές καμάρες. Όπως βλέπουμε στα αριστερά, το μπαλκόνι του κτιρίου είναι γεμάτο κόσμο που ήθελε να παρακολουθήσει την τελετή από ψηλά.

ΤΑ ΑΓΙΑ ΟΛΟΦΩΤΑ ΘΕΟΦΑΝΙΑ

Η Ασπασία Μπιρμπίλη γράφει:

Η γιορτή ξεχωρίζει και με το χαρακτηρισμό «Ολόφωτα». Ο ναός είναι στολισμένος με πρασινάδες και η εξέδρα για τον αγιασμό όσο γίνεται πιο εντυπωσιακή. Ο κλήρος φοράει εξαίρετα μπλε άμφια και το «Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου, Κύριε …» ψάλλεαιε χαρούμενο και πανηγυρικό. Οι καμπάνες σημαίνουν αναγγέλοντας κάτι καινούριο. Μια μεγάλη πομπή σχηματίζεται και παίρνει το δρόμο που οδηγεί στη θάλασσα ή σε κάποιο ποτάμι, μπορεί και σε μια δεξαμενή. Μπροστά τα εξαπτέρυγα με τους ψάλτες, πίσω οι ιερείς με το Σταυρό, ύστερα οι αρχές του τόπου και πλήθος κόσμου. Στις πόλεις η πομπή γίνεται πιο πλούσια με τη μουσική και τη στρατιωτική παράταξη.

Όταν διαβαστούν οι ευχές του Μεγάλου Αγιασμού ο ιερέας ρίχνει το Σταυρό στη θάλασσα ψάλλοντας και πάλι το «Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου, Κύριε …»
Ένα περισσότερο φως από το Γεναριάτικο ήλιο, μια ανοιξιάτικη υπόσχεση από τους ανοιχτούς ορίζοντες χαρίζουν σήμερα την πρώτη εξοικείωση με τη φύση. Νεαροί κολυμβητές σε πολλά μέρη της πατρίδας μας ρίχνονται στο νερό για «να πιάσουν το Σταυρό» που παλιότερα τον περιέφεραν σα νικητές και μάζευαν χρήματα για τον εαυτό τους ή για φιλανθρωπικούς σκοπούς.

Κανένας δε γυρίζει σπίτι του χωρίς να πάρει αγιασμό. Πίνουν όλοι και ραντίζουν κάθε γωνιά του σπιτιού, τον κήπο με τα καρποφόρα δένδρα, τα χωράφια, τ’ αμπέλια, τα ζώα. Δεν ξεχνούν ν’αγιάσουν και τη μεγάλη βρύση του χωριού. Έτσι είναι για όλο το χρόνο αγιασμένοι.

Στα παραλιακά μέρη δεν παραλείπουν βέβαια να κατεβάσουν στη θάλασσα, τις άγιες εικόνες από το εικονοστάσι τους και τα γεωργικά εργαλεία του σπιτιού, για να τα πλύνουν με θαλασσινό νερό, που είναι πια αγιασμένο με αποτέλεσμα ν’ αποκτήσουν πάλι τη δύναμη και την αξία τους.

Αλλά η σημασία της ημέρας αυτή γίνεται, και γινόταν πάντα μεγαλύτερη για τους ναυτικούς μας. Το σημερινό αγίασμα της θάλασσας τους δίνει πια τη ψυχολογική ασφάλεια να ξαναταξιδέψουν.