Ο Άγιος Γεώργιος πολέμησε τον δράκο, ο «Άγιος Λεωνίδας» καταπολέμησε τον δάκο. Όχι, δεν καταγράφεται κάτι ανάλογο στον βίο του αγίου που έχει δώσει το όνομά του στον Συνεταιρισμό Αγροκτηνοτρόφων Λεωνιδίου, όμως ο Συνεταιρισμός με συνέπεια, συνεργασία και σωστή οργάνωση κατάφερε να εφαρμόσει το πρόγραμμα δακοκτονίας και να κερδίσει το στοίχημα της εφετινής παραγωγής ελαιολάδου στη Νότια Κυνουρία σε αντίθεση με τη Βόρεια Κυνουρία, της οποίας το πρόγραμμα καρκινοβατεί.

Ποια είναι τα μυστικά, λοιπόν, της επιτυχίας ολοκλήρωσης ενός προγράμματος που έχει πλείστες όσες αγκυλώσεις και δυσκολεύει πολύ τους Δήμους να το εφαρμόσουν; Το Arcadia Portal συνομίλησε με τον Τεχνολόγο Τροφίμων και Εξωτερικό συνεργάτη του Αγροτικού Συνεταιρισμού Λεωνιδίου, ο οποίος μας εξήγησε με λεπτομέρειες πώς ο Δήμος Νότιας Κυνουρίας κατόρθωσε να εφαρμόσει ένα επιτυχές πρόγραμμα δακοκτονίας.

Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός  Αγροτοκτηνοτρόφων Λεωνιδίου αναλαμβάνει την καταπολέμηση του Δάκου στα  ελαιόδεντρα σε Λεωνίδιο, Πραγματευτή, Πούλιθρα και Πηγάδι

«Το ΔΣ του Αγροτικού συνεταιρισμού σε συνεργασία με τον Δήμο Νότιας Κυνουρίας, και το  τοπικό Ελαιοτριβείο αποφάσισαν να συνεργαστούν προκειμένου να υλοποιηθεί το έργο της δακοκτονίας στην περιοχή. Στο παρελθόν, είχε παρατηρηθεί ότι η έναρξη του προγράμματος καθυστερούσε ή δεν γινόταν καθόλου λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος από εργολάβους. Όταν και εάν αναλάμβανε κάποιος το πρόγραμμα της δακοκτονίας, είτε αυτή δεν ήταν αποτελεσματική είτε άφηνε οικονομικές εκκρεμότητες σε ντόπιους εργαζόμενους  στο πρόγραμμα. Έχοντας κατά νου όλα τα παραπάνω με πρωτοβουλία του προέδρου του Συνεταιρισμού κου Ηλία Πουτσέλα  το 2017 αποφασίστηκε  να καταστεί ο Συνεταιρισμός εργολάβος  στο έργο και  να καταθέσει φάκελο στην ΔΑΟΚ Αρκαδίας. Ζήτησε βοήθεια από τον Δήμο Νότιας Κυνουρίας και αυτός  του υπέδειξε  το προσωπικό που θα μπορούσε να τον βοηθήσει στην υποβολή της πρότασης.  Πράγματι το 2017 ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Λεωνιδίου υπέβαλε φάκελο στη φάση της διαπραγμάτευσης, έγινε ανάδοχος και  υλοποίησε το πρόγραμμα αποτελεσματικά χωρίς προβλήματα. Η περσινή εμπειρία έδωσε τεχνογνωσία, οργάνωση ώστε την εφετινή χρονιά (2018) η υποβολή του φακέλου να είναι πιο άρτια, να γίνει νωρίτερα και η εφαρμογή του προγράμματος στα χωράφια  να είναι ακόμα καλύτερη από πέρυσι. Φέτος  έγινε προσπάθεια ο συνεταιρισμός να αναλάβει την υλοποίηση του προγράμματος  και στην περιοχή του Τυρού. Ωστόσο δεν ήταν δυνατόν να βρεθούν ο απαιτούμενος αριθμός χειριστών τρακτέρ που να είχαν όλα  τα δικαιολογητικά, υπήρχε ο προβληματισμός εάν στην περιοχή το πρόγραμμα θα μπορούσε να ολοκληρωθεί αποτελεσματικά και μ βάση τις  υποδομές που είχαμε, είδαμε ότι δεν είμαστε έτοιμοι ακόμη να αναπτυχθούμε  περισσότερο και αποφασίστηκε ότι δεν θα υποβάλουμε  υποψηφιότητα για  την περιοχή αυτή», εξηγεί ο κ. Κολινιώτης.

Σημειωτέον ότι ο Αγροτικός Συνεταιρισμού Αγροτοκτηνοτρόφων Λεωνιδίου είναι ανάδοχος  για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά για το ίδιο έργο. Η ανάθεση του έγινε  μετά από προσφορά που κατέθεσε στον ηλεκτρονικό διαγωνισμό με Κωδικό CPV: 77100000-1 Γεωργικές Υπηρεσίες  Α/Α Συστήματος Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ: 56032 που διεξάχθηκε από τις  27-3-18 έως τις  23-4-18. Να σημειωθεί ότι ως τις αρχές Σεπτεμβρίου, αυτός είναι  και ο μοναδικός ανάδοχος σε όλη την Αρκαδία που έχει καταθέσει ολοκληρωμένο φάκελο στον  διαγωνισμό αυτόν.

Στόχος του συνεταιρισμού είναι να προστατεύσει την ελαιοπαραγωγή  της  περιοχής  και των μελών του προφέροντας υψηλού επιπέδου υπηρεσίες  για  το έργο αυτό.  Για  τον λόγο αυτόν έχουν υπογραφεί συμβάσεις με έμπειρο και εξειδικευμένο  προσωπικό (7 χειριστές τρακτέρ και 10 ψεκαστές) που  απασχολούνται στις εργασίες ψεκασμού. Το έργο  υλοποιείται με  την εποπτεία της Δ/σης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής  η οποία με βάση τις  καιρικές συνθήκες και τα αποτελέσματα των μετρήσεων των δακοπαγίδων ορίζει τις ημέρες που  πραγματοποιούνται οι ψεκασμοί. Υπάρχουν συνεχείς   ανακοινώσεις που ενημερώνουν τους παραγωγούς (σε Διαδίκτυο και στα μεγάφωνα του Δήμου Νότιας Κυνουρίας) σε ποιες περιοχές υλοποιείται  κάθε φορά το έργο.

Ρωτάμε τον κ. Κολινιώτη πώς η Νότια Κυνουρία κατόρθωσε να κάνει επιτυχημένη δακοκτονία και στη Βόρεια Κυνουρία και απαντά: «Στη Νότια Κυνουρία και ιδιαίτερα στην περιοχή του Λεωνιδίου υπάρχει η νοοτροπία  της συνεργασίας και του εθελοντισμού  με σκοπό την ανάπτυξη και την πρόοδο του τόπου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι παραγωγοί πήραν την τύχη στα χέρια τους χωρίς να περιμένουν σωτήρες.  Είχαν τα μάτια τους και τα αφτιά  τους ανοικτά. Ζήτησαν βοήθεια και καθοδήγηση από ανθρώπους με τεχνογνωσία. Είδαν τη διακήρυξη, την ανάλυσαν, μάζεψαν τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τους  ανθρώπους, τα εργαλεία και κατέθεσαν ηλεκτρονικά  τον φάκελο. Ήταν ξεκάθαροι τι ήθελαν να κάνουν. Όταν έκαναν την υποβολή στην ανάλυση του κόστους  ο Συνεταιρισμός είδε ότι δεν θα έχει μεγάλο οικονομικό όφελος  από την εργολαβία αυτή, Παρόλα αυτά, το πρόσημο ήταν θετικό. Δημιούργησε 17 νέες θέσεις εργασίας για  5 μήνες, θα προστατευτεί η παραγωγή των μελών του, θα μπορέσει να ελέγξει την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα των ψεκασμών κ.ά.

»Να τονιστεί ότι η ΔΑΟΚ Αρκαδίας μάς  καθοδήγησε σε μεγάλο βαθμό στο τεχνικό κομμάτι  το οποίο πράγματι είναι δύσκολο. Ωστόσο με τη συνεχή επικοινωνία  και την καθοδήγηση των Υπηρεσιών, η υποβολή έγινε επιτυχώς».

Πόσο κόστισε η δακοκτονία συνολικά; Στις 22.6.18 υπογράφηκε η σύμβαση μεταξύ του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αγροτοκτηνοτρόφων Λεωνιδίου «Ο Άγιος Λεωνίδας» και της   Περιφέρειας Πελοποννήσου για την ανάθεση υλοποίησης του έργου: «Από εδάφους δολωματικός ψεκασμός ελαιόδεντρων στα πλαίσια του Προγράμματος Συλλογικής Καταπολέμησης του Δάκου της Ελιάς έτους 2018 στην Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας» (A.Δ.Α.Μ. Διακήρυξης: 18PROC002860141). Το έργο αφορά το δολωματικό ψεκασμό  136.000  ελαιόδεντρων στις  περιοχές  Πραγματευτή, Λεωνίδιο, Πούλιθρα και Πηγάδι με προϋπολογισμό 30.692,48 ευρώ μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ. Οι  ψεκασμοί έχουν ξεκινήσει από τις  26.6.18  και θα  ολοκληρωθούν στις 15.11.2018.

Ακολουθήσατε τη διαδικασία κατά γράμμα, ρωτήσαμε τον κ. Κολινιώτη. «Η διαδικασία όντως είναι δύσκολη αλλά είναι αυτή που ακολουθείται για όλες τις δημόσιες συμβάσεις. Αυτός που θα υποβάλει τον φάκελο, θα πρέπει να έχει εμπειρία σε δημόσιες συμβάσεις σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Η νομιμότητα όλων των δημόσιων συμβάσεων υπόκεινται σε έλεγχο προκειμένου να πληρωθεί ο ανάδοχος. Επομένως, εάν δεν τηρηθεί σωστά η διαδικασία, δεν θα  περάσει και τον προ συμβατικό έλεγχο που λαμβάνει χώρα πριν από την υπογραφή της σύμβασης. Για τους όρους της προκήρυξης δεν είναι αρμόδια η ΔΑΟΚ και η Περιφέρεια Πελοποννήσου όπως λανθασμένα νομίζουν πολλοί, αφού αυτοί απλώς εφαρμόζουν την νομοθεσία. Οι  υποψήφιοι εργολάβοι λοιπόν απλώς θα πρέπει να ακολουθήσουν την νομοθεσία η εφαρμογή της οποίας έχει γίνει πιο δύσκολή μετά τον νόμο 4412/16 για  τις δημόσιες συμβάσεις.»

Αναρωτιόμαστε αν θα μπορούσαν να απλοποιηθούν οι διαδικασίες: «Η όποια απλοποίηση της διαδικασίας εξαρτάται από την κεντρική πολιτική σκηνή και απαιτείται νομοθετική ρύθμιση. Ένα σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίσαμε, είναι η σύναψη συμβάσεων με τους χειριστές των τρακτέρ. Προκειμένου να τους καταβληθούν ασφαλιστικές οι φορολογικές εισφορές,  θα έπρεπε προηγουμένως να κάνουν έναρξη στη ΔΟΥ και να δηλώσουν ΚΑΔ για 30-40 μεροκάματα. Το γεγονός αυτό λειτουργεί αποτρεπτικά για όσους θέλουν να ασχοληθούν με το έργο της δακοκτονίας. Το υπουργείο Οικονομικών θα έπρεπε να έχει μια ρύθμιση ώστε αυτοί που είναι αγρότες να μπορούν να προσφέρουν και υπηρεσίες γεωργικών εργασιών με κάποιο πιο ευέλικτο τρόπο».

Και στο διά ταύτα: Οι ελαιοπαραγωγοί στη Νότια Κυνουρία είναι ευχαριστημένοι με την περυσινή παραγωγή ελαιόλαδου; Ήταν η καλύτερη παραγωγή της δεκαετίας, απαντά ο κ. Κολινιώτης:

«Σύμφωνα με τα στοιχεία  του τοπικού ελαιοτριβείου, η παραγωγή του 2017 ήταν η καλύτερη της τελευταίας 10ετίας τόσο από ποιότητας (χαμηλή οξύτητα) αλλά και ποσότητας. Ενδεικτικά θα πω ότι το ίδιο ελαιοτριβείο το 2016 παρήγαγε 130 τόνους έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ενώ το 2017 ξεπέρασε τους 370 τόνους. Επιπλέον οι παραγωγοί είναι ευχαριστημένοι από την εφαρμογή του προγράμματος καθότι βλέπουν ότι υλοποιείται από ανθρώπους που γνωρίζουν τα κτήματα τους, ότι θα τους δουν στο καφενείο και τους πουν τα παράπονα ή τις ευχαριστίες τους και γενικότερα παρατηρούν την ποιοτικότερη υλοποίηση του έργου. Αυτό αποτυπώνεται και από τα πρακτικά  που συντάσσει η ΔΑΟΚ κατά την υλοποίηση του έργου χωρίς σημαντικές παρατηρήσεις».

Τι θα μπορούσε, ίσως, να προταθεί ως προς τη βελτίωση του προγράμματος δακοκτονίας για την Κυνουρία;

«Από την ενασχόλησή μου τα 2 τελευταία χρόνια το πρόγραμμα της δακοκτονίας  στην περιοχή μας είναι προβληματικό  για  τους εξής λόγους:

Γραφειοκρατικές καθυστερήσεις σε επίπεδο υπουργείου για  την έναρξη των διαδικασιών της υλοποίησης του προγράμματος. Δεν είναι δυνατόν οι προσλήψεις  των γεωπόνων παρακολούθησης του έργου να γίνονται μέσα Ιουλίου όταν το πρόγραμμα ξεκινάει αρχές Ιουνίου. Επιπλέον ο δάκος δεν περιμένει πότε οι υπηρεσίες  θα είναι έτοιμες για να υπογράψουν τις  δημόσιες συμβάσεις με τους αναδόχους. Θα πρέπει να δει το υπουργεί λίγο πιο ευέλικτα τις  αναθέσεις και να εντείνει τους ελέγχους κατά την υλοποίηση του έργου.

Κόστος ανά ψεκαζόμενο δέντρο. Οι τιμές που έχουν διαμορφωθεί σε ορισμένες περιοχές θεωρώ ότι είναι χαμηλές για  την προσφερόμενη υπηρεσία και σε συνδυασμό με την αύξηση της φορολογίας και την επιβολή των ασφαλιστικών εισφορών σε κάθε υπηρεσία με βάση τον τζίρο λειτουργεί αποτρεπτικά για όποιον θέλει να γίνει υποψήφιος ανάδοχος και θέλει να δουλέψει σοβαρά. Είναι λοιπόν αναγκαίο να γίνει μια αναπροσαρμογή της τιμής / ελαιόδεντρο προς τα πάνω. Να σημειωθεί ότι η τιμή / ελαιόδεντρο είναι ίδιες τα τελευταία 4 χρόνια χωρίς να έχουν ληφθεί υπόψιν τα κόστη που ανάφερα.

Απαξίωση των αγροτών  και δυσκολία στη ανεύρεση εργατικού προσωπικού. Για την στελέχωση των συνεργείων ψεκασμού υπάρχει μεγάλη δυσκολία να  βρεθούν είτε χειριστές τρακτέρ είτε ψεκαστές. Επομένως η δεξαμενή στελεχών και εργατών είναι οι ίδιοι οι παραγωγοί οι οποίοι και θα δουλέψουν με αμοιβή αλλά και θα προστατεύσουν τις καλλιέργειες τους.

Έλλειψη συνεργασιών και καθοδήγησης. Τα προβλήματα αντιμετωπίζονται συλλογικά  με  γνώση και με  δράσεις.

Οι αγρότες δεν είναι υπηρεσιακοί υπάλληλοι να  γνωρίζουν τις  γραφειοκρατικές διαδικασίες αλλά και δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις με την ταχύτητα που αυτές προχωρούν. Χρειάζεται λοιπόν συνεχή ενημέρωση από τις κρατικές υπηρεσίες, δομές υποστήριξης (ιδιωτικές ή κρατικές) και δουλειά. Χωρίς το τελευταίο όλα  τα άλλα πάνε χαμένα.