Πηγαδάκια Κυνουρίας: Η πορεία μέσα στον χρόνο

Πηγαδάκια Κυνουρίας: Η πορεία μέσα στον χρόνο

Φεβρουάριος 27, 2016 - 09:29
2 σχόλια

Πηγαδάκια, χωριό του νομού Αρκαδίας επαρχίας Κυνουρίας. Συνορεύει με τα χωριά Αλεποχώρι, Μαυρίκι, Βέρβενα, Βούρβουρα. Είναι χτισμένο στην Β. Α. πλευρά στους πρόποδες του ορεινού όγκου του βουνού Κούκουρας και πρόποδες του όρους Πάρνωνας (Μαλεβός). Το έδαφος είναι κυρίως ορεινό και λίγο πεδινό. 
 
Κατά τα τέλη του 1800 και αρχές του 1900 υπήρξε μέλος του τέως δήμου Βερβενών και κατόπιν κοινότητα. Με το σχέδιο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ήταν μέλος με το δήμο Σκυρίτιδας. Σήμερα επανασυστήθηκε γεωγραφικά με το σχέδιο Καλλικράτης στο δήμο Τριπόλεως και πλησιέστερη πόλης για συναλλαγές.
 
ΙΣΤΟΡΙΑ
Κατά πληροφορίες πρέπει να χτίστηκε περίπου τον 14ον με 17ον μ.χ αιώνα από εσωτερική μετανάστευση του χωριού Πηγάδι του νομού Λακωνίας και ήταν λαός ποιμενικός-νομαδικός. Κατά την διάρκεια της Φραγκοκρατίας 12ος μ.χ. αιώνα, εγκαταστάθηκαν και άλλες οικογένειες κυρίως από Μυστρά Λακωνίας και των γύρω μεγάλων χωριών (εποχή Παλαιολόγων). Κυρίως ήταν πληθυσμός αγροτοκτηνοτροφικός.
 
Κατά την διάρκεια της τουρκοκρατίας στη περιοχή κατέφυγαν και εγκαταστάθηκαν και άλλοι πληθυσμοί εξαιτίας του ορεινού όγκου. Στη μάχη των Δολιανών – Βερβένων στις 18 Μαϊου 1821 από τον Τούρκο Κεχαγιάμπεη δύο καπεταναίοι του χωριού Ντελίκας και Ντρούλιας αντιμετώπισαν το ιππικό των Τούρκων με μεγάλες απώλειες μεταξύ του σημερινού γεφυριού και μύλο Γιάνναρη στο σαρανταπόταμο. Έλαβε μέρος στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο (Βαλκανικό πόλεμο) 1909-1913. Μικρασιατική καταστροφή 1920-1922. Β’ Παγκόσμιο πόλεμο 1940-1944. Συμμετείχε στην ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ με θύματα και υλικές ζημιές από τον Γερμανό κατακτητή.
 
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Λόγω του ορεινού όγκου και με τις μικρές πεδιάδες, άνθισε η αγροτοκτηνοτροφική δραστηριότητα. Πολλά κοπάδια πρόβατα, γίδια για την οικονομική – διατροφική κατάσταση των κατοίκων. Τα σιτηρά πρώτα σπέρνονταν και οργώνονταν με τα ζώα άλογα, μουλάρια , γαϊδούρια. Μεταφέρονταν στα σημερινά παραδοσιακά αλώνια και αλωνίζονταν. Χαρές για τους μικρούς του χωριού που ήθελαν να ανέβουν στο (ντουένι). Μετέπειτα ήλθε η τεχνολογία αλωνιστικές μηχανές. Σήμερα είναι η θεριζοαλωνιστική μηχανή.
 
Στις μικρές πεδιάδες του ποταμού σαρανταπόταμου υπήρχαν πηγάδια για την άρδευση των κτημάτων. Η πρώτη άρδευση γινόταν με μαγγάνια, έπειτα πετρελαιομηχανές και τέλος ηλεκτρική ενέργεια. Σήμερα τα πηγάδια αντικαταστάθηκαν με γεωτρήσεις.
 
Στην δεκαετία 1960-1970 άνθισε η καλλιέργεια της βυσσινιάς, κερασιάς και μηλιάς. Σήμερα η παραγωγή είναι κυρίως πατάτες, φασόλια, ντομάτες, λαχανικά. Υπάρχει και καλό εισόδημα από καστανιές. Η κτηνοτροφία σήμερα είναι σε δύο οικογένειες Γεώργιος Χασάπης (Δηλαδής) και Γεώργιος Βρύνιος (Λάγιος).
 
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Ασβεστοκάμινα της παλαιάς τεχνολογίας τουλάχιστον δέκα τον αριθμό από τον αρχιμάστορα Παναγιώτη Αναστάσιο Βρύνιο, ο οποίος τελευταία έφτιαξε βιοτεχνία ξύλινων κλουβιών. Υπήρχαν τεχνίτες χτίσιμο πέτρας, τσιμεντοτεχνίτες, κεραμοσκεπές, ξύλινων κουφομάτων. Μικρή βιοτεχνία επεξεργασίας γάλακτος Αναστάσιος Δημήτριος Χασάπης. Δημήτριος Φωτίου Τσιριμπής, ο πρώτος κουρέας του χωριού, μετέπειτα Γεώργιος Αντωνίου Σαγρής Δημήτριος Αντωνίου Σαγρής και τελευταία Παναγιώτης Δημοσθένης Κολοβός.
 
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΜΟΡΦΩΣΗ
Έβγαλε Γιατρούς, Δικηγόρους, Δασκάλους, Αστυνομικούς, Παπάδες. Εκτός από αυτά τα επαγγέλματα έβγαλε και παραδοσιακούς οργανοπαίχτες που πρέπει να τους αναφέρουμε. Αναστάσιος Παναγιώτης Ντελίκας (πίπιζα- τύμπανο), Γεώργιος Παναγιώτης Ντελίκας (βιολί), Παναγιώτης Χασάπης Καραλής (βιολί – τύμπανο), Παναγιώτης Γεώργιος Ντελίκας (βιολί), Αναστάσιος Παναγιώτης Χασάπης (βιολί), Αναστάσιος Σταύρου Βρύνιος (λαούτο), Γεώργιος Τσιριμπής (κλαρίνο), Κωνσταντίνος Αθανάσιος Κολοβός (λαούτο – μαντολίνο).
 
ΥΔΡΕΥΣΗ
Πρώτα γινόταν από πηγάδια. Τα πρώτα ήταν στο ρέμα της νεραϊδας και μετά ανοίχτηκαν πηγάδια στο κάτω μέρος του χωριού τα οποία σώζονται μέχρι σήμερα.Του ΓΙΑΝΝΑΡΗ, ΞΟΥΡΟΧΡΗΣΤΟΥ, ΤΟΥ ΠΑΠΑ, ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΒΡΥΝΙΟΥ [ΣΤΡΑΠΑΤΣΟΥ], και της εκκλησίας ΑΓΙΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ.
 
Σήμερα γίνεται από την πηγή καυρόβρυση της κοινότητας Βερβένων. Το νερό παραχωρήθηκε στα τέλη του 1800 από τον τέως ΔΗΜΟ ΒΕΡΒΕΝΩΝ επί Δημαρχίας ΝΤΑΡΒΕΡΗ. Συνετάχθη πρακτικό την εποχή εκείνη για την παραχώρηση και την μονιμότητα του νερού. Το νερό πρώτα ερχόταν με εξωτερικό αυλάκι φτιαγμένο με κεραμίδια.
 
Το 1926-1927 πατριώτες της Αμερικής πρόσφεραν χρήματα με αντιπρόσωπο τον πατριώτη ΙΩΑΝΝΗ Γ’ ΣΩΤΗΡΑ και με προσωπική εργασία του χωριού μας το νερό ήλθε στο χωριό. Το νερό ήλθε πρώτα εις την μετέπειτα δεξαμενή και σε γειτονικές βρύσες. Στη δεξαμενή, η οποία τους καλοκαιρινούς μήνες άρδευε τους κήπους του χωριού κάναμε μπάνιο μόνο οι αρσενικοί και ηλιοθεραπεία στη πεζούλα του κτήματος Αγριόγιαννη.
 
Επί προεδρίας Αναστασίου Χασάπη το νερό ήλθε στα σπίτια μας. Σήμερα στη παλαιά θέση της δεξαμενής φτιάχτηκε επί προεδρίας ΧΡΗΣΤΟΥ ΣΩΤΗΡΑ μία καλλιτεχνική βρύση στολίδι του χωριού μας.
 
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ–ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ–ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ
Από τα μέσα του 19ου αιώνα και από 1860 έγινε η πρώτη μετανάστευση προς Αμερική με τα ατμόπλοια και κατόπιν προς Καναδά και πολύ αργότερα προς Αυστραλία. Η εσωτερική μετανάστευση μετά τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Ευγνωμονούμε τους πατριώτες του εξωτερικού και εσωτερικού για την οικονομική ανάπτυξη του χωριού μας . Φυσικά δεν μπορούμε να παραλείψουμε και την προσωπική εργασία των χωριανών μας. Δρόμοι – γεφύρια - δημοτικό σχολείο – εκκλησία - ύδρευση. Αρκετοί προπαππούληδες και παππούδες πήγαν στην Αμερική να εργασθούν να φέρουν τα δολάρια για την αγορά κτημάτων, αποπεράτωση – επέκταση κατοικιών και άλλα. Οι πρώτοι μαστόροι – τεχνίτες στο χτίσιμο της πέτρας ήταν οι ΛΑΓΓΑΔΙΑΝΟΙ. Μετέπειτα κάτοικοι του χωριού μας και των γειτονικών χωριών.
 
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΤΑΒΕΡΝΕΣ
Στο πλάτανο επάνω βρύση ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΙΡΙΜΠΗΣ (κάκριδας) ταβέρνα – παντοπωλείο ΣΠΥΡΟΣ ΣΤΡΟΥΜΠΟΥΛΟΣ ταβέρνα – παντοπωλείο μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες, μετέπειτα δραστηριοποιήθηκε στο Άστρος Κυνουρίας σε ΜΙΝΙ ΜΑΡΚΕΤ. ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΟΛΟΒΟΣ ταβέρνα- κουτούκι μόνο κρασί και λίγο μεζεδάκι. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΛΟΒΟΣ καφενείο και λίγο ταβέρνα. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΑΓΡΗΣ παντοπωλείο- ταβέρνα ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΩΤΗΡΑΣ μόνο στα πανηγύρια του χωριού μας. Μετέπειτα ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΝΤΟΒΑΣΙΛΑΚΟΣ (μπακούρος) ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΣΩΤΗΡΑΣ. Κρεοπωλεία ΣΠΥΡΟΣ ΣΤΡΟΥΜΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΑΓΡΗΣ.
 
ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η πρώτη συγκοινωνία μεταξύ των χωριών και των πόλεων ήταν με τα ζώα και τα κάρα. Η πιο εύκολη διάβαση ήταν το ποτάμι σαρανταπόταμος εις το οποίο υπάρχουν ακόμη τα ερείπια από το χάνι του ΒΑΣΤΗ. Κατά πληροφορίες φιλοξένησε το Βασιλιά Γεώργιο Β’ Ο αμαξωτός δρόμος από διασταύρωση του δρόμου ΤΡΙΠΟΛΗΣ – ΣΠΑΡΤΗΣ έγινε μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με χρηματοδότηση πατριωτών εξωτερικού, Νομαρχίας και προσωπική εργασία των πατριωτών του χωριού μας. Η γέφυρα στο ποτάμι έγινε το 1958 με την οικονομική βοήθεια των οικογενειών στη Αμερική ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΩΝ ΦΛΕΣΟΥΡΑ , ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΩΝ ΦΛΕΣΟΥΡΑ , ΗΛΙΑ ΑΝΑΣΤ ΦΛΕΣΟΥΡΑ και φυσικά με εργασία των χωριανών μας. Όταν ολοκληρώθηκε ο δρόμος άρχισε η συγκοινωνία με λεωφορεία του ΚΤΕΛ ΑΡΚΑΔΙΑΣ.
 
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Το δημοτικό σχολείο πρώτα ήταν στο σπίτι του ΒΑΣΤΗ κατόπιν το υπάρχον Το σχολείο φτιάχτηκε από χρήματα των ομογενών ΑΜΕΡΙΚΗΣ 1955 και των χωριανών μας. Το σχολείο πρώτα ήταν διθέσιο κατόπιν μονοθέσιο και τώρα δεν λειτουργεί. Πρώτοι δάσκαλοι ΜΠΟΥΡΤΖΟΣ από κερασιά , ΣΤΡΟΥΜΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ πατριώτης.Σήμερα αύριο χρησιμοποιείται για τους χορούς των πανηγυριών του χωριού μας χρησιμοποιείται ως πολιτιστικό κέντρο. Καφές, φαγητό σε μνημόσυνα- κηδείες . Το προαύλιο χρησιμοποιείται για τους χορούς του χωριού μας. ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ 30 ΙΟΥΝΙΟΥ, ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ.
 
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Παραδοσιακά πανηγύρια της ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ - ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ - ΚΑΙ ΤΗΣ  ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ. Στης δεύτερες απόκριες γινόταν αφανώς στη γειτονιά του ΧΑΡΑΛΑΜΟΥ με μασκαράδες τραγούδια και χορός. Νιφάδες ήλθαν πολλές από τα γύρω χωριά. Γαμπροί από τα γύρω χωριά ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΥΖΙΟΣ – ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ – ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΑΣΑΠΗΣ - ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΑΣΑΠΗΣ - ΑΛΕΞΗΣ ΜΑΝΤΑΣ. 
 
ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ
 
ΑΓΙΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ
Η πρώτη εκκλησία του χωριού μας χτισμένη το 1810 από το ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΓΟΥΝΗ ατρόχιστη με καλλιτεχνικό καμπαναριό. Πίσω από το ιερό μικρό νεκροταφείο υπάρχει πηγάδι από το οποίο υδρεύονταν οι πρώτοι κάτοικοι. Σήμερα υπάρχουν τρεις τάφοι των ιερέων του χωριού μας ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΛΟΒΟΣ – ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΑΣΤΗΣ - ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΒΡΥΝΙΟΣ. Εορτάζει στης 30 ΙΟΥΝΙΟΥ.
 
H ΑΓΙΑ ΑΝΑΛΗΨΗ
Εξωκκλήσι σε σημείο τετραεθνές δηλαδή ενώνονται τα τέσσερα όρια των κοινοτήτων Πηγαδακίων Βερβαίνων Βουρβούρων και Καρυών (αράχωβα).Δίπλα στην εκκλησία υπάρχουν ευρήματα της παλαιάς πόλης ΙΑΣΟΣ ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ ΑΡΚΑΔΙΚΑ. Στο σημείο αυτό υπήρξε Δήμος Φυλάκης με της κοινότητες Πηγαδακίων ένα μέρος της κοινότητας Βερβαίνων (λαδικού), Κουτρούφων , Βουρβούρων και ένα μέρος της κοινότητας Καρυών (κάμπος Αράχωβας) μετέπειτα ο Δήμος αυτός πήγε στο Δήμο Τεγέας. Ανασκαφές στη πόλη έγιναν το 1916 και επί οκτώ καλοκαίρια το 1950-1969 από τον πατέρα της αρχαιολογίας και τέκνον των Βουρβούρων ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΡΩΜΑΙΟ. Τα ευρήματα φυλάσσονται στο Μουσείο Τεγέας και στην Αθήνα. Λέγετε ότι υπήρχε και θέατρο. Εύρεση βασιλικού τάφου χωρίς ευρήματα βασιλέως. Κατά την παράδοση είχε τάμα να θαφτεί στης πηγές του Αλφειού (κούτρουφα- βούρβουρα). Το 1926 έγινε μία μικρή αψιμαχία μεταξύ λίγων κατοίκων των Βουρβούρων και Πηγαδακίων για το τίνος είναι η εκκλησία , επικράτησε η διπλωματία της αντιπροσωπίας του χωριού μας ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΡΥΝΙΟΣ ( ξούρας ).
 
ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ
Εξωκκλήσι στη θέση (φωτεινού ). Εχθίστη με χρήματα δωρεές και με προσωπική εργασία των κατοίκων του χωριού μας. Πρωτεργάτης ήταν η Γρυφαλιάσύζηγος ΙΩΑΝΝΗ ΧΑΣΑΠΗ. Λειτουργείται την πρώτη Κυριακή του Μαΐου.
 
ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ
Ένα ξεχασμένο σε πολλούς και ερειπωμένο εξωκκλήσι χτισμένο στο ορεινό όγκο του βουνού ΡΟΥΣΟΥ. Κατά την παράδοση λειτουργήθηκε μέχρι το 1927 από πατριώτες με ιερέα τον ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΚΟΛΟΒΟ. Είναι χτισμένο με την οικονομική προσφορά από την σύζυγο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΟΛΟΒΟΥ ( κολοβοπάνος ) ΕΛΕΝΗ και προσφορά των κατοίκων του χωριού μας , σε δικό τους κτήμα . Το εξωκκλήσι είναι σε ξένο κοινοτικό όριο κοινότητας Καρυών. Για αυτό το λόγο είχε συσταθεί πρακτικό από της δύο κοινότητες Πηγαδακίων και Καρυών ούτος ώστε να μην διεκδικούμε επέκταση κοινοτικών ορίων , αλλά να έχουμε κατά αποκλειστικότητα μόνο το κτήριο της εκκλησίας και τον περίβολο χώρο. Σήμερα υπάρχουν οι τοίχοι σε καλή κατάσταση λείπει η κεραμοσκεπή και φυσικά πρέπει να φτιαχτεί αγροτικός δρόμος.
 
ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Μητρόπολη του χωριού μας. Είναι χτισμένη στα παλαιά θεμέλια της πρώτης εκκλησίας με την δωρεά οικοπέδου και χρημάτων ΗΛΙΑ ΒΡΥΝΙΟΥ εν Αμερική πατριωτών και προσωπική εργασία των χωριανών μας. Το καμπαναριό είναι έργο τέχνης . Η πρώτη ύλη μάρμαρα τα έφερναν εργάτες από τη μαρμαριά κοινότητας Βερβαίνων. Η πρώτη επεξεργασία και αποθήκευση ήταν στη θέση μάρμαρα δηλαδή διασταύρωση προς λογκάδες και γεφυριού. Φιλοξενεί το ηρώων των πεσόντων και στο προαύλιο χώρο γινόντουσαν τα πατροπαράδοτα πανηγύρια του χωριού μας .Σήμερα με της δωρεές των χωριανών και φίλων και με την προσφορά των ενίοτε επιτρόπων και ιερέων βρίσκεται σε καλή κατάσταση. Τελευταίος ιερέας του χωριού μας ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΒΡΥΝΙΟΣ με τους πρώτους και βασικούς επιτρόπους ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΛΟΒΟΣ ( Σούλης ) και κηροπλάστης, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΒΡΥΝΙΟΣ ταμίας, ΣΩΤΗΡΟΣ ΣΩΤΗΡΑΣ , ο οποίος ήταν ο πρώτος γραμματέας του χωριού, ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΦΛΕΣΟΥΡΑΣ τελευταίος γραμματέας . Σήμερα (2015) είναι ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΣΙΡΙΜΠΗΣ , ΓΕΩΡΓΙΑ ΧΑΣΑΠΗ, ΕΥΓΕΝΙΑ ΒΡΥΝΙΟΥ.
 
(Κείμενο: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΕΝΕΛΑΟΥ ΒΡΥΝΙΟΣ, από τη σελίδα του χωριού Πηγαδάκια στο Facebook)


2 Σχόλια

Αγαπητέ μου Παναγιώτη Βρύνιο. Ψάχνοντας στις σελίδες του Διαδικτύου, έφθασα στα Πηγαδάκια.Χάρηκα ιδιαίτερα.Κάποτε πέρασα και εγώ από εκεί(1959_60).Μήπως σου θυμίζει κάτι το όνομά μου; Αν ναι ,γράψε μου. Εκτός αν είσαι πιο μικρός από ότι υπολογίζω. Σε παρακαλώ χαιρέτα μου τα Πηγαδάκια και τους ανθρώπους. Με την αγάπη μου για όλους Σας.

Χριστός Ανέστη.Θα ήθελα νά μάθω τι πληθυσμό έχει σήμερα το χωριό.. Ευχαριστώ πολύ.

Προσθήκη νέου σχολίου

Το ArcadiaPortal.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά, συκοφαντικά σχόλια και διαφημίσεις. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.