«Σήμερα στη 01:00 ο Κωσταντίνος Μητσοτάκης έφυγε από τη ζωή, περιστοιχισμένος από τους ανθρώπους που αγαπούσε και τον αγαπούσαν.»

Με αυτή την ανακοίνωση πληροφορήθηκε το πανελλήνιο το πέρασμα στην αιωνιότητα ενός από τους πιο εμβληματικούς πολιτικούς που καθόρισαν τη σύγχρονη Ελλάδα, του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Στη συνείδηση εκείνων που ανήκουν στη γενιά των πάνω-κάτω σαράντα, και που δεν πρόλαβαν το ’90 να ψηφίσουν κάποιον από τους δύο –ή κάποιον άλλον- επειδή ήταν μικροί, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης συνδέεται αυτόματα με το αντίπαλον δέος, τον Ανδρέα Παπανδρέου.

Για τους πάνω-κάτω σαράντα ετών, λοιπόν, Κωνσταντίνος και Ανδρέας, Ανδρέας και Κωνσταντίνος, πήγαιναν μαζί. Ένα δίπολο που όμως έμοιαζε με ντουέτο. Αχώριστοι.

Η πραγματικότητα πολλών οικογενειών, εκείνα τα χρόνια, ήταν η εξής: Οι μισοί υποστήριζαν τη Νέα Δημοκρατία και οι άλλοι μισοί το ΠαΣοΚ.

Σωστό; Λάθος.

Οι μισοί υποστήριζαν τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και οι άλλοι μισοί τον Ανδρέα Παπανδρέου. Τα κόμματα τότε ήταν οι αρχηγοί τους και οι αρχηγοί τους ήταν τα κόμματα. Και εκείνα τα μεταπολιτευτικά χρόνια, οι αρχηγοί των κομμάτων ήταν κιόλας μύθοι.

Ένας εμφύλιος που εκτυλισσόταν κάτω από μπαλκόνια και πίσω από μεγάλες σημαίες με πυρσούς οι μεν, με ήλιους οι δε. 

Μια άλλη πραγματικότητα, ανατριχιαστική:

Όταν γίνουμε εμείς κυβέρνηση, θα σας διώξουμε από τις θέσεις σας.

Το Δημόσιο ως λάφυρο στήριξης στο ένα ή στο άλλο τζάκι. Οι θέσεις σας που θα γίνουν θέσεις μας μόλις «γίνουμε κυβέρνηση».

Πρόκειται για μια νοοτροπία που μας θέρισε ως χώρα, που μας κατέστρεψε και μας καταστρέφει ακόμα, που δεν είναι δυνατόν να εκριζωθεί, τελικά, ίσως ούτε και τώρα, εν μέσω της οικονομικής κρίσης που κοντεύει να μας καταστρέψει.

Η αλήθεια είναι, πάντως, ότι αν και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης υπήρξε πρωθυπουργός για πολύ λίγο, στη συνείδηση των περισσότερων έφταιξε για πάρα πολλά. Επίσης, τώρα, 23 χρόνια μετά το 1994, μια ομιλία του στη Βουλή αποκτά άλλη βαρύτητα:

 «Το τραγικό πρόβληµα της ελληνικής οικονοµίας είναι ότι δεν αντέχει τα βάρη και τα ελλείµµατα, ότι δεν είναι µακριά η στιγµή που η Ελλάδα δεν θα µπορεί πια να δανειστεί και θα καταφύγει ικέτης στο ∆ιεθνές Νοµισµατικό Ταµείο».

Η συζήτηση εκείνη αφορούσε στη διερεύνηση ποινικών ευθυνών της κυβέρνησής του για την ιδιωτικοποίηση της ΑΓΕΤ-Ηρακλής από τον ιταλικό όµιλο Καλτσεστρούτσι.

 «Τι θα σας ωφελήσει να κερδίσετε, αν κερδίσετε», έλεγε στον Ανδρέα Παπανδρέου, «πρόσκαιρες εντυπώσεις όταν η οικονομία οδηγείται με μαθηματική βεβαιότητα σε κατάρρευση; Το πρόβλημα δεν είναι σήμερα αν θα υποτιμηθεί η δραχμή. Αυτό είναι το λιγότερο κακό.

»Το τραγικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι ότι δεν αντέχει τα βάρη και τα ελλείμματα, ότι δεν είναι μακριά η στιγμή που η Ελλάδα δεν θα μπορεί πια να δανειστεί και θα καταφύγει ικέτης στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο».

Ανατριχιάζεις όταν τα σκέφτεσαι. Όπως ανατριχιάζεις όταν σκέφτεσαι ότι ίσως, εάν το ’90-’93 είχε προχωρήσει η χώρα σε ιδιωτικοποιήσεις και είχε εξορθολογήσει τα οικονομικά της, να είχε κάνει ένα ουσιαστικό βήμα εξυγίανσης το οποίο δεν έγινε ποτέ επειδή… κάποιοι θα έχαναν τη θέση τους.

Σημειωτέον ότι το κίνημα των μαθητικών καταλήψεων εκείνης της περιόδου ήταν η αφορμή για να λάμψει για πρώτη φορά το άστρο του τωρινού μας πρωθυπουργού.

Ακόμη, και γιατί να το κρύψωμεν, άλλωστε, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν ο τελευταίος μιας γενιάς πολιτικών που είχαν παιδεία και γνώριζαν πώς να σταθούν –αλλά και σε ποια γλώσσα να μιλήσουν- με τους ομολόγους τους. «Είμαστε πολιτικοί αντίπαλοι, δεν είμαστε εχθροί», έλεγε για τον Ανδρέα Παπανδρέου, ενώ υποστήριζε ότι ο διάλογος είναι η πεμπτουσία της πολιτικής και η συναίνεση πρέπει να είναι το ζητούμενο.

Μετά τη δολοφονία του Μπακογιάννη, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης εκφώνησε ομιλία στη Βουλή όπου εξέφρασε την πίστη του στους θεσμούς και στη Δικαιοσύνη. Την ομιλία του χειροκρότησαν θερμά οι τότε ηγέτες της Αριστεράς Χαρίλαος Φλωράκης και Λεωνίδας Κύρκος, ενώ ο «ορκισμένος» πολιτικός του αντίπαλος, Ανδρέας Παπανδρέου πήγε στα έδρανα της ΝΔ για να τον συλλυπηθεί, σε μια εικόνα πολιτικού πολιτισμού που σπανίζει στην πολιτική ιστορία της Ελλάδας.

Τέλος εποχής.

Ε.Γ.