Οι μανάβηδες της παλιάς Τριπολιτσάς (photos)

Οι μανάβηδες της παλιάς Τριπολιτσάς (photos)

Ιούλιος 02, 2015 - 10:14
4 σχόλια

Δείτε τις μοναδικές, ιστορικές φωτογραφίες 1800-1980

Από την εποχή της Επανάστασης, οι μανάβηδες είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάπτυξη της πόλης. Τα μανάβικα πήραν την ονομασία αυτή από την τουρκική λέξη «Manav», που σημαίνει «φρούτο». Στη συνέχεια,  ονομάστηκαν οπωροπωλεία από τη λέξη «οπώρα», που σημαίνει «φρούτο». Στα πρώτα χρόνια είχαν εγκατασταθεί στην Πλατεία Κολοκοτρώνη, αλλά και σε άλλους δρόμους όπως στην οδό Ταξιαρχών.

Το 1866 ο δήμαρχος Αλέξης Νικολόπουλος, γνωρίζοντας τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε ο κλάδος, συνέλαβε την ιδέα να κατασκευάσει μια αγορά, ώστε να εγκατασταθούν όλοι συγκεντρωμένοι σε ενιαίο χώρο. Ως το πιο κατάλληλο μέρος κρίθηκαν τα ερείπια του Τζαμιού της «‘Ώρας», όπου είχαν ήδη εγκατασταθεί πολλά παραπήγματα μικροπωλητών. Όμως, επειδή το μέρος αυτό είχε χαρακτηριστεί ως «Εθνική γη», δεν επιτρεπόταν να πραγματοποιηθεί αυτό το μεγαλεπίβολο σχέδιο. Ύστερα από αρκετά χρόνια, το 1881 στις 11 Αυγούστου, με βασιλικό διάταγμα αποχαρακτηρίστηκε και παραχωρήθηκε στον Δήμο για την ανέγερση της αγοράς.

Το 1881 ο δήμαρχος Γεώργιος Πετρόπουλος πραγματοποίησε την κατασκευή της Δημοτικής Αγοράς στα ερείπια του Τζαμιού της « Ώρας» στην πλατεία Πετρινού απέναντι από το Μαλλιαροπούλειο Θέατρο. Ως μηχανικός ανέλαβε ο Πετρόπουλος ή Καμπουράκης. Το κτίσμα είχε σχήμα σταυρού, δύο διαδρόμους και στο σημείο της διασταύρωσης υπήρχε μια βρύση. Όταν ολοκληρώθηκε, εγκαταστάθηκαν μαγαζιά 34 διαφορετικών επαγγελμάτων! Όμως, το Δημοτικό Συμβούλιο έλαβε την απόφαση να προορίζεται μόνο για μανάβικα και κρεοπωλεία. Οι μανάβηδες μεταφέρθηκαν προσωρινά στην οδό Ερμού. Το 1926  εγκαταστάθηκαν στην Πάνω Αγορά, όπως λεγόταν, εκεί όπου βρίσκεται η σημερινή Πλατεία Βαλτετσίου.

Πρώτοι μεγάλοι μανάβηδες στις αρχές του 20ού αιώνα ήταν οι Αγγελάκος και Αναγνωστόπουλος, ο Λ. Λαμπρόπουλος, ο Π. Μπουλουγουράς, ο Κ. Παπούλας και οι Γ. και Κ. Φωτόπουλοι. Τη δεκαετία του ‘30 εμφανίζονται και νέοι μανάβηδες όπως οι Σ. Βανικιώτης, Ι. Μαρινόπουλος, Δ. Σάμου και ο Ι. Σταυρόπουλος. Τη δεκαετία του ‘40 βλέπουμε το Θεοφάνη Αχαμνό στην οδό Αγίου Αθανασίου, νυν Ερυθρού Σταυρού, στα δεξιά του παλιού μπακάλικου του Πλευρίτη.

Τα μανάβικα βρίσκονταν στους κεντρικούς δρόμους και στις πλατείες που είχαν την περισσότερη κίνηση:

•στην οδό Μαντινείας  το «Οπωροπωλείον η Ελλάς» του Χαρίλαου Κοττή, στη γωνία της οδού Ορχομενού (στο σημερινό εμπορικό μαγαζί του «Τίμου»).

•το «Οπωροπωλείον ή Καλιφόρνια» των Αντώνη Καρατζά και Δ. Περδίου στη γωνία της οδού Επισκόπου Ανθίμου, εκεί που ήταν μετέπειτα το μπακάλικο Αφών Κάνταρου.

•το «Οπωροπωλείον ο Παράδεισος» του Θεοδώρου Πύλια στη γωνία της οδού Επισκόπου Ανθίμου(στο σημερινό φαρμακείο του Αγγελάκου).

•ο Μανιάτης στη Δημοτική Αγορά.

•Στην ανατολική εξωτερική πλευρά της Παλιάς Αγοράς (στη σημερινή πλατεία Πετρινού) στέγαζαν τα καταστήματά τους ο πατέρας Ανδρέας και οι αφοί Γιάννης, Νότης και Γιώργος Θεοδοσόπουλοι· δίπλα τους ήταν ο Βαγγέλης Κλαρίτης με τον γιο του Γιάννη.

•το «Οπωροπωλείον η Μεσσηνία» του Ναπολέντα Καλογερόπουλου, γωνία της οδού Σπετσεροπούλου, με συνέταιρο τον Ησαΐα.

•o Νώτης Παπούλιας, του οποίου το μαγαζί αργότερα το πήρε ο Δημήτριος Κανάκης με τα παιδιά του Παναγιώτη και Κωνσταντίνο, βρισκόταν ανάμεσα στο μανάβικο των Θεοδοσοπουλέων και το κρεοπωλείο του Ιωάννη Βαρβέρη (Χάρακα) επί της οδού Μαλλιαροπούλου.

•Ο Περδίου Μιχ. και παιδία ;;; στην οδό Σπετσεροπούλου απέναντι από την Παλιά αγορά.

 •Ο Ν. και ο Σούλης Μαργαρίτης και γιος του Ιωάννης στην Παλιά Αγορά.

•στην οδό Ουάσιγκτον  ο Γ. Κατσούλης.

•στην οδό Ταξιαρχών οι Γ. Ρουμελιώτης, Γ. Κωτσιόπουλος.

•στην Πάνω Αγορά αρχικά δεν υπήρχαν μανάβικα, γιατί οργανωνόταν  το παζάρι στις παράγκες. Όταν αργότερα φτιάχτηκαν τα κτίρια της αγοράς ως μανάβηδες εγκαταστάθηκαν οι Πολύβιος Περδίου, Κ. Αναγνωστόπουλος ή νοικοκύρης, Δήμος Νικητόπουλος, Γ. Κουγιούφας,  Γ. Λακασάς, οι Γ. Κοράκης και Κούρκουλας, Στάθης Κατσιφώλης, οι Θ. Γκιτάκος και Χ. Μπούκας, Χ. Μπάκος, Τάσος Τσέκερης Μαργαρίτης Γ. και τα  παιδιά Σούλης Ξίδης Αθ. Και τα παιδιά του.

•στην οδό Βασιλίσσης  Όλγας (σημερινή Σπάρτης) γωνία με την οδό Μεταμορφώσεως, ο Γκότσης το οποίο έπειτα το πήραν οι Αφοί Σπυρόπουλοι. ή  Γ. Σπυρόπουλος.

•στην οδό Ερυθρού Σταυρού  δεκαετία 70’ ο Κ. Χρονόπουλος.  

•στην οδό Εθνομαρτύρων ήταν η «Ζήλεια» του Σωτ. Ανδρουτσόπουλου. Αρχικά βρισκόταν στο σημερινό σουπερμάρκετ Μαρινόπουλος, έπειτα μεταφέρθηκε γωνία με την οδό Φωτάκου και τέλος στην πλατεία Ανεξαρτησίας με τα παιδιά του Θεόδωρο και Δημήτριο.

•στην οδό Ναυπλίου ήταν ο Δημήτρης Μπαρμπάκος, οι Γρηγόρης Παναγιωτόπουλος – Αντώνης Σκαλίδης, καθώς και οι Αφοί Νίκου Κουτσουμπού στην οδό Ναυπλίου 60 στο Συνοικισμό Κολοκοτρώνη.

•στη συνοικία του Μπασιάκου του Δημήτρη Κατσίγιαννη.

Στην οδό Εθνομαρτύρων αριθμό 20 σε νεοκλασικό κτίριο με σκαλιστά μαρμάρινα φουρούσια στα μπαλκόνια του,  ήταν το μανάβικο του  Ανδρέα Κυριακούλη από το Βουνό Τεγέας. Το Λειτούργησε από το 1955 έως το 1992. το ίδιο μαγαζί το δούλευε ως μανάβικο πριν από αυτόν ο κ. Τασουλής. Στο μανάβικο αυτό, το οποίο είχε πολύ δουλειά, εργάστηκαν και τα τέσσερα αγόρια του κυρ. Ανδρέα. Ο Γιώργης, που ασχολήθηκε με το χονδρεμπόριο. Ο Θανάσης (Σούλης) που σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία. Ο Νίκος και ο Παναγιώτης. Σήμερα έχει γίνει τετραώροφη πολυκατοικία, στο ισόγειο της οποίας λειτουργεί κατάστημα παιχνιδιών και βιβλίων. Στην ίδια οδό ήταν και του Δημήτρη Ανδρουτσόπουλου, η << Ζήλεια >>.

Ήταν υπόγειο αρχικά,  στο σημερινό σούπερ Μάρκετ Μαρινόπουλος, έπειτα πήγε γωνία με την οδό Φωτάκου και τέλος στην πλατεία Ανεξαρτησίας με τα παιδιά του Θεόδωρο και Δημήτριο.

Μετά το ‘55 διαπιστώνουμε ότι ανοίγουν περιφερειακά μανάβικα, καθώς και  την ύπαρξη πλανόδιων μανάβηδων, οι οποίοι γυρνούσαν με τις σούστες ή με τα γαϊδουράκια όπως οι Βλάσης Τόμπρος και Κουμαρέλας Σπύρος, Ανδριανάκος Γεώργιος, ο Γιώργης με τον γάιδαρο από του Σέχι, Ι. ή Γ. Καρνέζης, Δ. Γερμπανάς, Ανδ. Φωτόπουλος και τα παιδιά του, Απόστ. Γιανημάρας, οι Γεώργιος και Κωνσταντίνος Αγγελάκος, ο Μεσολόγιαννης, ο Τάκης Λάγκας, ο Γιάννης Μπούκας κ.ά.

Υπήρχαν και οι χοντρομανάβηδες στην Πάνω Αγορά όπως οι Γ. Οικονόμου, Κ. και Ευάγγ. Φωτόπουλος, Νώντας Κατσούλης, ο Γιάννης Αποστολόπουλος, Κ. Χαϊδούπης ή Χαϊδούτης, ο Στούμπας, Πάνος Μιχαλόπουλος, οι Αφοί Νικητόπουλοι, Γ. Βεργόπουλος, ο Γιάννης Σούντρης, Ευάγγελος Φωτόπουλος, ο Β. Μπάρκας, Γ. Παπαδόπουλος ή Πλατσάρας, ή Γρ. Λάγγας κ.ά.

Τα είδη μαναβικής έφταναν στα χέρια των χοντρεμπόρων της Πάνω Αγοράς με τρένο από το Άργος και την Καλαμάτα. Τα ξημερώματα, οι μανάβηδες παρελάμβαναν τα προϊόντα και τα μετέφεραν στα καταστήματά τους με τα καροτσάκια.

Εμπορεύματα κατέφθαναν από παντού, από την Τεγέα πατάτες, κεράσια, λαχανικά, σκόρδα. Από τη Βλαχοκερασιά Αρκαδίας μήλα ντελίσια και από του Δάρα ροδάκινα. Από το Κουτσοπόδι Κορινθίας πεπόνια, από τη Σκάλα Λακωνίας καρπούζια, από τη Λακωνία και τη Μεσσηνία πορτοκάλια, από την Κόρινθο σταφίδα, από τη Μεσσηνία κουνουπίδια. Οι χωρικοί έρχονταν ξημερώματα από τα χωριά και πουλούσαν στους μανάβηδες τα προϊόντα τους.

Δυστυχώς, οι μανάβηδες είχαν υποστεί πολλές ζημιές, γιατί τα προϊόντα ήταν ευπαθή και αλλοιώνονταν, διότι δεν διέθεταν ψυγεία. Όμως, τα διατηρούσαν με διάφορους τρόπους. Τα χορταρικά (ραδίκια, αντίδια κ.ά.) σε ένα μεγάλο βαρέλι με νερό. Τα φασολάκια τα σκέπαζαν με βρεγμένες λινάτσες. Τα κουνουπίδια μέσα σε ψάθες ή καφάσια γεμάτα φρουφρού, για να μην χτυπιούνται και να διατηρούνται. Τα είδη μαναβικής πάντα τα κατέβρεχαν, ήταν καλογυαλισμένα και στοιβαγμένα με τάξη στο πεζοδρόμιο για να προσελκύουν το βλέμμα του πελάτη.

Πολλές φορές υπήρχε και ντελάλης για να διαφημίζει τα προϊόντα του μανάβη όπως ο γνωστός Λυκούργος Καλογερόπουλος. Τα μανάβικα  πουλούσαν προϊόντα όλων των ειδών, αχλάδια όπως  κοντούλες, κρυστάλλια, νεράχλαδα, βουτηρόχλαδα κ.ά., μήλα ντελίσια, σταφίδα, ακόμα και ανθοδέσμες κ.ά. Στο ζύγισμα χρησιμοποιούσαν το καντάρι, έπειτα την πλάστιγγα και αργότερα τη ζυγαριά.

Ο κόσμος, όταν ψώνιζε στο μανάβικο, μετέφερε τα πράγματα με το καλάθι, με το δίχτυ ή την πάνινη τσάντα. Οι μανάβηδες έκαναν και μεταφορές των προϊόντων στα σπίτια με το ποδήλατο, όπου είχαν τοποθετήσει κατάλληλα καλάθια. Αναπόσπαστο στοιχείο της δουλειάς του μανάβη αποτελούσε το τεφτέρι του, όπου έγραφε με ακρίβεια τι αγόραζε ο καθένας και πληρωνόταν κάθε 15 του μήνα.

Τα μανάβικα ως το 1956 ήταν ανοιχτά και τις Κυριακές. Μετά η πρακτική αυτή καταργήθηκε, και έκλειναν για να απολαμβάνουν την κυριακάτικη αργία. Οι μανάβηδες είχαν συγκροτήσει τον Σύλλογο Οπωροπωλών. Γιόρταζαν στην εορτή του Αγίου Ελευθερίου και συντηρούσαν το ομώνυμο ξωκλήσι στα Χάνια Σκοπής, όπου διοργάνωναν  μεγάλο γλέντι με χορό και πολλά τραγούδια. Αργότερα είχαν προστάτη τους τον Νεομάρτυρα Δημήτριο. Πολλοί πρόεδροι πέρασαν από τον σύλλογο, όπως ο Παπαδόπουλος ή Πλατσάρας, ο Πύλιας, ο Γ. Σπυρόπουλος, ο Τάκης Καλογερόπουλος, Γ. Καστραντάς, Γ. Παπαδόπουλος κ.ά.

ΧΡΗΣΤΟΣ Η. ΜΗΤΣΙΑΣ

Για να επικοινωνήσετε με τον κ. Μήτσια στείλτε του email στο xristoshmitsias@hotmail.com


4 Σχόλια

ΜΠΡΑΒΟ ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΣΑΣ. ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΟΛΑΣΗ ΠΟΥ ΖΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΜΕΓΑΛΗΤΕΡΟΙ ΝΑ ΘΥΜΗΘΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΕΠΟΧΗ ΜΗΠΩΣ ΚΑΙ ΞΕΧΑΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΛΙΓΑ ΛΕΠΤΑ. ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΜΑΝΑΒΗΚΑ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑ ΨΑΡΑΓΟΡΑΣ ΨΩΝΙΖΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΜΟΥ. ΜΠΡΑΒΟ ΚΑΙ ΠΑΛΙ.

Επί της οδού Εθνομαρτύρων αρ.20 υπήρχε το μανάβικο του Ανδρέα Κυριακούλη και των παιδιών του, το οποίο λειτούργησε για 37 χρόνια από το 1955 ως το 1992.Λειτουργούσε και πριν το 1955 ως μανάβικο και το είχε ο Γεώργιος Τασουλής.

Πολύ ωραίο το άρθρο και το συμπληρωματικό σχόλιο-πληροφορία.Όποιος μπορεί να καταθέσει τη μαρτυρία του ή φωτογραφίες για την παλιά Τριπολιτσά έχει την ευκαιρία να απευθυνθεί στον κ.Μήτσια!

Προσθήκη νέου σχολίου

Το ArcadiaPortal.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά, συκοφαντικά σχόλια και διαφημίσεις. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.