Τι να περιμένει κανείς από έναν πρώην πρωθυπουργό που κάνει αντιπολίτευση σε νόμο που ο ίδιος υπέγραψε -ο λόγος για τον ΦΠΑ 23% στην ιδιωτική εκπαίδευση- και από έναν (υπηρεσιακό) αρχηγό της αντιπολίτευσης που δήλωσε στη γενέτειρά του το Ηράκλειο ότι η Ελλάδα δεν έχει κυβερνηθεί από Κρητικό από το 1993, οπότε πρέπει να τον ψηφίσουν. Διότι δεν μας χρειάζεται πρωθυπουργός με κρίση, αλλά πρωθυπουργός από την Κρήτη... Τα επιχειρήματα είναι... αδιάσειστα, ο πολιτικός λόγος ρέει αβίαστα από τα μπατζάκια όλων και ο Έλλην, ο κάθε Έλλην, τρέχει στις κομματικές συγκεντρώσεις συμμετέχοντας και φωνάζοντας συνθήματα, που καμιά φορά πέφτουν πιο κάτω και από το πολιτικό επίπεδο της χώρας.

Η ΟΝΝΕΔ πρέπει να είναι πολύ... ξαναμμένη τον τελευταίο καιρό με τις εκλογές, ως φαίνεται. Τούτο προκύπτει από το σύνθημα το οποίο φώναζαν τα γαλάζια στελεχάκια, που είχε κάτι το -ας πούμε- ερωτικό: «Βαγγέλη είσαι σέξι, σκίσε τον Αλέξη» φώναζαν, λες και ο Μεϊμαράκης είναι το αντίπαλον δέος του Σάκη Ρουβά. Άσε που το σύνθημα με έκανε να αναρωτηθώ μήπως, βρε παιδί μου, τα ερωτικά πρότυπα έχουν αλλάξει τόσο πολύ και τώρα στη μόδα είναι οι μεσόκοποι μουστακαλήδες με ύφος χασαποταβερνιάρη σε σκυλάδικο της Συγγρού.

Με αφορμή αυτό το -ευφάνταστο δεν το λες, επιστημονική φαντασία το λες- σύνθημα, θυμόμαστε στις γραμμές που ακολουθούν αξέχαστα συνθήματα που άφησαν ιστορία και... την ιστορία πίσω από αυτά. Για να διαπιστώσουμε, αφενός, ότι δεν υπάρχει παρθενογένεση στην τέχνη του... ντουντουκίζειν, και αφετέρου ότι οι εναπομείναντες Έλληνες που τρέχουν στις συγκεντρώσεις ρέπουν προς τον χουλιγκανισμό, ξεστομίζοντας πολλές φορές συνθήματα έως και θανατερά. Για τη διευκόλυνσή τους, ως προς το ρυθμικό του πράγματος, οι αναγνώστες παρακαλούνται να διαβάσουν τα συνθήματα με ρυθμό.

«Αυτός, αυτός, είν' ο αρχηγός, κι όχι ο μεθύστακας ο Αμερικανός». Σύνθημα της Νέας Δημοκρατίας από την εποχή που οι περισσότεροι από εμάς φορούσαν πάνες ή δεν υπήρχαν καν. Ήταν το αντίπαλο του συνθήματος εναντίον του Γ. Ράλλη που έλεγαν οι πασόκοι: «Θέλουμε πρωθυπουργό να μπορεί να πει το ρο...». Ο Ανδρέας, γνωστός μπον-βιβέρ που κοπάναγε κανένα ουισκάκι, ήταν ο «μεθύστακας Αμερικανός» του συνθήματος της ΝΔ, οι οπαδοί της οποίας είχαν θιγεί επειδή οι αντίπαλοι γελούσαν με την προοπτική και μόνο να πει ο Ράλλης, που δεν το είχε με το «ρο», τη φράση : «Στα δεκατρία μου ερωτεύτηκα τη Μαργαρίτα».

«Καλύτερα παπάκι παρά τον Μητσοτάκη». Το σύνθημα προέρχεται από το μακρινό 1985, όταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε υποσχεθεί φθηνότερα ΙΧ. Οι πασόκοι προτιμούσαν να κυκλοφορούν με παπάκι παρά να τον έχουν πρωθυπουργό και αυτοκίνητα να φαν' κι οι κότες.

Ένα ωραίο αυτοκριτικό και αυτοσαρκαστικό του ΚΚΕ: «Ψηφίστε το κόμμα όσο υπάρχει ακόμα», που σχολίαζε τις χαμηλές επιδόσεις του ΚΚΕ εσωτερικού. Αλλά το ΚΚΕ έγινε ταύρος εν υαλοπωλείω όταν του έκλεψαν το «Εμπρός, λαέ, μη σκύβεις το κεφάλι» από την ΟΝΝΕΔ και το έκαναν «Εμπρός, λαέ, μη σκύβεις το κεφάλι, ο κόσμος όλος θέλει Καραμανλή και πάλι», και έβγαλε καταδικαστική ανακοίνωση. Πάντα μέσα στο θέμα το ΚΚΕ...

Συχνά-πυκνά, το όνομα ή η το χαρακτηριστικό του πολιτικού γινόταν σύνθημα. «Τσοβόλα, δώσ' τα όλα» είναι ένα σύνθημα που έχει επικρατήσει να χρησιμοποιείται και ως φράση για την υπερβολή. «Ψηλέ, προχώρα, έφτασε η ώρα» ήταν η απάντηση των νεοδημοκρατών στο πασοκικό «Ανδρέα, προχώρα σε θέλει όλη η χώρα» το 1985. Ο Μητσοτάκης είναι ψηλός, πώς να το κάνουμε...

Η ΔΑΠ έχει ένα διαχρονικό σύνθημα: «Και α, και ου, και ΔΑΠ Νου Δου Φου Κου», ίσως θυμάστε, δεν έχει περάσει καιρός, τον Άδωνι Γεωργιάδη να το... κράζει περήφανα. Αυτό το σύνθημα, λοιπόν, οι αριστεροί το είχαν ως εξής: «Τι σημαίνει ΔΑΠ ΝΔΦΚ;», ρωτούσαν οι μισοί. Και οι άλλοι μισοί: «Δέχεστε Από Πίσω; Ναι, Δεν Φοράμε Κιλότα». Βέβαια, υπάρχει και το άλλο: «Και α, και ου, δαπίτες στη Συγγρού, και α, και ου, γ... από παντού».

Αν είσαι ο Ανδρέας Παπανδρέου, ούτε στον τάφο δεν ησυχάζεις. Όταν ανέλαβε ο Γιώργος, εκείνο το «Σήκω, Ανδρέα, για να δεις το παιδί της Αλλαγής» συντάραζε τις προεκλογικές συγκεντρώσεις του ΠαΣοΚ. Τώρα, ο Γιώργος είναι εκτός πατρικού κόμματος, οπότε δεν είναι πια το παιδί της Αλλαγής, που ήταν το κεντρικό πολιτικό σύνθημα του πατέρα του για χρόνια.

Για τον Κώστα Καραμανλή πήγαινε εκείνο το «Πάρτι, πάρτι, στις εννιά του Μάρτη», και εννιά είχε ο μήνας για τις εκλογές. Τότε δεν ήταν και το «Υπάρχει καλύτερη Ελλάδα και τη θέλουμε»; Κάπου θα χάθηκε στον δρόμο η καλύτερη Ελλάδα, και δεν ήρθε.

Οι προεκλογικές συγκεντρώσεις σήμερα δεν έχουν τη λύσσα των συγκεντρώσεων των περασμένων δεκαετιών. Διότι επρόκειτο για λύσσα. Μια χώρα στα δύο, πασόκοι και νεοδημοκράτες. Εμφύλιος σε κάθε σπίτι με την προκήρυξη των εκλογών. Αλλά, όπως απέδειξαν τα παιδιά της ΟΝΝΕΔ, ακόμα υπάρχει χώρος για συνθήματα προκλητικά προς πώρωση...

Τέλος πάντων, ανάλογο του πολιτικού επιπέδου είναι και το επίπεδο των συνθημάτων. Και από την άλλη, είναι τα συνθήματα στους τοίχους, συνήθως των αναρχικών, που κρύβουν την πικρή αλήθεια στο αυθόρμητο γέλιο που προκαλούν: 

«Ψηφίστε Αλί Μπαμπά, έχει μόνο 40 κλέφτες», «Αν ο πλανήτης ήταν τράπεζα, θα τον είχαν σώσει», «Όχι άλλο σώσιμο», «Μη σκοτώνετε τα κουνούπια, άλλοι σας πίνουν το αίμα», «Αν δεν μοιραστούμε τον αγώνα, θα μοιραστούμε την ήττα», «Ο κ... της Μαντόνα έπεσε, ο καπιταλισμός πότε;». Αλήθεια, πότε;..