Η οδός Ηφαίστου, όπως λεγόταν παλιά, ξεκινάει από την πλατεία Βασιλέως Γεωργίου Β΄ ή Αγίου Βασιλείου και κατευθύνεται νότια της πόλης. Τα καταστήµατα στην πλειονότητά τους ήταν σιδηρουργεία και χυτήρια καμπανών. Επίσης, υπήρχαν και πολλά κρεοπωλεία επειδή στην πλατεία Βαλτετσίου βρισκόταν το λεγόμενο Γουρνοπάζαρο. Ήταν από τους πιο ζωντανούς δρόμους της πόλης γιατί έρχονταν από τα χωριά να πουλήσουν την πραμάτεια τους, είτε κηπευτικά και φρούτα, είτε ζώα. Αρχικά ήταν χωματόδρομος και καθώς περνούσαν τα άλογα ή τα ζωντανά γινόταν χαμός από τη σκόνη, παρ’ όλο που η ερχόταν η καταβρεχτήρα του Δήμου ή οι μαγαζάτορες έριχναν κουβάδες με νερό για να μην σηκώνεται σκόνη.

Ξεκινώντας την περιήγηση από τη δεξιά πλευρά στη γωνία με την πλατεία προπολεμικά ήταν το παντοπωλείο του Παναγιώτη Παπαδόπουλου. Όταν έκλεισε το παντοπωλείο ήρθε το  ζαχαροπλαστείο του Παπαγεωργάκη που, όταν έκλεισε, άνοιξαν στο ίδιο μέρος ο Ευάγγελος Αλεξόπουλος και τα παιδιά του γενικό εμπόριο και αντιπροσωπεία τσιγάρων Παπαστράτος.

Κολλητά ήταν αρχικά το κατάστημα ψιλικά και τσιγάρα του Λέτρου προτού μεταφερθεί λίγο πιο πάνω. Έπειτα άνοιξε στο ίδιο μέρος το κατάστημα ψιλικών και τσιγάρων των Δημήτρη Αλεξόπουλου Κ. Κορδοπάτη και Τριαντάφυλλου Κέκου με αντιπροσωπεία τσιγάρων Κεράνης και Καρέλια. Όταν αποχώρισε ο Κ. Κορδοπάτης το 1959 από την εταιρεία (γιατί έκανε δικιά του επιχείρηση αντιπροσωπείας τσιγάρων στην οδό Εθνομαρτύρων) μπήκαν συνέταιροι οι Ι. Οικονομόπουλος και Ι. Αλεξόπουλος και στα επόμενα χρόνια οι Ηλίας Κέκος και Μπάμπης Κολιβύρας. Αμέσως μετά ήταν το τσαρουχάδικο του Στ. Κόντου το οποίο διαδέχτηκε το κατάστημα ψιλικών και τσιγάρων του Δημήτρη Αλεξόπουλου ή Σπανός. Ακολουθεί το φανοποιείο και χρώματα του Σαράντου Κυριακόπουλου και το συνέχισαν τα παιδιά του Γεώργιος και Παναγιώτης. 

Συνεχίζοντας την ίδια πορεία, δίπλα βρισκόταν το κατάστημα μηχανών Γκρίτζνερ του Μιχάλη Μιχαλόπουλου. Ακολουθεί το τσαρουχάδικο του Αργειτάκη, το οποίο έπειτα έγινε το παντοπωλείο του Β. Προύντζου. Κολλητά ήταν το κατάστημα πωλήσεων μπαούλων και φέρετρων του Γ. Σαμπράκου το οποίο στην συνέχεια  διαδέχτηκε το εμπορικό των Αφών Πατσιαβού,  το καπνοπωλείο του Λέτρου και όταν έκλεισε άνοιξε στο ίδιο μέρος το καθαριστήριο ρούχων του Ευάγγελου Αγγελόπουλου. Έπειτα ήταν το τυροπωλείο του Κουρόπουλου. Όταν έκλεισε το τυροπωλείο άνοιξε το παντοπωλείο του Δ. Παναγόπουλου.

Τελειώνοντας τη δεξιά περιήγηση του δρόμου έως την οδό Ταξιαρχών στη γωνία ακριβώς ήταν τφ Φαρμακείο του Ηλιόπουλου το οποίο διαδέχτηκε το επίσης φαρμακείο του Λυκούργου Νταϊφώτη.

Ξεκινώντας την περιήγηση από την αριστερή πλευρά, στη γωνία ακριβώς ήταν το αντιπροσωπείες και καπνοπωλείο του Ν. Κάλλα το οποίο διαδέχτηκε το ζαχαροπλαστείο «Η Τέρψις» του Κοντόπουλου και Πλατανίτη. Έπειτα από χρόνια στο ίδιο μέρος ήρθε και άνοιξε το φαρμακείο του ο Γιαννούλης. Κολλητά ήταν το συμβολαιογραφείο του Ιωάννη Τσιώλη. Όταν μεταφέρθηκε το συμβολαιογραφείο στην Γεωργίου Α’, άνοιξε το κατάστημα με μπαούλα, βαλίτσες και φέρετρα του Σεβδαλή. Στη συνέχεια ήταν αποθήκη με άλευρα του Γ. Σπυρόπουλου το οποίο έπειτα διαδέχτηκε το κατάστημα υποδημάτων «Η Ναπολιτάνα» του Χ. Ζωγράφου το οποίο κράτησε η Τασία Μπούτσικα με το αδερφό της Η. Αντωνόπουλο. Δίπλα ακριβώς ήταν το κατάστημα χρωμάτων του Κ. Κουγιούφα το οποίο έπειτα έγινε η αίθουσα του εστιατορίου του Ροϊνιώτη.  Αμέσως μετά ήταν το τσαρουχάδικο του Τέλη Αργειτάκη το οποίο έπειτα διαδέχτηκε το πιλοποιείο του Β. Γερμπανά. Όταν έκλεισε το πιλοποιείο, άνοιξε στο ίδιο μέρος το παπλωματάδικο του Αθανασόπουλου.

Στη συνέχεια με τη γωνία της οδού Φιλελλήνων ήταν το κατάστημα ψιλικών και ζαχαροπλαστείο του Γεωργαντά.

Απέναντι γωνία με την οδό Φιλελλήνων βρισκόταν το εμπορικό των αφών Κάβουρα. Όταν έκλεισε το εμπορικό, άνοιξε ο Μιλτιάδης Παναγιωτόπουλος το υποδηματοποιείο του. Στο υπόγειο του καταστήματος αυτό ήταν η ταβέρνα του Λεωνίδα Κανελόπουλου. Κολλητά λειτουργούσε το δερματάδικο του Γ. Καραβασίλη. Όταν έκλεισε το δερματάδικο άνοιξε η ταβέρνα των Αθ. Μπάρκα και Σπυρόπουλου. Στη συνέχεια της πορείας ήταν το κατάστημα τζαμιών και χρωμάτων των αφών Παπαχαραλάμπους. 

Επόμενο κατάστημα γωνία με την οδό Αγίου Δημητρίου ήταν το γύφτικο των αφών Κουδούνη.

Εδώ ολοκληρώσαμε την αριστερή περιήγηση της οδού Ουάσιγκτον έως την οδό αγίου Δημητρίου.

Ξεκινώντας την περιήγηση από τη δεξιά πλευρά του δρόμου από την οδό Ταξιαρχών, στη γωνία ακριβώς βρισκόταν το σιδηρουργείο του Φίλιππα Φιλιππόπουλου και του γιου του Γιώργου.

Κολλητά ήταν τα άλευρα του Γκρεμούτη προτού το κατάστημα μεταφερθεί στην οδό Ταξιαρχών. Εκεί άνοιξε στη συνέχεια το κατάστημα ειδών κιγκαλερίας του Φώτη Γαβρίλου. Όταν έκλεισε το ο Γαβρίλος, άνοιξε το εμπορικό «Αχαϊκή». Αμέσως μετά ήταν το φερετροποιείο του κ. Σεβδαλή το οποίο διαδέχτηκε τα σιδηρικά και  χρώματα του Τούντα. Συνεχίζοντας την ίδια πορεία ήταν δύο σιδηρουργεία στη σειρά, του Κ. Μαριόλου και του Β. Μαζωμένου.

Κολλητά ήταν το καφεκοπτείο του Μόκα. Δίπλα ακριβώς βρισκόταν το σιδηρουργείο του Ανδρουτσόπουλου. Στη συνέχεια ήταν το χυτήριο - καμπανάδικο του Φώτη Φρέντζου. Αμέσως μετά ήταν το χυτήριο -  σιδηρουργείο του Π. Φρέντζου το οποίο διαδέχτηκε το σιδηρικά και τσιμέντα Παπαναστασίου. 

Δίπλα ακριβώς υπήρχε η αποθήκη ξυλείας του Αντώνη Οικονομόπουλου. Αμέσως μετά, ήταν το σιδηρουργείο του Χαρ. Καλαποδά το οποίο διαδέχτηκε το επίσης σιδηρουργείο του Ροϊνιώτη. Στη συνέχεια βρισκόταν το χαλκωματάδικο του Καμαριώτη. Τέλος, γωνία με την οδό Υψούντος αρχικά ήταν προέκταση το ξενοδοχείου ύπνου του Γ. Ταλούμη, που βρισκόταν στην οδό Υψούντος. Μετά το ξενοδοχείο, έγινε στη γωνία το κουρείο του Χάρη Χριστόπουλου το οποίο διαδέχτηκε το κατάστημα χαρτικών και ζαχαροπλαστείο του Εμμανουήλ Ψιμούλη.

Απέναντι γωνία με την οδό Υψούντος βρισκόταν ο μύλος του Παρίση που έπειτα από χρόνια έγινε παντοπωλείο των Αφών Γιαλή. Όταν έκλεισε το μπακάλικο άνοιξε στο ίδιο μέρος το χρυσοχοείο του ο Βλάσης Βουρλής μαζί με τον Χ. Μητρόπουλο.

Κολλητά ήταν το ζαχαροπλαστείο του Π. Πετρόγιαννη. Αμέσως μετά ήταν το σιδηρουργείο του Β. Κούσουλα. Δίπλα ακριβώς ήταν το γανωτήριο με κατά σειρά ιδιοκτήτες τούς Αυγέρη, Καμαριώτη, Αντώνη Τσαντίλα. Σε αυτό το σημείο (μαζί με το επόμενο κατάστημα) άνοιξε το εμπορικό «Εμπορική Ένωση». Η «Εμπορική Ένωση» δημιουργήθηκε από τα μαγαζάκια που είχαν στο μέρος αυτό οι Ι. Μαλλιάρας – Π. Συναδινός – Η. Γιαννόπουλος Π. ή Γ. Μακρής και Γ. Αποστολόπουλος τα οποία ενώθηκαν και έκαναν την εταιρεία. Δίπλα ακριβώς ήταν το παντοπωλείο του Μανωλόπουλου το οποίο διαδέχτηκε το ραφείο του Χαλεπλίδη και δίπλα το παλιατζίδικο ρούχων του Γ. Στίβη. Σε αυτά τα δύο καταστήματα άνοιξε το εμπορικό του Βλάχου. Στο υπόγειο υπήρχε η ταβέρνα του Γ. Κέζιου.

Εδώ τελειώνει η περιήγηση της δεξιάς πλευράς της οδού Ουάσιγκτον από την οδό Ταξιαρχών έως την οδό Δημητσάνης.   

Ξεκινώντας την περιήγηση της αριστερής πλευράς του δρόμου από την οδό Αγίου Δημητρίου έως τη συμβολή των δρόμων Καρακάλου και Κοραή, πρώτο κατάστημα συναντάμε το σιδηρουργείο των Αφών Κοκκίνη το οποίο διαδέχτηκε το δερματοπωλείο του Αλ. Παπούλια.

Επόμενο κατάστημα ήταν το εμπόριο σιδήρων του Ν. Μελή. Κολλητά, το σιδηρουργείο του Σωτήρη Πίπιλα το οποίο διαδέχτηκε το υαλοπωλείο του Ευάγγ. Κεραμιδά και του γιου του Αποστόλη. Δίπλα ακριβώς ήταν το χαλκωματάδικο του Β. Φωτόπουλου. Στη συνέχεια ήταν το σιδηρουργείο του Ιωάννη Ροϊνιώτη. Κολλητά βρισκόταν το κατάστημα του Νίκου Πέτσα που πουλούσε καντάρια και παλάντζες.

Επόμενο κατάστημα ήταν το χαλκωματάδικο των Αργ. Αργυρόπουλου και Χρ. Μπουρλόγιαννη το οποίο διαδέχτηκε το χαμουρατζήδικο του Τζελφέ. Συνεχίζοντας τη νοσταλγική μας βόλτα, συναντάμε το μαχαιράδικο του Τέλη Σίδερη. 

Επόμενο κατάστημα ήταν το χυτήριο καμπανών του Ν. Πέτσα. Κολλητά ήταν το χασάπικο των αφών Ντάτσουλη. Στο επόμενο κτίριο, στον άνω όροφο βρισκόταν η οικία του Λαμπρόπουλου και στο ισόγειο κατά σειρά τα καταστήματα το χασάπικο του Γ. Πετρόγιαννη, το παλιατζίδικο ρούχων του Πάτσιου και τέλος το χρωματοπωλείο του Αργύρη Πετρόπουλου. Στο υπόγειο του κτιρίου ήταν η ταβέρνα του Β. Ξενοδημητρόπουλου.

Κολλητά ήταν το χασάπικο του Πέτρου Πετρόγιαννη ή Πετρόπουλου, το οποίο διαδέχτηκε το κατάστημα νεοτερισμών και εμπορικό των αφών Μαρκολέφα.

Στη συνέχεια ήταν το χασάπικο του Δημητρίου Κωτσιόπουλου όπου αργότερα άνοιξε το εμπορικό του ο Μπουγιούκος. Επόμενο κατάστημα ήταν η αποθήκη του Ζευκιλή που την διαδέχτηκε το υαλοπωλείο του Λυμπερόπουλου. Δίπλα ακριβώς ήταν χασάπικο του Πέτρου Κλήρου. Όταν έκλεισε το κρεοπωλείο, έγινε κατάστημα έτοιμων επίπλων του Β. Σιαμπάνη. Επόμενο κατάστημα ήταν του Νικητόπουλου που πουλούσε παλάντζες. Κολλητά αρχικά ήταν το κρεοπωλείο του Δημήτρη Κωτσιόπουλου και όταν έκλεισε, σε εκείνο το μέρος άνοιξε το σιδηρουργείο του Γ. Χρυσικού το οποίο διαδέχτηκε το παλιατζίδικο ρούχων που είχαν οι Αφοί Σταυρόπουλοι. Τέλος, γωνία με τη συμβολή των δρόμων Καρακάλου – Κοραή ήταν το κατάστημα υποδημάτων του Λεονάρδου το οποίο διαδέχτηκε το μπακάλικο του Γιαλή. 

Εδώ τελειώνει η αριστερή περιήγηση του δρόμου της οδού Ουάσιγκτον από την οδό Αγίου Δημητρίου έως τη συμβολή των δρόμων Καρακάλου και Κοραή. 

Ξεκινάμε την περιήγηση της αριστερής πλευρά της οδού Ουάσιγκτον από την οδό Δημητσάνης έως την πλατεία Βαλτετσίου.

Στη γωνία ακριβώς με την οδό Δημητσάνης ήταν ένα οικόπεδο με μια αποθήκη του Βάγγου Βαφειάδη. Όταν μεταφέρθηκε η αποθήκη στην οδό Πελοπίδα, στο ίδιο μέρος ήρθε κατά σειρά το κατάστημα ρούχων του Τυροβολά και έπειτα το φαρμακείο του Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου.

Επόμενο κατάστημα ήταν το σιδεράδικο του Έξαρχου Γανναρά. Στη συνέχεια ήταν το χασάπικο των Αφών Λαδά. Στο συγκεκριμενο ακίνητο στο υπόγειο του στεγαζόταν η ταβέρνα του Λαδά.

Κολλητά ήταν οικία στο άνω όροφο του Ν. Παπαθεοφάνη και στο ισόγειο στέγαζε το καφενείο του. Δίπλα ακριβώς ήταν το χαλκουργείο των αφών Προκόπη και Χαράλαμπου Χαρίτου. Αμέσως μετά ήταν το ραφείο του Σταύρου Τσούτσουβα. Επόμενο οίκημα ήταν μονώροφο με την οικία στο άνω όροφο του Μπουρούνη και στο ισόγειο δυο καταστήματα. Το πρώτο το λαδάδικο του Γαρδελίνου και δίπλα το κουρείο του Νικήτα Μπιρμπίλη. Συνεχίζοντας τη νοσταλγική πορεία της οδού Ουάσιγκτον, συναντάμε το κατάστημα υαλικών του Δ. Τσιπιανιτόπουλου. Κολλητά ήταν το τσαγκάρικο του Π. Κόνιαρη. Επόμενο οίκημα ήταν στον άνω όροφο η οικία του δασκάλου Αναστασίου Καρνέζη και στο ισόγειο το ζαχαροπλαστείο του Γ. Λυμπερόπουλου.

Δίπλα ακριβώς ήταν πάλι ένα μονώροφο οίκημα με την οικία στον άνω όροφο και στο ισόγειο το μπακάλικο των Καλογερόπουλου και Κλήρου. 

Επόμενο κατάστημα ήταν το κρεοπωλείο του Καρτσακλείδη. Αμέσως μετά ήταν το ζαχαροπλαστείο του Χρήστου Μητρόπουλου το οποίο συνέχεισε πάλι ως ζαχαροπλαστείο ο Κυριάκος Ντούμος. Κολλητά ήταν το καφενείο του Σταύρου Σταυρόπουλου και στη συνέχεια το διαδέχτηκε το ψαράδικο του Δημητρίου Κοτσιρίλου.

Επόμενο κατάστημα ήταν η αποθήκη μαναβικής του Ι. Κολιόπουλου.

Τελειώνοντας την περιήγηση της δεξιάς πλευρά της οδού Ουάσιγκτον στη γωνία με την πλατεία Βαλτετσίου, ήταν ένα μονώροφο οίκημα. Στο άνω όροφο είχε στεγαστεί το 5ο Δημοτικό Σχολείο. Στο ισόγειο ήταν το καφενείο του Ηλ. Παπαθεοφάνη και έπειτα το κατάστημα ψιλικών και τσιγάρων του Δημητρακόπουλου.

Ξεκινάμε την αριστερή πλευράς της οδού Ουάσιγκτον από την συμβολή των δρόμων Καρακάλου-Κοραή έως την πλατεία Βαλτετσίου. Πρώτο κατάστημα, το καφενείο του Κλήρου και κολλητά το κατάστημα ρούχων και στρατιωτικά είδη του Χ. Γιαννιά (και έπειτα το συνέχισαν τα παιδιά του Αθανάσιος και Αλέξιος) και κολλητά κρεοπωλείο του Βασίλη Χάρακα το οποίο έγινε μετά το κατάστημα υποδημάτων του Σωτ. Λεονάρδου. Έπειτα από χρόνια ο Γιαννιάς αγόρασε και τα προηγούμενα καταστήματα και έχτισε οικοδομή με κατάστημα ρούχων στο ισόγειο.

Επόμενο κατάστημα ήταν το κρεοπωλείο του Δ. Μπολοβή, το οποίο συνέχισε ο γιός του Ηλίας.

Στη συνέχεια ήταν το μπακάλικο του Αποστ. Αναστασόπουλου το οποίο διαδέχτηκε το λευκοσιδηρουργείο των Αφών Λάγγα.

Αμέσως μετά ήταν το κατάστημα πώλησης ξυλοκάρβουνα και κοκ του Ηλία Καρακούρτη.
Δίπλα ακριβώς ένα ακίνητο μονώροφο με την οικία στον άνω όροφο του Ηλία Τσούτσουβα (είχε υφαντήριο). Στο ισόγειο του οικήματος ήταν το μπακάλικο του Γεωργίου Τριαντάφυλλου. Στο υπόγειο στεγαζόταν η ταβέρνα του Β. Σύριου.

Επόμενο οίκημα μονώροφο πάλι με οικία στο άνω όροφο του Χρήστου Σταυρόπουλου και στο ισόγειο ήταν δύο καταστήματα το πρώτο το κρεοπωλείο του Παναγιώτη (Πανάγου) Μπολοβή και του γιου του Χρήστου και το δεύτερο το μπακάλικο και εμπόριο λαδιού του Γ. Κουγιούφα.

Αμέσως μετά ήταν ο φούρνος των Αφών Φουφόπουλου.

Στη συνέχεια της πορείας ήταν ένα μονώροφο οίκημα με τη οικία στον άνω όροφο. Στο ισόγειο ήταν δύο καταστήματα. Το πρώτο το φωτογραφείο του Παναγιώτη Αναστασιάδη και κολλητά κουρείο των Κολάρα και Μαρμούτζη.

Τελειώνοντας την περιήγηση της αριστερής πλευράς στην γωνία με την πλατεία Βαλτετσίου ήταν το μονώροφο οίκημα ιδιοκτησίας Γ. Κατσούλη. Στον άνω όροφο η οικία του και στο ισόγειο το κατάστημα του εμπόριο μαναβικής.

Εδώ τελειώνει η νοσταλγική περιήγηση της οδού Ηφαίστου ή Ουάσιγκτον από την πλατεία αγίου βασιλείου έως την πλατεία Βαλτετσίου ή Γουρνοπάζαρο. 

Το παρόν άρθρο αποτελεί προδημοσίευση από το υπό έκδοση βιβλίο μου για την παλιά Τριπολιτσά. Το φωτογραφικό αρχείο είναι ευγενική προσφορά και τους ευχαριστώ πολύ των Ηλία Μπολοβή, αφών Παπαδόπουλου («Αχαϊκή»), Ιωάννη Παπαχαραλάμπους, Κωνσταντίνου Γιαλή, Νικήτα Μπιρμπίλη, Γ. Λυμπερόπουλου, από αρχείο των ιδιοκτητών της «Εμπορικής Ένωσης» (Ι. Μαλλιάρας – Π. Συναδινός – Η. Γιαννόπουλος Π. ή Γ. Μακρής και Γ. Αποστολόπουλος),  επίσης από το ιστορικό αρχειο του Μίμη Παπαντωνόπουλου και από το προσωπικό μου αρχείο.

Κατά την έρευνα, τις πληροφορίες για τα καταστήματα των δρόμων πλατειών η επαγγελμάτων, τις πήρα από ανθρώπους που ζούσαν εκεί ή είχαν καταστήματα και τους ευχαριστώ πολύ. Άθελά μου οπωσδήποτε θα έχουν γίνει κάποια λάθη χωρίς κάποιο κακό σκοπό και δόλο. Όμως οι πληροφορίες για εκείνη τη εποχή είναι λίγες και για αυτό τον λόγο είναι δεκτές οι διορθώσεις για τυχόν παραλήψεις που θα γράψετε στα σχόλιά σας ή στο Email μου. Ίσως είναι πολλά τα ονόματα σε κάποια επαγγέλματα και ενδεχομένως για κάποιους αυτό να είναι βαρετό. Δεν μπορώ να κάνω αλλιώς, όμως, γιατί δεν θα ήθελα να ξεχάσω κανέναν, γι’ αυτό γράφω όλα τα ονόματα που μου έχουν πει ή που έχω βρει από διάφορους εμπορικούς καταλόγους της εποχής εκείνης.

Εξάλλου, η παλιά Τρίπολη ήταν οι άνθρωποί της…

ΧΡΗΣΤΟΣ Η. ΜΗΤΣΙΑΣ

Για να επικοινωνήσετε με τον κ. Μήτσια στείλτε του email στο xristoshmitsias@hotmail.com