Της Χριστίνας Π. Λαμπούση

Εδώ και αρκετά χρόνια καλοκαιρινές διακοπές σημαίνουν θάλασσα, μπάνιο, ακρογιαλιές, νησιά, όμορφες παραλίες, μακροβούτια. Δεν ήταν όμως πάντα έτσι. Παλιότερα ο κόσμος είχε σε μεγάλη εκτίμηση για τις διακοπές του το βουνό και τον καθαρό αέρα. Τότε και το χωριό μας ήταν θέρετρο, είχε αίγλη.

Το καλοκαίρι μάζευε πολύ κόσμο, είχε ζωή. Έρχονταν για διακοπές τους ντόπιοι και ξένοι.

Τότε γέμιζαν τα σπίτια μας από τους συγγενείς μας που έρχονταν από την πρωτεύουσα κυρίως, και ο τόπος μας έσφυζε από ζωή! Τότε στρώναμε στις σάλες μας στρωματσάδες και καθόμαστε όλα, αδέρφια, ξαδέρφια στη σειρά. Τότε παίζαμε, γελάγαμε, γνωριζόμαστε, συσφίγγαμε τις σχέσεις μας. Τότε οι μανάδες μας ζύμωναν περισσότερα καρβέλια και οι κατσαρόλες μας μπαινόβγαιναν στη φωτιά!

Βρισκόμαστε σε προνομιακή θέση, γιατί εμείς προσφέραμε τη δροσιά και τον καθαρό αέρα.

Όλα τα σπίτια σχεδόν είχαν φιλοξενούμενους. Οι Μαγουλιανίτες όμως μόνο διακοπές δεν έκαναν. Οι αγροτικές δουλειές δεν μπορούσαν να περιμένουν. Η συμμετοχή όλων σε αυτές ήταν απαραίτητη. Θέρος, τρύγος, πόλεμος, λέει ο λαός μας για να δείξει πόσο οι τρεις αυτές λέξεις που εμπεριέχονται στην παροιμία απαιτούν ισάξια τη μέγιστη κινητοποίηση των ανθρώπων για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις που αντιπροσωπεύουν. Στο θέρο οι κόκκοι του σταριού πρέπει να θεριστούν πριν το φυτό λυγίσει από το βάρος και αγγίξει το έδαφος ή αυτοί φαγωθούν από τα πουλιά και τα ζώα.

Οι θάλασσές μας δεν είχαν γαλάζιο χρώμα αλλά χρυσαφί.

Γι’ αυτό λοιπόν, όταν το τελευταίο κουδούνι σήμαινε το τέλος των μαθημάτων και την αρχή των καλοκαιρινών διακοπών και εμείς τα παιδιά ξεχυνόμαστε στις δικές μας θάλασσες. Οι θάλασσές μας δεν είχαν γαλάζιο χρώμα αλλά χρυσαφί. Όταν ο αέρας τις φυσούσε δεν σήκωνε κύματα, αλλά έκανε τα γινωμένα στάχια να θροΐζουν όμορφα. Στις διακοπές μας πέφταμε πάνω στο θέρο. Οι αγρότες γονείς μας χρειάζονταν εργατικά χέρια και εμείς ερχόμαστε την κατάλληλη στιγμή. Στα χωράφια μας λοιπόν πλάι πλάι με τους γονείς μας, τα αδέρφια μας και τους θεριστάδες μαθαίναμε από μικρή ηλικία, από τα μαθητικά μας χρόνια να χειριζόμαστε το δρεπάνι. Να το κατευθύνουμε σωστά, να μην κόβουμε τα στάχια ψηλά γιατί χρειαζόμαστε το άχυρο για τα ζωντανά, αλλά ούτε να τα ξεριζώνουμε και να προσέχουμε να  μην κόβουμε τα χέρια μας.

«Στον καιρό της σποράς μάθε, στο θέρος δίδαξε, το χειμώνα απόλαυσε» είχε πει ο γνωστός Άγγλος ποιητής και ζωγράφος ο Γουίλιαμ Μπλέικ (1757-1827).
Μπορεί οι περισσότεροι από τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας να μην είχαν βγάλει ούτε το γυμνάσιο, όμως είχαν αποκτήσει τα αναγκαία εφόδια από την οικογένεια, τη κοπιαστική δουλειά, και τη αλληλεγγύη, στο γείτονα, τον φίλο τον συγγενή. Μεγάλο σχολείο η ζωή!

Σήμερα τα παιδιά περιμένουν πως και πως τις καλοκαιρινές διακοπές. Για μένα το τελευταίο κουδούνι δεν ηχούσε χαρούμενα. Προτιμούσα το σχολείο, παρά τη δουλειά στα χωράφια. Η υποχρεωτική ηλιοθεραπεία, το λιοπύρι και το σκύψιμο με το δρεπάνι στο χέρι δεν ήταν τα καλύτερα μου.

Όμορφες νύχτες, μαγικές, μέρες κουραστικές και τα καλοκαίρια ωρίμαζαν μαζί με τα στάχια και εμάς τους ίδιους.

Όταν όμως πήρα τις αποστάσεις μου από εκείνη την εποχή, με νοσταλγία θυμάμαι τα πρόσωπα, τα τραγούδια, τη συλλογικότητα στη δουλειά, τα φεγγαρόφωτα βράδια που  κοιμόμαστε στα χωράφια για να κερδίζουμε το χρόνο της απόστασης από το χωριό σε δουλειά και σε ξεκούραση. Το στρώμα μας ήταν παχύ, απαλό, βολικό. Ο παππούλης έκοβε φτέρες και τις χρησιμοποιούσαμε για στρώμα. Εκεί πάνω αποθέταμε τον κάματο της μέρας ακούγοντας ατελείωτες ιστορίες από τους μεγάλους και κάνοντας όνειρα κάτω από τα αστέρια. Εκεί ονειρευόμαστε τις διακοπές που μελλοντικά θα κάναμε, εκεί κάναμε σχέδια για τις ζωές μας. Όμορφες νύχτες, μαγικές, μέρες κουραστικές και τα καλοκαίρια ωρίμαζαν μαζί με τα στάχια και εμάς τους ίδιους. Τα καλοκαίρια μας γεμάτα από κούραση, αλλά και από ηθική ικανοποίηση γιατί με τα χέρια μας προσφέραμε κι εμείς στον οικογενειακό κορβανά, γιατί με τη δουλειά και την παρουσία μας βοηθούσαμε τους γονείς μας.

Το πανηγύρι της Παναγιάς ήταν κατά κάποιο τρόπο το ορόσημο για να αρχίσουν λίγο λίγο και οι δικές μας διακοπές. Κάπου εκεί γύρω τελείωναν και τα αλωνίσματα και έμπαινε το γέννημα της χρονιάς στα κασόνια μας.

Περιμέναμε το πανηγύρι για να βγούμε κι εμείς βόλτα στην πλατεία. Τα καλοκαιρινά μας φουστανάκια, καθαρά και καλοσιδερωμένα για την ξεχωριστή γιορτή δεν μπορούσαν να κρύψουν τα σημάδια στα χέρια και τα πόδια μας από τα άγανα και τα τριβόλια.

Όλα αυτά τα σημάδια μας έδιναν τη δύναμη να γίνουμε καλύτεροι και να προκόβουμε στις ζωές μας. Μάθαμε να είμαστε ολιγαρκείς και ευχαριστημένοι με ότι πετυχαίναμε. Τα συναισθήματα μας ήταν ανάμεικτα. Ζηλεύαμε όσους έκαναν διακοπές και ξεκουράζονταν, χωρίς να γνωρίζουμε ποιο χειμώνα κουβάλαγαν στις πλάτες τους και τι φθινόπωρο τους περίμενε.

Η έκθεση στην αρχή της σχολικής χρονιάς με θέμα «Πώς πέρασα το καλοκαίρι» για τους περισσότερους μαθητές του Γυμνασίου της Βυτίνας που προερχόμαστε από τα γύρω χωριά, θα περιείχε πάνω κάτω τις ίδιες πληροφορίες. Κι αν κάποιος έγραφε κάτι διαφορετικό θα ήταν μάλλον η εξαίρεση ή θα έγραφε την έκθεση του χρησιμοποιώντας τη φαντασία του και μόνο περιγράφοντας ένα καλοκαίρι όπως θα ήθελε να το είχε περάσει παρά την πραγματικότητα. Γιατί η πραγματικότητα ήταν διακοπές στο χωράφι ή στα πρόβατα με τις αντίστοιχες ασχολίες.

Εγώ προσωπικά περίμενα με χαρά πότε θα ανοίξουν τα σχολεία, γιατί εκεί τη δουλειά τη θεωρούσα πιο ξεκούραστη και κάπως έτσι έδεσα όλη μου τη ζωή με τα θρανία και τα σχολεία.

Εύχομαι σε όλους τους πατριώτες μου να περάσουν τις ομορφότερες διακοπές τους εκεί στον τόπο μας στα δικά μας Μαγούλιανα περιμένοντας την ευλογημένη μέρα της Παναγιάς.

Από την εφημερίδα τα Μαγούλιανα