Η προδοσία των Κολοκοτρωναίων στον ληνό της Δημητσάνας, 1η Φλεβάρη 1806

Η προδοσία των Κολοκοτρωναίων στον ληνό της Δημητσάνας, 1η Φλεβάρη 1806

Φεβρουάριος 01, 2016 - 10:02
11 σχόλια

Ο ληνός των των Κολοκοτρωναίων βρίσκεται λίγα μέτρα πριν το μοναστήρι της Αιμυαλούς. Μέσα σ' αυτόν βρήκαν τραγικό θάνατο την 1η Φεβρουαρίου 1806, μια ομάδα κλεφτών με επικεφαλής τον Γιάννο Κολοκοτρώνη ή Ζορμπά, τον αδελφό του αρχηγού της επανάστασης.

Ληνός είναι ένα παραδοσιακό μονώροφο ή διώροφο κτίσμα και είχε κατασκευαστεί για να εξυπηρετεί την εποχιακή κατοίκηση των μικροκαλλιεργητών της περιοχής. Τότε που στα χωράφια ή στα αμπέλια δούλευαν ήλιο με ήλιο, μετά τη δουλειά, έμεναν σ' αυτόν που ήταν μια πλήρης κατοικία. Όμως χρησίμευε και σαν βοηθητικός εργαστηριακός χώρος. Αποθήκευαν τα σταφύλια, τα πατούσαν ή έκαναν πρόχειρο βρασμό του μούστου. Εκτός από τους μικροκαλλιεργητές και οι κτηνοτρόφοι χρησιμοποίησαν τους ληνούς. 

Η παράδοση αναφέρει πως όταν ζήτησαν φαγητό και καταφύγιο στο μοναστήρι, επειδή τους κυνηγούσαν οι Τούρκοι, ο καλόγερος που κλάδευε το αμπέλι του προσποιήθηκε να τους φέρει φαγητό, αφού είχαν βρει καταφύγιο στο ληνό. Εκείνος όμως πηγαίνοντας στη Δημητσάνα τους «μαρτύρησε» στους Τούρκους φοβούμενος τις συνέπειες από τη βοήθεια που θα τους προσέφερε, κάτι που απαγορευόταν.

Οι Τούρκοι κατεδίωκαν τους Κλέφτες εκείνη την περίοδο με σκοπό την εξόντωσή τους.. Σε λίγο Τουρκικό απόσπασμα πήγε στην περιοχή, πολιόρκησε τους Κλέφτες χωρίς αποτέλεσμα. Οι Τούρκοι βλέποντας πως δεν είναι εύκολη η αντιμετώπιση των Κολοκοτρωναίων, ανάμειξαν θειάφι με κερί, φτιάχνοντάς το μικρές μπάλες, που εκσφενδόνιζαν αναμμένες στο ληνό προκαλώντας πυρκαϊά. Έτσι τους ανάγκασαν σε ηρωική έξοδο όπου βρήκαν τραγικό θάνατο. 

Τα δυο κυπαρίσσια κοντά στο ληνό, με τις κομμένες κορυφές, θέλει ο λαός να συμβολίζουν τα δυο αδέρφια του Κολοκοτρώνη που σκοτώθηκαν εκεί. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, λέει η παράδοση, αγνάντευε το θάνατο των παλικαριών από το απέναντι βουνό, την Κλινίτσα, όπου σε ανάμνηση του γεγονότος έχει στηθεί ένας μεγάλος σταυρός. Η λαϊκή μούσα έγραψε γι αυτό το δημοτικό τραγούδι:

Καλόγερος εκλάδευε στης Αιμιαλούς τ’ αμπέλια
κι οι κλέφτες τον αγνάντευαν από ψηλή ραχούλα
από μακριά τον χαιρετάν κι από κοντά του λένε
Ψωμί κρασί καλόγερε να φάν τα παλικάρια
Κοπιάστε απάνου στο ληνό να κάμετε λημέρι
Τήρα καλά καλόγερε να μη μας μαρτυρήσεις
σου κόβει ο Γιώργης τα μαλλιά κι ο Γιάννης το κεφάλι
Και κείνος πείσμα το ‘βάλε, πολύ του ‘κακοφάνει
τους άφησε και ξένοιασαν και πάει στη Δημητσάνα
ευθύς ντελάλη έβαλε σε τρεις μεριές στη χώρα
Μεσ’ στο ληνό γιατάκιασα τους Κολοκοτρωναίους
μικροί μεγάλοι στ άρματα να πάμε για τους κλέφτες
Από μακριά τους έζωσαν κι από κοντά τους λένε
Εβγα Ζορμπά προσκύνησε μ’ όλη τη συντροφιά σου
να σου χαρίσω τη ζωή και σεν’ και τα παιδιά σου
Πως με περνάς Μπουλούμπαση, να βγώ να προσκυνήσω
που εγώ ‘μ’ ο Γιάννης ο Ζορμπάς κι αν σου βαστά ζυγώνεις
Δεν κόταγαν να πάν’ κοντά τους έτρωγε το φίδι
Μα όσα φτερά και πούπουλα έχει η μαύρη η κότα
τόσα ντουφέκια πέφτανε μες στου ληνού την πόρτα.
Ρίξαν φωτιά μες’ στο ληνό κουβάρια θειαφοκέρι
Πιάσαν οι κληματόβεργες κι ο Γιάννης τραγουδάει
Τώρα να δεις Μπουλούμπαση να ιδείς πως προσκυνάνε
δεν είναι μία δεν είναι δυό που σ έκαν’ άνω κάτω
που σ’ έκανα σαν το λαγό Μπουλούμπαση να τρέμεις
πολλές φορές τα γιόμισες πάλαι θα τα γιομίσεις
και το ντουφέκι τ άδειασε και κάνει ένα γιουρούσι
τρεις μπαταριές του ρίξανε και πέφτει λαβωμένος
και η φωτιά τον έζωσε και τ’ άρματα δεν πιάνουν
του ρίχνουν κι άλλη μπαταριά και μούγκριζε σα λύκος.
Αφήνω γεια συντρόφοι μου με φάγαν οι μουρτάτες
Ο Θοδωρής αγνάντευε ψηλά ‘πο την Κλεινίτσα
σήκω Φόρτο να φύγουμε στο Ζάκυνθο να πάμε
τι μας έζωσαν τα σκυλιά οι άπιστοι μουρτάτες.

Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης αναφέρει για τον αφορισμό της οικογένειάς του και των κλεφτών από την Εκκλησία:

«(...) Τὰ ἄλλα Ἑλληνικὰ στρατεύματα γράφονται καὶ πηγαίνουν εἰς τὴν Νεάπολη. Οἱ Τοῦρκοι βλέπουν αὐτὰ τὰ κινήματα καὶ γράφουν ἀναφορὰς εἰς τὸν Σουλτάνον, καὶ τοῦ ἐξηγοῦν τὰς ὑποψίας των. Ὁ Σουλτάνος λαμβάνει τὴν ἰδέαν νὰ κόψει τὸν λαόν. Ὁ Πατριάρχης κάμνει παρατηρήσεις καὶ λέγει: ''Τί πταίει ὁ λαός; Νὰ σκοτώσωμεν τοὺς πρωταιτίους, τοὺς κακούς''. Καὶ τὸν ἀντισκόβει. Ἡ ἀναφορὰ τῶν Τούρκων συμφωνεῖ μὲ τὰς πληροφορίας τοῦ Καμπινέτου τῆς Γαλλίας, ὅτι νὰ χαλάσουν τοὺς Καπεταναίους, τοὺς λεγομένους κλέφτας, καὶ τοὺς Καπεταναίους τῶν καραβιῶν, διατὶ μία ἡμέρα ἠμποροῦν νὰ κάμουν ἐπανάστασιν. Τότε κάμνει ἕνα φερμάνι ὁ Σουλτάνος νὰ σκοτώσουν τοὺς κλέφτας.

Ἀφοριστικὸ ἔρχεται τοῦ Πατριάρχου διὰ νὰ σηκωθεῖ ὅλος ὁ λαός, καὶ ἔτζι ἐκινήθηκεν ὅλη ἡ Πελοπόννησος, Τοῦρκοι καὶ Ρωμαῖοι, κατὰ τῶν Κολοκοτρωναίων. Τὸν Αὔγουστον ὑπῆγα εἰς Ζάκυνθον. Τὸν Σεπτέμβρη ἐβγῆκα ἔξω, καὶ Ἰανουάριον 1806 ἦλθε τὸ διάταγμα καὶ μᾶς ἐκυνήγησαν. Ὁ Πετιμεζᾶς, ὁ Γιαννιᾶς καὶ ὁ Ζαχαριᾶς ἦτον χαϊμένοι πρωτύτερα, καὶ εὑρέθηκα μὲ μόνον 150».

Ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο της ιστορίας μας αποτελεί η στάση του Πατριαρχείου απέναντι στην Ελληνική Επανάσταση. Και πολλοί θα πουν, με αφορμή τα παραπάνω, ότι η Εκκλησία ενήργησε προδοτικά, αφορίζοντας τους κλέφτες και τους Κολοκοτρωναίους. Ωστόσο, αυτό που πρέπει να κατανοήσουμε, είναι ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν χωρισμένη σε μιλέτια, δηλαδή σε διοικητικές ενότητες ανάλογα με τη θρησκεία. Έτσι, το Πατριαρχείο ήταν υπεύθυνο για τον ορθόδοξο πληθυσμό, τόσο για τη φορολόγηση όσο και για τα όσα δικαιώματα είχαν οι ορθόδοξοι ως «ραγιάδες», ως υπήκοοι της Υψηλής Πύλης. Ο σουλτάνος, όπως φαίνεται στο απόσπασμα από τη διήγηση του Κολοκοτρώνη, ήθελε να «κόψει» τον λαό. «Τι φταίει ο λαός;», απάντησε ο Πατριάρχης, και θέλοντας να προστατέψει τον πολύ κόσμο, συμφώνησε να τιμωρηθούν οι κλέφτες, οι «κακοί», όπως λέει, και τα ταραχοποιά στοιχεία.

Η συζήτηση είναι πολύ μεγάλη και θα επανέλθουμε.

(ΠΗΓΕΣ: inarcadia.gr, Απομνημονεύματα Κολοκοτρώνη)

Γαλανιάδη Εύα


11 Σχόλια

Λες και υπήρχε περίπτωση να ΜΗΝ προδόσει η εκκλησία.. να ήταν μονάχα οι Κολοκοτρωναίοι.. Η εκκλησία προδίδει και προσπαθεί να καταστείλει την πρόοδο, το μέλλον, οτιδήποτε ενδεχομένως της στερήσει δικαιώματα ή οφίτσια. Πόσα παραδείγματα έχουμε με την εκκλησία σήμερα, να διεκδικεί εκτάσεις από απλούς γεωργούς επιδεικνύοντας τούρκικα φιρμάνια.

Nαι, το περιστατικό στο ληνό του μοναστηριού είναι αληθές,αλλά δεν ήταν η εκκλησία ενάντια στην επανάσταση.ΜΑΝΑ ήταν και στην αγκαλιά της κράτησε το Έθνος.Ακόμη και σήμερα στην Κων/λη κάθε μέρα οι Τούρκοι ,έξω από το Πατριαρχείο απαγχονίζουν ένα ομοίωμα του Πατριάρχη ....Πιέστηκε για τον αφορισμο ο Πατριάρχης...όλοι το καταλαβαίνουμε.Και μην ξεχνάτε πως ο αλάθητος λαός ορκιζόταν στο σχοινί του Πατριάρχη..... Και το κρυφο σχολειό δεν ήταν μύθος! Και να σας πω πόσα θύματα είχε ο κλήρος επι τουρκοκρατίας ?? Σαπίσανε στις τούρκικες φυλακές της Τριπολιτσάς οι επίσκοποι όλου του Μωριά !!!!

Δεν ξέρω αν η επανάσταση είχε την Εκκλησία μάνα, ξέρω για μερικούς όπως ο Παλαιών Πατρών Γερμανός που είχε ένα προβληματάκι με κάποιον Καρατζά. Δεν συγκρίνονται, ο ένας ήταν ο μέγας Ιεράρχης και ο άλλος μάλλον ένας κατσικοκλέφτης, όπως και να το κάνεις όμως, έμεινε μια κηλίδα στην Ιστορία, που όσο και να προσπάθησαν να την κουκουλώσουν, θα υπάρχουν μερικοί αμφισβητίες να φωνασκούν (μπορεί και άθεοι αγαρηνοί).

Γεια σας φίλοι μου! Μιλάω λίγα ελληνικά. Διάβασα αυτό το άρθρο μέσω μιας υπηρεσίας μεταφραστή. Σας ευχαριστούμε για τη συγγραφή αυτού του άρθρου, η Εύα. Μου προ-προ-παππούς ήταν μέλος του 150. Άκουσα τα κομμάτια αυτής της ιστορίας σε όλη τη ζωή μου. Στην Κυπαρισσία, τον Οκτώβριο του 2016 γνώρισα έναν άνθρωπο ο οποίος μου είπε όλη αυτή την ιστορία με λεπτομέρειες. Τώρα, θέλω να μάθω περισσότερα. (Google Translator - sorry if there are some mistakes in the Greek.)

Δεν ήταν δύο αδερφια του Κολοκοτρώνη στην Αιμυαλού αλλά μόνο ο Γιάννης ο Ζορμπάς.Κατά τα άλλα, τα επιτίμια ήταν συνηθισμένα στην τουρκοκρατία.Ισως στην περίπτωση ,το αφοριστικό να χρησιμοποιήθηκε προκειμένου κάποιοι τουρκολάτρες να αποκρύψουν τις ευθύνες τους.

Δηλαδή για να καταλάβουμε κ. Σβώλου τι είδος ΜΑΝΑ είναι όταν κατ εξακολούθηση αφορίζει κατά σύμπτωση??? επαναστάτες. Το 1798 ο κ.Αγγελοπουλος Γεώργιος (Γρηγόριος ο Ε) αφόρισε τον Ρήγα Φεραίο για τον Θούριο και την χάρτα της μεγάλης Ελλάδας. Το ίδιο έκανε τον Φλεβάρη του 1821 και αφόρισε την επανάσταση . Ο ηγέτης κυρία μου αναλαμβάνει όλες τις ευθύνες .

Δύο ήταν τα θύματα επί τουρκοκρατίας . Ο Αθανάσιος Διάκος και ο Παπαφλέσσας.... Όλοι οι άλλοι ρασοφοροι, τσιράκια των Οθωμανών και γιουσουφακια τους ήταν .

Ο Παπαφλέσσας;;; Τον κατατάσσουμε στους ρασοφόρους επειδή είχε το ράσο και ΜΟΝΟ να υποθέσω.....

Φίλε Δημήτρη μη σοκαρεσαι. Για τον Παπαφλέσσα λέω, αυτόν τον αρχιμανδρίτη από την Καλαμάτα. Εντάξει , κόντρα στην φύση δεν μπορεί να πάει κανείς. Αυτός ήταν από αυτούς που το έδιναν, ενώ οι περισσότεροι είναι από αυτούς που το παίρνουν. Αυτό όμως δεν μειώνει καθόλου τον πατριωτισμό του, σε σχέση με τους άλλους που ήταν γιουσουφακια των Οθωμανών...

Αγαπητέ φίλε 14:08, δεν αμφισβήτησα τον πατριωσμό του. Αλλά από το να τον χαρακτηρίσεις ρασοφόρο, όσο να το πεις απέχει....Είχε κι αυτός την "ιστορία" του στην επανάσταση, είναι αλήθεια. Με καλές και κακές στιγμές, όπως όλοι όμως. Γι' αυτό και δεν έχει νόημα η συζήτηση_σχολιασμός που γίνεται εδώ μέσα ΜΟΝΟ για την εκκλησία. Για τους πολιτικούς; Για τους επαναστάτες που φτάσανε να σκοτώνονται μεταξύ τους (σχεδόν όλοι, δεν έμεινε κανένας απέξω); Δεν μπορούμε να κρίνουμε την εποχή εκείνη 200 χρόνια μετά. Να μάθουμε την αλήθεια ΓΙΑ ΟΛΑ και να φροντίσουμε να μάθουμε από τα λάθη. Αυτό μόνο έχει νόημα

Δυστυχώς ή ευτυχώς, η ιστορία γράφεται από τους νικητές. Η εκκλησία (η ιεραρχία της για να είμαι πιο ακριβής) ήταν με τους νικητές (όπως πάντα, εννοώντας ότι πάντα πάει με το "κύμα", ποτέ κόντρα). Γι' αυτό και εμείς έχουμε μάθει την ιστορία από την πλευρά των νικητών. Μάθημα όμως δεν βλέπω να παίρνουμε. Απλά κοίτα τα σχόλια και πως όλοι έχουν αυτή την "εσωτερική ανάγκη" να εξωτερικεύσουν το "μίσος" που έχουν μέσα τους. Ούτε ένα σχόλιο χωρίς βρισιά. Αυτή την "ιστορία" μάθαμε όμως, εσείς και εμείς, αυτοί και εκείνοι και πάει λέγοντας....Μας θέλουν διχασμένους για να κάνουν ότι θέλουν.

Προσθήκη νέου σχολίου

Το ArcadiaPortal.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά, συκοφαντικά σχόλια και διαφημίσεις. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.