Η μάχη του Ίσαρη, άγνωστη στους περισσότερους, αποτελεί μία λαμπρή σελίδα για τους Ισαραίους αγωνιστές, που πολέμησαν σκληρά εναντίον του στρατού του Ιμπραήμ για μία ολόκληρη νύχτα.

Ασάφεια επικρατεί σε ότι αφορά την ημερομηνία της επιδρομής του Ιμπραήμ κατά του Ίσαρη. Κατά τον ιστορικό Σπ. Τρικούπη τοποθετείται αόριστα τον Ιούλιο του 1825, κατά τον Φωτάκο, στα Απομνημονεύματα του, στις 7 Αυγούστου 1825 και από έγγραφο στον φάκελο του νεκρού στη μάχη Γ. Κουτσουμάρη την 1η Αυγούστου 1825.

Ο Φωτάκος, στα Απομνημονεύματά του αναφέρει:

«Την 7η Αυγούστου, ο στρατηγός Μουράτ Μπέης, διέταξε τον στρατηγό Γκαλίπ Μπέη, με συνοδεία 2.500 τακτικού στρατού Αιγυπτίων και 1.000 πεζών Αλβανών, να εκστρατεύσει εναντίον του χωρίου Ίσαρη, ευρισκόμενο στις νότιες παρυφές του όρους Διαφόρτη, για να το λεηλατήσει και να το καταστρέψει.
Ο οπλαρχηγός Αθανάσιος Σιώρης, επληροφορήθη το γεγονός και από τις Καρυές όπου διέμενε, ζήτησε την άδεια από τον στρατοπεδάρχη Γρηγοριάδη, όπως αναχωρήσει για το Ίσαρι με 150 Ισαραίους στρατιώτες. Ο Σιώρης έφτασε προ του εχθρού και τοποθέτησε τα γυναικόπαιδα και τους γέροντες, συνολικά 500, σε ορεινό σημείο (στο όρος Τετράζι κατά τον Καν. Δεληγιάννη) καθώς και 50 στρατιώτες για την φύλαξη αυτών. Κατόπιν οχυρώθηκε με 100 μόνο στρατιώτες στην εκκλησία του χωριού.
Στο μεταξύ ο εχθρός πολιόρκησε τον Σιώρη, ο οποίος έδωσε ηρωική μάχη από τις 9.00 το πρωί έως τις 2.00 το απόγευμα για να αναχαιτίσει την ορμή τους, με κίνδυνο της ζωής του.
Στις Καρυές, εν τω μεταξύ, ο Γρηγοριάδης, διέταξε τον αδελφό του Γεώργιο, τον Διονύσιο Παπαθεοδώρου, τον Αδάμ Παπατσώρη, τον Γκρίντζαλη και τον Μητροπέτροβα με 600 στρατιώτες, όπως συνδράμουν στον μαχόμενο Σιώρη. Αφού έφτασαν στο Ίσαρι και οχυρώθηκαν σε διάφορα σπίτια, αντιστάθηκαν σθεναρά για 4 ώρες κατά του εχθρού, εκ των οποίων 200 σκοτώθηκαν και πληγώθηκαν. Στη συνέχεια, βλέποντας το ακαταμάχητο των Αιγυπτίων οι οποίοι μάχονταν με χαρακτηριστική ανδρεία, διέσχισαν τις εχθρικές φάλαγγες και υποχώρησαν στο χωριό Κραμποβό (σημερινό Καστανοχώρι). Από εκεί, επανήλθαν στις Καρυές, στο στρατόπεδο του Γρηγοριάδη.
Ο εχθρός λεηλάτησε και κατεδάφισε το χωριό Ίσαρη και επανήλθε στη πεδιάδα της Καρύταινας».

Ομοίως περιγράφει τη μάχη του Ίσαρη ο Κανέλλος Δεληγιάννης στα Απομνημονεύματα του, ο Σπυρ. Τρικούπης στην Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, καθώς και ο Αγησίλαος Τσελάλης στο βιβλίο του « Πλαπούτας».
Μία διαφορετική, αλλά επίσης λεπτομερή περιγραφή μας δίνει ο Ιωάννης Σιώρης στο βιβλίο του « Αθ. Σιώρης, ο αγωνιστής του 21».
« Σπεύδει ο Ιμπραήμ στη Μεγαλόπολη με στρατό κατά του χωριού του Σιώρη, Ίσαρη, και στρατοπεδεύει από το Δεδέμπεη έως το Μεγαμπέλι, μέρος πεδινό, επίπεδο και μίας ώρας απόστασης από το Ίσαρη.
Πληροφορείται ο Σιώρης την εκστρατεία αυτή και επειδή δεν προλαβαίνει να ζητήσει βοήθεια ούτε του Κολοκοτρώνη στη Καρύταινα, ούτε του Πέτροβα στη Γαράτζα, αποφασίζει να αντιταχθεί μόνος του κατά του Ιμπραήμ.
Ο Ιμπραήμ βλέποντας το Ίσαρη, έχοντας δασώδη περιφέρεια και στενές διόδους, στέλνει τον Πεκύρβεη με μικρό σώμα στρατού, να κατασκοπεύσει τις διόδους αυτές. Στη θέση Κότρωνα, μισή ώρα από το Ίσαρι πέφτει σε ενέδρα του Σιώρη και σκοτώνονται οι περισσότεροι του σώματος καθώς και ο ίδιος ο Πεκύρβεης.
Μαθαίνοντας τα νέα ο Ιμπραήμ, διατάζει μαζική επίθεση κατά του Ίσαρη.
Ο Σιώρης έχοντας ανακόψει τις εισόδους του χωριού και τοποθετώντας στρατό σε καθεμιά από αυτές, καθώς και στο λόφο Βλαχοκοτρωνάκι, είναι έτοιμος για την επικείμενη συμπλοκή.
Η πλούσια βλάστηση προστατεύει τους Έλληνες πολεμιστές, οι οποίοι πυροβολούν αθέατοι. Ήτο τρομερός ο αντίλαλος των λαγγαδίων και των κοιλάδων από το πυκνόν πυρ των όπλων , όστις επολλαπλασίαζε τους κρότους.
Η μάχη διάρκεσε 7 ώρες και η άλωση του Ίσαρη εστάθη αδύνατη. Ο Ιμπραήμ κινήθηκε νότια του χωριού, στις Ράχες, στη σημερινή οδό από το σιδηροδρομικό σταθμό, όπου η πρόσβαση ήταν ευρεία, εύκολη και ανυπεράσπιστη. Έτσι ο Σιώρης υποχώρησε και εγκατέλειψε το Ίσαρη.
Σε αυτή τη μάχη σκοτώθηκαν περίπου 300 Τούρκοι. Από τους άνδρες του Σιώρη έπεσαν ελάχιστοι, εξ¨αυτών και δύο εκλεκτά παλικάρια, ο Γεώργιος Κουτσουμάρης από του Ίσαρη και ο Αντώνης Πρασσάς από το Τσορωτά. Στη μάχη διακρίθηκε ο ανιψιός του Σιώρη, Δράκος, ο οποίος πολέμησε απροφύλακτα και γενναία.
Ο Ιμπραήμ έμεινε στο Ίσαρη για 18 ημέρες, όπου λεηλάτησε και έκαψε όλο το χωριό. Άφησε δε στρατό στον Προφ. Ηλία, στον Αγ. Αθανάσιο, στα Καλλιτσέικα και στο Κωτρονάκι. Κάθε βράδυ, ο Σιώρης αποδεκάτιζε τις φρουρές των Τούρκων, έως ότου μετά από λίγες ημέρες, αποχώρησαν. Έκτοτε και για όσο καιρό έμεινε ο Ιμπραήμ στη Πελοπόννησο ποτέ δεν αποπειράθηκε να ανέβει στο ανεγειρόμενο Ίσαρη…».

Η ιδιαίτερη αυτή ιστορική στιγμή για τους Ισαραίους και το Ίσαρη παραμένει άγνωστη σε πολλούς. Αυτή η στιγμή αναδεικνύει την αποφασιστικότητα και τη θέληση των Ισαραίων αγωνιστών για ελεύθερο βίο και ανεξάρτητη πατρίδα. Ως νεώτεροι, οφείλουμε να γνωρίζουμε τον ηρωισμό τους, να μιμούμαστε την ανδρεία τους και να τιμούμε τη μνήμη τους.

«Στα αριστερά της εικόνας ο Κατριβάνος (Κονταμέτης) Παναγιώτης, γιός του θρυλικού Παναγιώτη Κατριμπάνου και γαμπρός του Μητροπέτροβα από το Ίσαρι, στη μέση ο Αθανάσιος Σιώρης (καπετάν Σιόρ Θανάσης) από Ίσαρι και δεξιά ο Μήτσος Μητροπέτροβας από Γαράντζα».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
1.Δεληγιάννη Καν., Απομνημονεύματα
2.Σιώρη Ιωάννου, <Αθ. Σιώρης, ο αγωνιστής του ’21>
3.Φωτάκου, Απομνημονεύματα
4.Τρικούπη Σπ., Ιστορία της Ελλ. Επαναστάσεως
5.Κυριακόπουλου Δημ., Ίσαρι 1972
6.Τσελάλης Αγησ., Πλαπούτας

=========
Επιστολή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη:

από τον δρα Χάρη Ασημακόπουλο και την ιστοσελίδα isari.gr