Επτά δημοψηφίσματα έχουν διεξαχθεί στη χώρα μας από τότε που συστάθηκε το νεοελληνικό κράτος.

1920:Η κυβέρνηση Δημητρίου Ράλλη προκηρύσσει δημοψήφισμα για τις 5 Δεκεμβρίου με ερώτημα την επιστροφή του βασιλιά Κωνσταντίνου του Α’. Στο δημοψήφισμα δεν συμμετέχουν οι Φιλελεύθεροι. Η επάνοδος του εξόριστου βασιλιά εγκρίνεται με 99%. Το αποτέλεσμα ενοχλεί τις συμμαχικές δυνάμεις και κυρίως τη Βρετανία που δεν επιθυμεί την επιστροφή του φιλογερμανού Κωνσταντίνου. Οι σύμμαχοι παύουν να υποστηρίζουν την Ελλάδα προσφέροντας την υποστήριξή τους προς την Τουρκία. Η αλλαγή της στάσης των συμμάχων θεωρείται ένας από τους παράγοντες που συνέλαβαν καθοριστικά στη μικρασιατική καταστροφή.

1924:Η Δ’ Συντακτική Εθνοσυνέλευση προκηρύσσει δημοψήφισμα για τις 13 Απριλίου με ερώτημα την κατάργηση της μοναρχίας. Η διαδικασία οργανώνεται από την κυβέρνηση Παπαναστασίου. Υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας ψηφίζει το 69,95% των ψηφοφόρων και κατά το 30,05%. Την 1η Μαΐου της ίδιας χρονιάς ορκίζεται πρόεδρος της Δημοκρατίας ο Παύλος Κουντουριώτης.

1935:Προκηρύχθηκε από το διδακτορικό καθεστώς του Γεωργίου Κονδύλη κι έμεινε στην ιστορία ως “νόθο δημοψήφισμα”. Το ερώτημα ήταν η κατάργηση της αβασίλευτης δημοκρατίας. Σύμφωνα με το επίσημο αποτέλεσμα, υπέρ της βασιλευόμενης δημοκρατίας ψήφισε το 97,88% των ψηφοφόρων, ενώ το “όχι” απέσπασε μόλις το 2,12%.

1946:Η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Τσαλδάρη προκηρύσσει δημοψήφισμα για την 1η Σεπτεμβρίου. Οι επιλογές ήταν τρεις: υπέρ ή κατά της επανόδου του βασιλιά και υπέρ της αβασίλευτης Δημοκρατίας. Υπέρ της επανόδου του βασιλιά Γεωργίου Β’ ψήφισε το 69%, κατά το 20% και υπέρ της αβασίλευτης Δημοκρατίας το 11%.

1968:Η χούντα των συνταγματαρχών διενεργεί δημοψήφισμα στις 29 Σεπτεμβρίου για σχέδιο συντάγματος που είχε εκπονήσει η ίδια. Στο δημοψήφισμα – παρωδία το “ναι” αποσπά ποσοστό 92,21% και το “όχι” το 7,79%. Στη διαδικασία δεν είχαν δικαίωμα συμμετοχής οι πολιτικοί κρατούμενοι που είχαν συλληφθεί ή εκτοπιστεί μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967.

1973: Το δεύτερο δημοψήφισμα – παρωδία της απριλιανής δικτατορίας πραγματοποιήθηκε στις 29 Ιουλίου εκείνου του έτους. Τα ερωτήματα σχετίζονταν με την έγκριση μεταρρύθμισης του συντάγματος του 1968, την εκλογή προέδρου (Γεώργιος Παπαδόπουλος) και αντιπροέδρου (Οδυσσέας Αγγελής) της Δημοκρατίας για θητεία οκτώ ετών και την κατάργηση της μοναρχίας. Υπέρ ψήφισε το 78,43% και κατά το 21,57%.

1974:Μετά την πτώση της δικτατορίας, η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή διενεργεί δημοψήφισμα με ερώτημα τη μορφή του πολιτεύματος. Το δημοψήφισμα διενεργήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου. Το 69,2% των ψηφοφόρων ψηφίζει κατά της βασιλευόμενης δημοκρατίας και το 30,82% υπέρ της επαναφοράς του θεσμού της βασιλείας.

2011:Ο Γιώργος Παπανδρέου μιλώντας στην κοινοβουλευτική του ομάδα εξήγγειλε δημοψήφισμα για την απόφαση του κουρέματος του ελληνικού χρέους. Το δημοψήφισμα δεν μπορεί να διεξαχθεί πριν τις αρχές του επομένου Φεβρουαρίου.

Τι λέει το Σύνταγμα της χώρας μας για τα δημοψηφίσματα

1. Σε έκτακτες περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσες και απρόβλεπτης ανάγκης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί, ύστερα από πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου, να εκδίδει πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Οι πράξεις αυτές υποβάλλονται στη Βουλή για κύρωση σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 72 παράγραφος 1, μέσα σε σαράντα ημέρες από την έκδοσή τους ή μέσα σε σαράντα ημέρες από τη σύγκληση της Βουλής σε σύνοδο. Αν δεν υποβληθούν στη Βουλή μέσα στις προαναφερόμενες προθεσμίες ή αν δεν εγκριθούν από αυτή μέσα σε τρεις μήνες από την υποβολή τους, παύουν να ισχύουν στο εξής.

2. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προκηρύσσει με διάταγμα δημοψήφισμα για κρίσιμα εθνικά θέματα, ύστερα από απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας του όλου αριθμού των βουλευτών, που λαμβάνεται με πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου. Δημοψήφισμα προκηρύσσεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με διάταγμα και για ψηφισμένα νομοσχέδια που ρυθμίζουν σοβαρό κοινωνικό ζήτημα, εκτός από τα δημοσιονομικά, εφόσον αυτό αποφασιστεί από τα τρία πέμπτα του συνόλου των βουλευτών, ύστερα από πρόταση των δύο πέμπτων του συνόλου και όπως ορίζουν ο Κανονισμός της Βουλής και νόμος για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής. Δεν εισάγονται κατά την ίδια περίοδο της Βουλής περισσότερες από δύο προτάσεις δημοψηφίσματος για νομοσχέδιο.

3. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε εντελώς εξαιρετικές περιστάσεις μπορεί να απευθύνει προς το Λαό διαγγέλματα, μετά από σύμφωνη γνώμη του Προέδρου της Κυβέρνησης. Τα διαγγέλματα προσυπογράφονται από τον Πρωθυπουργό και δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.