Του Γιώργου Καπράνου

Αφιερώνεται  στη μνήμη του πατέρα μου και σε ολόκληρη εκείνη τη γενιά που έζησε το  Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και την κατοχή.

Όταν ήμασταν μικρά παιδιά, είχαμε πάντα μαζί μας  «το φυλαχτό». Η μάνα , μάς το κρεμούσε με μια μικρή παραμάνα στην αθλητική φανελίτσα, στο αριστερό μας χέρι-«στο χέρι της καρδιάς »,όπως έλεγε-κάθε Σάββατο βράδυ που μας μπανιάριζε στη μεγάλη ξύλινη σκάφη και μας φορούσε καινούρια αλλαξιά.

«Η Παναγιά μαζί σας, αγγελούδια  μου. Το φυλαχτό και τα μάτια σας δεκατέσσερα», μουρμούραγε κάνοντας το σταυρό της. Ένας παράξενος φόβος με κυρίευε.

Μια μέρα που είχα πάει για να παίξω μπάλα στην αλάνα της γειτονιάς,   έβγαλα την μπλούζα μου γιατί ίδρωσα. Αυτό ήταν. Είδε το φυλαχτό ένα μεγαλύτερο παιδί και άρχισε τα πειράγματα. Πήγα στο σπίτι και απαίτησα να το βγάλω. «Μεγάλωσα, δε θέλω να φοράω φυλαχτό», είπα με θυμό. Φοβέρες η μάνα μου ,κλάματα εγώ ,χαλασμός.

Τότε ακούω τον πατέρα μου να με καλεί κοντά του. Όταν έφτανε ο κόμπος στο χτένι, όταν η μάνα είχε εξαντλήσει όλα τα περιθώρια, μίλαγε ο πατέρας. Άνθρωπος βαρύς, σοβαρός με λιγοστές κουβέντες.

Βλοσυρός στην όψη, αλλά με μια καρδιά χρυσάφι. Δε σήκωνε χέρι πάνω μας, αλλά ούτε και αντιρρήσεις σε αυτό που έλεγε.

«Γιώργη, αυτό το φυλαχτό να το φοράς ,παιδί μου. Το γιατί στο έχω κάνει δώρο, θα το καταλάβεις από την ιστορία που θα σου πω».

Κάρφωσα τα μάτια μου στα δικά του ,γιατί μου άρεσε να τον ακούω να μου διηγείται τις δικές του ιστορίες.

Άρχισε, κρατώντας μου το χέρι:

«Εγώ, παιδάκι μου, έκανα φαντάρος πολεμώντας τους Ιταλούς στα χιονισμένα καταράχια της Πίνδου, όπως ξέρεις. Θυμάμαι πως για δέκα μέρες , έβρεχε, έβρεχε ασταμάτητα.

 Το χιόνι κοντά στο ένα μέτρο στις κορφές. Το κρύο από μέρα σε μέρα δυνάμωνε. Εκείνος ο καιρός, ήταν τόσο άγριος, δεν είχα ξαναζήσει τέτοιο καιρό. Ένας παγωμένος αγέρας κοκκίνιζε τα πρόσωπά μας, έκοβε την ανάσα μας. Εμείς τότε ,παιδί μου, δεν ήμασταν στρατιώτες, μήτε άνθρωποι, αγρίμια ήμασταν. Οι ατέλειωτες πορείες, η πείνα, η διαβολεμένη ψείρα, ο φόβος, ο θάνατος του διπλανού, το ξενύχτι, όλα μας είχαν αγριέψει. Θυμάμαι,  είχα φορτωμένο στην πλάτη τον ασύρματο για δέκα μέρες. Πύον μάζευαν τα πλευρά μου, αλλά εκεί ,στο καθήκον. Το βράδυ ,μετά από μια  φοβερή μέρα  παρουσιάστηκε μπροστά μου μια μαυροφόρα. Εγώ λέω πως ήταν η Παναγία.»

«Πατέρα, έχω ακούσει ,ξέρεις, όταν ο άνθρωπος κουράζεται, όταν φοβάται και λίγο ,βλέπει…» ψέλλισα.

«Ξέρω τι θέλεις να πεις. Όχι, όχι, άκουσέ με. Εγώ φυλαχτό δε φορούσα ποτέ μου. Παρουσιάστηκε μπροστά μου και μου έδωσε αυτό το φυλαχτό, λέγοντάς μου: «Αύριο, να μην πας για κάλυψη στο μεγάλο λάκκο που έχουν ανοίξει τα αεροπλάνα.» Και χάθηκε. Σαν καπνός.

Έβαλα το φυλαχτό στην τσέπη του αμπέχονου και περίμενα το ξημέρωμα. Μετά από αυτό δεν μπορούσα να κλείσω μάτι.

Ξημέρωσε η 14η Νοεμβρίου. Οι Ιταλοί άρχισαν να βομβαρδίζουν ασταμάτητα  από νωρίς.

«Καλυφθείτεεεε!» ακούγεται μια φωνή.

   «Όλοι στο άνοιγμααα!», συμπληρώνει μια άλλη.

Βλέπω καμιά τριανταριά στρατιώτες να τρέχουν στο μεγάλο λάκκο να καλυφθούν.  Κοντά κι εγώ με τον ασύρματο. Ξαφνικά θυμάμαι μέσα στον πανικό τη γυναίκα, το φυλαχτό, τα λόγια της.

« Έξω από δωωωω! », φωνάζω και τρέχω γρήγορα γλιστρώντας στη λασπουριά. Κανένας δεν ακολουθεί. Περνούν τα δαιμονισμένα τα αεροπλάνα ,πάλι και πάλι. Φωνές, ουρλιαχτά, πανδαιμόνιο. Όταν απομακρύνθηκε ο κίνδυνος, ανοίγω τα μάτια μου και αντικρίζω ένα απαίσιο και ανατριχιαστικό θέαμα. Και τώρα που σου το λέω ιδρώνω ,παιδί μου, πίστεψέ με. Όλα τριγύρω είχαν γεμίσει πτώματα, διαμελισμένα σώματα, αίματα, αίματα, κατάρα.

Δεν ξέρω αν ήμουν εγώ ο τυχερός ή ο άτυχος. Δεν ξέρω αν ήταν σύμπτωση, πάντως, να, πάρε πάλι το φυλαχτό και πρόσεξε να μην το χάσεις ποτέ.»

Η ιστορία τέλειωσε. Ο πατέρας πήγε στο καφενείο κι εγώ έμεινα αποσβολωμένος και αμίλητος για αρκετή ώρα.

Μην τα πολυλογώ ,το φυλαχτό το έχασα  δυστυχώς. Δεν ξέρω πού και πότε. Αλλά η ιστορία αυτή έμεινε χαραγμένη στην καρδιά μου χωρίς να προσπαθώ-ίσως και να μη θέλω-να την εξηγήσω.

Χθες ,παραμονή της επετείου για το ΄40 ,όπως κάνω πάντα, πήγα να του ανάψω ένα κερί, μου ΄ρθε στο νου και ένοιωσα την ανάγκη να την μοιραστώ μαζί σας.