Το σπήλαιο "Αεράκι" εξερευνήθηκε για πρώτη φορά την Δευτέρα 28 Μαΐου 2018, από τα μέλη της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας (Ε.Σ.Ε.), Δημήτρη Θεοδοσόπουλο, Μαρία Ζερβακάκη και Georgia Manzi, κατόπιν πρόσκλησης στην περιοχή,του Ιωάννη Λαγού, προέδρου της Μαίναλον ΚοινΣΕπ. Ονομάστηκε έτσι από το τοπωνύμιο της περιοχής. 

Στην φωτογραφία η είσοδος του σπηλαίου.
 

Θέση σπηλαίου

Το τοπωνύμιο της περιοχής είναι "Αεράκι" και η είσοδος του σπηλαίου βρίσκεται δίπλα από τον ασφαλτόδρομο που οδηγεί από την Στεμνίτσα προς την Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου Προδρόμου, περίπου 450 μέτρα μετά την διασταύρωση που ξεκινάει δίπλα στο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου. Η περιοχή ανήκει διοικητικά στα όρια της κοινότητας Στεμνίτσας.
 

Υψόμετρο εισόδου:
1005 μέτρα 
 

 

 

 

Ιστορικό εξερεύνησης σπηλαίου

Η ευρύτερη περιοχή του σπηλαίου αποτελεί ένα συχνό πέρασμα, καθώς βρίσκεται στο σταυροδρόμι ανάμεσα στην Στεμνίτσα, στην Δημητσάνα, στην Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου Προδρόμου και στα μονοπάτια του Λούσιου. Κάτοικοι της περιοχής, μεταξύ αυτών και ο Πρόεδρος της Κοινότητας Στεμνίτσας κ. Θωμάς Σαρακηνιώτης, μας ενημέρωσαν για έγκοιλα, οπές και σπήλαια στην περιοχή όπου τον χειμώνα παρατηρείται έξοδος θερμών υδρατμών από αυτά, γεγονός που υποδηλώνει υπόγεια γεωλογική δράση αφενός και αφετέρου πιθανότητα ύπαρξης ενός υπόγειου δικτύου σύνδεσης όλων αυτών των έγκοιλων και σπηλαίων. 
 

Στα πλαίσια εξερεύνησης αυτών των φαινομένων επισκεφτήκαμε το πρωί της Δευτέρας 28 Μαΐου 2018, με την συνοδεία του Νίκου Μαζαράκου την περιοχή Αεράκι, όπου μας υπέδειξε 2 - 3 οπές και έγκοιλα, όπου παρατηρείται το εν λόγω φαινόμενο. Σε ένα από αυτά το μέγεθος ήταν αρκετό για την είσοδο μας και έτσι αποφασίσαμε να μπούμε και να το εξερευνήσουμε.

Η είσοδος του σπηλαίου όπως βρέθηκε: 
 

Είσοδος

Η είσοδος, όπως φαίνεται και στην προηγούμενη εικόνα ήταν φραγμένη με πέτρες και ογκόλιθους. Από το κενό που είχε μείνει, μπορούσε να χωρέσει άνθρωπος, ωστόσο η ομάδα έκρινε ότι για την ασφάλεια μας έπρεπε να την καθαρίσουμε από όλες τις πέτρες και τα σαθρά υλικά που υπήρχαν εκεί. Όπως και κάναμε.

Σχέδιο σπηλαίου

Κατάβαση - αρμάτωμα

Η κεντρική δεσιά έγινε στον κεντρικό κορμό ενός σχοίνου δίπλα και ανατολικά από την είσοδο. Η κατάβαση στο πρώτο στένωμα είναι πλάγια για περίπου 6 μέτρα.
 

Κατόπιν του πρώτου κατεβάσματος φτάνουμε σε μια αίθουσα διαστάσεων 3χ4 μέτρα περίπου και ύψους περίπου 2,5 μέτρα. Υπάρχει πολύ χώμα και λάσπη και καμία ένδειξη σταλακτιτικού υλικού. Αρκετές ρίζες ξεχωρίζουν στην λάσπη.
 

Από την αίθουσα αυτή υπάρχει μια συνέχεια του σπηλαίου με κατεύθυνση Δυτική - Βόρειοδυτική όπου για να κατέβουμε χρειαστήκαμε μια διπλή αλλαγή. Η κατάβαση γίνεται παράλληλα σε μια ασβεστολιθική πλάκα ύψος περίπου 4 μέτρων με μικρό σχετικά πλάτος, δυσκολεύοντας έτσι την κατάβαση αλλά και την ανάβαση η οποία πρέπει να γίνει με χρήση σχοινιού.
 

Πέρα από την συνέχεια του σπηλαίου προς την ασβεστολιθική πλάκα, υπήρχε και μια δεύτερη συνέχεια, η οποία λόγω στένωσης δεν μπορούσε να εξερευνηθεί. Παρόλαυτα φαινόταν καθαρά ότι το σπήλαιο συνεχιζόταν βόρεια και βόρειοδυτικά.

Χαρακτηριστικά του σπηλαίου

Το σπήλαιο είναι αρκετά δροσερό, με έντονη υγρασία και λάσπη. Πιθανότατα ενώνεται με ένα ευρύτερο δίκτυο υπόγειων καναλιών μιας και όπως προαναφέραμε έχει μαρτυρηθεί ότι βγάζει υδρατμούς, όπως και πολλά άλλα στην περιοχή. Οι πολλαπλές συνέχειες του σπηλαίου υποδεικνύουν αυτή την σύνδεση. Η διεύθυνση του σπηλαίου προς το δυτικό στένωμα μας οδήγησε σε έρευνα στην επιφάνεια όπου και εντοπίσαμε μια δεύτερη πιθανή είσοδο - έξοδο του σπηλαίου, η οποία όμως ήταν εξαιρετικά στενή για εξερεύνηση:
 

Βιοποικιλότητα σπηλαίου

Παρατηρήθηκαν δολιχόποδα και αράχνες στην πρώτη αίθουσα. Δεν βρέθηκαν ίχνη ξενιστών, ούτε σκουπίδια, ούτε νεκρά ζωά εντός του.

Γενικές παρατηρήσεις - Εντυπώσεις

Η ευρύτερη περιοχή έχει αρκετά σπήλαια προς εξερεύνηση, διανθισμένα μερικά από αυτά και με λαϊκές ιστορίες. Η διάθεση συνεργασίας των τοπικών παραγόντων και ιθυνόντων είναι εξαιρετικά θετική. Στα ευρύτερα πλαίσια της αποστολής μας έγιναν επαφές με την τοπική κοινότητα Στεμνίτσας, την αδελφότητα της Ιεράς Μονής Φιλοσόφου και της Ιεράς Μονής Προδρόμουκαθώς και με αρκετούς κατοίκους οι οποίοι όλοι είναι θετικοί στο να συνοδέψουν αποστολές σπηλαιολόγων για να εξερευνηθούν τα σπήλαια της περιοχής τους. Ο άνθρωπος κλειδί για όλη αυτή την προσπάθεια, εμπνευστής στην ουσία της όλης συνεργασίας, είναι ο Ιωάννης Λαγός, ο οποίος έχει καταφέρει να ενεργοποιήσει όλον τον κόσμο της περιοχής και κυρίως τους φορείς, με άξονα το μονοπάτι MenalonTrail, του οποίου είναι βασικός εμπνευστής, πρωτεργάτης και πλέον πρόεδρος της ΜΑΙΝΑΛΟΝ ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. που έχει αναλάβει την προβολή του. Το μονοπάτι MenalonTrail είναι το πρώτο πιστοποιημένο μονοπάτι στην Ελλάδα από τον αρμόδιο Ευρωπαϊκό φορέα, την Πανευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Πεζοπόρων (European Ramblers' Association).

Η «Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση για την Προστασία του Μαινάλου», είναι η πρώτη Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση της Πελοποννήσου και η πρώτη δασική Κοιν.Σ.Επ. της Ελλάδας. Σκοποί της είναι :

α) Προστασία του δάσους του Μαινάλου.
β) Συλλογή και επεξεργασία ξερών ξύλων, κλαδιών και εν γένει δασικών υλικών των οποίων επιτρέπεται η απόληψη και χρήση, καθώς και η παραγωγή δασοκομικών προϊόντων, συμπυκνωμάτων ξύλου (pellet) κ.λ.π.
γ) Η ανάπτυξη και προβολή των παλιών μονοπατιών κλπ.

Γύρω από αυτό το μονοπάτι οι τοπικοί παράγοντες βλέπουν μόνο θετικά την ανάπτυξη της περιοχής τους. Σε αυτά τα πλαίσια υπάρχει η διάθεση για να ενταχθούν και στους προορισμούς της περιοχής τα σπήλαια του Μαινάλου, τα οποία κατά βάση είναι ανεξερεύνητα.

Ευχαριστίες
 
Οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Ιωάννη Λαγό, στον άνθρωπο ο οποίος εμπνεύστηκε την όλη αυτή συνεργασία και φρόντισε ώστε η διαμονή μας στην Στεμνίτσα να είναι σαν να είμαστε στο δικό μας χωριό, τον ξενώνα "ΣΤΕΜΝΙΤΣΑ" και την "ΜΑΙΝΑΛΟΝ Κοιν.Σ.Επ."που κάλυψαν το κόστος διαμονής, φαγητού και μετακινήσεων από και προς το βάραθρο.

_____________________________________________________________________

Ομάδα εξερεύνησης - Φωτογραφίες

Μαρία Ζερβακάκη, Μέλος Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας
Georgia Manzi, Μέλος Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας
Θεοδοσόπουλος Δημήτρης, Μέλος Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας
Ιωάννης Λαγός, Πρόεδρος ΜΑΙΝΑΛΟΝ ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ.
 

Από το geomythiki.blogspot.com