Ο πληθυσμός του χωριού, μέσα από διάφορες πηγές, δεν είχε διαφορές από τα χρόνια αμέσως πριν τον πόλεμο και οι κάτοικοι είναι λίγο πάνω από τους 1300. Πρόκειται για ζωντανή κωμόπολη, με διπλούς δασκάλους, όπου τα μαθήματα τα έκαναν σε νοικιαζόμενες ¨σάλες¨ (δωμάτια) κάποιων Ζατουνίτικων σπιτιών. Τέτοια σπίτια ήταν: Του Ηλιόπουλου (Γιάγκου), στου Δρούλια, στου «Ψάλτη», που βρίσκονταν στη Ράχη, στο σπίτι του γιατρού ¨Βασιλάκη¨ πρόκειται για την τελευταία αστυνομία, δίπλα στο σημερινό σχολείο, στο σπίτι του Γιαννακόπουλου καθώς και στο σπίτι του Γιάννη Κολοκοτρώνη, εκεί όπου σήμερα μένει ο Γιάννης Ρωμανός με την οικογένειά του. Δυο δάσκαλοι μας είναι γνωστοί την περίοδο εκείνη, όπου τους συναντάμε και τα επόμενα δύο χρόνια στα εγκαίνια του νέου σχολείου. Είναι ο Θωμάς Θωμόπουλος και η δασκάλα Κούλα (Καντιάν) Στράγκα, η οποία ήρθε στη Ζάτουνα, αμέσως μόλις έλαβε το πτυχίο της στις 10 Δεκ 1914, από το Αρσάκειο με άριστα δέκα. Παντρεύτηκε τον Ζατουνίτη Γεώργιο Αδαμόπουλο, στα επόμενα χρόνια. Ήταν ανιψιά της γυναίκας του γιατρού Δ. Κινινή της Μαριγώς. Του σημερινού μας σχολείου, το κτίσιμο ξεκίνησε το 1919 και ολοκληρώθηκε μόλις το 1920.

Πολλά και διάφορα τα καταστήματα στο χωριό, όπου δέχονταν εκατοντάδες κατοίκους από τα άλλα χωριά για να προμηθευτούν τα αναγκαία τους. Δύο ιερείς υπήρχαν στο χωριό. Ο π. Αγγελής Παπαγεωργίου και ο π. Γεώργιος Παπαχαραλάμπους. Κάθε Κυριακή λειτουργούσαν και οι δύο, σε διαφορετικές ενοριακές εκκλησίες ! Υπήρχε και γιατρός. Ο Δημήτρης (Δημητράκης) Κινινής. Μέχρι συμβολαιογραφείο διέθετε το χωριό και επαγγελματικό φούρνο. Όσο για τις ταβέρνες του; ¨ουκ έστι αριθμός¨!!!

Ας δούμε την κοινωνική του ζωή, μέσα από τις γεννήσεις, βαπτίσεις, γάμους και τέλος τους θανάτους.

Γεννήσεις: Μέσα στο 1917, έχουμε 15 γεννήσεις αγοριών, που είναι οι κάτωθι. Σημειωτέον, ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για τις γεννήσεις κοριτσιών, που θα πρέπει να ήταν άλλα τόσα. Κάποιοι θα αναγνωρίσουν στα ονόματα αυτά, συγγενικά τους πρόσωπα.

Την ίδια χρονιά, έχουμε 10 βαπτίσεις που όλες τους έγιναν, όπως ήταν το συνήθειο, στο σπίτι. Αν ο πατέρας διέθετε χρήματα, τότε κάποιο-α παιδιά, έφερναν την κολυμπήθρα από την εκκλησία. Συνήθως το απέφευγαν για να μην υπάρχει η σχετική είδηση στην αγορά, που είχε αργότερα το αποτέλεσμα του κεράσματος, σε κάποια ταβέρνα. Γνωρίζουμε ότι τον μικρό Κωνσταντίνο Ανδρέα Χούλια, τον βάπτισε ο γιατρός Δημητράκης Κινινής. Τον Αντώνη Πάνου Μανιατόπουλου, τον βάπτισε ο Ζατουνίτης δικηγόρος, Γεώργιος Ν. Κινινής. Υπάρχει καταγεγραμμένη και η βάπτιση της Κατίνας, κόρης του βυρσοδέψη Νικόλη Π. Φίλη και της Χριστίτσας Δ. Δασουρά, την οποία την βάπτισε ο Δημητσανίτης Χαράλαμπος Μαλάμος, επίσης βυρσοδέψης.

Το 1917, έχουμε καταγεγραμμένο και ένα γάμο, που έγινε στη Ζάτουνα, τον μήνα Οκτώβριο, του Βλογγαίου Θεόδωρου Θεοχάρη ή Καντίνη, του Χαραλάμπους, ετών 28. Νύφη ήταν η Ζατουνίτισσα Μαρία, κόρη του Νίκου Χούλια, ετών 24. Κουμπάρα η Μάρθα Τσίτουρα, από την Αράχοβα και το μυστήριο τέλεσε ο π. Γεώργιος Παπαχαραλάμπους.

Από τα αρχεία, της τοπικής εφημερίδας «Ζάτουνα», όπου είναι όλα τα προαναφερόμενα στοιχεία, αντιγράφουμε και πέντε (5) θανάτους μέσα στο 1917.

Οι πηγές πληροφοριών πολλές, που κάποιες φορές έρχονται σε αντίθεση μεταξύ τους, όταν πρόκειται να γίνει διασταύρωση. Ιδιαίτερα σε ημερομηνίες, που τα χρόνια εκείνα δεν τηρούσαν μητρώα με ακρίβεια και απέφευγαν ιδιαίτερα να καταγράφουν ηλικίες γυναικών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι και τούτο: Όταν γεννιόταν ένα παιδί (αγόρι εννοείται) ο πατέρας του πήγαινε στην Κοινότητα να το δηλώσει τις περισσότερες φορές, όταν τελείωνε το όργωμα, τον τρύγο ή όποια άλλη αγροτική ή κτηνοτροφική εργασία είχε. Στο ερώτημα: __ Πότε γεννήθηκε το παιδί; Τις περισσότερες φορές η απάντηση ήταν! _Πρέπει να ήταν «θεριστής» ή πριν την Σαρακοστή… και άλλες τέτοιες αόριστες ημερομηνίες. Σπάνια έχουμε, την εποχή εκείνη, ακριβείς ημερομηνίες. Όταν, κάπου εκεί στην δεκαετία του’60, έπρεπε οι έχοντες ηλικία να καταθέσουν τα χαρτιά τους για να λάβουν την σύνταξη του ΟΓΑ, υπήρξε πρόβλημα με τις γυναίκες που είχαν δηλωθεί, από τους γονείς τους κάποια χρόνια μικρότερες, για ευνόητους λόγους. Ζήτησαν βεβαιώσεις από τα σχολεία, όπου φοίτησαν, έγιναν μαρτυρικές καταθέσεις κ.λ.π. για να λάβουν κάποια ημερομηνία γέννησης, κατάλληλη για να λάβουν την σύνταξή τους.

Το 1917, έχουμε και την πρώτη οργανωμένη δεντροφύτευση του χωριού, από τον Ζατουνίτη Χρήστο Πλασσαρά του Νικολάου (Καίρη), ο οποίος είχε αποκτήσει αρκετά χρήματα, ως μετανάστης σε Σμύρνη και Αμερική και είχε επιστρέψει στο χωριό του. Ο ίδιος την εποχή εκείνη βοήθησε οικονομικά απόρους του χωριού και είχε αφήσει ως Κληροδότημα ένα σεβαστό ποσό για τις ανάγκες των μαθητών του σχολείου, που κάποια χρόνια πολύ αργότερα… χάθηκε!!! Άφησε και άλλο Κληροδότημα, για να παντρεύεται κάθε τέσσερα χρόνια κάποια άπορο κορίτσι. Δυο λόγια ακόμα για αυτόν τον ένθερμο συμπατριώτη. Μετά την επιστροφή του από την Αμερική, παντρεύτηκε την χήρα Σταυρούλα Πράππα, με τέσσερα ορφανά, αλλά πέθανε λίγα χρόνια μετά τον γάμο του. Παρά τις όποιες προσφορές του στο χωριό, οι ντόπιοι τον αποκαλούσαν «Μασόνο»! Το σπίτι του ήταν αυτό σήμερα ονομάζουμε: «Του Νικόλα της Κανέλλας», δίπλα στου Μπιτουνόγιαννη.

Ο Νέος χρόνος, 2017, μας έδωσε αφορμή, -μέσα από 976 λέξεις -για αυτή την αναπόληση των εκατό χρόνων πίσω, στη ζωή του χωριού μας, όπου ζούσαν οι παππούδες και κάποιων οι γονείς.

Από το zatounanews.gr