Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής Εργαζομένων και Ανέργων

Νέο κείμενο πληροφόρησης με θέμα "Δυνατότητα συνέχισης της επαγγελματικής δραστηριότητας και συνταξιοδότηση.

Συντάκτης: Πέννυ Παπαδημητρίου

1. Ισχύουσα νομοθεσία
Στο άρθρο 1 παρ. 2 γ΄ και δ΄ του Ν. 4554/2018 ορίζονται τα εξής:

«…γ) Οι ασφαλισμένοι που, κατά την έναρξη χορήγησης της σύνταξης, συνεχίζουν την απασχόλησή τους ως μισθωτοί ή μη μισθωτοί, διέπονται από τις διατάξεις περί απασχόλησης συνταξιούχων. Στις περιπτώσεις αυτές δεν απαιτείται η διακοπή της επαγγελματικής δραστηριότητας, όπως προβλέπεται ανά πρώην ασφαλιστικό φορέα, και η συνέχιση της απασχόλησης δηλώνεται στην αίτηση συνταξιοδότησης.

δ) Ειδικά για τους ασφαλισμένους επαγγελματίες οδηγούς, εκπαιδευτές και αυτοκινητιστές για τους οποίους απαιτείται, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, η κατάθεση της επαγγελματικής άδειας οδήγησης για την έναρξη της συνταξιοδότησης, το δικαίωμα σύνταξης ξεκινά την πρώτη του επόμενου μήνα της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης κατάθεσης της επαγγελματικής άδειας οδήγησης. Σε αντίθετη περίπτωση, η χορήγηση της σύνταξης ξεκινά την πρώτη ημέρα του επόμενου μήνα από εκείνον εντός του οποίου κατατέθηκε η επαγγελματική άδεια οδήγησης.

Κατά τα λοιπά ισχύουν τα οριζόμενα στην περίπτωση α΄...».

2. Υπαγόμενα πρόσωπα

Με την ανωτέρω διάταξη εισάγεται σημαντική αλλαγή των μέχρι την ημερομηνία ισχύος του νόμου (18.7.2018) καταστατικών διατάξεων ορισμένων φορέων που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ ως προς την απαίτηση για διακοπή της απασχόλησης του υποψήφιου συνταξιούχου. Έτσι πλέον, προκειμένου να ασκηθεί το συνταξιοδοτικό δικαίωμα, δεν απαιτείται διακοπή της επαγγελματικής δραστηριότητας των :

• Ελεύθερων επαγγελματιών. Όλες οι αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος που υποβάλλονται από ελεύθερους επαγγελματίες οι οποίοι επιθυμούν να διατηρήσουν τη δραστηριότητά τους ως απασχολούμενοι συνταξιούχοι εξετάζονται κατ’ ουσίαν κανονικά.

• Των επαγγελματιών που κατέχουν ειδική άδεια άσκησης συγκεκριμένου επαγγέλματος (π.χ. φυσικοθεραπευτές, οδοντοτεχνίτες, βενζινοπώλες, ηλεκτρολόγοι κ.λπ.), την οποία την άδεια θα εξακολουθήσουν να την κατέχουν για όσο χρονικό διάστημα δραστηριοποιούνται μετά την κατάθεση της αίτησης συνταξιοδότησης. Τονίζεται όμως ότι –σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία– ειδικά για τους ασφαλισμένους επαγγελματίες οδηγούς, εκπαιδευτές και αυτοκινητιστές απαιτείται σε κάθε περίπτωση η κατάθεση της επαγγελματικής άδειας για την έναρξη της συνταξιοδότησής τους.

3. Αίτηση συνταξιοδότησης – συνέπειες διατηρήσης της επαγγελματικής δραστηριότητας

• Στην αίτηση συνταξιοδότησης τα ανωτέρω πρόσωπα υποχρεούνται να δηλώσουν ότι συνεχίζουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα ως μισθωτοί ή μη μισθωτοί.
• Τα πρόσωπα που δηλώνουν ότι συνεχίζουν τη επαγγελματική δραστηριότητά τους –και η οποία τυγχάνει υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ– λαμβάνουν την κύρια και επικουρική σύνταξή τους, αλλά το ακαθάριστο ποσό αυτών καταβάλλεται μειωμένο κατά 60%. Το μειωμένο ποσό της κύριας και επικουρικής σύνταξης καταβάλλεται για όσο χρόνο απασχολούνται ή διατηρούν τη δραστηριότητά τους.
• Σε περίπτωση που δεν υποβληθεί η σχετική δήλωση συνέχισης της δραστηριότητας και συνεπώς οι φορείς δεν προβούν σε περικοπή της σύνταξης, γίνεται καταλογισμός σε βάρος του συνταξιούχου του ποσού που θα έπρεπε να παρακρατηθεί σύμφωνα με τα ανωτέρω, ενώ το καταλογισθέν ποσό επιβαρύνεται με ετήσιο επιτόκιο 4,56%.
• Τέλος, τα πρόσωπα που συνεχίζουν τη δραστηριότητά τους καταβάλλουν τις προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές κύριας, επικουρικής ασφάλισης. Σημειώνεται πως σε ό,τι αφορά τους αυτοαπασχολουμένους έχει καταργηθεί πλέον η προβλεπόμενη από το προϊσχύον καθεστώς προσαύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 50%.

4. Επαγγελματίες οδηγοί - εκπαιδευτές - αυτοκινητιστές

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, οι ασφαλισμένοι επαγγελματίες οδηγοί, εκπαιδευτές και αυτοκινητιστές απαιτείται σε κάθε περίπτωση να καταθέσουν την επαγγελματική τους άδεια προκειμένου να συνταξιοδοτηθούν.

Ωστόσο, στην κατηγορία αυτή υπάρχει η εξής διάκριση:
i. Η ημερομηνία κατάθεσης της επαγγελματικής άδειας καθορίζει την έναρξη καταβολής της σύνταξης:
Σύμφωνα με τον κανόνα αυτό, το δικαίωμα ξεκινά την πρώτη μέρα του μήνα που έπεται εκείνου κατά τον οποίο υποβάλλεται η αίτηση συνταξιοδότησης λόγω γήρατος μόνο εφόσον η επαγγελματική άδεια οδήγησης κατατεθεί εντός του μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. Στην περίπτωση που κατατεθεί μεταγενέστερα, η έναρξη συνταξιοδότησης τοποθετείται στην πρώτη ημέρα του μήνα που έπεται εκείνου κατά τον οποίο κατατέθηκε η επαγγελματική άδεια οδήγησης.

Για παράδειγμα, για τους ασφαλισμένους των οποίων η ειδικότητα της τελευταίας απασχόλησης ήταν αυτή του αυτοκινητιστή, ιδιοκτήτη αυτοκινήτου δημόσιας χρήσης, μισθωτού οδηγού ή εκπαιδευτή, καθώς και για τους ασφαλισμένους των οποίων το συνταξιοδοτικό δικαίωμα θεμελιώνεται με χρόνο ασφάλισης στο τ. ΤΣΑ, που μεταφέρθηκε στο τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 984/1979, η ημερομηνία
κατάθεσης της επαγγελματικής άδειας οδήγησης καθορίζει την ημερομηνία έναρξης συνταξιοδότησης, ακόμη και αν έχουν πάψει από καιρό να απασχολούνται ως επαγγελματίες οδηγοί. Το ίδιο ισχύει και για τους λοιπούς αυτοαπασχολούμενους ασφαλισμένους στο τ. ΤΕΒΕ-τ. ΤΑΕ οι οποίοι προγενέστερα είχαν και χρόνο ασφάλισης στο τ. ΤΣΑ.
ii. Η ημερομηνία κατάθεσης της επαγγελματικής άδειας δεν καθορίζει την έναρξη συνταξιοδότησης.
Στην περίπτωση αυτή, η σύνταξη πρέπει να αρχίζει να καταβάλλεται από την πρώτη μέρα του επόμενου μήνα της κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, εφόσον η κατάθεση της επαγγελματικής άδειας, που είναι απαραίτητο δικαιολογητικό, γίνει μέσα στην προβλεπόμενη εκ της νομοθεσίας προθεσμία, δηλαδή μέχρι την τελευταία (ημερολογιακή) ημέρα του έκτου (6ου) μήνα που έπεται του μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. Διαφορετικά η αίτηση συνταξιοδότησης απορρίπτεται.

Για παράδειγμα, για τους επαγγελματίες μισθωτούς οδηγούς και εκπαιδευτές που έχουν διακόψει από καιρό την απασχόλησή τους με αυτές τις ειδικότητες και οι οποίοι θεμελιώνουν σύνταξη με το χρόνο ασφάλισης στο τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με οποιαδήποτε άλλη ειδικότητα, η ημερομηνία κατάθεσης της επαγγελματικής άδειας οδηγού δεν επηρεάζει την ημερομηνία έναρξης συνταξιοδότησης, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να κατατεθεί εντός της προαναφερθείσας προθεσμίας. Το ίδιο ισχύει και για τους αυτοαπασχολουμένους οι οποίοι κατέχουν επαγγελματική άδεια οδηγού, πλην όμως δεν άσκησαν ποτέ το επάγγελμα του μισθωτού οδηγού ή του αυτοκινητιστή.

5. Οφειλόμενες εισφορές

Όλα τα ανωτέρω εφαρμόζονται σε συνδυασμό με τις ισχύουσες διατάξεις που συναρτούν τη χορήγηση σύνταξης με την καταβολή οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών.