«On the Internet, nobody knows you’re a dog» είναι η λεζάντα της διάσημης γελοιογραφίας, που είναι και η φωτογραφία του άρθρου. Σε ελεύθερη μετάφραση θα μπορούσε να τεθεί και ως ερώτημα «Είσαι σίγουρος ότι ξέρεις ποιος είναι στην άλλη άκρη της γραμμής;». Παρά την ηλικία της (δημοσιεύτηκε το 1993) η γελοιογραφία αυτή είναι άκρως επίκαιρη και συνοψίζει νομίζω το όλο θέμα με την ασφάλεια στο Διαδίκτυο με τον πιο γλαφυρό τρόπο. Απλώς παλαιότερα τα πράγματα ήταν πιο αθώα ενώ σήμερα η διείσδυση του Διαδικτύου στο σύνολο του κοινωνικού και επαγγελματικού κόσμου είναι τέτοια που δικαιολογεί την ύπαρξη της «Παγκόσμιας Ημέρας Ασφαλούς (Πλοήγησης στο) Διαδικτύου» και σχετικών οργανισμών και φορέων όπως το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου (με τη Δράση saferinternet.gr), η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος αλλά και διαφημιστικά σποτ όπως το «Pou einai o Mitsos» (savemitsos.gr).

Πως μπορεί κάποιος όχι μόνο να προστατευτεί αλλά να μάθει να προστατεύεται; (κατά το γνωστό «give a man a fish and you feed him for a day. Teach a man to fish and you feed him for a lifetime»). Προτείνω τα εξής:

• Το Διαδίκτυο είναι όπως το βάζο με το μέλι. Το να απαγορεύσεις την χρήση του έχει στο τέλος το αντίθετο αποτέλεσμα.
• Η δημιουργία φόβου γύρω από τις υπηρεσίες του Διαδικτύου και τη χρήση τους δεν βοηθά. Το ζητούμενο είναι ο χρήστης να μάθει να κάνει συνειδητές επιλογές και να αποκτήσει κριτική σκέψη.
• Η απόκτηση εμπειρίας είναι πάρα πολύ σημαντική. Σε συνδυασμό με την διακριτική επίβλεψη και την σωστή καθοδήγηση είναι το μόνο αυθεντικό εφόδιο που μπορεί να προστατέψει τους χρήστες όλων των ηλικιών από τις ψηφιακές κακοτοπιές.

Πέραν αυτών, είναι πολύ σημαντικό να προσέξετε και να ελέγξετε τι ακριβώς «κατεβάζετε» από το Διαδίκτυο. Είναι απίστευτο το πόσο λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν ποια προγράμματα υπάρχουν στον υπολογιστή τους και κυρίως από πού προήλθαν και πότε εγκαταστάθηκαν; Σε επόμενο άρθρο θα δούμε ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα λογισμικού που αποκτήσαμε ξαφνικά χωρίς να το ζητήσουμε αλλά και χρήσιμες συμβουλές προς ναυτιλλομένους.

Δημήτρης Πανταζόπουλος
Καθηγητής Πληροφορικής, MSc