Με την ευκαιρία της γιορτής της Πολεμικής μας Αεροπορίας, ας κάνουμε μια μικρή αναδρομή στην ιστορία του αεροδρομίου Τρίπολης, που έχει τη δική του ξεχωριστή σημασία για την πόλη μας και για την Αρκαδία, καθώς ξεκίνησε να υπάρχει από τις πρώτες ημέρες που κατέκτησε ο άνθρωπος τους ουρανούς.

Πρώτες ενέργειες τις ίδρυσης του αεροδρόμιο Τριπόλεως άρχισαν να γίνονται μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο την εποχή του Εμφυλίου. Χρειαζόταν να υπάρχει ένα υποτυπώδες αεροδρόμιο για τον εφοδιασμό των φαντάρων. Έτσι, στον Μαντζαγρά, στην περιοχή Βαρκά, το 1947 έγινε ο πρώτος αεροδιάδρομος. Ο τόπος ήταν πεδινός και καλλιεργείτο σιτάρι.

Πρώτες προσγειώσεις έγιναν από τα αεροπλάνα ΕΠΑΡ, που ήταν αναγνωριστικά αεροπλάνα τα οποία φωτογράφιζαν την περιοχή. Όταν μάλιστα το προσγείωνε ο τότε σμηναγός, το πήγαινε κοντά σε μια γκορτσιά που υπήρχε και το έδενε. Επειδή χρειάζονταν να γίνονται περισσότερες προσγειώσεις και πιο ασφαλείς, έφεραν ένα τοπικό μηχάνημα και έστρωσε ένα κομμάτι.

Αρχικά ο διάδρομος ήταν από Ανατολή προς Δύση. Όμως επειδή ήταν μικρή η απόσταση από τα βουνά (προς το Μερκοβούνι και προς το Πέλαγος) και τα αεροπλάνα ήταν μεγαλύτερα, χρειάστηκε να γίνει άλλος διάδρομος και με άλλη κατεύθυνση από Βορρά προς Νότο. Τα γκρέιντερ ήρθαν με την εταιρεία ΑΜΑΚ το 1948 - 1949 και έφτιαξαν τον διάδρομο καλύτερα.

Τα χωράφια τα απαλλοτρίωσαν χωρίς να αποζημιωθούν οι ιδιοκτήτες. Όμως πήραν όλους τους εργάτες για την κατασκευή του αεροδρομίου. Τα γραφεία της εταιρίας ήταν στο ξενοδοχείο Μαίναλον. Έγινε η ασφαλτόστρωση του αεροδιαδρόμου και κάποια κτίρια. Η περίφραξη του αεροδρομίου έγινε το 1949 αλλά όχι στη σημερινή μορφή. Η πύλη ήταν περίπου 50 μέτρα πιο μέσα. Ο δρόμος περνούσε μέσα από το χωριό και τα μηχανήματα και τα φορτηγά δεν χωρούσαν. Έτσι, έφτιαξαν τον δρόμο που γνωρίζουμε σήμερα και που οδηγεί στην πύλη.

Η αποζημίωση ως χωράφια 1.500 μ. (μη ποτιστικά και μη καλλιεργήσιμα) άρχισε να καταβάλλεται μετά το 1958. Πάντα γίνονταν οι προσπάθειες να είναι αεροδρόμιο πρώτης γραμμής. Το 1949 που είχε κοπεί η σιδηροδρομική συγκοινωνία από τις ανατινάξεις των γεφυρών (Αχλαδόκαμπου κ.ά.) λειτούργησε και ως πολιτικό, με την ΤΑΕ να έχει τα γραφεία της στην πλατεία Κολοκοτρώνη κάτω από το ξενοδοχείο Μάιναλον. Οι πτήσεις ήταν τρεις φορές την εβδομάδα αλλά μετά που φτιάχτηκαν οι οδικοί άξονες και οι σιδηροδρομικές γραμμές κρίθηκε ασύμφορο και διεκόπη η λειτουργία του ως πολιτικό αεροδρόμιο. Έπειτα άρχισε να λειτουργεί και πάλι ως στρατιωτικό. Έφεραν το 1950 πέντε σμηνίτες και ένα ανθυποσμηναγό, το επώνυμό του ήταν Μπιρμπίλης και καταγόταν από την Τρίπολη.  Μετά το 1955 έγινε κέντρο εκπαιδεύσεως.

Πρώτες ενέργειες να γίνει κέντρο εκπαιδεύσεως έγιναν από το αρχηγό της Αεροπορίας Πτέραρχο Βλαντούση (από την Τρίπολη) και από τον επισμηναγό Σίδερη.

Το 1956 στη ΒΑΛΕ (Βασιλική Λέσχη Ελλάδος) παραχώρησε το αρχηγείο της Αεροπορίας ήρθε και έκανε τους πρώτους αγώνες πανελλαδικά με ανεμόπτερα στην επέτειο της Άλωσης της Τρίπολης. Μάλιστα έγιναν εκείνη τη χρονιά και τα εγκαίνια του Αεραθλητικού Κέντρου Τρίπολης το οποίο ήταν και το πρώτο του είδους του στην Ελλάδα.

Το πέταγμα γινόταν ως εξής: Ένα μηχάνημα τραβούσε με συρματόσκοινο το ανεμόπτερο με δύναμη και κάποια στιγμή το άφηνε και με τα ανοδικά ρεύματα το ανεμόπτερο πετούσε.

Το αεροδρόμιο δεν χρησιμοποιείτο πολύ συχνά για προσγειώσεις, αλλά μόνο για έκτακτες ανάγκες. Ο πύργος έλεγχου με το ανεμούριο στην κορυφή αρχικά βρισκόταν στην είσοδο στη σημερινή πύλη λίγο πιο αριστερά. Υπάρχει ακόμα το κτίριο. Έπειτα φτιάχτηκαν οι θάλαμοι και οι αίθουσες. Από το 1973 άρχισε να γίνεται επίσημα κέντρο κατατάξεως με την ονομασία 124 ΠΒΕ.

Χρόνια πολλά στην Πολεμική Αεροπορία, χρόνια πολλά στην 124 ΠΒΕ.

ΧΡΗΣΤΟΣ Η. ΜΗΤΣΙΑΣ

Το παρόν άρθρο αποτελεί προδημοσίευση από το υπό έκδοση βιβλίο μου για την ιστορία της παλιάς Τρίπολης.

Για να επικοινωνήσετε με τον κ. Μήτσια στείλτε του email στο xristoshmitsias@hotmail.com