Στους παράγοντες που διαμορφώνουν την κοινωνική λειτουργία του κράτους συγκαταλέγεται και ο κρατικο-γραφειοκρατικός μηχανισμός ο οποίος με την κακή διοίκηση και την έλλειψη εκσυγχρονισμού υποβαθμίζει την ποιότητα των υπηρεσιών εντείνοντας τις ανισότητες.
Δεν θα αναφερθώ εκ νέου στη γραφειοπαθολογία του κρατικο-διοικητικού συστήματος γιατί το ανέπτυξα με κάθε λεπτομέρεια στο τελευταίο άρθρο μου με τίτλο «Η κρατικο-διοικητική κρίση συντηρεί την οικονομική».

Σε περίοδο οικονομικής κρίσης που οι ανάγκες υγείας, παιδείας, πρόνοιας κλπ οξύνονται και σε συνδυασμό με την ανεργία οι επιπτώσεις στις κοινωνικές δομές και σχέσεις είναι οδυνηρές, το κράτος χρεώνεται την κρίση που γίνεται κρίση του κράτους πρόνοιας. Έτσι σε συνθήκες κρίσης, το κράτος πρέπει να καλύπτει τις απαιτήσεις για τη διεύρυνση της κοινωνικής του λειτουργίας με σειρά αναπτυξιακών μέτρων και να μην ακολουθεί τις λύσεις που προτείνονται από την πλευρά της λογικής των αναγκών του κεφαλαίου που έχουν να κάνουν με περικοπές πόρων που προορίζονται για το κράτος πρόνοιας και με αφαιρέσεις υπηρεσιών του Δημόσιου στους τομείς της υγείας, παιδείας κλπ.
Όμως σε καιρό κρίσης υπάρχει και η λογική της άλλης πλευράς των εργαζομένων και εκείνων που υφίστανται πιο έντονα τις επιπτώσεις που απαιτεί την ανάπτυξη των Δημοσίων επενδύσεων σε υποδομές του κοινωνικού εξοπλισμού ( σχολεία, νοσοκομεία, πανεπιστήμια κλπ) που προωθούν την απασχόληση και αυξημένες χρηματοδοτήσεις για την κοινωνική πρόνοια.
Στις λογικές αυτές θα πρέπει να προστεθεί και η λογική της κομισιόν σε περιόδους οικονομικών κρίσεων αφού πρώτα την εντοπίσουμε, να δούμε σε ποια κατεύθυνση κινείται και ποιες αντιλήψεις προσεγγίζει, έτσι ώστε να τις συνεκτιμήσουμε όλες και να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας.
Κατ’ αρχήν στους στόχους της Ένωσης, η ευημερία των Λαών της αποτελεί τον σπουδαιότερο παράγοντα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης προφανώς σε συνθήκες οικονομικής σταθερότητας, γιατί σε συνθήκες κρίσης υπάρχει κενό που σημαίνει ότι ανακόπτεται και κατ’ επέκταση η ολοκλήρωση. Για να καλυφθεί αυτό το κενό (συνειδητό;) πρέπει να επιτευχθεί υψηλό επίπεδο απασχόλησης, να διαμορφωθούν και να εφαρμοστούν κατάλληλες κοινωνικές πολιτικές που βελτιώνουν τις συνθήκες διαβίωσης και προωθούν την κοινωνική προστασία σε κράτη-μέλη πρόνοιας.
Ωστόσο αυτές οι κοινωνικές πολιτικές-αν ποτέ διαμορφωθούν- δεν πρόκειται να αποδώσουν, γιατί προσκρούουν στο ιδεολογικά συντηρητικό σύμφωνο σταθερότητας στο οποίο δεν προβλέπονται παρεκκλίσεις σε καιρό κρίσης. Κατά συνέπεια κάτω από συνθήκες κρίσης του κράτους πρόνοιας, η προσκολλημένη στις πολιτικές σύγκλησης των οικονομιών και του δημοσιονομικού συστήματος κοινοτική Ευρώπη δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς τη χάραξη νέων πολιτικών που να στοχεύουν στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης ιδιαίτερα στις πιο ευάλωτες ομάδες του Ευρωπαϊκού πληθυσμού. Δεν μπορεί να αρκείται στην ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών και των κεφαλαίων όταν σήμερα υπάρχει υψηλό επίπεδο ανεργίας, όταν η νέα φτώχεια έχει κάνει την εμφάνισή της και συρρικνώνεται επικίνδυνα το κράτος πρόνοιας αντί να ενισχύεται.
Συμπερασματικά, η λογική της κομισιόν συμπίπτει με την πλευρά της λογικής των αναγκών του κεφαλαίου για δραστική μείωση του κοινωνικού κράτους και επί πλέον, απαιτεί απαρέγκλιτη πειθαρχία στο σύμφωνο σταθερότητας. Αυτές οι λογικές δεν βρίσκουν σύμφωνο κάθε πολίτη που προβληματίζεται, ανησυχεί και αγωνιά για την τύχη του κοινωνικού κράτους. Επομένως, σε συνθήκες ύφεσης δεν δικαιολογείται πειθαρχία σε σύμφωνο της μονόπλευρης λιτότητας σε βάρος δηλ. των εργαζομένων και των κοινωνικών τους κεκτημένων που δικαιώνουν πανηγυρικά τους ευρωσκεπτικιστές και τους αντιευρωπαϊστές. Αντίθετα, επιβάλλεται η προσαρμογή του στα νέα δεδομένα δηλ. να «χαλαρώνει» μέχρις ότου υπάρξει ανάκαμψη της οικονομίας και παράλληλα να ενισχύεται με περισσότερους πόρους το Ευρωπαϊκό κοινωνικό ταμείο για την προώθηση των δυνατοτήτων απασχόλησης. Άρα προς την κατεύθυνση αυτή πρέπει να κινηθεί ο επανεκλεγείς αρχικομισάριος κ. Μπαρόζο αν πραγματικά πιστεύει στην ευημερία των Λαών σε κράτη-μέλη πρόνοιας. Και λέω «αν πιστεύει» γιατί τα δείγματα που έδειξε, φανερώνουν ότι εξέφραζε και υλοποιούσε με συνέπεια τη συντηρητική λογική στην αντιμετώπιση της κρίσης.
Διαφορετικά, απαιτείται σκληρή διαπραγμάτευση με την κομισιόν για παράταση των μέτρων που επιβάλλει το σύμφωνο σταθερότητας τουλάχιστον για 3 χρόνια, ώστε:
με την καθιέρωση ενός δίκαιου φορολογικού συστήματος αναδιανομής του εισοδήματος και σε συνδυασμό με τον εξορθολογισμό των Δημόσιων δαπανών, την ενίσχυση των φοροελεγκτικών και φοροεισπρακτικών μηχανισμών, την αποτελεσματική ανασυγκρότηση της Δημόσιας διοίκησης και την αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων, να μειώνεται σταδιακά το δημοσιονομικό έλλειμμα και το Δημόσιο χρέος και παράλληλα να ενισχύεται το κοινωνικό κράτος.
Ωστόσο, η διαπραγμάτευση θα στεφθεί με επιτυχία, μόνο όταν φτάσει στα «αυτιά» των κομισάριων ένα ηχηρό μήνυμα του Ελληνικού Λαού που του δίνεται η ευκαιρία να το στείλει με τις μεθαυριανές εκλογές, εμπιστευόμενος με ισχυρή πλειοψηφία τις ευρωπαΐστριες πολιτικές δυνάμεις που εκφράζουν την αλλαγή, ένα νέο μοντέλο κοινωνίας που θα τη διακρίνει η συμμετοχή, η συνέπεια, η αλληλεγγύη, η διαφάνεια, η αξιοκρατία, η αξιοπιστία και η αξιοπρέπεια σ’ ένα κράτος δικαίου και πρόνοιας.
Τρίπολη 21-9-2009

του Σάββα Σαββάκη τ. αντιδημάρχου Τρίπολης