Ο «Κλεισθένης 1», ονομασία με την οποία είναι γνωστό το κείμενο «Μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης – Εμβάθυνση της Δημοκρατίας – Ενίσχυση της Συμμετοχής – Βελτίωση της οικονομικής και αναπτυξιακής λειτουργίας των ΟΤΑ [Πρόγραμμα ''ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι''] – Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των ΦΟ.ΔΣ.Α – Ρυθμίσεις για την αποτελεσματικότερη, ταχύτερη και ενιαία άσκηση των αρμοδιοτήτων σχετικά με την απονομή ιθαγένειας και την πολιτογράφηση – Λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας ΥΠΕΣ» είναι πλέον νόμος του κράτους.

Βάσει των διατάξεών του θα πραγματοποιηθούν οι επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές.

Εκτός, όμως, από την απλή αναλογική, για την οποία έχει γίνει πολύς λόγος όλον αυτόν τον καιρό που το νομοσχέδιο ήταν σε διαβούλευση, ο «Κλεισθένης 1» φιλοδοξεί να ενεργοποιήσει διατάξεις που δεν είχαν λειτουργήσει ούτε όταν είχαν θεσπιστεί το 2010, όπως αναφέρεται στην αιτιολογητική - εισηγητική έκθεση του κειμένου.

Μία από αυτές, αφορά στα Συμβούλια Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων. Στο Άρθρο 79, λοιπόν, ορίζεται ότι το άρθρο 78 του Ν. 3852/2010 αντικαθίσταται με τα όσα προβλέπει ο «Κλεισθένης 1»:

Σε κάθε Δήμο συγκροτείται, με απόφαση του Δημοτικού Συβουλίου, το Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων, το οποίο έχει συμβουλευτική λειτουργία προς το Δημοτικό Συμβούλιο για θέματα που άπτονται της ζωής των μεταναστών και προσφύγων. Το Συμβούλιο Ένταξης αποτελείται από ένδεκα μέλη: έξι δημοτικούς συμβούλους και πέντε εκπροσώπους των επίσημων φορέων των μεταναστών ή προσφύγων. Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν αναγνωρισμένοι φορείς σε τοπικό, δημοτικό, επίπεδο, το Δημοτικό Συμβούλιο καλεί τους αναγνωρισμένους φορείς της Περιφέρειας να προτείνουν εκπρόσωπο. Αν δεν υπάρχει ούτε περιφερειακά αναγνωρισμένος φορέας, τότε καλεί «ομοσπονδιακούς», όπως αναφέρει, φορείς να προτείνουν δικό τους εκπρόσωπο, αλλιώς απευθύνεται στους εθνικά αναγνωρισμένους φορείς.

Δεν ήταν η σημερινή κυβέρνηση εκείνη που ψήφισε για πρώτη φορά τη συγκεκριμένη διάταξη, ωστόσο φαίνεται αποφασισμένη να την εφαρμόσει, παρά τα προβλήματα που ίσως υπάρξουν. Το 2010, όταν πρωτοψηφίστηκε, τα πράγματα στην Ελλάδα ήταν εντελώς διαφορετικά ως προς το μεταναστευτικό και το προσφυγικό, καθώς δεν είχαμε αντιμετωπίσει τη σημερινή μετακίνηση πληθυσμών. Σήμερα, εφόσον εφαρμοστούν τα όσα ορίζονται στον «Κλεισθένη 1», η κυβέρνηση θεωρεί ότι με την εκπροσώπηση των μεταναστών και προσφύγων στα Δημοτικά Συμβούλια θα προωθηθούν καίριας σημασίας ζητήματα, όπως η ένταξή της στην τοπική κοινωνία, η ανάπτυξη τοπικών δράσεων που θα την ενθαρρύνουν, η ισχυροποίηση των δεσμών με τη δημοτική αρχή ή με άλλες δημόσιες αρχές, η επίλυση των προβλημάτων που τυχόν αντιμετωπίζουν.

Εύλογα γεννάται ένα ερώτημα, κατά πόσον υπάρχουν φορείς εκπροσώπησης σε περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο όχι μόνο στον Δήμο Τρίπολης αλλά γενικότερα στην Ελλάδα. Αλλά και κατά πόσον θα βοηθήσει την επίλυση των προβλημάτων ή την καλυτέρευση των συνθηκών της ζωής των προσφύγων στον Δήμο Τρίπολης, για παράδειγμα, η ανάμειξη στο συμβουλευτικού οργάνου του ΔΣ εκπροσώπων φορέων προσφύγων και μεταναστών που ζουν σε άλλες πόλεις. Οπωσδήποτε η εκπροσώπηση όλων των μελών της κοινωνίας μας είναι σημαντική και στόχο έχει την ομαλή συμβίωση όλων και ως βήμα είναι θετικό. Η Τρίπολη μόλις ξεκίνησε να φιλοξενεί πρόσφυγες από τη Συρία, μέσω του προγράμματος της Ύπατης Αρμοστείας που «τρέχει» η Αναπτυξιακή Πάρνωνα, και μέχρι στιγμής δεν έχουν αναφερθεί προβλήματα. Το Δημοτικό Συμβούλιο μόλις κατά την τελευταία συνεδρίαση ψήφισε την παραχώρηση αιθουσών στο 4ο Δημοτικό Σχολείο Τρίπολης, προκειμένου οι πρόσφυγες να κάνουν μαθήματα ελληνικών.

(Υπάρχει μια «χαριτωμένη», ας πούμε, λεπτομέρεια σε αυτό: κάποιοι δημοτικοί σύμβουλοι νόμιζαν ότι πρόκειται για μαθήματα σε προσφυγόπουλα, ενώ η απόφαση αφορά σε ενηλίκους. Επίσης, αδεν γνωρίζουμε κατά πόσον η δημοτική αρχή έχει ενημερωθεί και για αυτό το ζήτημα, καθώς ποτέ δεν συζητήθηκε, όπως είχε προταθεί τόσο από τον κ. Νικολάου όσο και από τον κ. Τζιούμη, ο «Κλεισθένης 1» στο Δημοτικό Συμβούλιο κατά την περίοδο της δημόσιας διαβούλευσης.)

Σύμφωνα με τα όσα ορίζει ο «Κλεισθένης 1», στο Συμβούλιο Ένταξης πρόεδρος ορίζεται ένας από τους έξι δημοτικούς συμβούλους που θα συμμετάσχουν σε αυτό. Η θέση είναι τιμητική και άμισθη, όπως αναφέρεται ξεκάθαρα.

Τέλος, τον Δεκέμβριο κάθε έτους, καθίσταται υποχρεωτική η υποβολή ετήσιας έκθεσης στην οποία θα καταγράφονται οι διαπιστώσεις του οργάνου αναφορικά με τα ζητήματα αρμοδιότητάς του, και θα προτείνονται συγκεκριμένα μέτρα για τη βελτίωση των συνθηκών της ζωής των προσφύγων και μεταναστών σε επίπεδο Δήμου. Η ετήσια έκθεση θα συζητείται στο Δημοτικό Συμβούλιο και μάλιστα εντός πολύ συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος (δείτε ΕΔΩ).

Για να επιτύχει το Συμβούλιο Ένταξης, όπως αναφέρει η Δήμητρα Κονδύλη στην εισήγησή της «Τα Συμβούλια Ένταξης Μεταναστών: ρόλος, αναγκαιότητα & σημασία λειτουργίας. Παραδείγματα από την ευρωπαϊκή εμπειρία και την Ελλάδα» (ΕΚΚΕ, 2011), χρειάζεται η βούληση των Δημοτικών Αρχών, των μεταναστών για πολιτική συμμετοχή, του τοπικού πληθυσμού για την από κοινού διαμόρφωση της τοπικής
ζωής /κοινωνική και πολιτική συμμετοχή.

Η Τρίπολη είχε πάντοτε μετανάστες. Ενδεχομένως αν από το 2010 είχαμε θεσπίσει το παραπάνω πλαίσιο, το οποίο υπήρχε αλλά ποτέ δεν ενθαρρύνθηκε από την κεντρική κυβέρνηση, να ήταν πιο εύκολα τα πράγματα σήμερα. Όμως σήμερα είμαστε αντιμέτωποι με μια νέα πραγματικότητα. Και μένει να δούμε -με τις σημερινές συνθήκες που επικρατούν- αν θα αντιμετωπίσουμε την κατάσταση ως μια καλή ευκαιρία να ανοίξουμε τα μάτια μας στην πραγματικότητα και να αναρωτηθούμε πώς θέλουμε να διαμορφωθούν οι συνθήκες ζωής μας από εδώ και πέρα. Αξίζει να σημειώσουμε και τούτο, για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας: αυτή τη στιγμή υπάρχουν πρόσφυγες που φιλοξενούνται στα διαμερίσματα με το πρόγραμμα του ΟΗΕ, αλλά και δεκάδες, ίσως εκατοντάδες άλλοι, που έρχονται και εργάζονται σε αγροτικές κυρίως εργασίες, δίχως χαρτιά, ανεξέλεγκτοι. Ζουν στα χωριά πέριξ της πόλης, στην ίδια την πόλη, χωρίς χαρτιά και χωρίς ταυτότητα. Ενδεχομένως η συγκρότηση του συμβουλευτικού αυτού οργάνου, εφόσον γίνει σωστή δουλειά, βοηθήσει στην εκτίμηση της κατάστασης συνολικά.

Σημειωτέον ότι έως το 2011, μόνον ο Δήμος Κορυδαλλού και ο Δήμος Συκεών είχαν συστήσει άτυπα δημοτικά συμβούλια μεταναστών (στον Δήμο Κορυδαλλού ζούσαν τότε 3.000 νόμιμοι μετανάστες).

Γαλανιάδη Εύα