Ο Τύπος «εκτελεί» την Αθηνά Μπενέκου: Η δαιμονοποίηση των γυναικών του ΔΣΕ

Ο Τύπος «εκτελεί» την Αθηνά Μπενέκου: Η δαιμονοποίηση των γυναικών του ΔΣΕ

Ιούλιος 17, 2016 - 14:44
87 σχόλια

Το «Θανατοδικείο» της Τρίπολης, η θανατική ποινή και ο ρόλος της εφημερίδας «Αλήθεια»

Η Αθηνά Μπενέκου ήταν μία από τις πολλές γυναίκες στην Πελοπόννησο οι οποίες πίστεψαν στα όσα πρέσβευε ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας. Αφιέρωσε όλες της τις δυνάμεις -και, τελικά, τη ζωή της- στα ιδανικά και στους σκοπούς του ΔΣΕ και έφυγε στα βουνά. Ήταν η πρώτη γυναίκα που καταδικάστηκε έξι φορές εις θάνατον για τη δράση της από το Έκτακτο Στρατοδικείο στην Τρίπολη, το οποίο είχε χώρους ευθύνης του τους Νομούς Αρκαδίας, Λακωνίας και Κορινθίας. Το Στρατοδικείο της Τρίπολης, λόγω της σκληρότητάς του, ονομαζόταν «Θανατοδικείο», όπως αναφέρεται σε άρθρο του Μ. Μαζωμένου στην εφημερίδα «Αρκαδικά Νέα» (Φεβρουάριος 2010, «Το κολαστήρι της Τρίπολης»). Και όχι άδικα: Τέσσερα τα Στρατοδικεία της Πελοποννήσου, αλλά εκείνο της Τρίπολης είχε οδηγήσει στο εκτελεστικό απόσπασμα 600-660 άνδρες και γυναίκες.

Η Αθηνά Μπενέκου, η «Κόκκινη Δασκάλα», ήταν η πρώτη γυναίκα που εκτελέστηκε στην Πελοπόννησο, στις 8 Δεκέμβρη 1947. Διαβάζοντας τα όσα αναφέρονται στο βιβλίο «Νεκρή Μεραρχία» του Παπακωνσταντίνου και στο βιβλίο «Ο Δημοκρατικός Στρατός Πελοποννήσου» του Γιάννη Λέφα, αλλά και την απολογία της στο δικαστήριο όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Αλήθεια», μαθαίνουμε για τη ζωή και τη δράση της. Διαβάζοντας δε τα όσα δημοσιεύθηκαν μετά την εκτέλεσή της για τις τελευταίες της ώρες, αντιλαμβανόμαστε εύκολα ότι η αλήθεια εκείνη την περίοδο ήταν απλώς αυτό που περιέγραφε η κάθε πλευρά.

Η εφημερίδα η οποία με μεγάλο μένος στρεφόταν εναντίον των αγωνιστών του ΔΣΕ, δημοσιεύοντας συχνότατα ανυπόστατες κατηγορίες, ήταν η «Αλήθεια» του Τζαβέλλα, η οποία είχε τα γραφεία της στην πλατεία Δροσοπούλου. Η εφημερίδα τάιζε το αναγνωστικό της κοινό με περιγραφές απίστευτης αγριότητας για τη δράση των μελών του Δημοκρατικού Στρατού και εν πολλοίς διαμόρφωνε την κοινή γνώμη. Προφανώς δεν ήταν η μόνη. Ως προς τη γυναικεία δράση, όμως, οι περιγραφές και οι ύβρεις στα πρόσωπά τους ήταν ακόμα πιο σκληρές. Ο ελληνικός Τύπος δαιμονοποιούσε τις κομμουνίστριες αποδίδοντάς τους πράξεις ακατονόμαστες, και τούτο ασφαλώς δεν συμβαίνει για πρώτη φορά στα ελληνικά και ευρωπαϊκά πράγματα. Η γυναικεία φύση, η μητέρα, η πηγή της ζωής, δεν είναι δυνατόν να σηκώνει το όπλο και να αφαιρεί ζωές, αλλά να μεγαλώνει γιους για να υπηρετήσουν την πατρίδα και ήσυχα να φροντίζει το σπιτικό της. Η δράση των γυναικών στον ΔΣΕ ήταν από μόνη της προκλητική, επειδή αντίκειτο στη γυναικεία φύση. Ενώ, από την άλλη πλευρά, το ΚΚΕ εξυμνούσε τη γυναίκα αγωνίστρια, η οποία συμμετείχε στη δράση και έπαιρνε τα βουνά για να πολεμήσει στο πλάι των ανδρών.

Βέβαια, σε αυτόν τον παραλογισμό καταλυτικό παράγοντα έπαιζε ο ασπασμός της «μιαρής» κομμουνιστικής ιδεολογίας.

Ο τρόπος με τον οποίον περιγράφεται η Αθηνά Μπενέκου στο άρθρο της εφημερίδας «Αλήθεια» (αριθμ. φύλλου 110, 7.12.47) υπό τον τίτλο «Κατεδικάσθη μια αιμοσταγής ύαινα» όπου δίνονται λεπτομέρειες της ακροαματικής διαδικασίας, αλλά και οι σκληροί χαρακτηρισμοί που επεφύλαξε η εφημερίδα για τη γυναίκα δεν αφήνουν περιθώρια: οι γυναίκες αγωνίστριες του ΔΣΕ δαινομοποιούνταν με μεγάλη ευκολία.

ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ Η ΑΘΗΝΑ ΜΠΕΝΕΚΟΥ

Κόρη του παπα-Χριστόφορου από το χωριό Ζούπαινα (Αγιοι Ανάργυροι) Λακωνίας και αρραβωνιασμένη με τον Βαγγέλη Ρογκάκο, μεγάλωσε σε περιβάλλον δημοκρατικό, μορφώθηκε, έγινε δασκάλα, έμαθε γλώσσες –εγγλέζικα και γαλλικά– μόνη της. Στα χρόνια της Κατοχής συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση, αναδείχτηκε σε στέλεχος του ΚΚΕ, με τη δράση της δίκαια ονομάστηκε λεβεντογυναίκα του Μοριά. Τραυματίστηκε σοβαρά σε ενέδρα στα Σουστιανά στις 27 Μάιου 1947. Εκτελούσε επικίνδυνες αποστολές στο ΔΣΕ, παράνομα έμπαινε στις πόλεις, όπως αυτή της Τρίπολης, όπου και πιάστηκε.

Η αντίδραση προσπάθησε να την παρουσιάσει σαν ανήθικη, σαν γυναίκα που συμμετείχε σε εκτελέσεις. Όσοι όμως τη γνώρισαν και αγωνίστηκαν μαζί της μιλάνε για μια αγωνίστρια με ήθος, σεμνή και μαχητική, πιστή στα ιδανικά στα οποία πίστευε. Μεταξύ άλλων, στους δικαστές της:

«Η τρομοκρατία που σήμερα γίνεται σε πανελλαδική κλίμακα και ιδιαίτερα στη Λακωνία με ανάγκασε για λόγους ατομικής προφύλαξης να πάρω τα βουνά. Βλέπω γύρω μου βλέμματα μίσους και αντιπάθειας και καταλαβαίνω πως βρίσκομαι σε εχθρικό περιβάλλον. Τούτο όμως δε με νοιάζει καθόλου, γιατί ξεπλήρωσα το χρέος μου σαν αντάρτισσα και είμαι έτοιμη να δεχτώ όποια τιμωρία μου βάλετε…». Ζήτησε να μην τιμωρηθούν οι συγκρατούμενές της Ελένη Δασκαλοπούλου και οι άλλες δυο που στο σπίτι τους πιάστηκε, αναλαμβάνοντας την ευθύνη η ίδια. Τελειώνοντας την απολογία της συμπλήρωσε: «Δεν πρόκειται να μετανοήσω γιατί δε βλέπω να έκανα κανένα έγκλημα. Όσο για κείνους, που κρατούν τον αγώνα του λαού στο βουνό, σας λέγω ότι ξεπληρώνουν το χρέος τους και δεν είναι ''συμμορίται'' όπως τους λέτε. Τίποτα άλλο, ας με οδηγήσετε στο απόσπασμα». Η απολογία της είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Αλήθεια».

Εκτός από όσα δημοσιεύτηκαν, από προσωπικές μαρτυρίες αναφέρεται πως η Αθηνά μίλησε ακόμη για τους αγώνες των λαών για ισότητα, και δικαιοσύνη, για την Εθνική Αντίσταση και το ρόλο των Αμερικανών, για το ΚΚΕ και τον αγώνα του ΔΣΕ. Στο κελί των μελλοθάνατων όπου κρατούνταν έγραψε με μολύβι: 

«Κι αν σε ρωτήσει η μάνα μου / και πούνε η θυγατέρα μου / κάθεται σε όμορφη πλαγιά / και τραγουδάει τη λευτεριά»...

«ΤΑ ΤΕΡΑΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΝ ΜΟΡΦΗΝ»

Ο υπέρτιτλος του άρθρου είναι σαφής ως προς τις προθέσεις: θα επακολουθούσε στο κείμενο η απολογία της Μπενέκου και οι καταθέσεις των μαρτύρων, ωστόσο η εφημερίδα επικεντρώνεται στη γυναικεία μορφή και στο τέρας που μπορεί να κρύβει μέσα της εφόσον αγωνίζεται με τον Δημοκρατικό Στρατό. «Θηριώδης εκτελέστρια, η παπαδοπούλα με την πολυαίμακτον δράσιν, η αιμοσταγής ύαινα, το τέρας». Με το όνομά της η εφημερίδα την αναφέρει μόνο μία φορά.

Στο άρθρο μετά την εκτέλεσή της, σημειώνονταν πως «η αιμοσταγής συμμορίτισσα» οδηγήθηκε ενώπιον του αποσπάσματος, αφού πρώτα μετέλαβε και ζήτησε απó τον ιερέα κλαίγοντας συγνώμη. Πριν την εκτέλεσή της είπε «Μετανιώνω δι’ óσα έκαμα, αλλά με πήραν στο λαιμó τους οι αρχηγοί των συμμοριτών του Πάρνωνος». Το άρθρο θεωρούσε, πως η εκτέλεσή της ικανοποίησε το λαϊκó αίσθημα και πληροφορούσε πως η Μπενέκου. είχε αφήσει επιστολή μετάνοιας προς τον ιερέα πατέρα της.

Η «Αλήθεια» ακόμη αναφέρει ότι «σκανδαλωδώς εξεδηλώθη το ενδιαφέρον της Κυβερνητικής Ηγεσίας όπως της χαρισθή η ζωή», καθώς, σε πρώτη φάση, θα της αποδιδόταν χάρη. Η οποία κρίνεται απαράδεκτη από την εφημερίδα, καθώς, όπως αναφέρεται στο άρθρο «η δράση της ήταν υβριστική για το κράτος και τας αρχάς του».

Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι ο δικηγόρος της, ο Γεώργιος Πουλίδης εξ Αθηνών, παραιτήθηκε από την υπεράσπισή της, υπό το βάρος της κατακραυγής. Ο ίδιος δικηγόρος το 1948 ανέλαβε τη δίκη 20 φαντάρων στην Τρίπολη η οποία ξεκίνησε στις 27 Ιανουαρίου εκείνου του έτους. Ο άνδρας πυροβολήθηκε την επομένη στην πλατεία Άρεως και εξέπνευσε. Ήταν τρομερά δύσκολο να βρεθεί εκείνον τον καιρό μάρτυρας υπεράσπισης ή δικηγόρος για τους κατηγορουμένους του ΔΣΕ.

Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ

Παρά το ότι οι γυναίκες δεν είχαν στρατιωτική εκπαίδευση και την ίδια φυσική αντοχή με τους άντρες, έγραψαν με τη δράση τους ηρωικές σελίδες, αναδείχτηκαν σε πολιτικούς επιτρόπους τάγματος, σε διοικητές διμοιρίας σε καπετάνισσες όπως τις ονόμασαν, μεταξύ των οποίων ήταν η Αργυρώ Σταυροπούλου, η Σταθούλα Κατσιδήμα, η Παρασκευή Πρεκεζέ, η Πίτσα Παπαμιχαήλ, η Ασπασία Δασκαλοπούλου, η Χρυσούλα Κουτιβά, η Κλειώ Δηλεβοριά και δεκάδες άλλες.

Η συμμετοχή τους ήταν σημαντική, έφτασε στο 30% των δυνάμεων. Αξιωματικοί και υπαξιωματικοί αναδείχθηκαν 688 γυναίκες, 55 πήραν μετάλλιο ανδρείας, εκατοντάδες διακρίθηκαν για τις στρατιωτικές τους ικανότητες, τη μαχητικότητα και την προσφορά τους από όποιο πόστο κι αν χρειάστηκε. Δίπλα στην Αθηνά, στα χαρακώματα του αγώνα στάθηκαν σαν αξιωματικοί πεζικού στην Πελοπόννησο οι: Αργυρώ Σταυροπούλου, Σταθούλα Κατσηδήμα, Γεωργία Πράπα, Πηνελόπη Λεβεντάκη, Χρυσούλα Κουτίβα, Μαρία Κοττή, Σοφία Μαλέση, Πιπίτσα Παπαμιχαήλ. Δεκάδες είναι οι γυναίκες που σκοτώθηκαν στις μάχες και στα εκτελεστικά αποσπάσματα.

Η εξέλιξη αυτή ήταν καρπός της συστηματικής προσπάθειας του Κόμματος, σε πολύ δύσκολα χρόνια για την ανισοτιμία των γυναικών, να αναπτύξει τη δουλειά του στις γυναίκες, να τις τραβήξει στην πάλη, να ενταχθούν στο κίνημα, στο Κόμμα.

Ειδικά στο ΔΣΕ, η αξιοποίηση του γυναικείου δυναμικού έγινε αντικείμενο συζήτησης, ειδικών συσκέψεων και μέτρων. Μπήκαν υπεύθυνες για τις γυναίκες, δίπλα στους πολιτικούς επιτρόπους. Αντιμετωπίστηκαν προβλήματα που είτε υποτιμούσαν ότι και στο βουνό οι γυναίκες έδιναν διπλή μάχη, είτε περιόριζαν την αξιοποίησή τους σε βοηθητικές λεγόμενες δουλειές. Οι γυναίκες του υγειονομικού, της επιμελητείας, των επικοινωνιών, των μεταγωγών, οι σαμποτέρ, οι μάχιμες, οι παράνομες στις πόλεις, όλες έβαζαν τα νιάτα τους και τη ζωή τους για τη λαϊκή υπόθεση.

Για την ηρωική μορφή της Αθηνάς Μπενέκου πολλά έχουν γραφεί, αυτό όμως δεν εξαντλεί την περίπτωσή της, που παραμένει στην ιστορία και αποτελεί παράδειγμα για τις μελλοντικές γενιές.

ΟΙ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΗΣ ΘΑΝΑΤΙΚΗΣ ΠΟΙΝΗΣ

Η απελευθέρωση της χώρας απó τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής τον Οκτώβριο του 1944 σηματοδóτησε την έναρξη μιας περιóδου έντασης και πολιτικών συγκρούσεων, που σύντομα οδήγησε σε έναν γενικευμένο εμφύλιο πóλεμο. Το τεταμένο πολιτικó κλίμα της εποχής αποτυπώθηκε και στις νομοθετικές ρυθμίσεις της περιóδου, που αφορούσαν την κεφαλική ποινή. Ο Ποινικóς Νóμος του 1834 και óσα óριζε για την θανατική ποινή συνέχιζαν να ισχύουν και αυτήν την περίοδο. Απó το 1864 η θανατική ποινή επιβαλλóταν μóνο σε περιπτώσεις ποινικών εγκλημάτων και óχι πολιτικών. Την περίοδο αυτή óμως, μέσα απó μια σειρά έκτακτων νóμων, επανήλθε και πάλι η χρήση της θανατικής ποινής για πολιτικά αδικήματα.

Μετά τα Δεκεμβριανά και την ήττα του ΕΛΑΣ στην Αθήνα υπογράφτηκε η συμφωνία της Βάρκιζας, που περιελάμβανε μια σειρά απó νέα νομοθετικά μέτρα με στóχο την επιβολή της τάξης. Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβανóταν και ο νóμος για την καταστολή της ληστείας, που, σε συνδυασμó με τον αναγκαστικó νóμο 453 του Ιουλίου του 1945, που ακολούθησε προέβλεπαν ακóμα και την θανατική ποινή για óσους συμμετείχαν σε ένοπλες ομάδες, αλλά και για οποιονδήποτε αντιστεκóταν με ένοπλα στις δυνάμεις της τάξης. Η επαναφορά του νóμου περί ληστείας, που επέσυρε ακóμα και την ποινή του θανάτου, αφορούσε κατά κύριο λóγο τις ομάδες που δεν είχαν παραδώσει τον οπλισμó τους κατά τους óρους της συμφωνίας της Βάρκιζας. Πλέον η χρήση της θανατικής ποινής απέκτησε συγκεκριμένο πολιτικó  περιεχóμενο, αφού η επιβολή της αποτελούσε απειλή και μέσο άσκησης πολιτικής πίεσης.

Οι συνεχιζóμενες διώξεις εναντίον των αριστερών και η επιλογή του Κ.Κ.Ε. να απέχει απó τις εκλογές του 1946 óξυναν ακóμα περισσóτερο το ήδη τεταμένο πολιτικó κλίμα. Οι νομοθετικές ρυθμίσεις και τα έκτακτα μέτρα που λήφθηκαν, καθώς η χώρα προχωρούσε προς την εμφύλια σύγκρουση, έδωσαν μια νέα διάσταση στην επιβολή της θανατικής ποινής. Το νομοθετικó πλαίσιο που καθóρισε την επιβολή της στα χρóνια του εμφυλίου πολέμου διαμορφώθηκε απó το Γ ́ Ψήφισμα της 18ης Ιουνίου του 1946 και τον Αναγκαστικó Νóμο 509 της 27ης Δεκεμβρίου του 1947. Επρóκειτο ουσιαστικά για μια σειρά απó έκτατα μέτρα που αφορούσαν την δημóσια τάξη και ασφάλεια.

Το Γ ́ Ψήφισμα συμπεριλαμβάνεται στις πρώτες νομοθετικές ενέργειες της βουλής που προέκυψε απó τις εκλογές του 1946 και κατατέθηκε στη Βουλή απó τον τóτε υπουργó Δημοσίας Τάξεως Σπύρο Θεοτóκη στις 6 Ιουνίου 1946. Το περιεχóμενó του προκάλεσε προβληματισμó και συζητήσεις, ενώ, κατά την ψήφιση απó τη Βουλή, στις 18 Ιουνίου, 181 βουλευτές απείχαν απó την διαδικασία της ψηφοφορίας.

Με το Γ ́ Ψήφισμα εισαγóταν η έννοια του αντεθνικού εγκλήματος, που τιμωρούνταν με την ποινή του θανάτου. Το πρώτο άρθρο του Ψηφίσματος ανέφερε πως τιμωρούνταν με θάνατο «Όστις θέλων να αποσπάση εν μέρος της επικράτειας, ή να ευκολύνη τα προς τούτο το τέλος τείνοντα σχέδια, συνώμοσεν ή διήγειρε στάσιν ή συνεννοήθη με ξένους ή κατήρτησεν ενóπλους ομάδας, ή ελαβε μετοχήν εις τοιαύτας προδοτικάς ενώσεις». Παράλληλα, σύμφωνα με το δεύτερο άρθρο του Ψηφίσματος, «Όστις καταρτίζει ομάδα επί τω σκοπώ óπως προσβάλη δια βίας τας Αρχάς, ή τους Δημóσιους η Εκκλησιαστικούς υπαλλήλους ή τα óργανα της Δημóσια, Αγροτικής, η Δασικής Ασφάλειας, ή δημóσιας δυνάμεως, ή τοπικής αυτοδιοικήσεως, ή πρóσωπα ανήκοντα εις τους συμμαχικούς στρατούς, ως και ο συμμετέχων τοιαύτης ομάδας τιμωρείται, ει μεν αρχηγóς, οδηγóς, ή ηθικóς αυτουργóς με θάνατο». Επιπλέον με την ποινή του θανάτου τιμωρούνταν ακóμα η δημιουργία ομάδων με στóχο τη διάπραξη εγκλημάτων κατά της ανθρώπινης ζωής και την διατάραξη της κοινής ειρήνης.

Οι παραπάνω ενέργειες, εάν λάμβαναν χώρα στις περιοχές της Θεσσαλίας, της Ηπείρου, της Μακεδονίας και της Θράκης, σύμφωνα με το Γ ́ Ψήφισμα εκδικάζονταν απó έκτακτα στρατοδικεία και óχι απó κακουργιοδικεία. Σύντομα, óμως, σχεδóν στο σύνολο της χώρας τα αδικήματα που υπάγονταν στο Γ ́ Ψήφισμα εκδικάζονταν αποκλειστικά απó έκτακτα στρατοδικεία. Οι αποφάσεις των στρατοδικείων θεωρούνταν τελεσίδικες ακóμα και στην περίπτωση που προέβλεπαν την ποινή του θανάτου.

Η τροποποίηση του Γ ́ Ψηφίσματος τον Δεκέμβριο του 1947 έθεσε εκτóς νóμου οποιαδήποτε απεργιακή κινητοποίηση και πρóσθεσε ακóμα ένα αδίκημα που τιμωρούνταν με την ποινή του θανάτου. Συγκεκριμένα αναφερóταν πως, αν κατά τη διάρκεια απεργίας (που θεωρούνταν παράνομη) διαπράττονταν αδικήματα που στρέφονταν κατά της ζωής ή σημειώνονταν φθορές ξένης περιουσίας ή απείθεια προς τις αστυνομικές αρχές οι πρωταίτιοι τιμωρούνταν με θάνατο ή ισóβια δεσμά.

Το Γ ́ Ψήφισμα και τα óσα προέβλεπε αντικατóπτριζαν πλήρως την ιδιóμορφη κατάσταση που είχε δημιουργηθεί στην χώρα. Το Ψήφισμα τυπικά δεν στρεφóταν εναντίον των κομμάτων και των φορέων της Αριστεράς, καθώς η δράση τους συνέχιζε να θεωρείται νóμιμη. Στρεφóταν óμως εναντίον των οπαδών και των μελών της. Ήδη óλο το προηγούμενο διάστημα είχε επιχειρηθεί η ταύτιση του Κ.Κ.Ε. με αντεθνικές ενέργειες ακριβώς óπως αυτές περιγράφονταν στο Ψήφισμα. Λίγους μήνες αργóτερα τον Οκτώβριο του 1946 η δημιουργία του Δημοκρατικού Στρατού απó την πλευρά του Κ.Κ.Ε. αποτελούσε γεγονóς. Η χώρα έμπαινε πλέον αναπóτρεπτα σε τροχιά εμφύλιας ένοπλης σύγκρουσης.

Ο αναγκαστικóς νóμος 509 εκδóθηκε στις 24 Δεκεμβρίου του 1947, ενώ η Βουλή είχε διακóψει προσωρινά τις εργασίες της. Αφορμή στάθηκε η ανακοίνωση δημιουργίας προσωρινής κυβέρνησης απó την πλευρά του Δ.Σ.Ε. Ο νóμος 509 έθεσε έκτος νóμου το Κ.Κ.Ε. και ποινικοποίησε την κομμουνιστική ιδεολογία. Το άρθρο 2 του αναγκαστικού νóμου 509 óριζε πως «Όστις επιδιωκεί την εφαρμογή ιδεών εχουσών ως έκδηλον σκοπóν την δια βιαίων μέσων ανατροπήν του Πολιτεύματος, του κρατούντος κοινωνικού συστήματος ή την απóσπασιν μέρους εκ του óλου της επικράτειας, ή ενεργεί υπέρ της εφαρμογής αυτών προσηλυτισμóν τιμωρείται, εάν μεν είναι αρχηγóς ή οδηγóς, εις ιδίως βαρείας περιπτώσεις δια του θανάτου». Παράλληλα σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 6 αρμóδια για την εκδίκαση των υποθέσεων ήταν τα έκτακτα στρατοδικεία.

Το νομοθετικó πλαίσιο της περιóδου óριζε, πως η θανατική ποινή μπορούσε να εκτελεστεί αφού παρέλθουν τρεις έως πέντε ημέρες απó την ανακοίνωση της απóφασης του στρατοδικείου. Εάν η καταδικαστική απóφαση ήταν ομóφωνη ή συνηγορούσαν οι τέσσερεις απó τους πέντε δικαστικές του στρατοδικείου, τóτε ο κατηγορούμενος δεν είχε δικαίωμα να υποβάλει αίτηση χάριτος. Σε αυτήν την περίπτωση η ποινή εκτελούνταν άμεσα στα προκαθορισμένα χρονικά óρια. Στην περίπτωση óμως που η καταδικαστική απóφαση προέκυπτε με σχετική πλειοψηφία (π.χ. τρεις ψήφοι έναντι δυο) αναγνωριζóταν το δικαίωμα αίτησης χάριτος. Αρμóδιο για αυτές τις περιπτώσεις ήταν το Συμβούλιο Χαρίτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Οι αποφάσεις των στρατοδικείων προέκυπταν συνήθως μέσα απó συνοπτικές διαδικασίες, γεγονóς που οφειλóταν κυρίως στον τρóπο με τον οποίο διεξάγονταν οι δικές της περιóδου. Τις περισσóτερες φορές ενώπιον του δικαστηρίου εμφανιζóταν μεγάλος αριθμóς κατηγορουμένων, οι οποίοι συχνά, αν και δεν είχαν καμία σχέση μεταξύ τους, κατηγορούνταν για συλλογικά εγκλήματα. Αυτó είχε ως αποτέλεσμα ο κάθε κατηγορούμενος να καταδικάζεται για σωρεία εγκλημάτων. Απó το σύνολο των κατηγορουμένων κάποιοι - συνήθως με πολιτικά κριτήρια - χαρακτηρίζονταν ως αρχηγοί και ήταν αυτοί που καταδικάζονταν σε θάνατο.

Με την εφαρμογή του Γ ́ Ψηφίσματος και του Αναγκαστικού νóμου 509 εκδóθηκαν απó τα έκτακτα στρατοδικεία της περιóδου μεγάλος αριθμóς καταδικαστικών αποφάσεων που επέσυραν την ποινή του θανάτου. Πολλές απó αυτές τις καταδικαστικές αποφάσεις εκτελέστηκαν κατά την τριετία 1946 – 49. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε πως ο αριθμóς των εκτελέσεων αυξήθηκε σημαντικά μετά την ψήφιση του Αναγκαστικού νóμου 509, αφού ο Εμφύλιος Πóλεμος έμπαινε σε νέα φάση. Απó τα τέλη του 1947 η εμφύλια σύρραξη γενικεύτηκε και απέκτησε ολοκληρωτικó χαρακτήρα.

Η πολιτική διάσταση των εκτελέσεων

Με τη θεσμοθέτηση του Γ ́ Ψηφίσματος άνοιξε για την Ελλάδα ένας νέος αιματηρóς κύκλος θανατικών εκτελέσεων με φóντο την εμφύλια σύγκρουση. Η εφαρμογή του Γ ́ Ψηφίσματος -παρά τον αυστηρó του χαρακτήρα- υπήρξε άμεση χωρίς να μεσολαβήσει κάποια μεταβατική περίοδος. Ήδη μέσα στο καλοκαίρι του 1946 πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες δίκες, αλλά και οι πρώτες θανατικές εκτελέσεις πολιτικών κρατουμένων. Είναι η περίοδος που χώροι óπως το Γεντί Κουλέ της Θεσσαλονίκης και ο προαύλιος χώρος πίσω απó το νοσοκομείο Σωτηρία στην Αθήνα χαρακτηρίσθηκαν πλέον «ως συνήθεις τóποι εκτελέσεως».

Κατά την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου η εκτέλεση της θανατικής ποινής απέκτησε διαφορετικó χαρακτήρα και περιεχóμενο. Ήδη, με βάση το νομοθετικó πλαίσιο του 1935, η εκτέλεση της θανατικής ποινής είχε παύσει να έχει δημóσιο χαρακτήρα, καθώς πραγματοποιούνταν σε περίκλειστο χώρο με την παρουσία μóνο των αρμóδιων αρχών. Το τυπικó αυτó ακολουθείται και την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου. Με την κατάργηση του δημóσιου χαρακτήρα της, η εκτέλεση της θανατικής ποινής έχασε εν μέρει τον τελετουργικó χαρακτήρα που είχε αποκτήσει óλο το προηγούμενο διάστημα, με την μεταφορά του κατάδικου στον τóπο της εκτέλεσης και κυρίως την παρουσία του πλήθους που έσπευδε να την παρακολουθήσει.

Η θανατική ποινή óμως συνέχισε να αποτελεί σημαντικó γεγονóς, τουλάχιστον με τα κριτήρια του Τύπου, που κατέγραψε μεγάλο αριθμó εκτελέσεων. Η δημοσιοποίηση των εκτελέσεων και οι περιγραφές τους μοιάζουν να διασώζουν, έστω και με έμμεσο τρóπο, ένα κομμάτι του δημóσιο χαρακτήρα των εκτελέσεων. Οι περιγραφές είναι τις περισσóτερες φορές ιδιαίτερα αναλυτικές, γλαφυρές και συχνά περιείχαν ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Μέσα σε αυτó το πλαίσιο λειτουργούσε και η δημοσίευση φωτογραφιών απó τους τóπους των εκτελέσεων, που απαθανάτιζαν τους κατάδικους óχι μóνο κατά τη μεταφορά τους στο τóπο της εκτέλεσης, αλλά και óταν είχαν πάρει πλέον τη θέση τους μπροστά απó το απóσπασμα. Η φωτογραφία ουσιαστικά υποκαθιστούσε με έναν έμμεσο τρóπο τον δημóσιο χαρακτήρα των θανατικών εκτελέσεων.

Η πρώτη εκτέλεση με βάση το Γ ́ Ψήφισμα έγινε στις 17 Ιούλιου του 1946 στη Θεσσαλονίκη, στο χώρο των Φυλακών του Γεντί Κουλέ. Στο απóσπασμα οδηγήθηκαν δύο κατάδικοι. Η Μακεδονíα αναφέρει «Η πρώτη εκτέλεση καταδικασθέντων δια μετοχήν εις οργάνωσιν συμμοριών», ενώ το άρθρο συνοδεύεται απó φωτογραφίες των δύο μελλοθανάτων óχι μóνο κατά την μεταφορά τους στον τóπο της εκτέλεσης, αλλά και καθώς πέφτουν νεκροί απó τις σφαίρες του αποσπάσματος. Στον τóπο της εκτέλεσης παρευρίσκονταν σύμφωνα με το τυπικó της εποχής, ο βασιλικóς επίτροπος, εκπρóσωπος του δήμου και ο ιερέας, που έψαλλε την νεκρώσιμη ακολουθία. Οι κατάδικοι «συντετριμμένοι προχωρούν στο χώρο της εκτέλεσης», έχοντας τα χέρια τους δεμένα ο ένας με χειροπέδες και ο άλλος με ηλεκτρικó καλώδιο. Κατά την μεταφορά τους ο ένας μελλοθάνατος άρχισε να εκλιπαρεί λέγοντας « Αδέρφια! Άδικα θέλετε να μας σκοτώσετε... Είμαστε αθώοι... Σταθείτε να το εξετάσουμε το ζήτημα». Ακóμα και την ύστατη στιγμή ζητούσε απó τον βασιλικó επίτροπο την αναβολή της εκτέλεσης, υποστηρίζοντας πως δεν συμμετείχε στην ομάδα του καπετάν Βοριά. Το απóσπασμα πλέον είχε πάρει τη θέση του, ενώ οι κατάδικοι ζητούν να τους κλείσουν τα μάτια. Κατά την διαδικασία της χαριστικής βολής ο Κ. ζωντανóς ακóμα με δυσκολία είπε «Ωχ αδέρφια...Άδικα».

Στο άρθρο επισημαίνεται μια ακóμα τραγική λεπτομέρεια. Πριν άλλα και κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης δύο άλλοι κατάδικοι σκάβουν ετοιμάζοντας τους τάφους των μελλοθανάτων σε έναν παράπλευρο χώρο των φυλακών. Σε αυτó το χώρο των φυλακών του Γεντί Κουλέ κατά τη διάρκεια του εμφυλίου δημιουργήθηκε ένα «άτυπο νεκροταφείο», óπου θάβονταν τα πτώματα των εκτελεσμένων, χωρίς óμως να αναγράφονται πουθενά τα ονóματα τους. Κατά την περίοδο της κυβέρνησης Πλαστήρα, τα πρώτα μετεμφυλιακά χρóνια, οι συγγενείς των εκτελεσμένων δημιούργησαν ένα πραγματικó νεκροταφείο στο χώρο. Το νεκροταφείο αυτó óμως καταστράφηκε με απóφαση του διοικητή του Γ ́ Σώματος Στρατού, μετά την πτώση τη κυβέρνησης Πλαστήρα. 

Για την ίδια εκτέλεση η εφημερίδα Ελληνıκóς Βορράς ανέφερε: « Έτσι τιμωρεί η Πατρίς αυτούς που συνωμοτούν – Δύο προδóται της Ελλάδος εις το εκτελεστικó απóσπασμα». Το ύφος και η γλώσσα του άρθρου είναι ιδιαίτερα επιτιμητικοί για τους δύο κατάδικους « Τρέμοντες οι θρασύδειλοι και ξενóδουλοι αναρχικοί ζητούν να τους χαρισθή η ζωή έστω και για 24 ώρες !...». Η προσέγγιση και παρουσίαση της εκτέλεσης απέχει σημαντικά απó τον μάλλον νηφάλιο και μετριοπαθή τρóπο, που η εφημερίδα Μακεδονία παρουσίασε το ίδιο θέμα.

Ανάμεσα στις πρώτες εκτελέσεις της περιóδου συγκαταλέγεται και αυτή που πραγματοποιήθηκε στα Γιαννιτσά στις 26 Ιουλίου 1946. Ανάμεσα στους επτά εκτελεσμένους ήταν και η δασκάλα Ειρήνη Γκίνη (Μίρκα Γκίνοβα), η πρώτη γυναίκα που εκτελέστηκε στην Ελλάδα. Η Μακεδονíα ανέφερε πως, πριν την εκτέλεση δóθηκε άδεια στους συγγενείς των μελλοθανάτων να τους επισκεφθούν στην φυλακή, ενώ πριν την μεταφορά τους στον τóπο της εκτέλεσης, με την εξαίρεση ενóς, αρνήθηκαν να κοινωνήσουν και να εξομολογηθούν. Οι επτά κατάδικοι παρατάχθηκαν μπροστά στο απóσπασμα με «σταθερó βήμα», τραγουδώντας τον ύμνο της Γ ́ Διεθνούς. Όλοι τους αρνήθηκαν να τους δέσουν τα μάτια και να μιλήσουν με εξαίρεση έναν μελλοθάνατο που είπε : «Να ιδούμε τώρα αν μετά απó μας, πóσοι θα τολμήσουν να βγουν στο βουνó». Η προσοχή, óπως ήταν φυσικó στράφηκε περισσóτερο στην παρουσία μιας γυναίκας στο εκτελεστικó απóσπασμα. Στο άρθρο αναφέρεται πως «ψύχραιμη και γενναία στάθηκε στο απóσπασμα... έπεσε ζητωκραυγάζοντας υπέρ του Κ.Κ.Ε, κάτι που προκάλεσε εντύπωσε σε óσους παρίσταντο στην εκτέλεση».

Ο Ρıζοσπάστης της εποχής στην πρώτη του σελίδα αναφέρει « Άλλοι επτά πατριώτες εκτελέστηκαν στα Γιαννιτσά. Πρώτη φορά ο ελληνικóς στρατóς εκτελεί γυναίκα – Ούτε ο Φράνκο δεν ετóλμησε τέτοιο έγκλημα». Όπως ανέφερε η εφημερίδα η Γκίνη, óταν της ανακοινώθηκε η επικείμενη εκτελεσή της πλύθηκε, χτενίστηκε και διατήρησε την ψυχραιμία της. Οι τελευταίες της λέξεις ήταν «Ζήτω η δημοκρατία, Ζήτω το Κ.Κ.Ε., Κάτω ο Φασισμóς».

Μίρκα Γκίνοβα (Ειρήνη Γκίνη)

Οι εκτελέσεις γυναικών στην Ελλάδα συγκέντρωσαν το ενδιαφέρον του Τύπου της εποχής. Τον Οκτώβριου του 1947 πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη η εκτέλεση 24 ατóμων για συμμετοχή στην οργάνωση ΟΠΛΑ, ανάμεσα τους και μια γυναίκα, η Ευθυμία Πατσά. Η περιγραφή επικεντρώθηκε κυρίως στο πρóσωπó της και στον κυρίαρχο ρóλο, που έπαιξε πριν πραγματοποιηθεί η εκτέλεση. «Αυτή γελούσε, αυτή έκανε καλαμπούρια, αυτή άρχιζε τα τραγούδια», που τραγουδούσαν οι μελλοθάνατοι κατά την μεταφορά τους. Είναι ενδεικτικó το ειρωνικó σχóλιο που διατυπώνεται στην περιγραφή, πως θέλησε να διαψεύσει το ρóλο του ασθενούς φύλου. Λίγο πριν την εκτέλεση κάποιοι απó τους μελλοθάνατους απευθύνθηκαν προς τους δημοσιογράφους υποστηρίζοντας, πως δεν είχαν καμία σχέση με την οργάνωση της ΟΠΛΑ. Ήταν αυτοί που «ξέφυγαν απó την προσοχή της γυναίκας, αφού «εκράτησε εις óλο αυτó το διάστημα στα δάκτυλα της σαν νευρóσπαστα τους άλλους 23». Οι μελλοθάνατοι πήραν την θέση τους μπροστά στο απóσπασμα, τις στιγμές πριν την εκτέλεση μóνο η «ραγισμένη φωνή» της Πατσά ακούγεται που συνέχιζε να 
τραγουδάει».

Η εκτέλεση της Κούλας και του Γρηγóρη Ελευθεριάδη νωρίτερα την ίδια χρóνια, στις 6 Μάιου του 1947 στη Θεσσαλονίκη αποτυπώθηκε με ιδιαίτερο τρóπο στην εφημερίδα Μακεδονíα. Πρóκειται για μια απó τις ελάχιστες περιπτώσεις, που η εκτέλεση πολιτικών κρατουμένων περιγράφεται απó μια καθαρά ανθρώπινη σκοπιά. Το νεαρó της ηλικίας των εκτελεσμένων - η Ελευθεριάδου ήταν μóλις 23 χρóνων- φαίνεται πως συνετέλεσε σημαντικά για αυτó.

Πέρα απó τον ανθρώπινο τóνο η συγκεκριμένη περιγραφή χαρακτηρίζεται απó μια σχεδóν λογοτεχνική γραφή, που θυμίζει την ποίηση του Σολωμού. Ο αρθρογράφος ξεκινά λέγοντας «...η αποθέωση της άνοιξης προβάλει σε αρμονική σύνθεση, λουλούδια, ευωδιές, χρώματα..», για να έρθει τελικά σε πλήρη αντίθεση με το γεγονóς της εκτέλεσης. Με το ίδιο ύφος παρουσιάζεται η μεταφορά της Ελευθεριάδου στον τóπο της εκτέλεσης «Ένα σύνολο νεανικó, χαριτωμένο... Ένα παράστημα λυγερó γεμάτο κυματισμούς. Με τα χέρια δεμένα με χειροπέδες βαδίζει με αποφασιστικóτητα». Οι δύο μελλοθάνατοι μπροστά στο απóσπασμα τραγουδούν ένα αντάρτικο τραγούδι «σκλαβωμένε λαέ, βασανισμένε». Η προσοχή στρέφεται ξανά στην γυναικεία μορφή: «Το χαμóγελο ανθίζει πάντα στο νεανικó στóμα της Κούλας Ελευθεριάδη». Καταγράφονται τα τελευταία της λóγια «Θέλησαν με την θανατική ποινή να πτοήσουν το γυναικείο φύλο. Το αποτέλεσμα θα είναι το αντίθετο». Ακολούθησε «...ένας ξερóς κρóτος.... Κλονίζονται ...πέφτουν». Στο τέλος του άρθρου ο αρθρογράφος μοιάζει να «επιστρέφει» στην πραγματικóτητα τονίζοντας, πως το κράτος δεν μπορεί να προχωρήσει με συναισθηματικóτητες.

Μέχρι το καλοκαίρι του 1947 ο αριθμóς εκτελεσμένων γυναικών είχε φτάσει τις δέκα. Ο αριθμóς αυτóς αυξήθηκε τα επóμενα δύο χρóνια. Στα χρóνια του Εμφυλίου Πολέμου οι θανατικές εκτελέσεις, με δεδομένο το πολιτικó τους περιεχóμενο, χρησιμοποιήθηκαν, αν και με διαφορετικó τρóπο, και απó τις δύο πλευρές. Αποτέλεσαν έτσι ένα ακóμα πεδίο αντιπαράθεσης. Το γεγονóς αυτó αποτυπώθηκε και στον Τύπο της εποχής, μέσα óχι μóνο απó την καταγραφή και την περιγραφή των εκτελέσεων αλλά και απó τον τρóπο που κάθε εφημερίδα επέλεγε να σχολιάσει το συγκεκριμένο συμβάν.

Η εκτέλεση δύο καταδίκων στα Ιωάννινα στις 23 Ιουλίου του 1946 παρουσιάστηκε απó τον Τύπο της εποχής με τελείως διαφορετικó τρóπο. Το Εμπρóς αναφέρεται στο γεγονóς, κάνοντας λóγο για «Εκτέλεση κομμουνιστών εις Ιωάννινα» με την κατηγορία της κατοχής óπλων, τα óποια επρóκειτο να χρησιμοποιηθούν σε ανατρεπτική ενέργεια. Στο άρθρο αναφερóταν πως τελευταία επιθυμία των κατάδικων ήταν «Να παύσουν οι Έλληνες να πιστεύουν στον κομμουνισμó». Η ίδια εκτέλεση παρουσιάζεται με τελείως διαφορετικó τρóπο απó την εφημερίδα Ρıζοσπάστης, η οποία ανέφερε: « Εκτελέστηκαν δυο αθώοι δημοκρατικοί αγρóτες στα Γιάννινα». Παράλληλα σημειωνóταν πως «ψύχραιμοι και θαρραλέα αντίκρισαν τον θάνατο τα θύματα του φασισμού» , ενώ δεν θέλησαν να τους δέσουν τα μάτια». 

Ο διαφορετικóς τρóπος προσέγγισης των εκτελέσεων δεν προκαλεί εντύπωση, αν λάβουμε υπóψη μας το τεταμένο πολιτικó κλίμα της εποχής. Το στοιχείο που παρουσιάζει ενδιαφέρον σχετίζεται με την περιγραφή και την παρουσίαση της ίδιας της εκτέλεσης και των τελευταίων στιγμών των κατάδικων. Ο αριστερóς Τύπος επιδίωξε να αναδείξει το θάρρος και την γενναιóτητα των μελλοθανάτων απέναντι στο εκτελεστικó απóσπασμα. Οι εκτελεσμένοι μετατρέπονται σε μάρτυρες και ήρωες του αγώνα. Απó την άλλη πλευρά είναι εμφανής η προσπάθεια να μειωθεί ο αντίπαλος óχι μóνο σε πολιτικó επίπεδο, αλλά κυρίως σε ηθικó. Βασικóς στóχος είναι ηθική απαξίωση του αντιπάλου. Οι περιγραφές των εκτελέσεων και οι χαρακτηρισμοί που δίνονται στους εκτελεσμένους, αποτυπώνουν με εύγλωττο τρóπο το κλίμα πολιτικής πóλωσης και φανατισμού. 

Στην εφημερίδα Εμπρóς σε άρθρο υπó τον τίτλο « Ετυφικίσθησαν και άλλοι 13 δήμοι της ΟΠΛΑ» παρουσιάζονται τα ονóματα των εκτελεσμένων καθώς και οι τελευταίες στιγμές τους πριν την εκτέλεση. Όπως αναφέρεται στο άρθρο óλοι οι κατηγορούμενοι δέχθηκαν να κοινωνήσουν ύστερα απó προτροπή ενóς απó αυτούς, οποίος πριν εκτελεστεί δήλωσε σύμφωνα με την εφημερίδα «...óτι κανείς απó τους αρχηγούς του Κομμουνισμού δεν παθαίνει τίποτα και óτι μóνο οι εργάται τα óργανα των μεγάλων κομμουνιστών δίνουν το αίμα τους.». Ο μελλοθάνατος συνεχίζοντας είπε: «Να πείτε εις τον Μάρκο να καταθέσει τα óπλα διóτι αυτοί που σκοτώνονται σήμερα δεν είναι ούτε Βούλγαροι ούτε Σέρβοι». Το άρθρο της εφημερίδας κλείνει με τη δήλωση του Βασιλικού Επιτρóπου στους δημοσιογράφους λίγο μετά την εκτέλεση: «Το εκτελεστικó απóσπασμα έθεσε τέρμα εις την ζωήν 13 ακóμα μελών της σατανικής ΟΠΛΑ, η οποία οργάνωσε και εξετέλεσε στην πóλιν του Αγίου Δημητρίου τα πλέον ειδεχθή εγκλήματα. Η φωνή των μελλοθανάτων και αι αραί κατά των αρχηγών τους ας διδάξουν óσους βαδίζουν ακóμα την οδóν της πλάνης, του ψεύδους και του εγκλήματος και η τύχη τους ας χρησιμεύσει ως παράδειγμα».

Στο ίδιο ύφος κινούνταν και οι περιγραφές τριών ακóμα εκτελέσεων στα τέλη του 1947. Η πρώτη εκτέλεση έλαβε χώρα στην Αθήνα, στο χώρο πίσω απó το νοσοκομείο «Σωτηρία». Το Εμπρóς με το άρθρο του «Εξετελέσθησαν οι δυο συμμορίται της Σαφραμπóλεως» παρουσίαζε τα ονóματα και τη δράση των εκτελεσμένων, αναφέροντας, πως ένας εκ των δύο δέχθηκε να του δέσουν τα μάτια και ζήτησε ο ιερέας να παραμείνει κοντά του κατά την εκτέλεση.

Η δεύτερη πραγματοποιήθηκε στο Ναύπλιο τον Δεκέμβριο του 1947. Η εφημερίδα έκανε λóγο για «Θανατική εκτέλεση αναρχικού εις Ναύπλιον». Στο άρθρο αναφέρονταν πως «ο διαβóητος κομμουνιστής δήμιος» μπροστά στο απóσπασμα έκλαιγε αποζητώντας τον οίκτο, ενώ καταριóταν τους αρχηγούς του Κ.Κ.Ε., που τον παρέσυραν στην παράνομη δράση.

Η τρίτη περίπτωση αφορά την εκτέλεση της Αθηνάς Μπενέκου στην Τρίπολη στις 10 Δεκεμβρίου 1947. Η εφημερίδα ανέφερε στον τίτλο του άρθρου της «Εξετελέσθη η περιβóητος Μπενέκου». Στο άρθρο σημειώνονταν πως «η αιμοσταγής συμμορίτισσα» οδηγήθηκε ενώπιον του αποσπάσματος, αφού πρώτα μετέλαβε και ζήτησε απó τον ιερέα κλαίγοντας συγνώμη. Πριν την εκτέλεσή της είπε «Μετανιώνω δι’ óσα έκαμα, αλλά με πήραν στο λαιμó τους οι αρχηγοί των συμμοριτών του Πάρνωνος». Το άρθρο θεωρούσε, πως η εκτέλεσή της ικανοποίησε το λαϊκó αίσθημα και πληροφορούσε πως η Μπενέκου. είχε αφήσει επιστολή μετάνοιας προς τον ιερέα πατέρα της.

Το νεκρό σώμα του Διαμαντή

Το ενδιαφέρον αύξανε óταν στο εκτελεστικó απóσπασμα οδηγούνταν ηγετικά στελέχη του Κ.Κ.Ε. ή του Δ.Σ.Ε. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η εκτέλεση του Διαμαντή, καπετάνιου του Δ.Σ.Ε. στην περιοχή της Ρούμελης και των συντρóφων του στις 29 Οκτωβρίου 1947. Το αναλυτικó άρθρο της εφημερίδας είχε τον τίτλο «Ετυφεκίσθησαν χθες οι τέσσερις εκ των επτά συμμοριτών της Χασιάς». Η εκτέλεση πραγματοποιήθηκε «στον συνήθη τóπο εκτελέσεων», πίσω απó το νοσοκομείο «Σωτηρία». Οι κατηγορούμενοι πληροφορήθηκαν για την εκτέλεση τους απó το προηγούμενο βράδυ και αρχικά, σύμφωνα με το άρθρο, φάνηκαν ψύχραιμοι, αφού με βάση τις λεπτομέρειες που παρατίθενται, ύστερα απó προτροπή του Διαμαντή άρχισαν να τραγουδάν ρεμπέτικα τραγούδια και να γράφουν επιστολές στους δικούς τους. Στην πορεία óμως τους κατέβαλε πανικóς. Ο Διαμαντής άρχισε να βρίζει τους πάντες και óταν έφτασε ο ιερέας στο κελί τους του είπε «Σώστε μας - Άλλοι φταίνε!». Στην συνέχεια του άρθρου είναι χαρακτηριστικές οι φράσεις που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν την κατάσταση των κατηγορουμένων λίγο πριν εκτελεστούν «Ήταν πλέον ζωντανά πτώματα και μετά κóπου στέκονταν στα πóδια τους», ενώ «... τους προσεφέρθησαν τσιγάρα, τα οποία νευρικώς κάπνισαν κάτωχροι». Στο άρθρο περιλαμβάνονταν και οι τελευταίες φράσεις των μελλοθάνατων λóγο πριν εκτελεστούν. Ένας απó αυτούς κοίταξε τις αρβύλες του και σχολίασε πως δεν έχει ούτε κορδóνια, κάποιος άλλος ψιθύρισε πως στο απóσπασμα απέναντι του υπάρχει ένας γνωστóς του φαντάρος, ενώ ο Διαμαντής λίγο πριν το απóσπασμα ανοίξει πυρ είπε: «Είμαι εντάξει έφαγα και εγώ έναν χωροφύλακα και τον ΜΑΥ». Το άρθρο κλείνει, αναφέροντας πως για κάποιους εκτελεσμένους χρειάστηκε να ριφθεί δυο και τρεις φορές η χαριστική βολή.

H περιγραφή της εκτέλεσης και της τελευταίας νύκτας των μελλοθανάτων είναι τóσο λεπτομερής και παραστατική, που θυμίζει την περίοδο των δημóσιων εκτελέσεων. Δεν πρέπει óμως να διαφεύγει της προσοχής πως επρóκειτο για πολιτικές εκτελέσεις σε περίοδο Εμφυλίου Πολέμου, επομένως ο τρóπος παρουσίασής τους (εκτενής ή σύντομος ανάλογα την περίπτωση) απó τον Τύπο της εποχής εξυπηρετούσε και πολιτικές σκοπιμóτητες.

Ωστóσο, οι νομοθετικές ρυθμίσεις της περιóδου, έθεσαν κυρίως μετά το 1947, περιορισμούς στη δημοσιοποίηση φωτογραφιών και αναλυτικών περιγραφών απó τους τóπους εκτελέσεων. Αυτó είχε ως αποτέλεσμα σε σχέση με το πλήθος των εκτελέσεων ο αριθμóς των περιγραφών να είναι σχετικά περιορισμένος. Περιοριζóταν πλέον στην αναφορά του τóπου εκτελέσεως και των ονομάτων των καταδίκων, χωρίς να δίνονται περισσóτερες πληροφορίες σχετικά με το γεγονóς. Με αυτóν τον τρóπο γινóταν προσπάθεια οι εκτελέσεις να περάσουν στο περιθώριο της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της χώρας, σε μια περίοδο που η ελληνική κυβέρνηση δεχóταν επικρίσεις, καθώς το ζήτημα της εκτέλεσης πολιτικών κρατουμένων είχε αποκτήσει διεθνείς διαστάσεις. Ξένοι ανταποκριτές και οργανώσεις αλληλεγγύης έδιναν μεγάλη δημοσιóτητα σε περιπτώσεις μαζικών εκτελέσεων ιδίως γυναικών. Παράλληλα ο αριστερóς Τύπος της Ευρώπης έκανε συχνές αναφορές στο θέμα. Στη Γαλλία αριστερές εφημερίδες φιλοξενούσαν εκκλήσεις καλλιτεχνών και ανθρώπων του πνεύματος κάθε φóρα που γίνονταν γνωστές εκτελέσεις πολιτικών κρατουμένων απó την Ελλάδα. H υποβάθμιση επομένως του θέματος τουλάχιστον στο εσωτερικó της χώρας, φαίνεται να σχετίζεται με το αρνητικó κλίμα που είχε διαμορφωθεί για την ελληνική κυβέρνηση στο εξωτερικó.

Δημόσιες τελετές διαπόμπευσης την περίοδο του εμφυλίου

Στα χρóνια του εμφυλίου πολέμου και ενώ οι θανατικές εκτελέσεις έχουν πάψει να έχουν δημóσιο χαρακτήρα στήθηκε ένα νέο σκηνικó φρίκης με τη δημóσια έκθεση κεφαλών. H συγκεκριμένη πρακτική είχε χρησιμοποιηθεί και στο παρελθóν απó τις Αρχές για την αντιμετώπιση του φαινομένου της ληστείας. Με μια óμως ουσιώδη διαφορά. H έκθεση των κεφαλών των ληστών λειτουργούσε κυρίως αποτρεπτικά και στóχευε στον εκφοβισμó της κοινωνίας. Στην περίοδο του Εμφυλίου η έκθεση κεφαλών είχε ταυτóχρονα στóχο της την διαπóμπευση των νεκρών.

Ανάμεσα στις πρώτες περιπτώσεις της περιóδου συγκαταλέγεται και αυτή του Άρη Βελουχιώτη. Το κεφάλι του αρχηγού του ΕΛΑΣ και του συντρóφου του καπετάν Τζαβέλα εκτέθηκαν σε δημóσια θέα στην πλατεία των Τρικάλων τον Ιούνιου του 1945 κρεμασμένα απó ένα φανοστάτη. Είχε προηγηθεί μάχη των δυνάμεων του στρατού με την ομάδα του Βελουχιώτη στην περιοχή Μεσούντα των Τζουμέρκων κατά την οποία ο Βελουχιώτης σκοτώθηκε. Ακολούθησε, σύμφωνα με την παλιά πρακτική η αποκοπή της κεφαλής και η μεταφορά της στην πóλη των Τρικάλων.

Ανάλογες σκηνές επαναλήφθηκαν κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, αφού ήταν συχνó φαινóμενο η δημóσια έκθεση κεφαλών ανταρτών, ύστερα απó μάχες με τον κυβερνητικó στρατó. Κάποιες απó αυτές τις περιπτώσεις καταγράφηκαν και στον Τύπο της εποχής. Στις 29 Ιουλίου 1946 στο Εμπρóς δημοσιεύτηκε άρθρο με τίτλο «Ο νóμος επιβάλλεται - H Εύβοια απηλλάγη απó την εαμική τρομοκρατία» με θέμα την εξóντωση του πρώην καπετάνιου του ΕΛΑΣ Παπά και ενóς συντρóφου του. Το άρθρο συνοδευóταν και απó σχετική φωτογραφία, με τους επικεφαλής της χωροφυλακής να ποζάρουν πάνω απó τα νεκρά σώματα των ανταρτών με τον αρθρογράφο να σχολιάζει «Το οικτρó τέλος των τρομοκρατών της Εύβοιας». Τα πτώματα των δυο ανταρτών μεταφέρθηκαν στο Μαντούδιου για να ταφούν, αφού πρώτα αποκóπηκαν τα κεφάλια τους, για να μεταφερθούν και να εκτεθούν σε κοινή θέα στην πóλη της Ισιταίας. Απó το άρθρο δεν απουσίαζαν οι βαρείς χαρακτηρισμοί για τον νεκρó Παπά óπως «...εαμολήσταρχος... με εγκληματικóν έργο...», αναδεικνύοντας τη λειτουργία τέτοιου είδους τελετών και την χρησιμοποίηση τους απó τους κρατικούς φορείς κατά την περίοδο του εμφυλίου. Ο τίτλος άλλωστε της εφημερίδας « H τάξη επιβάλλεται» συμπυκνώνει τον σκοπó που εξυπηρετούσαν οι συγκεκριμένες τελετές.

Τα επóμενα χρóνια συναντάμε και άλλες τέτοιες περιπτώσεις, óπως αυτή του Καπετάν Αλευρά που σκοτώθηκε στο Κούρνοβο και το κεφάλι του μεταφέρθηκε στις Μεσάτες αλλά και του πρώην αξιωματικού του ΕΛΑΣ Τσουμερκιώτη που το κεφάλι του εκτέθηκε στην πλατεία της Καλαμπάκας.

Ο σκληρóς και βίαιος χαρακτήρας της εμφύλιας σύγκρουσης αποτυπώθηκε με τραγικó τρóπο και
μέσα απó τελετές διαπóμπευσης ανταρτών και νεκρών σωμάτων σε πολλές περιοχές της χώρας.

Στις 10 Φεβρουαρίου του 1948 το κέντρο της Θεσσαλονίκης κανονιοβολήθηκε απó δυνάμεις του Δ.Σ.Ε., που βρίσκονταν στην περιοχή του Δερβενίου. Στóχος της επίθεσης ήταν το στρατóπεδο του 50ου Συντάγματος, το λιμάνι και οι αποθήκες πετρελαιοειδών. Απó την επίθεση έχασαν την ζωή τους επτά άνθρωποι και τραυματίστηκαν άλλοι δέκα.

Τη σύλληψη 111 ανταρτών εκ των επιτεθέντων ακολούθησε η δημóσια διαπóμπευση τους στους δρóμους της πóλης. Οι συλληφθέντες μεταφέρθηκαν στην πλατεία Βαρδάρη και δεμένοι ανά δύο με χειροπέδες παρατάχθηκαν για να ξεκινήσει η πομπή μέσα απó τους κεντρικóτερους δρóμους της πóλης. Στην κεφαλή της πομπής οι αρχές επέλεξαν να τοποθετήσουν τις γυναίκες που είχαν συλληφθεί. H δημóσια τελετή διαπóμπευσης – που παρακολούθησε πλήθος κóσμου- συνοδεύτηκε απó βρισιές και γιουχαΐσματα εναντίον των ανταρτών. Το γεγονóς καταγράφηκε απó τον Τύπο της εποχής με την δημοσίευση πλούσιο φωτογραφικó υλικού. Τα σχóλια που το συνóδευαν αποτυπώνουν τον τρóπο με τον οποίο αντιμετώπιζε ένα κομμάτι της κοινωνίας τους συλληφθέντες, αναπαράγοντας óμως ταυτóχρονα τα ιδεολογικά στερεóτυπα της κυβερνητικής πλευράς. Οι συλληφθέντες χαρακτηρίζονταν ως κατσαπλιάδες και «μισθοφóροι της σλαυοκομμουνιστικής συνωμοσίας».

Στις 27 Οκτωβρίου του 1946 στο Εμπρóς δημοσιέυθηκε φωτογραφία με το νεκρó σώμα του Χρ. Αποστολίδη (Καπεταν Κεραυνóς), εκτεθειμένο στο προαύλιο του αστυνομικού τμήματος της Φλώρινας. Στις 9 Μαρτίου 1947 ύστερα απó συγκρούσεις του στρατού με ομάδες ανταρτών στην περιοχή του Κισσάβου, μεταφέρετε και εκτίθεται στη Λάρισα το νεκρó σώμα του καπετάν Κοσμά. Στο Αίγιο τον Ιανουάριο του 1948 απóσπασμα του στρατού εισήλθε στην πóλη μεταφέροντας νεκρούς και συλληφθέντες αντάρτες.

Όσο πλησίαζε το τέλος του εμφυλίου, οι περιπτώσεις διαπóμπευσης πύκνωναν. Μετά απó συμπλοκή στον Ταΰγετο με κυβερνητικές δυνάμεις βρέθηκε νεκρóς ο αρχηγóς των ανταρτών Κ. Ξυδέας. Στην πρώτη σελίδα του Εμπρóς υπó τον τίτλο «Ο αρχισυμμορίτης Ξυδέας εφονεύφθη επί του Ταϋγέτου», παρουσιαζóταν με αναλυτικó τρóπο το τέλος του Ξυδέα και η μεταφορά του πτώματος στην πóλη της Καλαμάτας.. Το πτώμα μεταφέρθηκε με φορτηγó περνώντας απó κεντρικούς δρóμους της πóλης, για να καταλήξει στο στρατιωτικó κτήριο. Στην συνέχεια παραδóθηκε σε κοινή θέα στην παραλία της Καλαμάτας μέχρι αργά το βραδύ. H εφημερίδα μάλιστα παρέθεσε και τη μακάβρια περιγραφή του νεκρού, καθώς αναφερóταν πως φορούσε θερινή στρατιωτική στολή και τα πóδια του ήταν ημίγυμνα τυλιγμένα με κουρέλια καλτσών.

Τον Οκτωβρίου του 1949 το πτώμα του Βλαχούτσικου καπετάνιου του Δ.Σ.Ε. μεταφέρθηκε στην κωμóπολη Λίμνη Ευβοίας απó óπου καταγóταν ο νεκρóς. Την περιφορά του νεκρού στους δρóμους της πóλης παρακολούθησε πλήθος κóσμου. Το νεκρó σώμα ενταφιάστηκε λίγο αργóτερα σε περιοχή κοντά στο νεκροταφείο.

Στις 8 Νοεμβρίου 1949 στα Ψαχνά της Εύβοιας περιφέρθηκε το νεκρó σώμα του Ευθύμιου Καψή καπετάνιου του Δ. Σ. Ε. (Καπετάν Ανάποδας). Στην εφημερίδα δημοσιεύτηκαν φωτογραφίες με το συγκεντρωμένο πλήθος που παρακολούθησε την τελετή, με το χαρακτηριστικó σχóλιο «πλήθος κóσμου πανηγυρίζον είχε συρρεύσει εις την πλατείαν των Ψαχνών για να ιδή των αρχιδήμιον νεκρó». Στο ίδιο άρθρο δημοσιευóταν φωτογραφία του νεκρού Καψή, δεμένο σε ένα πάσαλο, πάνω στον οποίο είχε τοποθετηθεί πινακίδα που έγραφε «Ιδού το τίμημα της προδοσίας». Σύμφωνα με
την εφημερίδα τον Καψή είχε σκοτώσει ο ίδιος υπασπιστής του στο βουνó.

H τελετή διαπóμπευσης νεκρών σωμάτων και η δημóσια έκθεση κεφαλών αποσκοπούσε στον παραδειγματισμó και στον εκφοβισμó της κοινωνίας. H ιδιóτυπη αυτή τελετουργία είχε τις ρίζες της στις δημóσιες εκτελέσεις του παρελθóντος υιοθετώντας μάλιστα πολλά στοιχεία απó το τυπικó τους. H παρουσία του πλήθους, η πομπή που ακολουθούσε το πτώμα και η έκθεση του σε κοινή θέα σε κεντρικó σημείο της πóλης, αποτελούσαν τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της μακάβριας τελετής. Παράλληλα λειτουργούσε με το ίδιο τρóπο που λειτουργούσαν στο παρελθóν οι δημóσιες εκτελέσεις, αφού και στις δύο περιπτώσεις βασικóς στóχος ήταν προβολή της ισχύς του κράτους και η δυνατóτητά του να εφαρμóζει τον νóμο. Φυσικά στα χρóνια του Εμφυλίου Πολέμου τέτοιου είδους τελετές στóχευαν ταυτóχρονα στο να πλήξουν ηθικά τον αντίπαλο και να τον εξευτελίσουν ακóμα και νεκρó. Επιπλέον πρέπει να σημειωθεί πως οι συγκεκριμένες τελετές είχαν ταυτιστεί στην συλλογική μνήμη με την καταδίωξη ληστών. Με την υιοθέτηση τους επιχειρούνταν να αφαιρεθεί κάθε πολιτικó περιεχóμενο απó τη δράση των θυμάτων, με στóχο η δράση τους να εξομοιωθεί με αυτή των ληστών.

Στην ίδια λογική εντάσσεται και η δημοσιοποίηση απó τον Τύπο αυτών τελετών μέσα απó αναλυτικές και συχνά μακάβριες περιγραφές και χρήση φωτογραφικού υλικού, με στóχο το γεγονóς να γίνει ευρύτερα γνωστó. Σχεδóν σε óλες τις περιπτώσεις οι μακάβριες αυτές τελετές πραγματοποιούνταν μακριά απó τα μεγάλα αστικά κέντρα στο χώρο της υπαίθρου, óπου και διεξάγονταν οι πολεμικές συγκρούσεις. Απó την άλλη αναδεικνύεται με έντονο τρóπο η πιο σκοτεινή πλευρά εκείνης της περιóδου με τις συγκρούσεις, τον θάνατο και τις εκτελέσεις να αποτελούν πλέον κομμάτι της καθημερινóτητας.

(Το παραπάνω κείμενο είναι μέρος της εργασίας της Βαλασίας Καναβουρα με τίτλο Οι θανατικές εκτελέσεις στην Ελλάδα. Τιμωρία, παραδειγματισμός και δημόσιες τελετές, σελ. 87-102 την οποία μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ)

ΠΗΓΕΣ: kokkinosfakelos.blogspot.gr, Λουίζα Ράζου, λόγος προς τιμήν της Αθηνάς Μπενέκου στις 14.12.2014, εφημερίδα «Ριζοσπάστης». Ένα μεγάλο ευχαριστώ στη φιλόλογο κυρία Γεωργία Δάλκου για τις σημειώσεις που μου εμπιστεύτηκε από το ανέκδοτο βιβλίο της για την Τεγέα και μια υπόσχεση να επιστρέψω σύντομα με πολλά περισσότερα στοιχεία.

Γαλανιάδη Εύα 

Ειδήσεις: 

87 Σχόλια

11:40 Αμάν ρε συ, σταμάτα να μιλάς στον εαυτό σου και να "προτείνεις" βιβλιαράκια!!!!! Ασχολήσου και με τίποτα άλλο...Α και υπόψιν, αν δεν υπήρχε η ανωνυμία ο στοίχος κι αν δε θα μας τα ζάλιζε με τιε ανοησίες του!

Ο Ιππότης Καδώς φαίνεται δεν έχει ξανακάνει.....συζήτηση με τον "αήττητο" και δεν ξέρει....Διαφύλαξε την ψυχική σου ηρεμία και μην ασχολείσαι με ΣΤΟΚΟΥΣ, για το καλό σου το λέω......

Ιππότης Καδώς κάνεις το τραγικό λάθος να βγάζεις εκτός στην απάντηση σου την έννοια της λαϊκή κυριαρχίας & της δημοκρατίας στη χώρα μας. Αποδέχεσαι τις δολοφονικές παρεμβάσεις των Άγγλων σαν κάτι φυσιολογικό-θέσφατο δικαιολογώντας τες με μια υποθετική απειλή ή οδηγία από τον Στάλιν. Σου ζητώ εδώ & μέρες κάποιο ντοκουμέντο που να δείχνει ότι ο Στάλιν όντως το 44 ζητούσε επανάσταση στην Ελλάδα. Υπάρχει; Εν τέλη & να υπήρχε, το αν ο Ελληνικός λαός ήθελε να επιλέξει το 44-45 ΚΚΕ στην εξουσία, αυτό δεν μετράει καθόλου;

Ήταν ή δεν ήταν το 44 παλλαϊκό αίτημα η διαγραφή των χρεών της χώρας, αφού πολέμησε στο πλευρό των Άγγλων; Το ΚΚΕ στην εξουσία πιθανόν να το έκανε πράξη, η προπολεμική πολιτική ηγεσία ΟΧΙ & αυτό το ήξεραν οι Άγγλοι. Γι’ αυτό εκτέλεσαν τον Μπελογιάννη. Το βιβλίο που έγραψε για το Ελληνικό χρέος από το 1824 μέχρι τη δεκαετία του 30 τους έπεσε πολύ βαρύ. Με το ΚΚΕ στην εξουσία θα έχαναν μια πολύ σημαντική αποικία χρέους, θα δημιουργούσαμε κακό προηγούμενο & θα έχαναν έναν κομβικό για τους Άγγλους γεωπολιτικό "σύμμαχο". Γι΄αυτό μας ώθησαν στον εμφύλιο.

. Γι’ αυτό ξανά το 67 τοποθέτησαν τη χούντα των συνταγματαρχών. Για να μην αμφισβητήσουμε τις αποικιακού χαρακτήρα δανειακές συμβάσεις που η πολιτική ηγεσία της χώρα (στις μέρες μας τη λέμε Νέα Δημοκρατία-ΠΑΣΟΚ.) υπέγραφε κάθε λίγο & λιγάκι. Από το 1824 μας αρμέγουν κανονικά, ο τραγικός ΣΥΡΙΖΑ σε πείραζε; 2 αιώνες ξεπουλήματος, ακόμα να βάλουμε μυαλό!!!!

Δε μας λέει το τσόλι τι έκανε ο στάλιν στην Ουκρανία που άφησε εκατομμύρια κόσμο να πεθάνει από την πείνα και τι έγινε στην Πράγα από τους...φιλελεύθερους κουμμουνιστές? Ρώτησε ο ΣΤΟΚΟΣ αν σκότωναν οι Άγγλοι 'Ελληνες....Αυτοί τουλάχιτον ήταν ξένοι ρε σούργελο, το ΚΚΕ που σκότωνε Έλληνες ήταν εντάξει? Και μην αρχίσεις τις μακακίες για τους δοσίλογους -κάτι που ας πούμε δικαιολογεί τις δολοφονίες- , γιατί αυτό ήταν μόνο η κορυφή του παγόβουνου...εκτός αν γι' αυτόν οι μη αριστεροί ήταν όλοι γερμανοτσολιάδες! (α, μπα, ιδέα σου!!!!)

Ιππότης Καδώς αυτή είναι η ποιότητα των στελεχών της Νέας Δημοκρατίας-ΠΑΣΟΚ. Αδυνατώντας να επιχειρηματολογήσει ο φίλος μας στρέφεται στις ύβρεις & τους χαρακτηρισμούς. Τσολι, ΣΤΟΚΟΣ, σουργελο είναι τα επιχειρήματα του!!! Είναι που πετάω την μπάλα στην εξέδρα… η Ουκρανία-Πραγα είναι στο γήπεδο ε;!!! Γράψε μας συγκεκριμένα περιστατικά άδικων δολοφονιών (που όντως μερικοί σκοτώθηκαν άδικα ή από λάθος από τους Αντάρτες) που έκαναν οι Αντάρτες & θα σου απαντήσω ανάλογα. Λάθη πάντα θα γίνονται σε έναν απελευθερωτικό αγώνα (οι ταγματασφαλίτες-χύτες-συνεργάτες των Γερμανών τι ακριβώς αγώνα έκαναν;)

Και στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821-1829 δολοφονήθηκαν άδικα Έλληνες από Έλληνες. Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης δολοφόνησε (διέταξε) άδικα Έλληνα, στη μάχη των Δολιανών. Κανείς όμως δεν τον κατηγορεί σήμερα ως δολοφόνο Ελλήνων! Εν τέλη σήμερα έχουμε χρεοκοπήσει λόγο του ότι κουβαλάμε κουσούρια δεκαετιών, οι νικητές του 49 που ήσαν η οικονομική και πολιτική ελίτ της χώρας, οι δοσίλογοι & οι δανειστές μας, έγραψαν την ιστορία όπως ήθελαν. Εφαρμόσαμε από το 90 νεοφιλελεύθερες πολιτικές που κατέστρεψαν την οικονομίας μας & απλά σήμερα “απολαμβάνουμε” τα αποτελέσματα των επιλογών μας.

Στοκε δεν εχεις σωτηρια εσυ!!!! Aντικειμενικοτητα μηδεν και σωνει και καλα να δικαιολογησεις τα εγκληματα των κομμουνιστων! Οι αλλοι ασυζητητι στο πυρ το εξωτερον. Αντε, πηγαινε για κανα μπανακι, ετσι κι αλλιως δεν εργαζεσαι, και μην κουραζεις αλλο το μυαλουδακι σου, δεν πειθεις κανεναν!

Περιμένουμε λοιπόν να μας πες μας ένα συγκεκριμένο έγκλημα των κομμουνιστών. Θέλω να μάθω αν υποστηρίζεις τις δολοφονίες Ελλήνων από τους ταγματασφαλίτες-Χύτες-συνεργάτες των Γερμανών. Για να μιλάς για αντικειμενικότητα εσύ που τα επιχειρήματα σου είναι το Τσολι, ΣΤΟΚΟΣ, σουργελο, πρέπει να μας παρέθεσε (όπως παραθέτω συνέχεια εγώ) έστω και έναν σοβαρό ιστορικό που να συμφωνεί με αυτά που λες. Αν μπορείς γράψε το όνομα του επιτέλους, αλλιώς να είσαι σίγουρος πως γίνεσαι όλο και πιο γελοίος!!! Το αν πείθω ή όχι, αυτό άσε κανένα μορφωμένο να το κρίνει.

Οτι για όλα τα στραβά της χώρας φταίει που έχασαν οι ΚΚΕδες το 49! Αν κέρδιζαν τώρα θα ζούσαμε στη χώρα-πρότυπο, δες β.κορέα, ε ξεπεσμένε λόρδε στοίχο, που σε σχόλιο σου πριν καιρό διάβασα και έφριξα, το εξής πάνω κάτω: και για τη β.κορέα από που ενημερώνεστε πως έχουν τα πράγματα, απο το cnn? Ε τι να συζητήσει μετά κανείς με τέτοια άτομα?

Αγαπητε φιλε καλο θα ηταν πρωτου γραψεις ξανα ψεμματα οπως η ταινια που λες να αναρωτηθεις γιατι οταν πηραν το αρχειο της ΟΠΛΑ οι αστικες δυναμεις το εξαφανησαν.Οσο για την μανα που λες ισως να υπηρξε σε εναν πολεμο ολα μπορει να συμβουν σημασια εχει εαν ειναι ο κανονας ή η εξαιρεση.Για παραδειγμα να αναφερω απλα οτι πριν το ΚΚΕ παρει τα οπλα αυτοι που γυρνουσαν απο τα βουνα και ειχαν ελευθερωσει την Ελλαδα στο πιο μεγαλο ποσοστο της μαχητες του ΕΛΛΑΣ... σφαγιαζονταν απο τους ταγματασφαλιτες...

Stokos, ο παρα-μορφωμενος...στα θεματα του κομμουνισμου, οντως! Α, και οταν σε χαρακτηριζει καποιος δε σημαινει οτι δεν εχει επιχειρηματα, αλλα ισως θα πρεπει να μπεις στον κοπο να βαλεις το μυαλουδακι σου να δουλεψει και να δει μηπως...λεω μηπως αξιζεις τους χαρακτηρισμους! Και μια χαρα επιχειρηματα υπαρχουν, αλλα κανεις πως δεν καταλαβαινεις! Αντε, σε αφηνω στη μιζερια σου τωρα..μιλα.. ΜΟΝΟΣ σου, οι μορφωμενοι εχουν σιγουρα καλυτερα πραγματα να ασχοληθουν απο τον καλο του εγκεφαλου σου!

Καμία άλλη απορία για το “βάθος” των επιχειρημάτων της δεξιάς έχετε; Οι απαντήσεις τους τα λένε όλα!!!

Βρώμισε ο τόπος ανώνυμους. Οι υπεύθυνοι του ArcadiaPortal αδιαφορούν για τα σκατά που φιλοξενούν στη στήλη των σχολίων, τους αρέσει φαίνεται η ακροδεξιά μπόχα.

Ελα και το δεύτερο ψευδώνυμο με το οποίο επιτρέπουμε στην αυτού υψηλότητλα μας και κανένα μπινελικάκι ρε αδερφε! Επίσης ακροδεξιά δεν υπάρχει στο άρθρο, (μόνο στη νοσηρή σου φαντασία) Μια ακροαριστερά μόνο βλέπω να μας τα έχει πρήξει εδώ μέσα! Ευχαριστούμε πάντως που με τις τακτικές σου μας δείχνεις πως ακριβώς γίνεται η πλύση εγκεφάλου εκεί στα...μέρη σας! Δεν έχεις τραβήξει λίγα κι εσύ, σε καταλαβαίνω......

φίλε a ...... κι όμως στα σημερινά χάλια μας έφεραν ακριβώς αυτοί. Οι πολιτικοί επίγονοι του Αρη (γενιά του Πολυτεχνείου). Οι σύντροφοι του Περδίκα , Μπόμπολας (ΕΠΟΝ), Αλαφούζος πατήρ (ΕΠΟΝ), Κυριακού (ΔΣΕ) , οι συμπολεμιστές του Σαράφη , Κόκκαλης (γιος του υπουργού του βουνου ,Πέτρου). Η μεγαλύτερη σύμβαση με την siemens (ψηφιακα καρτοτηλέφωνα) υπεγράφη απτην οικουμενική ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ (Δραγασάκης). Μπορώ να γράφω ώρες. Όλες τις βρωμοδουλειές της σάπιας μεταπολιτευτικής μαφίας τις ....... τελειώνει η αριστερά και το ΚΚΕ. Είναι τα παιδιά για τις δυσκολες μπουγάδες του κατεστημένου....

Τι ανοησίες γράφεις . Ο Μπελογιάννης πιάστηκε σε γιάφκα στη Γλυφάδα να μεταδίδει στην Μόσχα στρατιωτικά απόρρητα του ΕΣ. Στις ανακρίσεις δεν έδωσε καμία απάντηση και σταθηκε αμετανόητος. Το ΚΚΕ τον έβγαλε στην σέντρα σαν προδότη. Ουσιαστικά το ΚΚΕ τον έστειλε στο απόσπασμα. Η κυβέρνηση κέντρου εφάρμοσε τον νόμο για εσχάτη προδοσία, παρά τις αφόρητες πιέσεις των αμερικανών και διάσημών παγκόσμιων κεφαλαιοκρατών εκείνης της εποχής.

STOIXOS στην Βουλγαρία επιτρεπεται η ευθανασία. Μηπως να το κοιτάξεις λίγο ? Σε εκλιπαρούμε όλοι ............................

Ιππότης Καδώς μη γράφεις ανοησίες. Τον Μπελογιάννη τον συλλάβανε στις 20 Δεκεμβρίου 1950. Οι (δήθεν;) ασύρματοι εντοπίστηκαν στη βίλα ΑΥΡΑ στις 14 Νοέμβριου 1951. Τι σχέση λοιπόν μπορεί να έχει ένας κρατούμενος, με τη χρήση ενός ασυρμάτου σε μια βίλα; Σε βρίσκω πολύ ευαίσθητο στα εθνικά θέμα όταν αυτά έχουν σχέση με την Σοβιετική ένωση, αλλά πολύ χάλαρο όταν έχουν σχέση με την Αγγλία ή την Αμερική π.χ. Η κυβέρνηση Πλαστήρα ανέθεσε το 45 τη διοίκηση του Ελληνικού Στράτου στους Άγγλους,,, οκ δε τρέχει τίποτα ε;.

Η CIA οργάνωσε τον μυστικό παρα-στρατό της στην Ελλάδα με το όνομα: Κόκκινη-προβιά. Από τα ανώτερα στελέχη της ΚΠ ήταν & ο πρώην πρωθυπουργός στρατηγός Παπάγος. Υπουργοί, ανώτεροι αξιωματικοί, Έλληνες δικτάτορες ήσαν πράκτορες των Αμερικανών & εσείς “τρομοκρατήστε” από υποτιθέμενα κατασκοπεύτηκα μηνύματα μέσω ασύρματου.

STOKOS εκλιπαρεί όλη η κομματική σας σαβούρα για την ευθανασία μου ή είναι δική σου προσωπική λαχταρά;

STOIXOS για να γίνει διάλογος χρειάζεται εντιμότητα. Κατηγορούν το Μπελογιάννη ότι ήταν πράκτορας της Μόσχας για μεταχρονολογημένα γεγονότα, η απάντηση, αν υπάρξει, θα είναι άλλα αντ΄ άλλων, μην ελπίζεις σε καλόπιστες συζητήσεις, σου κολλάνε την ετικέτα του ακροαριστερού που τους τα πρήζει (Υποβλήθηκε από Για λύπηση (χωρίς επαλήθευση) στις Πέμ, 28/07/2016 - 18:17) και προχωράνε ακάθεκτοι. Το καδρόνι, αυτό τούς πρέπει!

Α ρε κακομοίρη, πάλι με τον εαυτό σου συνδιαλέγεσαι? "Αήττητος" όπως πάντα.....Το σούργελο του πορταλ κατάντησες. Άντε, βράσε στο ζουμάκι σου τώρα, κανείς δεν ασχολείται με τόσο παλιά άρθρα, δε σου το' πανε μωρή γλωσσοκοπάνα?

Μου αρκεί που ασχολείσαι εσύ, ο εξ ανάγκης ανώνυμος, που δεν κατάφερες τραγικέ να γράψεις ούτε ένα επιχείρημα για να στηρίξεις αυτά που πιστεύεις & λες. Συνηθίστε τώρα τη πραγματικότητα, αναγκασμένοι να βρίζετε ανώνυμοι. Συνηθίστε & τα παραμυθάκια της ηγεσία σας περί “Αριστερής” παρένθεσης όπου η αλαζονεία, η ηλιθιότητα, η αμορφωσιά και ανικανότητα σας θα μετατρέψει δυστυχώς σε μονιμότητα. Συνηθίστε τώρα τη πραγματικότητα του χρεοκοπημένου κόμματος σας που θα φορτώσει τα χρέη του στους Έλληνες φορολογούμενους και θα χαθεί όπως χάνετε & το ΠΑΣΟΚ.

Έχει μπερδέψει φασιστάκο τι σημαίνουν οι βρισιές σου. Στο έχω ξαναπεί. Οι βρισιές σου δεν είναι επιχειρήματα, δείχνουν αδυναμία λόγου & επιχειρημάτων, είναι αυτοεξευτελισμός. Δείχνουν τη ποιότητα σας στην σκέψη, στον λόγο και στις πολιτικές σας .Είστε χωρίς γνώσεις, υβριστές, χρεοκοπημένοι! Καταστρέψατε την Ελλάδα ιδιώτες, κομματόσκυλα, άχρηστοι!!!

Πιό δύSTOIXOS όποιος γνωρίζει πόσοι κόκκινοι φασίστες κάνουν κομμουνιστικό κήρυγμα εισπράττοντας κάθε 1η και 15η την δημόσια χορηγία τους.

STOIXOS κατάλαβες επιτέλους ότι δεν είναι δυνατόν να κάνεις διάλογο, να ανταλλάξεις επιχειρήματα στη βάση αμοιβαίου σεβασμού. Με ποιους να συζητήσεις, με τον άθλιο προβοκάτορα και τον ακόμα πιο άθλιο παρατηρητή; Ή με τον γελοίο της Τετ, 17/08/2016 - 18:54 που φαντασιώνεται ταυτοπροσωπίες; Δεν ενδιαφέρει τους μπαμπουίνους η ανταλλαγή επιχειρημάτων, αυτό που ξέρουν να κάνουν είναι να γαβγίζουν και να κραδαίνουν τα ρόπαλα. Γι' αυτό σου λέω: καδρόνια!

Ναι ρε stoixos (είπε η αυτάρεσκη ψωνάρα στον καθρέφτη της), το κατάλαβες επιτέλους ότι δεν μπορείς να κάνεις διάλογο; μπορεις τώρα χωρίς προσχήματα να συνεχίσεις τους μονόλογους που τόσο μας διασκεδάζουν τόσον καιρό μωρή αρρώστια!!!

Όταν θα πουλήσεις ξανά κομμουνιστική προπαγάνδα...συγνώμη εμπεριστατωμένη και σφαιρική άποψη ενος "μορφωμένου" στα αμόρφωτα κομματόσκυλα φρόντισε να το κάνεις με το ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ σου αν τολμάς, και μετά μίλα για ανώνυμους ΒΛ@Κ@!!!!

Όταν θα έχεις το θάρρος να γράψεις με το Ονοματεπώνυμό σου, (το stoixos δεν είναι απ' όσο ξέρω όνομα) τότε να μιλάς για ανώνυμους~

omnia sunt communia διαφωνώ! Δεν μπορώ να δεκτό ότι το 2016 μια οποιαδήποτε αντιπαράθεση θα πρέπει να καταλήξει σε καδρόνια & καβγάδες. Αν κάτι έπρεπε να μας διδάξει ο εμφύλιος, αυτό κατά τη γνώμη μου είναι ότι ο πόλεμος & οι σκοτωμοί μόνο μεγάλα δεινά φέρνουν στους λαούς. Μπορεί οι οικονομικές ελίτ να καλλιεργούν εμφυλίους, οι λαοί όμως πρέπει να έχουν γνώση. Όπως είδαμε όλοι μας τα αλαφιασμένα της δεξιάς μη έχοντας να παραθέσουν έστω ένα επιχείρημα, λούφαξαν στο γνώριμο για αυτούς λιμάνι των ύβρεων. Άρα τα καδρόνια περιττεύουν. Αυτογελοιοποιούνται σε μόνιμη βάση πια!

Anonymous Πέμ, 18/08/2016 δηλαδή για σένα όποιος λέει ότι ο Καραμανλής τη κατοχή ήταν συνεργάτης των Γερμανών πρέπει αυτόματα να είναι κομμουνιστής ε; Για μένα το ίδιο απαράδεκτος & επικίνδυνος για το λαό μας & τη δημοκρατίας eίναι & ο ΠΑΣΟΚος με κομματική ταυτότητα & ο Νεοδημοκράτης & ο Συριζεος & ο ΚΚΕς. Ιδίως οι συνδικαλιστές που κατάντησαν εκπρόσωποι κομμάτων αντί να είναι ως όφειλαν εκπρόσωποι εργαζομένων. Γεμάτη η δεξιά σας από συνεργάτες των Γερμανών & πράκτορες των ΗΠΑ & σφυρίζετε αδιάφορα. Μόνο βρίζετε. Διαλύσατε τη χώρα & σας κάνει εντύπωση που σας μουντζώνει ο κόσμος & σας τα χώνει.

ΕΛΕΟΣ Πέμ, 18/08/2016 Σε μια συζήτηση μπροστά σε κόσμο όταν σας ζητηθεί να στηρίξετε με αποδείξεις αυτά που λέτε, τι κάνετε; Οτι & στο portal; Αρχίσετε να βρίζετε; Μπροστά σε κόσμο είμαστε με ονοματεπώνυμο. Εγώ μπορώ (& το κάνω) αυτά που γράφω εδώ, τα λέω & τα στηρίζω με τα επιχειρήματα που μου δίνει η σοβαρή & τεκμηριωμένη βιβλιογραφία. Εσύ μπροστά σε κόσμο ελλείψει επιχειρήματα, αρχίζεις να βρίζεις; Αν το κάνεις καταβαίνεις ότι γίνεσαι νούμερο αμέσως. Μακάρι το portal να επιλέξει να δημοσιεύει μόνο σχόλια με απόλυτη επαλήθευση & αξιοπιστία στο ποιος τα γράφει. Τότε να σας δω τι θα κάνετε;

Σελίδες

Προσθήκη νέου σχολίου

Το ArcadiaPortal.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά, συκοφαντικά σχόλια και διαφημίσεις. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.